2025-12-15
Blog Page 94

Langabezia tasa jaitsi da, aktibitate tasaren beherakadak lagunduta

Udan aldizkako kontratu finkoak eteten dira, bereziki sektore feminizatuetan.

Langabezia tasa %7,6ra jaitsi da Hego Euskal Herrian, pasa den urtean baino 12.900 langabe gutxiago daude eta 11.300 herritar gehiago lanean. Dena den, deigarria da, biztanleria hazi arren, langile gutxiago egotea aktibo moduan. Aktibitate tasa duela urtebete baino baxuagoa da, %55,94koa.

Aktibitate tasak 16 urtetik gorako biztanleriatik aktibo dauden herritarren proportzioa neurtzen du. Azken hiruhilekoan, 8.500 langabe gutxiago egon arren, 50.600 langile aktibo gutxiago daude eta 42.200 langilek utzi diote lan egiteari udako epealdia bukatuta. Beraz, aktibitate tasa txikiak kezka eragin beharko luke, biztanleriaren gero eta proportzio txikiagoa baitako aktibo, lan merkatuaren ezintasunaren adierazle.

Adinari eta sexu-generoari erreparatuta, gizonen langabezia tasa %8,2ra igo da. Emakumeen* artean, berriz, langabezia tasa txikiagoa da, %7koa hain zuzen ere. Aurreko urteko langabezia tasa irauli den arren, sexu-generoaren arabera, aktibitate tasa aztertzen badugu, gauzek bere horretan jarraitzen dute, emakumeen* aktibitate tasa txikiagoa baita. Izan ere, gizonen aktibitate tasa %60,09 den bitartean, emakumeena* %52,03koa da, ia emakumeen* erdiak lan merkatutik kanpo kokatzen du bere burua, eta azken urtean 3.200 emakume* gutxiago daude aktibo moduan.

Aipagarria da ere, egoera zaurgarrian dauden kolektiboen artean mantentzen den langabezia tasa altua. Gazteen artean langabezia tasa jaitsi den arren, oraindik %23,6koa da eta migranteen artean, Nafarroa Garaian %20,7koa eta EAEn %23,18koa.

Sektorearen araberako lan merkatuaren bilakaera aztertuz, azken hiruhilekoan, bereziki behera egin du langabeziak industria sektorean (1.600 langabe gutxiago) eta epe luzeko langabeen artean (4.900 epe luzeko langabe gutxiago).

Pasa den urtetik hona, aldiz, langabeen kopuruak behera egin du zerbitzutan eta epe luzeko langabeen artean, baina eraikuntzan eta industrian gora egin du. Epe luzeko langabe kopuruak behera egin duen arren, langabeen %50,94 dira.

Udako epea bukatuta, 12.700 kontratu gutxiago daude eta eten diren kontratuen herena emakumeena* da; hau da, 8.500 emakumeren* lan kontratua eten da. Nabarmentzekoa da, gizonen artean 4.200 kontratu gutxiago dauden bitartean, azken hiruhilekoan, 11.900 kontratu mugagabe gehiago egotea eta behin behineko 6.100 kontratu gutxiago.

Emakumeen* artean, joera alderantzizkoa da; izan ere, 12.500 kontratu mugagabe gutxiago dauden bitartean, behin behineko 3.900 kontratu gehiago sinatu dira. Aldizkako kontratu finkoekin langileoi egiten zaigun iruzurraren adibide garbia da. Izan ere, udan lan kontratuak eten eta langabezian uzten dute langilea, kurtso hasieran (aldizkako) kontratu finkoa eginez. Egoera honetan dagoen emakume* kopurua ikusita, bereziki sektore feminizatuetan baliatzen dute, prekarioak diren lan baldintzak gehiago prekarizatuz.

Lanaldiari dagokionean, gizon eta emakumeen* arteko arrakala ere nabarmentzekoa da, ia lau emakumetik* bat baitago lanaldi partzialarekin (%23,2a) eta 20 gizonetik ia bakarra (%5,9) dago lanaldi partzialean. Aipatzekoa da kontratu mota hau emakumeen* borondatearen kontra egiten dela, jardunaldi osoko kontratuak ukatuz. Era berean, nabarmentzekoa da udako zerbitzu kontratuak bukatzean kontratuen erdia partziala izan dela.

