2025-12-30
Blog Página 1110

Perikori herri omenaldia egingo zaio igandean Barakaldon


Hutsune ordezkaezina utzi digu Periko Solabarriak. Langile borrokalari eta langileen eskubideen defendatzaile nekaezina zen. Euskal herri euskalduna, sozialista eta burujabea helburu, duintasunak eta etengabeko lanak ezaugarritzen zuen. Berak herria maite zuen, eta herriak bera.
Igandean, ekainak 28, 12:30etan Barakaldoko Herriko Plazan, herri omenaldia eskeiniko zaio.

Lokatzetan uzten dira oinatzak, kalean, eta ez alfonbra gorrietan!
Gaur, inoiz baino gehiago, gogoan ditugu Periko Solabarriaren hitzak. Hitzak, eta ekintzak. Joan egin zaigu, ordezkaezina den hutsunea utziz, bai LABeko militante moduan, bai euskal herritar konprometitu gisa. Galera handi honen aurrean gure samina eta besarkadarik sentituena helarazi nahi diegu bere familia eta gertuko guztiei.

Hitzekin eta ekintzekin janzten zuen Perikok bere eguneroko jarduna. Beti koherente, beti tinko. Langile borrokalari eta langileen eskubideen defendatzaile nekaezina zen.
Euskal herri euskalduna, sozialista eta burujabea helburu, duintasunak eta etengabeko lanak ezaugarritzen zuen. Ekintzekin eraikitzen baitzen eredua, hala zioen eta horrela erakutsi zigun LABeko militante gisa langile-borrokari eginiko ekarpen eredugarrian ere.

Kalea izan du lantoki azken hatsa eman arte. Injustizia politiko eta sozialen aurkako borrokan, izan etxegabetzeak, izan lan gatazkak, izan kutxen pribatizazioa, izan legez kanporatzeak, izan bazterketa sozialaren salaketa… Euskal Herrian eskubide politiko eta sozialen aldeko borroka non, Periko han.

Eredu dugu Periko, eta haren militantzia. Eta horrela gogoratuko dugu, gure eguneroko borroketan bidelagun. Berak herria maite zuen, eta herriak bera. Perikorekin hasitako bideak aurrera darrai. Eta berak egindako ekarpena gurekin geratzen da.
 

 

 

ekainaren 28an LGTBen eskubideak aldarrikatzeko eguna izango dugu

Igandean, ekainaren 28an, Nazioarteko Sexu Askapenerako Eguna ospatuko da. LGTBen Giza Eskubideen urraketen aurrean, ezin gara egon ezer egin edo esan gabe. Hori dela eta, maiatzean, LABek lantokietan ematen diren bazterkeria eta jazarpen homofobikoaren aurkako protokolo bat jarri zuen langileen eskutan homofobiaren aurrean pauso bat aurrera emateko.

Gaur egun, anistasun sexualdun 10 pertsonetatik 7k lanean nolabaiteko diskriminazio homofobikoa jasan dutela onartzen dute, eta kasurik gehienetan, egoera hauek ez dira salatzen. Gerataera hau ez da kasualitatea, jendarte heterosexista eta patriarkalaren ondorio baizik, anistasuna izkutatu eta diskriminatzen duen jendartean, horrelakoak gertatzen dira. Lan munduan, sexualitate anitzeko pertsonen kolektiboak zailtasun handiak ditu askatasunez beren norabide eta aukera sexuala adierazteko, alde batetik lankideengan arrazoi horrek sor dezakeen bazterketagatik, edo eta enplegua bera galtzeko beldurragatik. Guzti horregatik, diskriminazio eta akoso homofobikoa desagertarazteko estrategiak, errealitate hori kontuan hartu behar du efektiboa izateko.

Arrazoi horregatik, erasotzaileen inpunitate eta boterearekin, eta erasoekin beraiekin bukatzeko, LABetik protokolo hau martxan jartzen dugu. Kasu bakoitza salatzeko asmoa eta neurri zehatzak jartzeko asmoa dugu, halakorik gehiago gerta ez dadin. Protokoloak langile klasea sensibilizatzeko balioko du, eraso egitea, gutxi batzuen lana baita, baina gehiengoaren ez ikusiarekin kontatzen du, eta errealitate horrekin bukatzea, urgentziazkoa da.

