2025-12-22
Blog Page 68

Eusko Jaurlaritza EHUn mugitzeko ordua da

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Eusko Jaurlaritza EHUn mugitzeko ordua da

2024. urtea hauteskunde urtea izan zen eremu batzuetan. Azaroan EHUko errektorea aukeratzeko hauteskundeak izan ziren, eta urtarrilaren amaieran lanean hasi zen Errektoretza talde berria. Guztiok dakigunez, ez dira gutxi EHUn konpontzeko arazoak eta aurrean dauzkagun erronkak.

Ikusiko dugu hurrengo hilabeteetan zein proposamen eta bide irekitzen diren hainbat egoerari aurre egiteko. LAB sindikatuak jarrera eraikitzailearekin ekingo dio garai berri honi, beti ere jarrera kritiko eta irmo batekin, bai langileen defentsan baita unibertsitate publikoaren defentsan ere. Irakasle eta ikertzaileen errektoreordeari zein gerenteari helarazi dizkiegu lantzeko gaien zerrenda eta egun hauetan lehenengo bilerak egiten ari gara. Gaien artean arduraldi partzialeko ordezko irakasleen egoera prekarioak lehentasuna dauka, besteak beste.

EHUn konpontzeko dauzkagun gai batzuk EHU barruan konpon daitezke. Izan ere, EHUko zuzendaritzaren esku dago egoera eta arazo batzuen aurrean jarrera bat edo beste izatea: jarrera itxia, parte-hartzea mugatzen duena, diskriminazio eta prekaritate egoerei ez ekiteko aitzakiak bilatzen dituena, edo arazoei aurre egiteko proposamenak egiten eta negoziatzen duena, langileak, ikasleak eta EHUko komunitateko eragileak entzuten eta kontuan hartzen dituena; sindikatuen bitartez langileek irabazitako sententziei helegiteak jartzen dituena, edo langileen eskubideak kolektibo guztietara zabaltzen saiatzen dena. Espero dugu bigarren jarrera horretara igarotzea EHUk eskumena daukan arlo guztietan.

2024an Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak ere izan ziren, eta sortutako gobernu berriak Unibertsitate esparrua Hezkuntza sailetik ateratzea erabaki zuen, Zientzia, Unibertsitateak eta Berrikuntzako saila sortzeko. Zortzi hilabete igaro dira sailburu berriak, EHUko errektorea izandakoak, kargua hartu zuenetik. Erabaki batzuk EHUren autonomiaren barruan badaude ere, beste batzuk EHUtik kanpo erabakitzen dira. Horietako batzuk, unibertsitate-ereduaren oinarrizkoenak, Espainiako Estatuko legeen bitartez ezartzen zaizkigu. Euskal Herriko langileoi dagozkigun erabakiak eta araudiak Euskal Herrian erabaki behar ditugu. Hemen lan egiten badugu, hemen erabaki behar dugu! Zentzu horretan, beste gai batzuen artean, irakasle-ikertzaile funtzionarioen transferentzia ezinbestekoa da. Unibertsitateko irakasle-ikertzaile zein TEKAZEL funtzionarioen oinarrizko soldatak Espainiako Estatutik ezartzen dira, eta horrek, neurri handi batean, IRI eta TEKAZEL laboralen soldatak ere baldintzatzen ditu.

Beste alderdi asko Eusko Jaurlaritzaren erabakien menpe daude: unibertsitate publiko zein pribatuei bideratutako finantziazioa, EHUko langileon soldatak, osagarriak eta beste lan-baldintza asko definitzen dituzten araudiak. Sailburu berriak mahai gainean dauzka aspaldidanik zaharkituta dauden araudi batzuk, pairatzen ditugun arazo batzuen iturria direnak. Bere esku dago 40/2008 eta 41/2008 dekretuen eguneratzea bultzatzea, non EHUko irakasle-ikertzailen figurak eta soldatak zehazten diren. 41/2008 Dekretuak, hain zuzen, lanaldi partzialeko ordezko irakasleen miseriazko soldatak ezartzen ditu, klase eta tutoretza orduez gain ezinbesteko aktibitateak gauzatzeko orduak kontuan hartu gabe. Gainerako irakasleen soldatak ere jasotzen ditu, unibertsitatean irakasteko eta ikertzeko beharrezko kualifikazio maila aintzat hartzen ez dutenak. Izan ere, EAEko bigarren hezkuntzako soldatak baino baxuagoak dira EHUko irakasle eta ikertzaileen oinarrizko soldatak. Ezinbestekoa da EHUko irakasle-ikertzaile eta TEKAZEL guztion oinarrizko soldatak igotzea, azken hamarkada eta erdian galdutako erosahalmena berreskuratzeaz gain. Horri lotuta, ezin da gehiago atzeratu irakasle-ikertzaileen osagarriak eguneratzea, 2006tik hona diru-kopuru berean mantentzen direnak, edo TEKAZELen lanpostuen birbalorazioak egitea. Horretarako, finantziazioarekin batera, borondate argia izan behar da. Orain arte Eusko Jaurlaritzatik erakutsitakoa kontrakoa izan da: osagarriak ez eguneratzeaz gain, azpijokoak erabili osagarrien deialdiak ekiditeko edota atzeratzeko. LABek behin eta berriro salatu ditu trikimailu horiek azken urteetan, komunikatu eta mobilizazioen bitartez zein gune instituzional ezberdinetan.