Langabezia tasak behera egin arren, egoera zaurgarrian dauden kolektiboak lan merkatutik kanpo kokatzen ari dira. Horren erakusle da migratzaile edota gazteen artean langabezia tasak altua izaten jarraitzen duela edota sektore prekarizatuetan, bereziki udan, aldizkako kontratu finkoen erabilera maltzurrak langileon lan baldintzak kaskartu edota ezegorkortzen dituela. Beraz, LAB sindikatuak borrokan jarraituko du sektore prekarizatuekin eskuz-esku, langile guztion lan eta bizi baldintza duinak eta bizitza bizigarriak eskuratu arte.

Kapitalaren pribilegio fiskalekin amaitzea eta enplegua eta zerbitzu publikoak hobetzeko neurriak hartzea eskatu dugu Nafarroako Kontseilu Ekonomiko eta Sozialean

Nafarroako Kontseilu Ekonomiko eta Soziala (KES) gaur bilduko da Iruñean, 2025erako Nafarroako Aurrekontu Orokorren Aurreproiektuari heltzeko. Bertan, LABek zerga erreforma sakona aldarrikatuko du, kapitalaren errentak eta dirutza handiak pribilegiatuak izateari utz diezaioten eta gainerako gehiengo sozialak bezala ordain dezaten, zerbitzu publikoak indartzeko beharrezko ekarpena handituz. Ildo horretan, LABek Maria Chiviteren bigarren gobernuari leporatu dio progresibitate fiskala hoztu izana, eta gaur egun oraindik ez duela zerbitzu publikoak indartzeko apustu estrategikorik.

LAB sindikatuak Nafarroako 2025eko aurrekontuei buruzko eztabaida langileen, lan eta bizitza duinaren aldeko neurriak hemen erabakitzea eskatzen duen kanpainaren barruan kokatu du.

LABen iritziz, 2025erako Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Legearen aurreproiektuari heltzeko, lehenik eta behin diru sarrerak aztertu behar dira. Dirudienez, zergen bidez aurrekontuen %84,56 ordainduko da, eta espero den zerga sarrera BPGren %19,32 izango da. Hala ere, Europar Batasunean azken urteetan diru sarrerak %26 baino gehiago izan dira batez beste. Beste era batera esanda, Nafarroak Europan dagoen presio fiskala izango balu, zergen bidez 1.880 milioi euro gehiago izango genituzke aberastasuna aurrekontuen bidez birbanatzeko eta Nafarroako gizartearen lehentasunei erantzuteko; horien artean, bizi eta lan baldintzak hobetzea nabarmentzen da nagusiki, baita osasun publikoa indartzea eta etxebizitza erosteko aukerak handitzea ere.

Nafarroako Gobernuak inbertsio publikoaren aldeko apustuari eustea aipatu du. Baina apustu hori lotsatia eta hotza da, autokonplazientea eta eskasa. LABek uste du Nafarroako gehiengo sozialaren egungo egoera nabarmen hobetzeko aukera dagoela, baina horretarako borondate eta erabaki politiko nahikoa behar dela etorkizuneko erronka handiei modu positiboan aurre egin ahal izateko politika publikoetan egiturazko aldaketa sakonak egiteko.

Nafarroa, Europako batez bestekotik urrun

Osasungintzaren diru partidaren adibidea Nafarroako Gobernuak alde batetik, eta LABek bestetik, defendatzen dituzten jarrera ezberdinen isla da. Osasungintzara bideratutako kopurua %3,03 igo da. Aurrekontu partidarik handiena da, eta aurrekontuen %25,17 hartzen du. BPGren %5,34 da. Hala ere, Europar Batasunak azken urteetan BPGrekiko izan duen batez besteko inbertsioa %8tik gorakoa izan da. Proportzioei eutsiz, baina zerga sistema progresibo eta bidezkoago batekin, Nafarroak 418 milioi euro gehiago izango lituzke osasun publikoan inbertitzeko. Eztabaidak zintzoa izan behar du: ezinezkoa da Osasunbideko itxaron zerrenda murriztea eta Lehen Mailako Arreta hobetzea gehien dutenei zergak jaisten bazaizkie, Nafarroako enpresariek eta Isabel Diaz Ayuso PPko frontwomanak euren bileretan planteatzen duten bezala.

Gauza bera gertatzen da Hezkuntzarekin. Hezkuntzara bideratutako kopurua %2,88 igo da, hau da, aurrekontuen %17,27, eta BPGarekiko %3,67. Aitzitik, Europar Batasunak Hezkuntzako BPGarekiko izan duen batez besteko inbertsioa %4,7 baino handiagoa izan da azken urteetan. Proportzioei eutsiz, baina zerga sistema progresibo eta bidezkoago baten diru sarrerekin, Hezkuntzako inbertsioa 1.318 milioi eurokoa izango litzateke, BPGren %4,69, Europatik oso gertu. Progresibitate eta justizia fiskal handiagoko egoera batean, Carlos Gimeno arlo horretako kontseilariak bere prepotentzia eta ezintasunari amaiera eman liezaioke, irakaskuntza publikoko langileen errebindikazio zuzen eta beharrezkoei erantzuteko, sektoreko grebari amaiera emateko eta Nafarroako gizarteari kalitatezko hezkuntza publikoa emateko.