Badira urteak LAB askatasun sexualarekin konprometitu zena, eta aipatu dugun guztiagatik, beste pausu bat ematera goaz borroka honetan. Oraingoan, iazko ekainaren 28an aurkezturiko “Jendarte eta lan eremu anitzen alde” gida lan zentroetara eraman eta gero, gaur, lantokietan diskriminazio eta jazarpen homofobikoaren aurkako protokolo hau aurkezten dugu. Esan dugun bezala, helburua langile klasean sentsibilizazio lana egitea, eta jazarpen eta diskriminazio egoerak saihestea da.

Ireki dugun bide honetan aurrera egiteko nahia adierazi nahi dugu, bai gainontzeko sindikatuekin, bai patronalarekin, zein administrazioarekin. Dagoeneko eurekin ari garen Kitzikan bezalako eragileekin lanean sakontzeko edo ildo hau Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartan garatzen jarraitzeko ere.

Horregatik guztiagatik, neurri hauek eta etorkizunean behar direnak jasoko ditugu era honetako jokabideak desagertarazteko, bai lesbofobikoak, homofobikoak, transfobikoak, edo bifobikoak, zeintzuk pertsonen identitate sexualaren askatasunaren aurka egiten duten. Eta sindikatu soziopolitikoa izanik, derrigortuta gaude jendartea birpentsatzera, pertsonon aldeko eredu ekonomiko eta sozial baten aldeko apostua egitera, non guztion eskubideak errealitatea izango diren diskriminazioen eta irizpide ekonomiko-patriarkalen gainetik. Horregatik, gaur, gure aldaketarako eta borrokarako konpromisoa indartzen dugu, hori da bidea.

 

 

LABek Zumarragan gertatu den heriotz istripua salatzen du

0

Gaur osteguna, lan istripuz hildako langile berri baten heriotza salatu behar dugu. Zumarragako Arcelor enpresan. Azpikontrata bateko langilea zen, hernanin dagoen cubertec enpresakoa. Langilea 12 metrotik behera erori da teilatuan lanean zegoela.

LAB sindikatutik, lehenik eta behin, elkartasuna adierazi nahi diegu haren senide, lagun, lankide eta gertuko guztiei. Modu berean gogor salatu nahi dugu heriotz berri honekin, Euskal Herrian 2015ean gutxienez 25 langile hil direla lan istripuz, zenbatu gabe gaixotasun profesionalek hildakoak. Salatu behar dugu enpresa honetan azkenengo lau urteetan lau langile hil direla lan istripuz.
Non daude Gasteizko eta Gipuzkoako erakundeetako arduradunak heriotz berri hau salatzeko. Zein aldaketa eta zein pausu emateko prest daudeegoera eta eredu hau geldiarazteko
Hau guztia dela eta, LAB sindikatutik mobilizazioetan parte hartzeko deia egiten dugu guztien artean, langile zein jendartearen odolhuste hau geldiarazi dezagun. Ondorengo orduetan erantzun zabal eta anitza artikulatzen saiatuko gara, jendarte zein enpresa eremu ezberdinetan.
Enpresa komiteak 24 ordutako lanuztea egitea erabaki du eta bihar elkartaratzea egingo dute enpresa aurrean 11:30 etan.
 

 

 

Uztailaren 3a salaketarako eguna izango da LABentzat

Confebaskek Madrilgo akordioa hona ekartzeko asmoz sindikatuok negoziazio mahai batera deitu gaitu uztailaren 3rako. Deialdi honen aurrean LABek izango duen jarrera azaltzeko agerraldia eskeini dute Ainhoa Etxaide, Idazkari Nagusiak eta Garbiñe Aranburu Ekintza Sindikaleko Idazkariak. Zentzu honetan Etxaidek argi utzi nahi izan du uztailaren 3a, LABentzat, “langabezia eta prekarietatea salatzeko eguna” izango dela.

Ezer baino lehen, Garbiñe Aranburuk, argitu du bilera honen helburua “ez dela negoziazio kolektiboak bizi duen blokeo egoera gainditzea”. Patronalak, CONFEBASKek, negoziazio kolektiboa erabili nahi dute abantaila berriak eskuratzeko, negoziazio kolektiboa erabili nahi dute prekarizazioan sakontzeko. Eta helburu horiek lortu ezean Confebaskek hitzarmenen negoziazioa blokeatu egiten du. Hori da gaur egungo egoera negoziazio mahai gehienetan.