Zientzia, Unibertsitateak eta Berrikuntzako sailburu berriak Eusko Jaurlaritzaren ibilbideari beste norabide bat emateko aukera dauka. Hala ere, azken hilabeteetako bere adierazpen batzuk kezka handiz jaso ditugu. Abenduan Radio Euskadin egindako elkarrizketan kolokan jarri zuen USLOk 2030erako unibertsitate publikoetarako ezarritako BPGren % 1eko finantzaketa. Zifra horretara heltzea Espainiako Estatu mailako kontua dela adierazten zuen, EHUren finantzaketa nagusiko Eusko Jaurlaritzaren esku egongo ez balitz bezala. Gainera, gaur egun zein ehunekoa den galdetuta, euskal unibertsitate-sistemarako BPGren % 0,6 dela erantzun zuen. Kontua da, USLOk espresuki zehazten duela % 1 hori unibertsitate publikoetarako dela. Unibertsitate pribatuen finantzaketa publikoa ez da multzo horretan sartzen. Beste alde batetik, finantziazioaren igoera ikerketaren helburu zehatzak lortzearekin lotu zuen, EHUk dauzkan egiturazko behar nabariak alboratuta utzita. Izan ere, EHUko plantilla handitzea ezinbestekoa da (bereziki TEKAZEL/IRI ratioa handituz), bere potentziala areagotzeko eta euskal jendarteari eman behar dion zerbitzua bermatzeko. Aipatu dugun moduan, soldatak ere igo behar dira, kolektibo prekarizatuetan arreta berezia jarrita. EHUko eraikin, azpiegitura eta zerbitzu batzuek ere finantziazio nahikoa behar dute. Alabaina, ez dugu sumatu borondate argirik zentzu horretan. Oraindik ez dakigu ezer aipatutako % 1era heltzeko USLOk jasotzen duen sortu beharreko batzordeari buruz, bereziki Eusko Jaurlaritzari dagokiona.

Gakoa finantzaketa da. Alabaina, Eusko Jaurlaritzak eta Diputazioek unibertsitate pribatu eta elitistei finantziazioa eta erraztasunak ematen dizkieten bitartean (Euneiz eta Gastronomy Open Ecosystem-i bidea eman ostean, EDA drinks & wine campus daukagu azken adibidea…), unibertsitate publikoa jaso beharreko finantzaketatik oso urrun dago.

Eredu elitista eta neoliberalen aurrean, EHU defendatzeko ordua da. Eusko Jaurlaritzaren esku dago azken hamarkadetako norabidea aldatzea. EHUko langile guztioi dagokigu aktibatzea eta borrokatzea gure lan-baldintzak hobetzeko eta euskal jendarteak behar duen unibertsitate publikoa lortzeko.

Arabako adinduen egoitzetako langileok gaur ere greba egin dugu enpresei eta Aldundiari hitzarmen probintzial duin bat aldarrikatzeko

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Arabako adinduen egoitzetako langileok gaur ere greba egin dugu enpresei eta Aldundiari hitzarmen probintzial duin bat aldarrikatzeko

Egoitza pribatuetako langileen lan-baldintzak hobetzeko aurrekontu-sail bat bideratzeko baldintzarekin onartu ziren abenduan Arabako Aldundiaren foru-aurrekontuak. Diru-sail hau urte hauetan guztietan langileek mantendu duten borrokari esker lortu da, Aldundiaren borondate politiko eza gaindituz. Gu gara, egoitzetako langileok, geure irmotasunarekin erakundeek gatazka honetan duten erantzukizuna saihesten jarraitzea eragotzi dugunok.

Aurrekontu-sail hori ez dirudi Arabako adinduen egoitzen egungo egoerak eskatzen duen premiarekin gauzatuko denik, aipatutako borondate faltagatik.

Sektore feminizatu honetako langileok gizarte honetako zati handi baten zaintza beharrak eusten ari gara eta gure lanaren garrantzia aitortzea eskatzen dugu, lan-baldintza duinekin. Gure soldatek LGSa ozta-ozta gainditzen dute oraindik. Sektore honetan urteko lanaldia (1.772 ordu) basakeria bat da eta gehiegizko ratioekin eta enpresen lan-osasunaren prebentzio ezarekin batera, gure osasunarekin amaitzen ari dira.

Urtarrileko eta otsaileko EAEko hezkuntzako sukalde eta garbiketako grebek jarraipen oso zabala izan dute

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Urtarrileko eta otsaileko EAEko hezkuntzako sukalde eta garbiketako grebek jarraipen oso zabala izan dute

Urtarrilerako eta otsailerako LAB, ELA eta CCOOek deitutako Hezkuntza Saileko sukalde eta garbiketako lau greba egunek jarraipen zabala izan dute. Urtarrilekoek izan zuten jarraipena otsailekoetan gainditu ere egin da sukaldeetan.