Joan den astean, LABeko 350 ordezkarik baino gehiagok manifestazioa egin zuten SNE-Nafar Lansareren Enplegu Agentzia Integralaren aurrean, lan-arloko premiazko neurriak eskatzeko. Nafarroako aurrekontu orokorren eztabaida une egokia da enpleguarekin lotutako neurri horiei heltzeko. Nafarroako Gobernuak kalitatezko enpleguaz hitz egin nahi badu, adibidez, berehala konpondu behar du zahar egoitzen Nafarroako lehen hitzarmenaren blokeoa, eta desgaitasuna duten pertsonak artatzeko eta esku-hartze sozialeko zentroetako langileen aldarrikapenei erantzun behar die. Era berean, gure errealitate sozioekonomikora egokitutako gutxieneko soldata propio bat ezartzeko beharra onartu behar du, baita asteko lanaldia 30 ordu murriztea ere, enplegua banatzeko eta zaintza lanak artatzeko. Gainera, onartezina da Gobernuak kalitatezko enpleguaren sarbidea sustatzeko pizgarrien erabilera (alferrikakoa delako aholkatzen ez duten adituen irizpidearen aurka) eta Nafar Lansarek kontratazioaren arloan duen zeregina indartzeari uko egitea. Horretaz gain, nolabaiteko geldialdia dago berdintasun politiketan.

Azkenik, Nafarroan lanean langile hildako kopuru jasanezinarekin, mingarria eta iraingarria da Nafarroako Gobernuak Nafarroako Lan Osasuneko Kontseiluan parte hartzen dugun agenteak baztertzea, besteak beste, LAB sindikatua, lan osasunaren eta lan ezbeharren arloko erabakiak hartzetik, eta Elkarrizketa Sozialaren Kontseiluko UGT, CCOO eta CENeko enpresarien baino ez parte hartzea pribilegiatzea, beste adibide argi batean, betikoen arteko salerosketan. Aurrekontuek lan osasuneko zerbitzu publikoa indartzeko eta baliabide gehiago izateko beharrari erantzun behar diote.

Kontratu publikoen legea hautsiz eta azpikontratazioa noraino irits daitekeenaren inguruko publizitatea ematea ekidinez ari da aurrera eramaten Osakidetza biltegien pribatizazioa

Iurretako plataforma logistikoaren eraikuntza eta ustiapenerako zerrendagai desberdinak eskaintzak egiten hasteko 20 egun baino gutxiago falta direnean, Osakidetzak bere asmoa ezkutatzen jarraitzen du, baita honek langileengan izango duen eragina eta baita biltegien pribatizazioa noraino iritsiko den ere. LABen uste dugu proiektu hau oso kaltegarria izango dela biltegi guztientzat, plantilla guztiari eragingo diolako, eta horregatik ari dela Osakidetza hau ezkutatu nahian.

2024ko uztailaren 3an sinatu zen 8. zenbakidun aktaren arabera (sindikatu honek kontrastatu ahal izan du) administrazioak agindu zuen behin-betiko dokumentuak argitaratuko zituela luze baino lehen, kontratu publikoen prozeduren iragarpenari dagokion legearen lehen artikulua betez.

LAB sindikatutik behin baino gehiagotan eskatu ditugu dokumentu hauek eta azalpenak, emaitzarik lortu gabe. Are gehiago, aurtengo irailaren 19an emandako erantzun batean, Zuzendaritza Nagusiko kontratazioko teknikari batek oraindik hauek idazten ari zirela baieztatu zigun. Erantzun hau oso esanguratsua da, eskaintzak egiteko epea irekita zegoelako eta gutunazalen irekierarako data jarrita zegoelako. Nola da posible enpresek beraien eskaintzak aurkeztea hauek arautzen dituzten kontratuak oraindik idazten ari baziren?

