2025-12-24
Blog Page 91

LABek Palestinako auziaren aldeko jardunaldi juridikoetan parte hartu du

Nazioarteko komunitateak Israelen zigorgabetasunarekin amaitzeko eta Palestinako herriaren segurtasuna, itxaropena eta eskubideak bermatzeko erakutsi duen ezintasunaren harira, Gernika-Palestina eta Yala Nafarroa herri ekimenek, European Association of Lawyers for Democracy and World Human Rights legelarien sarearekin batera, Palestinako kausaren aldeko jardunaldi juridikoak antolatu dituzte azaroaren 16an eta 18an Bilbon, Gernikan eta Iruñean.

LAB Bilboko jardunaldien inaugurazioan egon da, Amanda Verrone eta Txente Rekondo Nazioarteko Harremanen Departamenduko kideek, Amaia Gomez Federazioko Publikoko abokatua eta Mirian Campos Bizkaiko Tokiko Administrazioko arduradunak osatutako ordezkaritzarekin.

Jardunaldien helburu nagusia legelari adituek eta Palestinako herriaren autodeterminazio eskubidearekin konprometitutako elkarteek bultzatutako kasu enblematikoen egungo egoera partekatzea izan da, nazioarteko zuzenbidearen esparruan ikusten dituzten oztopo eta estrategia nagusiak nabarmenduz. Azpimarratzekoa da Palestinari buruzko NBEko Errelatore Bereziaren eta Abokatu Demokraten Frantziako Elkarteko ohorezko presidentearen parte hartzea. Goizeko lehen zatian, Nazioarteko Justizia Auzitegiak genozidioa bezalako krimenen inguruan duen iritzi aholku-emaileari buruz hitz egin da, Arabako Abokatuen Batasunaren eta Turingo Abokatuen Elkargoaren begiradaren bidez.

Goizeko bigarren zatian, Israelek Nazioarteko Zigor Auzitegian egiten dituen jarduera kriminalak zalantzan jartzeko erronkak eta aukerak aztertu ditugu, Apartheidaren aurkako Europako ekimeneko eta PAL Batzorde Juridikoko kideen eskutik. Azkenik, Palestinako Abokatuen Elkargoko kideek txosten sakona aurkeztu dute abokatu palestinarren egoerari buruz, lanbide juridikoan eta justizia sozialaren bidezko bilaketan ari direnen aurkako errepresioa eta jazarpena nabarmenduz.

Palestinar herriak amets egiteko, bere etorkizuna erabakitzeko, aske izateko eta duintasunez bizitzeko eskubidea du. Horregatik da premiazkoa luzaroegi irauten duen genozidio honi amaiera ematea. Ildo horretan, bide diplomatikoak ireki behar dira berehalako su-etena eta Palestinaren kolonizazioaren eta okupazioaren amaiera zein Palestinako herriaren eskubide nazionalak erdigunean jarriko dituen ebazpen politiko integrala lortzeko.

LAB sindikatutik mobilizatzen jarraituko dugu basakeria horri amaiera emateko, giza eskubideak urratzen dituen Israelekiko konplizitate oro salatuz. Kaleetan, lantokietan eta euskal erakunde publikoetan presio neurri guztiak aktibatzen jarraituko dugu, Israelek nazioarteko zuzenbidea errespeta dezan eta eskualdean bakea eta egonkortasuna lor daitezen. Bestalde, bertako eta nazioarteko erakundeei apartheidaren, gizateriaren aurkako krimenen eta herri palestinarrak pairatzen duen genozidioaren konplize izateari uzteko eskatzen jarraituko dugu.

Errenteriako Sanmarkosene egoitzako langileek greba hasi dute, lan jardunaldi osoa eskatzeko

Gipuzkoako Foru Aldundiari langile prekariorik gabeko eredua aldarrikatzen diote.

Gaurtik hasita eta asteazkenera arte, greban daude Errenteriako Sanmarkosene zehar egoitzako langileak. 125 bat langilek egiten du lan bertan, gehienak emakumeak. Gureak enpresak kudeatzen du enpresa, baina eskaintzen dituen 130 plazen %96 Gipuzkoako Foru Aldundiarekin kontzertatutakoak dira. Langileen %36k borondatezkoak ez diren jardunaldi partzialak dituzte.