Kolektibo hau feminizatuena den Hezkuntza saileko esparrua da eta lan baldintza prekarioenak dituena, baita pribatizazio prozesu handiena bizi duena ere. 1.000 langile izan dira grebara deituak.

Gogoratu behar dugu Eusko Jaurlaritzak gehiegizko zerbitzu minimoen bitartez zein hauen aplikaziorako irizpide neurrigabeak ezarriz, kolektibo honen greba eskubidea baldintzatu nahi izan duela. Hala ere, mobilizazioetan ehunka sukaldari eta garbitzaile bildu gara eta jarraipena %70 ingurukoa izan da batez beste.

Esan beharra dago greba zikloan zehar negoziazio mahaiak deitu dituela Hezkuntza Sailak eta azken bilera otsailaren 11an izan zen. Bilera hauetan, grebek behartuta zenbait eduki mahai gainean jartzen hasi da, funtzioen gaia esaterako. Kategorien egokitzapenari buruz ere hitz egiten hasi da. Halere, lan hitzarmen berria sinatzeko proposamenak jorratzetik eta ekartzetik urrun dago.

Hitzarmena berritzeko grebetako aldarrikapen nagusiak hauek dira: lan zamak arintzeko bazkaltiar eta garbiketa ratioak hobetzea eta lanaldiak murriztea; gazteberritze planak adostea; galdutako eros- ahalmena berreskuratzea; funtzioak definitzea eta kategoriak egokitzea; enplegua bermatzea eta egonkortzea eta pribatizazio zein fusio edo itxieren bidez lanpostu suntsiketak eragozteko neurriak hartzea, ordezkoen araudia negoziatu eta adostea, lizentziak eta baimenak hobetzea eta lan osasun, berdintasun eta euskara planak garatzea.

Hurrengo bilera martxoaren 6rako dago aurreikusita. Grebetan aldarrikatzen ari garen edukiak ikasleen arreta egokia ere bermatzera bideratuak daude. Jaurlaritzari galdegiten diogu langileak entzun ditzala eta grebetan aldarrikatutako eskaerei erantzun diezaiola.

Gauzak horrela, dinamika honen balorazioa eta hurrengo pausuak zeintzuk izango diren baloratzen ari gara, greba dinamikarekin jarraitzea baztertu gabe.

Borrokak merezi duelako, zorionak sukaldari eta garbitzaileei!

LABek norabide aldaketa eskatu du industria politikan trantsizio ekosozialerako

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
LABek norabide aldaketa eskatu du industria politikan trantsizio ekosozialerako

Lau oinarriren gainean egin beharko litzateke hau: trantsizio planifikatua, prebentiboa eta langileen parte hartzea ziurtatu behar duena; esku-hartze publiko sendoa; lanaldi murrizketa 30 orduko lan-astera eta kaleratzeen eta deslokalizazioen kontrako legeak indartzea.

Garbiñe Aranburu LABeko koordinatzaile orokorrak agerraldia egin du, CAF, Rezola, Mercedes, Michelin, Tubacex, Guardian, Sidenor, Pine, PCB, Rio Galindo, NFS, Gestamp Bizkaia, BSH, Volkswagen eta Sunsundeguiko delegatuek lagunduta. Lehenik eta behin, Hego Euskal Herriko industriak bizi duen egoeraren gaineko kezka adierazi du. Bigarrenik, Gasteiz eta Iruñeko Gobernuen politiken balorazioa egin du, porrota izan diren errezetetan sakontzeko erabakia kritikatuz eta honek izango dituen ondorioak azalduz. Hirugarrenik, trantsizio ekosozialerako politika industrialaren oinarriak kokatu ditu.

Hego Euskal Herriko industriaren egoera kezkatzekoa da

Gatazkan dauden enpresen zerrenda luzea da. Badira egun batetik bestera lantegia itxi eta ehundaka langileren enplegua suntsitzea erabaki dutenak, hala nola BSH, Guardian, SDA Factory, Balenciaga edo Siemens. Beste batzuk, enpresan egin beharreko inbertsio eta birmoldaketei aurre egiteko diru publiko asko jaso arren, kudeaketa txarragatik edo irabazi handiagoak nahi dituztelako gatazkan daude. Adibidez, Sunsundegi hartzekodunen konkurtsoan dago edo Gasteizko Mercedesen gaueko txanda kendu eta eguneko lanorduak berrantolatuko dituztela iragarri dute, goizeko txandan astean 53 eta arratsaldean 45 ordu lan egiteko. Gainera, badira itxierak edo lanpostu amortizazioak justifikatzeko trantsizio energetikoa edo deskarbonizazioa aitzakia moduan erabiltzen dutenak, Mecaner edo Cementos Rezola bezala.

Beste hainbat enpresatan Aldi Baterako Enplegu Erregulazio Espedienteak daude eta enplegu gehiagoren suntsiketa ere aurreikustekoa da. Enplegu industriala eta industriak ekonomian duen pisua murriztu egin dira. Horrela, 2008tik hona EAEn 39.000 enplegu industrial suntsitu dira.