LABek 172 milioi euroren balioa duten pribatizazioak geratzea lortu du dagoeneko. LABentzat garbi dago dokumentu hauek ezkutatzeak helburu garbi bat duela: sindikatu honen jarduera geldiaraztea. LAB desaktibatzeko bide horretan, Osakidetzak erabateko babesgabetasun egoeran uzten ditu bere langile guztiak, biltegietako langileria desagerraraziz. Gogorarazi nahi dugu kontratu honek 128 milioi euroko (BEZa aparte) balioa duela eta diru publikoarekin eraikiko den plataforma logistiko baten eraikuntza barnebiltzen duela, gero enpresa pribatuek kudeatuko dutena. Hau guztia LABek eta beste sindikatu batzuek epaitegietara eraman duten izugarrizko ustelkeria da.

Mahai sektoriala

Urriaren 10ean egin zen azken mahai sektorialaren bileraren aurretik, LAB sindikatuak galdera sorta bat bidali zion Zuzendaritza Nagusiari, mahaian erantzun zezan, baina ez genuen gure galderen erantzunik jaso, proiektuak duen garrantziaren eta langileengan duen eragina izugarria den arren.

Nabarmen geratzen da Osakidetzak plantilla baliabiderik gabe utzi nahi duela pribatizazio justifikaezin baten osagai guztiak dituen proiektu honen aurrean. LABen uste dugu proiektu honen buru direnak interes orokorraren aurka jokatzen ari direla, eta 100 milioi eurotik gorako proiektu batekin jolasean ari direla gizarteari eta langileriari informazioa ezkutatuz, atzetik dena erabakita eduki arren.

Osakidetza osorako produktuen banaketa eta biltegiratze lan guztien kontrola lortzea helburu duten enpresa pribatuei mesede egitea beste interesik ez duten pertsona hauen jarrerak, kontratu publikoen legea haustera eraman du Osakidetza, izaera publikoa izatea bezalako oinarrizko baldintzak ez betez.

Oso larritzat jotzen ditugu Maite Peñak Gipuzkoako Foru Aldundiko Zainketa eta Gizarte Politiketako diputatuak “Berria” egunkarian egindako adierazpenak

Maite Peña Gipuzkoako Foru Aldundiko Zainketa eta Gizarte Politiketako diputatuak Berria-n adierazi duenez, gainontzeko eragileek proposatzen dugun eta aldundiak proposatzen duen zaintza sistema eredua praktikan oso antzekoak dira. Gipuzkoako eredua indartsua dela ere badio, eta pertsonetan zentratua dagoen eredu baterako trantsizioa egiten hasiak direla.

Alde batetik, etxean emango diren zaintzak indartu, malgutu eta egokituko dituztela aipatzen du. Izan ere, etxean ematen diren zaintzei buruz ari denean, etxez etxeko laguntzako eta etxeko langileei buruz ari da. Etxez etxeko langileen kasuan, enpresa pribatuek kudeatzen dituzte euren lan baldintzak, eta baita erabiltzaileei ematen zaien zerbitzua bera ere. Gipuzkoako Foru Aldundia eta udalak dira pleguen eta lizitazioen bitartez pribatizazioa bultzatu zutenak eta bultzatzen dutenak. Etxeko langileen kasuan, kontratazioa era pribatuan egiten da, eta sektore feminizatua eta guztiz esplotatua da, lan hitzarmenik gabekoa.

Bestalde, sindikatuek eta mugimendu feministak maiz salatu izan dugu erabiltzaileek jasotzen duten arreta ez dela kalitatezkoa, pribatizazioaren eraginez. Bada, horren aurrean, Zainketa eta Gizarte Politiketako diputatu arduradunak zera dio, Gipuzkoako plazen %90 publikoak direla eta lidergoa publikoa dela. Zerbitzua ematearen ardura publikoa izateak, ordea, ez du esan nahi zerbitzua bera kudeaketa zuzenekoa denik; hau da, publikoa denik. Esan nahi duena zera da, gipuzkoarren errentetatik jasotako dirua, publikoa dena, aldundiak enpresa pribatuen poltsikoetara bideratzen duela, eta zaintza zerbitzu horien inguruko erabakiak, kudeaketak, enpresek hartzen dituztela, erabiltzaileen nahiz langileon kalterako.

LABek irmoki defendatzen du zaintza sistema publikoa izan behar dela; hau da, pribatizatuta dauden zerbitzu horiek guztiak administrazio publikoak bere gain hartu behar dituela, lan publikoa delako eta zerbitzu publikoak indartu behar ditugulako. Horregatik, enpresa pribatu guztiak zaintza sektoretik desagertu behar dira eta administrazioek horien kudeaketa zuzena beren gain hartu. Baina, Maite Peñak argiki azaltzen duen moduan, ez du sinesten zaintza sistema publiko komunitarioan, eta egungo ereduak emaitza onak ekartzen dituela dio. Horren aurrean, agerikoa da ereduen talka: pribatizatutako zaintza sisteman jarraitu ala bestelako eredu baterako bidea egin. Guk, gauzak beste era batera egin behar direla eta egin daitezkeela sinesten dugu, eta horretan jarriko dugu indarra.