Madrilgo akordioak horixe dakar. Eta mahai honen xedea Madrilgo akordio hori hona ekartzea da. LABek argi du “Madrilgo akordioak patronalari abantaila izugarriak ekarriko dizkiela lan erreforman sakontzeko eta prekarietatea hedatzeko alfonbra gorria, soldata igoera hutsalen truke eta bake soziala bermatuz”. Prekarietatea hedatzen jarraitzeko zilegitasuna eman diote CCOO eta UGTk akordio horrekin patronalari.

Aranburuk gogoratu du azken urte hauetan “desberdintasun sozialak izugarri hedatu direla, soldaten eros-ahalmena galtzen joan dela” eta desberdintasun horiek gainditze bidean jarri ordez prekarietatean sakondu nahi dute eta langileek oso garesti ordainduko dute. CONFEBASKek oso ondo daki, akordio hori hona ekartzea ezinezkoa dela. Ez duela gehiengo sindikalik horretarako eta euskal herriko langileek ez dutela ontzat emango.

Beraz, uztailaren 3ko bileraren helburua ez da negoziatzea, beste helburu batzuekin deitu dute bilera, esku batekin negoziazio mahai guztiak blokeatzen dituzten bitartean, beste eskuarekin negoziatzeko borondatea adierazi nahi dute. “Gu ez gaituzte engainatzen, langileak ere ez”.

LABen jarrera eta proposamenak

Confebaskek egindako gonbitearen aurrean LABen jarrera argia da eta hiru ardatzetan laburbiltzenda: Lehenik “LABek ez du Madrileko akordioa hona ekartzen lagunduko” azaldu du Ainhoa Etxaidek eta gainera “saiakera hori salatu egingo dugu”. Ez dugu ulertzen nola lan mundua dagoen bezala egonik Madrili begiratzen dioten eta Espainiako lan merkatuaren egoera Euskal Herrira ekarri nahi den. “Onartezina da”. Euskal Herriari begirako lan mundu bat eskatzen dugu, Euskal Herriari begiratu behar zaio akordio proposamenak egiten direnean.

Bigarrenik, LABek erabaki sindikalak hartzen dituenean prekarietateari aurre egitea izango du ardatz. Etxaideren esanetan “erabaki sindikal bat baliagarria eta onargarria da prekarietateari aurre egiteko balio badu”. Hori da gaur egun langileriak sufritzen duen gaitz nagusia.

Eta hirugarrenik, sindikatuak Negoziazio kolektiboan sinisten dugu eta horregatik negoziazio kolektiboa desblokeatu nahi dugu. Benetan uste dugu hitzarmenak tresna baliagarriak direla prekarietateari aurre egiteko.

Orain arte bezala, LABen jarrera negoziazioaren aldeko da. Horregatik deialdi honen aurren urrats ezberdinak emango ditu. Egoera desblokeatzeko proposamen orokor bat aurkeztuko dugu. Proposamen honetan hainbat puntu jasotzen dira, hala nola, euskal esparrua sendotu eta lan mundua berrantolatzeko eztabaidaren beharra aldarrikatzen dugu eta negoziazio kolektiboa desblokeatzeko oinarriak finkatzen ditugu (gehiengoaren errespetua, akordioaren balioa ziurtatzea, soldatak berreskuratzeko bide oso bat egitea, prekaeritateari mugak jartzea…).

Horrez gain negoziazio mahai guztiak deituko ditugu eta bertara hitzarmenak desblokeatzeko proposamena eramango dugu. “Benetako borondatea badago egoera desblokeatzeko mahai horietan erakutsi behar da eta ez argazkietan” azpimarratu du Etxaidek.

Amaitzeko, uztailaren 3a, LABentzat langabezia eta prekarietatea salatzeko eguna izango da, kanpoan zein barruan. Prekarietatearen kontra mobilizatuko gara Confebasken aurrean eta barrura ere eramango dugu gure salaketa.
 