Egoera hau, politika industrial desegokien ondorio da. Industrian, beste eremu batzuetan bezala, merkatuaren logikari nagusitzen utzi zaio, multinazionalei eta inbertsio funtsei erraztasun guztiak eman zaizkie bertako enpresen jabe egiteko, diru publikoz lagunduta. Trukean ez zaie ez enplegua mantentzeko, ez langileen lan baldintzekiko inolako konpromisorik edo betekizunik eskatu. Gainera, diru publikoa jasotzea ez da proiektu industrialei edo lantegiak bertan mantentzeari baldintzatua egon. Ez dago herri konpromisorik.

Politika egiteko modu honekin enpresa handien esku geratzen da diru horrekin zer egin: inbertsioak bai edo ez; non eta zertan inbertitu; zer nolako eraldaketa produktiboak egin eta lan baldintzetan izango duten eragina edo lortzen dituzten etekinak zergen bidez gizarteratu ordez irabazi eta dibidenduen banaketa erabakiz.

Honen ondorioak argiak izan dira. Batetik, diru publiko hori poltsiko pribatuetara joan da. Ekonomian industriak pisua galtzen jarraitu du, berrikuntza teknologikoaren aldeko apusturik ez da bultzatu, enplegua murriztu da eta lan baldintzak kaskartu dira.

Bestetik, enpresen erabaki ahalmena atzerriratu da. Herri ikuspegitik egoera kezkatzekoa da. Politika egiteko modu honek multinazionalen erabat menpeko egiten gaitu, bertako enpresa ertain eta txikien kaltetan. Enpresa hauek epe motzean ahalik eta etekin handiena ateratzea besterik ez dute bilatzen, ez dagoela herrialdearekiko inolako errotzerik, ez langileekiko inolako begirunerik. Talgo bezalako lantegi batean, puntualki, esku hartzeak, ez du arazo sakon hau konponduko. Lan baldintzen inguruan ere hitz egin behar da. Kasu honetan, salatu nahi dugu Sidenor operazio hau erabiltzen ari dela bere lantegietan hitzarmenaren negoziazioak blokeatzeko.

Hirugarrenik, enpresa batek ateak itxi eta alde egitea erabakitzen duenean, ez dago hori eragozteko neurririk. 2012ko Lan Erreformatik aurrera, kaleratzeak libreak eta oso merkeak dira. Enpresa batek irabaziak izan arren, irabazien murrizketa “arrazoitzea” nahikoa du kalerapenak egiteko. Irabazien murrizketaz ari gara eta ez diru galeraz. Lan Erreforma ez da indargabetu eta hori bere horretan mantendu da. Bestetik, indarrean diren deslokalizazio legeak ez dira nahikoa enpresa itxiera hauek geldiarazteko.

Testuinguru berria, errezeta zaharrak

Nazioarteko kontestua ziurgabetasunez betea da. Hemengo industria esportazioen menpekoa da, honi eskaeren murrizketa eta gerra komertzialak gehitu behar zaizkio. Bestalde, larrialdi klimatikoak ataka berri batean jarri du mundua. Energia fosilen agortzeak etengabeko hazkundean oinarritzen den orain arteko eredua sostengaezina bilakatzen du.

Lehengaiak eskuratzea gatazka iturri bilakatzen da. Gerra giroa, autoritarismoa eta faxismoa hedatzen ari dira eta ekonomiaren militarizazioa bultzatzen da. Energia nuklearraren aldeko ahotsak gero eta argiago entzuten dira edo gastu militarra handitu beharraz hitz egiten da. Argi esan behar da, gastu militarra handitzeak, gastu sozialera eta zerbitzu publikoetara are eta diru gutxiago bideratzea dakarrela.

Egoerak bestelako politika industrial bat eskatzen du, norabide aldaketa bat. Ez dugu horretarako borondaterik ikusten. Nafarroa eta EAEko Gobernuek patronalarekiko eta multinazionalekiko duten menpekotasuna handitzen ari da. Bi Gobernuek adierazi dute kezka industriaren egoeraren inguruan eta plan berriak diseinatzen ari dira, baina oraingo politikak aldatzeko asmorik ez da ikusten.

Nafarroan Industria Legea abian dago, eta LABek izan du ekarpenak egiteko aukera. Egoerak eskatzen duen trantsizioaren norabidean egin ditugu ekarpenak. EAEn, Jaurlaritza bete betean sartu da ekonomiaren militarizazioa dakarren markoan. Plan industrial bat egitearen ardura azpikontratu eta interes pribatuak dituen aholkularitza baten esku utzi du. Aholkularitza talde horretako kide da Zedarriak lobby enpresarialeko zuzendaritzan dagoen kide bat. Tabuak gainditu eta armagintza industria aukera moduan ikustera eta nuklearren alde egitera deitu du Zedarriak-ek Industria Kontseilariaren aurrean eta bere oniritziarekin. Handik egun gutxira, Mikel Torres izan da ideia hauei babesa eman diena.