LABentzat pribatizazioan eta prekaritatean sakontzen duten administrazioak patronalaren pareko dira. Zainketa eta Gizarte Politiketako diputatuak azaltzen du pribatizatutako langileen lan baldintzak ez direla euren ardura, hori patronala eta langileen arteko negoziazio soil batean arautzen dela, beraiek ardurarik izango ez balute bezala. Azala behar da, gero, halakoak esateko. Enpresa horiek erabiltzen duten diru kopurua ez al die, bada, foru aldundiak ematen?

Hortaz bai, badute eskumena eta aukera lan baldintzen gainean erabakiak hartzeko, dirua horra edo hara zuzentzeko: zerbitzuaren kontrolera eta kalitatera, sektoreeko langileengana, euren lan eta bizi baldintzak hobetzera.

Horretaz guztiaz hitz egiteko eta diputatuari sektoreko errealitatea nahiz gure ikuspuntua azaltzeko bilera eskari premiazko bat egingo dugu. Erabat feminizatua, arrazializatua eta prekarizatua den sektore honetan dauden argi-ilunak agerian jartzen jarraituko dugu.

Pribatizazioa zaintza langileon miseria delako, LAB sindikatua zaintza sistema publiko komunitarioaren aldeko borrokan berresten da.

Kate handi eta marketako langileei Bizkaiko ostalaritzako hitzarmena ezartzea eskatu dugu

Agerraldia egin dugu gaur Bilbon, Egaña kaleko Burguer King-en aurrean, “Bizkaiko ostalaritzan, estatalizaziorik ez! Lan berdina, hitzarmen berdina” lemarekin.

2022an, ostalaritzako kate eta marka handiek (McDonald ‘s, Taco Bell, KFC, etab.) Asociacion Empresarial de Marcas de Restauracion (AEMR) sortu zuten, eta kateetan aplikatzeko hitzarmen espezifiko bat sinatu zuten CCOO eta UGT sindikatuekin.

Hitzarmen honen helburua ostalaritzako hitzarmenetatik libratzea da, kate horien beharren neurrira baldintza prekarioagoak aplikatu ahal izateko, eta herrialde bakoitzean LAB bezalako sindikatuekin negoziatzea saihesteko.

Aldea izugarria da: hanburgesak zerbitzatzen dituen taberna batean, lanaldi osoko zerbitzariak 1.419,06 euro irabazten ditu (21.285,9 euro/urtean), 2020tik eguneratu gabeko soldata izanik; eta gauza bera egiten duen kate batean, LGS kobratzen da (15.876 euro/urtean). Lehenengo langileak 15 jai-egun kobratzen eta berreskuratzen ditu; bigarrenak, berriz, ez. Lehenengoari, hitzarmenak hala jasotzen duelako, aparteko orduengatik gehiago ordaintzen diote, antzinatasun-plusa du, prestakuntza-plusa, erreminten higadura, garraioa, bajak osagarrituta… kobratzen ditu. Kateetako langileak, berriz, sindikatura deitzen du galdetuz ea zergatik ordaintzen dioten gehiago ondoko tabernakoari lan berbera eginda eta zergatik dituen baldintza hobeajk. Ez da kasualitatea kate horietan kontzentratzea langile migratu eta arrazializatu gehien, eta era guztietako gehiegikeriak.

Egoera hau bi urtez luzatu da, eta oraingoz, Auzitegi Gorenaren ebazpenaren zain, epaitegiek patronala babestu dute. Horregatik, garrantzitsua da ostalaritza-hitzarmenak berak ezartzea jarduera horretako langileei hitzarmen bakarra eta baldintza berdinak aplikatzea: Bizkaiko ostalaritza-hitzarmena.

LAB izan gara ostalaritzako negoziazioan kateak berriro hitzarmen honetan sar daitezen borrokatu duen sindikatu bakarra, eta maiatzean sinatutako aurre-akordioan lortu genuen.

Sinatu eta egun gutxira, CCOOk atzera egin zuen sinaduran, eta akordioa hautsi zuen. Jarraian, AEMR patronalak hitzarmena inpugnatzeko mehatxua egin zuen, forma-akatsak argudiatuta. LABek konponbide errealak proposatu ditu balizko akats horiek konpontzeko. Hala ere, Bizkaiko Ostalaritza Elkarteak ere atzera egin zuen beldurragatik, eta hitzarmena sinatzea blokeatu zuen. ELA, aldiz, sektorean gehiengoa duen sindikatua izanda, ikusle huts bezala parte hartzen dago, bere erantzukizuna saihesten.