 

 

Emakumezkoen soldata %35,6 igo beharko litzateke gizonezkoenaren pare jartzeko

0

INEk gaur zabaldu duen Soldata Egituraren inguruko urteko inkestaren arabera Hego Euskal Herrian gizonezkoen soldata gordina emakumezkokena baino 7.807euro altuagoa dela. Beste modu batera esanda, emakumeen soldata bataz beste %35,6 igo beharko litzateke gizonezkoenaren pare jartzeko. Bestalde, Soldata Egituraren Inkestaren arabera, 2008tik 2013ra, ikusten dugu soldata arrakala piskanaka gora doala. Gertakari hau atzera pauso bat gehiago da berdintasunaren aldeko borrokan. Hau, krisia eta, batez ere, soldata eta lan eskubideen kontra egindako erreformen ondorio zuzena da.

INEk gaur zabaldu duen Soldata Egituraren inguruko urteko inkestaren arabera, 2013an emakumeen bataz besteko soldata gordina 22.687eurokoa izan zen; eta gizonezkoek, emakumezkoek baino 7.625euro gehiago irabazi zituzten. Horregatik, emakumenzkoen soldata %33,6an igo beharko litzateke gizonezkoenaren pare jartzeko.

Nafarroari dagokionean, emakumezkoek bataz beste urteko 19.364 euro kobratu zituzten, hau da, gizonezkoek baino 8.484 euro gutxiago. Honek esan nahi du emakumezkoen soldata %43,8 igo beharko litzatekeela gizonezkoek bezain bat irabazteko.

Emaitza hauek lurralde eremu bakoitzeko soldatapeko langile kopuruarekin lotzen baditugu ikusten dugu Hego Euskla Herrian gizonezkoen soldata gordina emakumezkokena baino 7.807euro altuagoa dela. Beste modu batera esanda, emakumeen soldata bataz beste %35,6 igo beharko litzateke gizonezkoenaren pare jartzeko.

Orain, soldata arrakalaren definizio ofizialak orduko jasotako soldata diferentzia neurtzen du. Honela soldatak “lan-eskuaren prezio” gisa neurtzen dituzte eta ez diru sarrera osotik begiratuta. INEren informazioaren arabera, EAEeko gizonezkoek, emakumezkoek baino %24,4 gehiago irabazten dute. Eta Nafarroan gizonezkoen soldata/ordua emakumezkoena baino %28 altuagoa da. Hortaz, Hego Euskal Herriko bataz besteak erakusten du ordukako gizonezkoen irabazia emakumezkoena baina %25,1 altuagoa dela.

Hala ere, soldata/ordu kontzeptuaren atzean beste mota bateko genero diskriminazioa ezkutatzen da, hauek beren jatorria dute eredu patriarkaletik datozen jarrera cultural, sozial eta enpresa praktiketan.

Gizon eta emakumezkoen arteko rol banaketa tradizionala, lanaren sexuaren araberako zatiketa eta segregazio okupazional eta profesionalaren ondorioz emakumezkoak diskrimanituak dira eta lan mundan menpeko rolak betetzera kondenatuak dira. Segregazio prozesu hauen ondorioz emakumeak behartuak dira kontratazio eredu prekarioagoak, aldi baterakoak, jardunaldi ez nahikoarekin eta aktibitate eta kategoaria profesional baxuagoak eta gutxiago ordainduak jarraitzera.

Izan ere, lanaldi patrialeko enpleguaren %82a emakumeek betetzen dute. Gainera, behin-behinekotasuna soldata duten emakumeen %25ak pairatzen du, gizonezkoen kasuan %19,2ak.
Bestalde, Soldata Egituraren Inkestaren arabera, 2008tik 2013ra, ikusten dugu soldata arrakala piskanaka gora doala. Gertakari hau atzera pauso bat gehiago da berdintasunaren aldeko borrokan. Hau, krisia eta, batez ere, soldata eta lan eskubideen kontra egindako erreformen ondorio zuzena da.

Amaitzeko, salatu behar dugu, soldaten balio-gutxitze estrategiak ez duela soilik soldaten jeitsiera eta hauek BPGan duten pisua txikitzea ekarri, baizik eta soldata ezberdintasunak haunditzea dakarrela eta honek ondorio larriak ditu batez ere sektore ahulenetan eta soldata baxuenak dituztenetan.
 

