Lehenik eta behin, irakurketa orokorra eginda, positibotzat hartu nahi dugu prozesu luze honetan LABek Negoziazio Mahaietan behin eta berriro planteatu dituen negoziazio gai guztietan, aurrera pausuak jasotzen direlako:
• EAEko Lan hitzarmena berehala aplikatzea, estatukoa alde batera utziz.
• Lanpostu guztiak mantenduko direla bermatu.
• Zorraren kitapenerako akordioa lortu.
• Ikastetxeen kudeaketarako eta parte-hartzerako mekanismoak adostu.
• Eusko Jaurlaritzari interpelazioa egitea gaur egungo markoa gainditzeko.
Alde horretatik, oso positiboki baloratzen dugu ere, Gizarte Ekimena bezalako eremu batean, lehenengo aldiz guretzat hezkuntza esparrua eraldatzeko funtsezkoak diren gaiak jasotzen direla: langileen parte hartzerako mekanismo eraginkor berriak, finantziazio eredu berriaren beharra, ikastetxeetako gardentasunerako bideak zabaltzea, administrazio publikoaren inplikazioaren beharra afera hauetan eta Euskal Hezkuntza eremuaren beharraren aitortza.
Zentzu horretan aurreko ikasturtean, EAEko irakaskuntza kontzertatuko beste eremu nagusia ordezkatzen duten ikastoletan, LAB, Partaide eta EIBren artean adostutako akordioaren filosofia, negoziazio gaiak eta hainbat neurri akordio honetan oinarri izan dira. Ez dugu ahaztu gabe utzi nahi momentu honetan Gizarte Ekimena eremuan gehiengoa duen ELA sindikatuak akordio honi egindako kritika gogorra eta bera epaitegietara eraman izana, akordioa bera ikastolaz ikastola berretsi izan bazen ere; kasu askotan, ELAren delegatuen babesarekin ere.
Baina badira aldi berean akordio honetan oharkabean pasatzen utzi ezin ditugun elementuak:
• 2013ko abenduan Kristau Eskolak Ikastoletako akordioan oinarritutako proposamena jarri zuela Mahai gainean; gehiengo sindikalak aukera hau baztertu zuen bere interes propioa aurrean jarriz. Hau dela eta, LABek batasun sindikaletik ateratzea erabaki zuen, negoziazioetan jarraituz.
• Kristau Eskola eta ELA sindikatuaren artean negoziazioaren bukaera partean erakutsitako jarrera: mahai negoziatzailetik kanpo itxitako akordioa da; gerora ez LAB, ez beste sindikatuen ekarpenik jaso ez delarik. Hau aztertzeko, egun gutxi batzuetako epea eman zaigu, epeak luzatzeko aukerarik eman gabe.
• Enpleguari dagokionez, konpromiso orokor batzuk eta kontratazioak aztertzeko batzordeen osaketaz harago neurri zehatzik ez da jasotzen. Ezin dugu ahaztu, enpleguari dagokionez, Gizarte Ekimenean azken urteetan eta hilabeteetan bizi izan den errealitatea, non hamaika lanpostu suntsitu diren; kasuren batean eskola ixteraino, aurreko ikasturtean ezaguna izan zen Bilboko Ibaigane ikastatxea bezala. Eta jakitun gara arrisku berbera duten Gizarte Ekimeneko beste eskolak batzuk ere badaudela. Zentzu honetan, aldea badago ikastoletako errealitatearekiko, non azken urteotan hezkuntza proiektuaren etorkizunari bide emanez zentrorik itxi ez eta lanposturik ez den suntsitu.
• Azkenik, azken urteotako soldata murrizketen ondorioz langileekiko pilatutako zorra kitatzeko planteatu dela formula bereziki kezkatzen gaitu. Hain zuzen ere, non administraziotik etor daitezkeen diru ekarpen berriak. LAB, sortuko den Batzorde Parekidean, adi egongo da datorren dirua era orekatuan erabiltzeko. LABek argi dauka Gizarte Ekimeneko langileekiko sortu den zorra kitatzearen beharra, baina uste dugu denok erantzukizunez jokatu behar dugula ikastetxe hauen biziraupena bermatu eta lanposturik ez suntsitzeko.
Zentzu honetan akordio honek guretzat funtsezkoak diren gai berriak barnebiltzen dituela esan behar dugu; funtsezko gai horiekiko maila ezberdinetako konpromiso eta bitartekoak jasotzen dituela; eta Ikastoletan adostu genuen akordioaren norabidean dagoela. Hori bai, batez ere enpleguari, gardentasunari eta langileen parte-hartzaileari dagozkionean, Gizarte Ekimenean eta Ikastoletan azken urteotako bilakaera zeharo ezberdina izan da. Lehenengoan lanpostuak suntsitu diren bitartean, bigarrengoan mantendu dira. Eta hau, bertan erantzukizun nagusia dutenek gaiari eman dioten garrantzi apalaren ondorio izan da.
Horregatik, LABek indar guztiak hurrengo hilabete jarriko ditu, akordioaren aplikazioari jarraipen zehatza eginez, lanposturik suntsi ez dezaten, eta gardentasuna eta langileen parte-hartzea berma dadin.