Bien bitartean, hitzarmenik gabe dago 23.000 langile inguruko sektorea. Ohiko ostalaritzako langileak baldintzak berritu gabe, eta kateetakoak, miseriazko estatu-hitzarmen batean bahituta.

Eusko Jaurlaritzako Lan Sailburuordetzak alde guztiak bilerara deitu gaitu egoera desblokeatzen saiatzeko, eta kateak kanpo utziko lituzkeen proposamen bat egin digu. Ezin dugu salatu gabe utzi ustez Madrilen EAEko hitzarmenen lehentasunaren alde borrokan ari dela harro dioen gobernu baten inkoherentzia.

Zertan geratzen da EAEko hitzarmenen lehentasun hori, ezin baditugu gure sektoreko hitzarmenetan sartu Madrilgo akordioek atera dituzten langileak? Edo, kolektibitateetan, ostalaritzako jangeletan, gertatzen ari den bezala, bertako patronalak uko egiten badio esertzeari, estatuko hitzarmen bat merkeago ateratzen zaiolako? Promesek hauteskundeak irabazteko balioko dute, baina ez dute baliozko hitzarmenak ixteko.

Guk argi daukagu: ostalaritzako akordioak sektoreko langile guztien defentsa eskatzen du, eta kasu honetan, horrek estatalizazioaren aurka borrokatzea dakar.

Ez dugu babestuko langileak lanaldi amaigabeekin eta bermerik gabe txikitzea ekarriko duen neurririk Mercedesen

Enpresari egiten dizkiogun proposamenen aurrean, beti erantzuten du “datu berriekin”, gu baliogabetzen saiatzeko. Bere menpe gaude. Ekoizpen-unitateak aurkeztu zizkigutenean, proposamen bat egin genuen, enpresaren premien barruan sartzen zena, bederatzigarren orduen beharrik gabe, enpleguari eutsiz eta plantillaren osasuna babestuz. Eta horren aurrean beste datu batzuk ateratzen dira. Halaber, ez dute argitu plantilla osoari, zati bati edo atalei eragingo liekeen. Ez dago argitasunik, ezta gardentasunik ere; izan ere, batzordearen mugimendu bakoitzarekin pixka bat gehiago zokoratzen saiatzen da.

Nabarmendu beharreko beste alderdi bat da, gaur egun, hitzarmenak jasotzen duela enpresak aplika zezakeen produkzio-sistema, ikusten ari garen show hau eman gabe. Baina enpresak eta hitzarmena sinatu zuten sindikatuek (CCOO, UGT eta EKINTZA) ez dute aplikatu nahi, ezta horretaz hitz egin ere, horrek dakarren basakeria dela eta. Etengabe nabarmendu dugu: ezin dira langileak goizeko txandan 53 orduz eta arratsaldekoan 45 orduz lan egitera behartu. Plantilla nagusia da, langileek %35ak 50 urtetik gora baititu; beraz, neurri horiek aplikatzeak produktibitate okertzea ekarriko du. Bere garaian oso kritikoak izan ginen neurri horrekin, zigorra baita. Eta orain, horrela adierazten digute denborak eta hitzarmenaren sinatzaileek.

Horren aurrean, ez zaigu egokia iruditzen “oker txikiena” negoziatzea. Zentzugabekeria da ala ez? Gure osasunarekin negoziatuko dugu apur batzuen truke? Gainera, enpresak adierazi digunez, ez dago ziur zer adostuko den, ezta adostutakoa berriro adostu beharko ote dugun, poltsa handitzean gertatu den bezala. Enpresak adierazi du bi hilabeterako programatutako ekoizpena baino ez duela ezagutzen %100ean, eta, beraz, 2025 urte osorako hipotekatzea eta karta zuria ematea suizidioa dela. Gainera, eta adierazi zaigunez, zer gertatuko litzateke irailean edo urrian programatutako ekoizpenak betetzen ez badira? Eta geldialdi tekniko luzeagoa behar badute? Eta zer gertatzen da lana eta familia kontziliatzearekin?