 

 

GAIKER-IK4ko langileek bizi duten egoera latzaren aurrean zentroaren kudeaketan aldaketak eskatzen dituzte

GAIKER-IK4ko langileak azkenaldiko asteazkenero bezala, honetan ere enpresaren aurrean, Bizkaiko Parke Teknologikoan enpresak dituen instalazioetan, kontzentratu dira “Zuzendaritza eraginkor baten alde” lelopean, bizi duten egoera latzaren aurrean zentroaren kudeaketan aldaketak eskatzen dituztelarik.

GAIKER-IK4 I+G+Bean jarduten duen etekin gabeko fundazio pribatua da. Euskal herriko Zientzia sareko partaide da eta 16 enpresa pribatu eta instituzio publikoekin: Bizkaiko foru aldundia, Eusko jaurlaritza eta Euskal herriko unibertsitatearekin (UPV/EHU) osatutako patronatu batek zuzenduta.

Gaur egungo zentroaren egoera ulertzeko 2011ra jo behar da, ekonomikoki galera garrantzitsuak izan zuten urtea, batez ere, I+Gean diru-laguntza publikoetan eta enpresa pribatuetan ikerketarako inbertsioan egin ziren murrizketengatik. Egoera hau ez da hobetu azkenengo urteetan, 2014an egoera kritiko batera helduz, %28ko galerekin burututako urtea.

Galeren joera hau eta Eusko Jaurlaritzako ekonomiaren garapena eta lehiakortasun saila burutzen ari den Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren euskal sarearen berrantolaketa kezkagarria da, Euskal Herrian I+Gean lanean dihardutenen lanpostuen kopuru handia kolokan jarriaz. Langileek adierazten duten bezala, zentro teknologiko bateko langile kopuruetan murrizketa egonez gero, kalterako izango da bai zentroaren berarentzat, bai sustraituta dagoen tokiko jendartearentzat. Lanpostuen galera honek ezagutzan eragin zuzena izanik, zentroak berak I+Gean oinarritatuko proiektu berrien aurrean lehiakortasuna galtzen du, bere diru iturri nagusia, eta baita ikerlari hauek lanean egin dituzten inbertsio ekonomikoa ere.

Azkenengo urteetan, GAIKER-IK4ko zuzendaritzak ekonomikoki atera dituen emaitza kaxkarrak gutxitzeko gastu sozialeko kostua murriztearen aldeko apostua egin du. 2013an 2012ko lan erreforma aitzaki hartua, abenduko aparteko soldata kendu zuen lan baldintzen funtsezko aldaketa baten bitartez. Horrez gain, 2014an , uztaileko aparteko ordainsaria ez zen ordaindu eta bigarren LBFAren medio abendukoa ere kendu zuten. Hau guztia gutxi ez bada ere, 2014aren bukaeran 6 kaleratze gauzatu ziren eta 2015erako indarrean dagoen EREa aurkeztu zen.

GAIKER-IK4 Zentro Teknologikoko langileok ziur gaude, garaiz hartutako erabaki eta ekintza egokiekin, neurri hauek leuntzeko aukera egon zitekeela, zuzendaritzak enpresa komiteak 2012tik etengabe egindako proposamenei entzungor eginez aurrera egin izan ez balu. Arrazoi hau dela medio kudeatzaileei zentroaren kudeaketa ereduan aldaketak egitea exijitzen diete; bideragarritasun plan serioa aurkeztea, objetiboki egindako lan banaketa, eta zentroko langile bakoitzari dagokion funtzio eta ardurekin bat datorren ordainsarien berrantolaketa, enpleguaren mantentzea eta zentroaren etorkizuna bermatuko dituena.
 

 

 

LAB denuncia las trabas que impone Osakidetza para poder realizar los exámenes de la actual OPE en euskara

En teoria, en Osakidetza está reconocido el derecho a trabajar en euskara. Es más, en el II Plan de Euskara de Osakidetza se establece que se impulsará el que se lleve a la práctica esa opción. Desgraciadamente en el día a día Osakidetza toma decisiones que imposibilitan ese derecho. Prueba de ello es la imposibilidad de preparar los exámenes de la OPE en euskara en la mayoría de las categorías convocadas.