Industria politika zehazteko Foro bat sortu dute eta CONFEBASKi egin diote hemen tokia. Aberastasun banaketarako aukera oro baztertzen duen patronala, zerga politikaren eztabaida bahitzen duena patronala eta LGSri ezetz esan diona. Interes patronalak zaintzen dituzten beste hainbat ere bertan daude.

Aldiz, langileen parte hartzerik ez dago, ez dago sindikaturik. Langilerik gabeko eztabaidak nahi dituzte, badakitelako industriaren birmoldaketa armagintzaren aldeko apustura bideratzea gatazkatsua dela.

Herri ikuspegirik gabeko Jaurlaritza dugu aurrean, kapitalarekiko inoiz baina menpekoago ageri dena. Kapitalarentzat lehentasun diren gaietan, kapitalak diseinatu nahi duen eredu produktiboaren eztabaidan ez dago legegintzaldi hasieran hainbeste azpimarratu den egiteko modu berririk.

Trantsizio ekosozialerako politika industriala: norabide aldaketa eta industria politika berria

Trantsizio ekosozialerako eredu produktiboaren birmoldaketarako politika industrialaren funtzioa bestelakoa izan beharko litzateke. 4 oinarri izan behar ditu:

1. Trantsizio planifikatua, prebentiboa eta langileen parte hartzea ziurtatu behar duena. Emisioak murrizteko, errekurtso naturalen erabilpena eta energia kontsumoa murrizteko birmoldatu behar duten sektore produktiboak ezagunak dira. Beste eremu batzuk, bizitza sostengatzeko ezinbestekoak direnek, hazi egin behar dute. Birmoldaketa hau inor bazterrean utzi gabe egin behar da, guztien enplegu eskubidea defendatuz.

2. Esku-hartze publiko sendoa izan behar du. Eredu produktiboaren birmoldaketa kontrolatuko duen esku-hartzea, birmoldaketa horietan merkatuaren logika eta irabazi espektatibak soilik ez direla nagusituko ziurtatu behar da.

Bestetik, diru publikoa enpresen esku uzteko baldintzak zorroztu egin behar dira: enplegua ez suntsitzeko eta proiektu industriala bertan mantentzeko konpromiso argiak eskatu behar zaizkie dirua jasotzen dutenei, lan baldintza duinen eta berrikuntza teknologikoaren aldeko konpromisoak eta dibidendoak banatzen dituzten enpresek ez dute diru laguntza publikorik jaso behar

3. Lanaldi murrizketa 30 orduko lan-astera. Lan guztiak aitortu eta banatzeko, trantsizio ekosozialaren ondorioak arintzeko eta bizitza duinagoa izateko. Birmoldaketak lanaldi murrizketarako aukera bilakatu behar dira eta lanaldi murrizketa bultzatu behar da. Multinazionalek diruarekin bultzatzen duten lanpostuen amortizazioa eragotzi behar da.

4. Kaleratzeen eta deslokalizazioen kontrako legeak indartu behar dira. Diru publikoa jasotzeko baldintzen artean enpleguarekiko edo proiektu industrialekiko konpromisoak eskatu behar diren moduan, ondoren enpresak itxierak edo kaleratzeak egin nahi dituenean, jasotako diru hori itzultzeko bermeak behar dira.

Honela ez bada, mobilizazio eta gatazka giroa indartuko dira: langileen artean kezka da nagusi eta berriro ere ikusten dugu boterearen eta aberastasunaren kontzentrazio handiagoa ekarriko duen politika publiko eta industria politikaren alde egiten dela.

Langileok ez gaude prest egoera hau ontzat emateko. Igandean Nafarroan manifestazio jendetsu eta arrakastatsua egin zen eta jarraituko dugu borroka sindikalen bidetik enplegu eskubidea defendatzen, trantsizio ekosozialistaren alde bestelako industria politika bat aldarrikatzen.

LABek kezka adierazi nahi du Eusko Legebiltzarrak EITBko administrazio kontseilurako UGTren ordezkaria hautatuko duelako

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
LABek kezka adierazi nahi du Eusko Legebiltzarrak EITBko administrazio kontseilurako UGTren ordezkaria hautatuko duelako

Bihar, otsailak 20, Eusko Legebiltzarrak EITBko administrazio kontseiluko kide berriak aukeratuko ditu. 19 kide aukeratu behar dira, eta horietariko bat sindikatuetako ordezkari bat izan ohi da. Oraingoan, badirudi negoziazioetan EAJk sindikatuetako ordezkaria UGTko kidea izatea inposatu duela, logikatik at.

LABek ez du onartzen langileok ordezkatuko gaituen sindikatua UGT izatea; hain zuzen, EITBn ordezkaritzarik inoiz izan ez duena. Sindikatu honek batez ere eremu publikoan euskararen kontra duen jarrera eta azken aste hauetan EITB zuzendari ez euskaldunak izendatzeko izaten ari den joera kontuan hartzen baditugu, erabakia are larriagoa izango da.