Hemen errealitate honekin topo egiten dugu: ematen du inork ez duela izendatu nahi, baina denak ari dira Aldi Baterako Enplegu Erregulazio Espedienteaz (ABEEE) hitz egiten. Zer osagarriri buruz ari dira, bestela, esaten dutenean beste neurri batzuk aplikatzeak ez duela “murrizketa ekonomikorik” ekarriko? Aurki gaitezke, hilabetez txikituta egon ondoren, destajuan lanean, bi bederatzigarren ordurekin, gainera ABEEEra bidaltzen gaituztela. Puntu honetan, 2022ko ABEEEa gogoratu nahi dugu, zeinetan enpresaren aurreikuspen faltagatik (edo txarragatik), 2 jardunaldi eten zituen, eta honekin, langabezia-poltsa ireki zen eta aplikazio berriarekin, ordutik sortu ditugun 8 hilabeteak galduko. Hirutan galtzen dute langileek: osasuna galtzen dugu, langabezia galtzen dugu eta langabeziak sortutako 8 hilabeteak galtzen dituzte.

LABetik hainbat proposamen koherente plazaratu ditugu, enpresaren beharrak arinduko lituzkeenak. Hasieratik proposatu dugu irtenbidea lan-erritmoak murriztea izan daitekeela, pertsonak lasaiago irits daitezen lan-txanda amaitzera, eta horrek eragin positiboa izango luke ezintasun-indizean eta produktibitatean. Horrek enpleguari eustea bermatuko luke, eta kontratazioak ere ekar ditzake. Enpresak dioenez, unerik kritikoena martxoa eta apirila bitartean izango da. Hori dela eta, langile batzordeak aho batez proposatu zituen ondorioak arintzeko neurriak: eszedentziak, metatutako murrizketak, lineak indartzea, prestakuntza…

Berriro diogu EAEko, Arabako eta Gasteizko lurzoru industriala ia oparitu egin diotela Mercedesi, planta handitzeko lanak egin ahal izateko. Guztion artean. Gainera, enpresak diru publikoa jaso du PERTE bidez (zehazki, 130 milioi euro). Dirua gure poltsikoetatik ateratzen da, gure zergen bidez, eta, gainera, ez diote inolako erantzukizun sozialik eskatzen enpresari. Bi arrazoi horiengatik bakarrik, enpresak betebehar sozial bat du Arabako gizarte osoarekiko, eta batez ere, langileekiko. Eta ez ditzagun ahaztu 2023an dibidenduetan banatutako 105 milioi euroak.

Laburbilduz, enpresak soberan du gaitasuna egoerara egokitu ahal izateko eskura dituen tresnekin, langileak txikitu gabe eta neurri are kaltegarriagoak aplikatu gabe, zehazki, 2 bederatzigarren ordu edo ABEEE bat. Proposamenak plazaratu dira, baina enpresak dena irekita eduki nahi du, berriro adostu beharko balitz, poltsa handitzeko akordioarekin gertatzen ari den bezala. Ez dago bermerik, ez dago gardentasunik. Ezin dugu gutun zuria eman. Ez gaitezen itsutu soldata-osagarriekin gure eskubideen truke.

Azkenik, ezin ditugu ahaztu azpikontratetan lan egiten duten eta prozesu osoa larritasunez bizitzen ari diren langile guztiak. Mercedesi eskatzen diogu enpresa horiekin eta haien batzordeekin komunikazio-bideak irekitzeko, enpresa hauetako langileei ere eragiten dielako egoerak.

Lizarrako udaletxe aurrean salatu dugu urteko 48. laneko heriotza

Urriaren 18an 56 urteko langile bat hil zen Lizarran, Agralcon (Lizarrako Alkoholategia) izan zen eztanda baten ondorioz. Gaur salatu dugu haren heriotza LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuok. Patronalak eta instituzioek gaixotu eta hil egiten gaituztela nabarmendu dugu.

Hezkuntza Laguntzako Espezialistek pairatzen dituzten lan baldintzak duintzea eskatu dugu Iruñea eta Tuteran

Administrazio Erroko Langileen Batzordeak (LAB, AFAPNA, ELA, CCOO eta UGT) elkarretaratzeak egin ditu Iruñea eta Tuteran Hezkuntza Laguntzako Espezialistek pairatzen dituzten lan baldintzak duintzearen alde. Horretarako mahai negoziatzaile baten irekiera exijitu du.

Joan den irailaren 19an, Hezkuntza Laguntzako Espezialisten (EAE) ordezkaritza sindikala Funtzio Publikoaren eta Nafarroako Hezkuntza Departamentuaren ordezkariekin bildu ginen. Bilera horretan, aurreko legealdian Administrazioak aldebakarrez bertan behera utzi zuen negoziazio mahaia berriz irekitzea eta negoziazio prozesuaren egutegia finkatzea eskatu genuen.