Cada vez más estudiantes realizan sus estudios, también los vinculados a las categorías sanitarias, en euskara. Pueden por lo tanto ofrecer un servicio bilingüe a las usuarios y usuarios (lo que, en un ámbito en el que la comunicación con las y los usuarios es de vital importancia, redunda directamente en la calidad del servicio) y también pueden, con total naturalidad, trabajar en euskara.

Osakidetza ha realizado la convocatoria de una nueva OPE y ya son miles los que han realizado la inscripción y están recopilando el material y la bibliografia para preparar los exámenes. Podrán las y los que han realizado sus estudios en euskara realizar el examen de la OPE en dicha lengua? Desgraciadamente, no. Por ejemplo, en las categorías de enfermería, medico, fisioterapeutas, matronas y técnicos de laboratorio Osakidetza ha dado a conocer la bibliografía para preparar los exámenes y dicha bibliografia está, en su práctica totalidad, únicamente en castellano. El temario está y hay que prepararlo en castellano, y, por lo tanto, en tal situación como es natural la práctica totalidad de los aspirantes realizarán el examén en el mismo y único idioma en el que Osakidetza les ha dado la opción de preparar el examen.

Hay que mencionar también que los cuestionarios de los exámenes se realizan siempre primeramente en castellano y que las posteriores traducciones al euskara de dichos cuestionarios son frecuentemente de baja calidad, de muy dificil o imposible interpretación.

Toda esta situación tiene como consecuencia el que numerosas personas que han realizado sus estudios académicos en euskara preparen y realicen los exámenes de las OPE en castellano. A las y los trabajadores que quisiéramos vivir y trabajar en euskara y que estamos preparados para ello en Osakidetza desde el minuto cero se nos imposibilita dicha opción.

Más allá de las bonitas palabras de la dirección de Osakidetza reclamamos medidas que hagan posible la normalización del euskara. Concretamente, en lo que se refiere a las OPE, hemos reclamado por escrito a Osakidetza que dichas pruebas se puedan preparar y realizar también en euskara. Se deben poder realizar exámenes con bibliografia en euskara y se deben de adoptar medidas para ampliar dicha bibliografía. Esperamos que en futuras OPE no se repita esta situación.

 


 

 

Hutsune ordezkaezina utzi digu Periko Solabarriak

Lokatzetan uzten dira oinatzak, kalean, eta ez alfonbra gorrietan! Gaur, inoiz baino gehiago, gogoan ditugu Periko Solabarriaren hitzak. Hitzak, eta ekintzak. Joan egin zaigu, ordezkaezina den hutsunea utziz, bai LABeko militante moduan, bai euskal herritar konprometitu gisa. Galera handi honen aurrean gure samina eta besarkadarik sentituena helarazi nahi diegu bere familia eta gertuko guztiei. 

Hitzekin eta ekintzekin janzten zuen Perikok bere eguneroko jarduna. Beti koherente, beti tinko. Langile borrokalari eta langileen eskubideen defendatzaile nekaezina zen.
Euskal herri euskalduna, sozialista eta burujabea helburu, duintasunak eta etengabeko lanak ezaugarritzen zuen. Ekintzekin eraikitzen baitzen eredua, hala zioen eta horrela erakutsi zigun LABeko militante gisa langile-borrokari eginiko ekarpen eredugarrian ere.
Kalea izan du lantoki azken hatsa eman arte. Injustizia politiko eta sozialen aurkako borrokan, izan etxegabetzeak, izan lan gatazkak, izan kutxen pribatizazioa, izan legez kanporatzeak, izan bazterketa sozialaren salaketa… Euskal Herrian eskubide politiko eta sozialen aldeko borroka non, Periko han.
Eredu dugu Periko, eta haren militantzia. Eta horrela gogoratuko dugu, gure eguneroko borroketan bidelagun. Berak herria maite zuen, eta herriak bera. Perikorekin hasitako bideak aurrera darrai. Eta berak egindako ekarpena gurekin geratzen da.
 