Itxura guztien arabera, EAJk gobernukide duen PSErekin batera administrazio kontseiluaren kontrolari eusteko trikimailua izango da. Alderdian bozkatu behar den ponentzian argi jasotzen duenaren ildotik, herriari egiten dion beste iruzur bat. LABek euskarazko komunikabide publiko bakarrarekiko duen jokabide alderdikoia salatzen du, bai eta hizkuntza bera gutxiesteko duen joera ere.

Hezkuntza publikoaren alde mugitzen ari gara

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Hezkuntza publikoaren alde mugitzen ari gara

Gaur “Hezkuntza Publikoaren alde – MuĂ©vete por la PĂşblica” kanpainaren lehen lanuztea egin dugu Baztan-Bidasoa eskualdean. Hiru elkarretaratze eta beste hainbeste asanblada jendetsu izan ditugu Beran, Elizondon eta Donezteben. Bertako irakasleekin bildu gara eta lehen eskutik jaso ditugu beraien kezka eta proposamenak. Beste behin ere argi geratu da Hezkuntza Departamentuak inbertsioa handitzea beharrezkoa dela, besteak beste inklusioa bermatzeko, nabaria baita baliabide pertsonalen falta, ikasleen beharrak asetzeko irakasle gehiagorena alegia.

Era berean, premiazkoa da Oronozko Lanbide Eskola berriari irtenbidea ematea, eta horren erakusle da bertako hezkuntza komunitate osoak bat egiten duela eskola berria eraikitzearen beharrarekin. Gehiengo sindikala osatzen dugun sindikatuok erabateko babesa ematen diegu helarazi dizkiguten eskaera horiei guztiei.

Beraz, irakasleok antolatuta eta mobilizatuta jarraitzeko beharra dagoela argi ikusten dugu. Datorren asteazkenean, otsailak 26, bigarren lanuztea izango dugu Lizarraldean. Bertako irakasle eta hezkuntza komunitate osoa gonbidatzen dugu Viana, San Adrian eta Lizarran egingo diren elkarretaratze eta asanbladetan parte hartzera.

Hezkuntza Publikoko sukalde eta garbiketan LAB, ELA eta CCOO sindikatuek deitutako grebak hirugarren egunez %70etik gorako jarraipena izan du

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Hezkuntza Publikoko sukalde eta garbiketan LAB, ELA eta CCOO sindikatuek deitutako grebak hirugarren egunez %70etik gorako jarraipena izan du

Hezkuntza Saileko Sukalde eta Garbiketako 1.000 langile izan dira gaur, otsailaren 19a, grebara deituak. Urtarrilaren 30eko eta 31ko grebetan bezalaxe grebak jarraipen oso zabala izan du, %70etik gorakoa.

Gaur Bilboko, Donostiako eta Gasteizko hezkuntza ordezkaritzetan egindako elkarretaratzeetan ehunka sukaldari eta garbitzaile bildu gara.

Urtarrileko greben ostean negoziazio mahaiak deitu ditu Hezkuntza Sailak. Bilera hauetan, grebek behartuta zenbait eduki mahai gainean jartzen hasi da, funtzioen inguruan esaterako eta kategorien egokitzapenari buruz hitz egiten hasi da. Halere, grebetako aldarrikapenei erantzuten dieten proposamenak jorratzetik eta ekartzetik urrun dago.

Grebek eta mobilizazioek izandako babesak argi erakusten du langileek grebetan jarraitzeko indarra daukatela edukiak lortu arte. Horrela, bihar ere greba eguna da kolektibo honentzat. Lakuan egingo dute mobilizazioa goizeko 11:30ean. Lakua inguratuko dute sukaLdari eta garbitzaileek.

Hitzarmena berritzeko grebetako aldarrikapen nagusiak hauek dira: lan zamak arintzeko bazkaltiar eta garbiketa ratioak hobetzea eta lanaldiak murriztea; gazteberritze planak adostea; galdutako eros-ahalmena berreskuratzea; funtzioak definitzea eta kategoriak egokitzea; enplegua egonkortzea eta pribatizazio zein fusio edo itxieren bidez lanpostu suntsiketak eragozteko neurriak hartzea, ordezkoen araudia negoziatu eta adostea, lizentziak eta baimenak hobetzea eta lan osasun, berdintasun eta euskara planak garatzea.

Kolektibo hau feminizatuena den Hezkuntza saileko esparrua da eta lan baldintza prekarioenak dituena, baita pribatizazio prozesu handiena bizi duena ere.

Azkenik, gogoratu behar dugu Eusko Jaurlaritzak gehiegizko zerbitzu minimoen bitartez zein hauen aplikaziorako irizpide neurrigabeak ezarriz, kolektibo honen greba eskubidea baldintzatu nahi izan duela.

Hau horrela izan arren, greba egiteko aukera izan duten langileen artean, grebak %70etik gorako jarraipena izan du. Besteak beste, aipatzekoak dira, gutxieneko zerbitzuak kenduta langileen %100ak greba egin duen ondorengo eskoletako sukaldeak:

Gipuzkoan: Beasain, Hernani, Zarautz, Azkoitia, Lezo, Ikasbide edo Urretxu.
Bizkaian: CEP Mendia Balmasedan, CEP Kontxa edo CEP Alonsotegi.
Araban: Alegria/Dulantzi, Valdegobia, Gamarra edo Mendiko eskola.