Negoziatu beharreko gai nagusiak zerrendatu genituen bileran hartan:

– Ordutegi-erregulazio berria.

– LEP berriak, HLEen kolektiboa Administrazioak berak helburu duen % 8ko behin-behinekotasun tasaren azpitik kokatuko dutenak. Gaur egun, egonkortze-prozesuaren ondoren ere, langile finkoen kopurua ez da % 50era iristen.

– Kontratu duinak, Hezkuntza Premia Bereziak (HPB) dituzten ikasleei eskaintzen zaien esku-hartzea eta hezkuntzaren kalitatea hobetzeko.

– Zeharkako arreta, koordinazioa eta talde-lana kontuan hartzea. HPBak dituzten ikasleen INKLUSIOAN gainerako hezkuntza-komunitatearekin batera lan egitea. Harriduraz ikusten dugu nola iruzur egiten zaien bai Nafarroako gizarteari orohar eta bai HPBak dituzten ikasleen familiei. Etengabe hitz egiten zaie inklusioaz, baina praktikan eredu asistentzialista hutsa eskaintzen zaie. Ez da inklusiboa ez profesionalekin, ezta HPBak dituzten ikasleekin ere.

– Prestakuntza-plana, profesional horien esku-hartzearen hezkuntza-izaera indartuko duena.

– Ordezkaritza sindikalarekin negoziatzea lanbide honen ezaugarriak bilduko dituen araudia.

Parlamentuko Hezkuntza Batzordearekin hainbat lan-saio egin ondoren eta bertako gehiengoak kolektiboaren aldarrikapenei babesa eman ondoren, gaur egun oraindik ere ez da inolako aurrerapenik egin eta negoziazio-mahaia irekitzeko eskaerari ere ez diote erantzun.

Horregatik guztiagatik, azaroaren 14an GREBA EGITERA BEHARTUTA GAUDE.

LABen Pentsiodunen arloak batzar nazionala egin du Oreretan

Urtero legez, LABen Pentsiodunen arloak batzar nazionala egin du Oreretan, 150 kideren parte-hartzarekin. Sindikatuaren lan-ildoak eztabaidatu eta arloaren ikasturteko plangintza adostu dute.

Igor Arroyo koordinatzaile orokorrak hitza hartu du bertan eta sindikatuaren 50. urteurrena izan du hizpide: “Egun pentsiodunen arloan zaudetenok sindikatua sortzen eta garatzen lagundu duzue. Eta ekarpena egiten jarraitzen diozue LABen egitasmoari. Sortu eta 50 urtera, bere misio fundazionala berretsi du LABek, Euskal Herria eta langileria askatzea, esplotaziorik eta patriarkaturik gabeko mundua sortzea. Belaunaldiz belaunaldi egindako borrokari esker, mundua hobea da. Eta testuingurua kezkagarria bada ere, guk baikortasun iraultzaileari eusten diogu. Kapitalismoaren ongizatearen mitoa agortuta, Euskal Herrian badugu aukera eta beharra eraldaketa soziala sustatzeko”.

Borroka sindikal eta sozialen bidez, langileon beharrak (etxebizitza, soldatak, osasun sistema, zaintza) agenda politikoan kokatu direla nabarmendu du Arroyok: “Orain neurri zehatzak har daitezen presionatu behar dugu, ez daitezen eztabaida hauek faltsuan itxi”.

Helburu horrekin, hain zuzen ere, “Langileen alde, hemen erabaki” kanpaina egiten ari da LAB sindikatua, euskal langile guztientzako oinarrizko lan eta bizi baldintzak aldarrikatuz: 1.600 euroko gutxieneko soldata; enplegua zaintzarekin bateragarri egiteko 30 orduko lanaldia; eta osasuna, zaintza, hezkuntza eta etxebizitza eskubideak bermatuko dituzten zerbitzu publikoak. Era berean, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean aurkezturiko gutxieneko pentsioa bermatzeko sustatzen duen herri ekimen legegilearekin bat egiten du LABek. Eta sindikatuko pentsiodunen arloak ekarpen propioa egingo du aldarrikapen hauen alde.

Zaintzaren inguruko gogoeta eta borroka, osasungintza publikoaren defentsa irmoa edota arrakala digitala izan dituzte hizpide Oreretako asanblada orokorrean, baita pentsio sistema publiko eta propioaren aldeko LABek aurkezturiko Haritik proposamena ere. Bilera amaitu ondoren, elkarrekin bazkaltzera joan dira bertaratutako militanteak.