 

 

ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU sindikatuok lan istripuen aurkako borroka indartzeko akordioa berretsi eta indartu dugu

0

Lan-ezbeharren egoerak oso larria izaten segitzen du Hego Euskal Herrian. Azken urteetan hildakoen kopuruan izan den hobekuntza jarduera ekonomiko txikiagoaren ondorioa izan da gehienbat, ez da izan aplikatu diren politika publikoen emaitza. 2015. urtean ere 24 langile hil dira jada lan istripu baten ondorioz. Ez dira zorte txarraren ondorio, istripu hauek ekidin zitezkeen lan baldintza egokiekin eta prebentzio neurri egokiak hartu ezkero, horregatik hildako bakar bat ere izugarri da. Gaixotasun profesionaletan egoera are eta larriagoa da, kasu honetan arazoaren zati txiki bat azaleratzen baita.

Ezbeharren egiturazko arrazoiak lan merkatuaren gero eta prekarietate handiagoa eta enpleguaren kalitate txarra dira: azpikontratazioaren maila izugarri altuak, lan-erritmo itogarriak, lanaldi partzialak gora egin izana, eta prestakuntzarik eza… Egoera okerrera doa. Gainera, lan-istripuen estatistika ofizialek ez dute egiazko egoera erakusten. Lan merkatuan gero eta handiagoa da prekarietatea, eta horren ondorioz, ezkutuan gelditzen ari dira hainbat eta hainbat lan ezbehar.

Azken urteetan bizitzen ari garen atzeraldi ekonomikoaren ondorioz, enpresa askotan prebentzio arloko inbertsioa bertan behera geratu da edo nabarmen murriztu, langileen osasunaren kaltetan. Hala ere, enpresariei ez zaie inolako erantzukizunik eskatzen arlo honetan. Errekuperazioaren fasean sartzera omen goaz. Errekuperazio hori prekarizazio prozesuan sakonduz egin da eta ez dugu langileon lan osasunean inolako hobekuntzarik espero.

EAEko eta Nafarroako administrazioek ez dute hartu ez politika publikorik, ezta behar den neurririk ere, arazo horren arrazoiei behar bezala aurre egiteko. Administrazioak aplikatzen ari diren murrizketak eta doikuntzak egoera larria areagotzen ari dira. Baliabiderik ezak agerian uzten du ez dagoela borondate politikorik lan-osasuna babesteko, defizit hori propagandaren bidez betetzen saiatzen badira ere

Hitzak hitz, Hego Euskal Herriko administrazioek ontzat ematen dituzte prekarietatea, kontratazioaren arloko lege-iruzurra eta kontrolik gabeko azpikontratazioa. Bat egiten dute Confebask eta CENen interesekin. Horiek horrela, Osalanek, Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak eta Lan Ikuskaritzak ez dituzte beren eginkizunak betetzen lan-arriskuen prebentzio arloan; hau da, enpresa arau-hausleei jarraipena egitea, kontrolpean edukitzea eta zehapena ezartzea.

Arazoa ez dago agenda politikoan. EAEn onartu den 2015-2020ko Lan Segurtasun eta Osasunaren Estrategiak eta Nafarroako 2015-2020 III. Planek egoera hori berretsi dute, ez dago sakoneko aldaketarik politika publikoetan.

ERANTZUNA INDARTUKO DUGU

Egoera honen aurrean, ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU sindikatuok lan istripuen aurkako borroka indartzeko akordioa berretsi eta indartu dugu.

Arazoaren larritasunaren ikusita, lan ezbeharren aurkako borrokan indarrak bateratuko ditugu eta erantzuna sendotu. Arlo honetan aurrera eraman beharreko ekintza sindikalean eraginkorragoak izan nahi dugu; lantokietan erantzuteaz gain, gaia kalera atera eta gizarteratu.

Horretarako, istripua gertatu den enpresetako langileen parte-hartzea bilatuko dugu eta kasu bakoitzean erantzun sindikal irmoena emango dugu:

– Istripu hilgarri traumatikoetan, hogeita lau orduko lanuzteak bultzatuko ditugu.
– Istripu hilgarri ez traumatikoak ere kasuz kasu aztertuko ditugu eta ahalik eta mobilizaziorik eraginkorrenak sustatu.
– Istripu hilgarrien kasuetan ez ezik, istripu larri eta oso larrietan ere erantzun sindikala antolatzen hasiko gara.
– Gaiaren sozializazioan aurrera egiteko, herri eta eskualdeetan garatu daitezkeen mobilizazio sozial anitzetan parte hartuko dugu.