Garbiketako langileen kasuan ere grebaren jarraipena oso zabala izan da. Erabatekoa, besteak beste, Lasarte eta Ordizin Gipuzkoan, Burdinibarra eta Trapagaran Bizkaian edo Gorbeialde, Eio eta Eraikin Araban.

[IRITZIA]: Langileen alde, euskal esparruaren bidean

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
[IRITZIA]: Langileen alde, euskal esparruaren bidean

Jarraian irakur dezakezue Oihana Lopetegi Ekintza Sindikala eta Negoziazio Kolektiboko idazkariaren iritzi-artikulua:

Otsailaren 19a euskal sindikalismoak agendan ondo markatuta daukagun eguna da. Lan Harremanetarako eta Babes Sozialerako Euskal Esparrua aldarrikatu zuen 1994ko mobilizazio hark abiapuntua jarri zuen Euskal Herria borrokarako eta antolakuntzarako espazio autonomo gisa garatzeko. LABek ordutik behin eta berriz aldarrikatu du langileon lan eta bizi baldintzak hobetzeko esparru propioaren beharra, burujabetzan urratsak ematea ezinbestekoa baita. Langileon egunerokoarekin konektatzen duen aldarria da, ditugun arazo ugariekin: prezioen garestitzea, etxebizitza gastuak; jatorriaren eta azalaren koloreagatiko eskubide urraketak; osasungintzako itxaron zerrendak; pentsio duin batera iritsi ezina; enplegua galtzeko beldurra, diskriminazioa, prekaritatea, eta beste hamaika korapilo. Lan eta bizi baldintzak hemen erabakitzeak tresnak ematen dizkigu hari matazak askatuz bestelako agertoki bat marrazteko.

Kapital errenten eta langileon errenten artean aberastasunaren banaketa gero eta desorekatuagoa da eta langileon artean ere arrakala eta desberdintasunak gero eta nabarmenagoak dira. Emakumeak* gara, gazteak, langile migratu eta arrazializatuak edo aniztasun funtzionala dutenak egoera prekarioena dugunak. Zerbitzu publikoak eraisten eta lan harreman eredu gero eta prekarioagoa sustatzen ari diren honetan, kezkarako arrazoiak baditugu.

Lan harremanen prekarizazio prozesua Europak agindu eta Espainiako zein Frantziako Estatuan bezala, Euskal Herrian ere ezarritako araudi eta funtzionamoldeen ondorioa da. Batetik, kapital multinazionalei atea irekitzen zaie negozioa egin dezaten langileon prekarizazioaren kontura. Interesen arabera datoz eta doaz, lantokiak itxi eta jarduera beste herrialde batzuetara eramanez. Desregularizazioak bidea errazten die. Bestetik, Estatuetatik inposatuta erreformak daude: Ipar Euskal Herrian eragina izan dute Frantziako Estatuan 90. hamarkadaz geroztik sustatutako erreforma antisozialek; zer esanik ez azken urteetako erretreta eta langabezia-asegurantza erreformek, greba orokorrekin erantzun izan ditugunak. Hego Euskal Herrian, berriz, 2010-2013 urteen artean Zapateroren eta Raxoiren Gobernuek bultzatu zituzten erreformek eragin izugarria izan dute bai pentsioetan, bai lan harreman ereduan. Euskal jendarteak borrokaren bidez adierazi zien desadostasuna, bost Greba Orokorrekin. Egiturazko aldaketa ezarri zuten, negoziazio kolektiboaren arauak aldatu eta, besteak beste, lan harremanen estatalizazio prozesua azkartzea ekarriz. Estatalizazioarekin batera, prekarizazio prozesua ere bizkortu egin zen. Sindikatu soberanistek erreforma larri haiei greba eta borrokaren bidez erantzun genien, ez ordea, estatalek.

Erreformen aurretik negoziazio kolektiboa lan harremanetarako euskal esparruarean zutabe garrantzitsuena izan zen. Erreformen ondorioz, ordea, Lan Harremanetarako Euskal Esparrua garatzeari mugak ezarri zitzaizkion, negoziazio kolektiboa ahuldu baitzen. Gainera, lan harremanen markoa aldatzeak bazuen beste asmo bat, euskal sindikalismoaren borrokarako eta eragiteko gaitasuna apaltzea. Lan harremanak desarautzeak izan zuen hirugarren ondorio argi bat, negoziazio kolektibotik kanpo, antolatzeko eta euren lan baldintzak negoziatzeko eta borrokatzeko aukerarik gabe izatea gero eta langile gehiago.

Ultraaktibitatea urtebetera mugatzeak, eta Estatuko hitzarmenak herrialdekoen edo autonomia erkidegokoen gainetik jartzeak ekarri zuen ordura arte bertako hitzarmenak zituzten langile askori Estatuko hitzarmenak aplikatzen hastea. Lan baldintza duinagoak izatetik prekarizatzera.

Ipar Hegoa fundazioak botere sindikalari buruz aurkeztutako “Ikusmiran 19” txostenaren arabera, urtebetean, 2013tik 2014ra, Hego Euskal Herrian Estatuko hitzarmena aplikatzen zitzaien langileak %21,60 izatetik %32,26 izatera pasatu ziren. 2017an bertako hitzarmenen lehentasuna ezartzeko lanbidearteko akordioa izenpetu genuen ordezkaritza handieneko lau sindikatuok patronalarekin, estatalizazio prozesuari mugak jarri eta lan harremanak bertara hurbiltzeko helburuarekin; ondoren, 2024an, sindikatu soberaniston borroka eta aldarrikapenen eraginez, legez berreskuratzea lortu genuen bertako hitzarmenen lehentasuna. Aldaketa horiek estatalizazioaren aurkako borroka indartzeko mugarri garrantzitsuak izan dira. Esku artean ditugun azken datuen arabera, 2023an langileen %29,60aren lan baldintzak arautzen ziren hitzarmen estatalen bidez. Oraindik 2013 aurreko datuetara iritsi ez bagara ere, 2014koak hobetzea lortu dugu.

Ez da bide samurra izan. Zenbat greba, borroka eta eztabaida. Aurrera begira ere bide luzea geratzen zaigu egiteko, euskal esparrua osorik garatu arte, bertako hitzarmenen defentsan borrokak pizten eta estatalizazioari mugak jartzen; hitzarmen propioen alde, estatalizaturiko eremuak hona ekartzeko borrokak aktibatzen; eta nola ez, gutxieneko soldata propioa hemen erabakitzeko indar guztia jartzen, bertako eskumenen baitan lanbidearteko akordio baten bidez —dagokion ardura hartzeari prepotentzia osoz uko egin nahi dion patronala negoziatzera eser dadin— edota eskumen berriak eskuratzeko herri ekimen legegilea bultzatuz.

Euskal langileon egoera hobetzeko ezinbestekoa da marko juridiko-politikoa gainditzea. Horretarako Euskal Herriaren nazio izaeraren aitortza eta erabakitzeko eskubidea aintzatestearen alde lanean jarraitzen dugu, herri honen askapen nazionalean eta langile klasearen askapen sozialean gure onena ematen, posible denaren mugak zabalduz. Olatu erreakzionarioari aurre egiteko hauxe da gure errezeta: kontrabotere sindikalismoa, independentista, feminista, antirrazista, ekosozialista. Euskal sindikalismo eraldatzailea.

Beste lan heriotza bat Nafarroan

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Beste lan heriotza bat Nafarroan

2025 hasiera honetan, patronalak eragindako prebentzio faltak beste langile baten heriotza eragin du, urteko zazpigarrena Euskal Herrian eta bosgarrena Nafarroan. 46 urteko Gruas Barragan enpresako langilea, errepide bazterrean matxura bat atenditzen ari zela, auto batek harrapatu du bertan hilaz. Lan istripua A15ean izan da, Martzilla inguruan.

Lehenik eta behin, LAB Sindikatuak bere doluminak eta elkartasuna adierazi nahi dizkie hildako langilearen senide, lagun eta gertukoei.

Ezagunak dira garabietako langileek errepide bazterrean lanean ari direnean pairatzen duten arrisku handia, hein handi batean ekidin daitekeena. Izan ere neurri prebentiboen artean erreien berbideratzea eta seinalizazio egokia dira garrantzitsuenak. Nafarroan trafikoa antolatzen duten kolore guztietako polizien ardura da hori, eurak dira, Nafar Gobernuaren agindupean, trafikoa antolatu behar dutenak bertaratuko diren garabilari eta bestelako langileei eremu segura eskaintzeko. Lan arriskuen aurrean koordinazioa da gakoetako bat, honetan Txibiteren gobernua arduragabekeria handiz jokatzen ari delarik.

Paradoxikoa da gaur bertan aurkeztu dela Nafarroako enplegu plana, non patronala, CCOO eta UGT-ren arteko diru banaketa hutsala agerikoa den. Horrelako kanpaina antzuak egin beharrean Nafarroako Gobernuak instituzio ezberdinen koordinazio egokia egingo balu bizitzak salbatuko lirateke, gaurkoa bezala.

Lan osasunaren galera Nafarroan nabarmena da, 2024ean 26 langile hil ziren istripuz, azken hamarkadako kopuru handiena, 24.000 lan istripu erregistratu ziren ofizialki. Datuek nabarmentzen dute istripuak ez direla kasualitatea, baizik eta neurri egokiak hartzen ez dituen patronal eta instituzioen ardura. Ardura hau beti langileriak ordaintzen dugu.

Intersindikala osatzen dugun LAB, ESK, STEILAS, EHNE Etxalde, HIRU eta CGT-LKN sindikatuok mobilizazioa antolatuko dugu datozen orduotan.

1...676869...1,582Page 68 of 1,582

COOKIAK | COOKIES

LEGE OHARRA ETA PRIBATUTASUN POLITIKA | AVISO LEGAL Y POLĂŤTICA DE PRIVACIDAD

www.lab.eus