Gainera, joan den irailean, enpresak lan ordutegi eta egutegi proposamen bat egin zuen. 18 langileren lanaldi murrizketa jasotzen zuen proposamenak. Horregatik, Foru Aldundiari langile prekariorik gabeko egoitza eredu bat eskatzen diote. Halaber, langile guztiei %100eko lan kontratuak ezartzea eta egutegietan akordioak egitea ere eskatzen dute. Horrez gain, Errenteriako Udalari ere konponbiderako esku har dezan eskatzen diote.

Irunen hildako garraiolariaren heriotza salatu dugu Donostian, Gizarte Segurantzaren egoitzaren aurrean

Azaroaren 11n, 56 urteko J.R.M.M. garraiolari lesakarra hil zen lanean Irunen, kamioia kargatzen ari zela. Transportes Etxetrans 2000 enpresako langilea zen. 2024. urtean 11 garraiolari hil dira lanean dagoeneko, horietariko asko, azken hau bezala, bihotzekoak jota. Gaur, LAB, ESK, STEILAS, EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuok mobilizazioa egin dugu Donostian, Gizarte Segurantzaren egoitzaren aurrean, laneko azken heriotza hau salatzeko. Azken honekin, gutxienez 54 dira urte hasieratik Euskal Herrian hildako langileak.

“Prekaritateak hil egiten du. Patronalak eta instituzioek gaixotu eta hiltzen gaituzte” lemapean egin dugu mobilizazioa, garraiolaria gogoratu, lan istripua eta heriotza salatu eta heriotza hauek prekaritate eta lan baldintza kaskarren ondorio direla adierazteko.

Langileek erretiro duina izateko eskubidea aldarrikatu dugu, langile ororen adina 60 urtera aurreratu ahal izateko, batez ere ezbeharren bat izateko arriskuan daudenena. Azken urteetako kontrako joera kritikatu dugu: legezko adina eta beharrezko kotizazio-urteak luzatzea, eta erretiroa hartzeko epea atzeratzea.

Garraiolarien kasuan, aldarrikapen historikoa da 60 urterekin erretiroa hartzeko eskubidea. Argi dago adin horretatik aurrera arreta gal dezaketela gidatzerakoan, edo arrisku handiagoa dutela gaixotasun kardiobaskularra edo bihotzekoa izateko, ondorioz istripua izan, garraiolariaren beraren eta errepideetako gainerako erabiltzaileen bizitza arriskuan jarriz. Kontuan izan behar da garraiolariek tona asko karga izaten dituztela bizkarrean, eta bezeroek presaka ibiltzen direla.

Datu esanguratsua da hilero hiltzen diren garraiolariena. Estatistika latza da, hilero garraiolari bat hiltzen baita errepidean. Honezkero 11 dira aurten Euskal Herrian hildako garraiolariak. Alferrik dira estatistikak arintzeko administrazioaren trikimailuak: trafiko-istriputzat hartu nahi dituzte, noski, berez, lan-istripua dena. Garraiolariaren ezbeharra lan-istripua da, argi eta garbi, errepidean ari da lanean.

Behin eta berriz salatu dugu lan-baldintza prekarioak daudela ezbehar horien atzean. Alde batetik, patronalak ez ditu lan-arriskuen prebentzioari buruzko araudiak betetzen, haien irabaziak eta onurak lehenesten baitituzte langileen bizitza eta osasunaren gainetik. Bestalde, Administrazioaren utzikeria dago, ez baitu beharrezko baliabiderik jartzen ez neurririk hartzen enpresek prebentzio-arau horiek bete ditzaten: ez dago ikuskatzaile nahikorik eta arau-urraketak ez dira zigortzen.

LAB, ESK, STEILAS, EHNE-etxalde eta HIRUk eskatu dugu edozein langilek izan dezala 60 urterekin erretiro duina hartzeko aukera. Batez ere, ezbeharren bat izateko arrisku handiagoa dutenek, hau da, laneko ezbehar tasa eta arriskua handiagoa dutenek. Ez dezatela pentsio-sistemaren “finantza-oreka”ren aitzakia erabili. Hala ere, azken urteetako joera, oro har, kontrakoa da: legezko adina eta beharrezko kotizazio-urteak luzatzea, eta erretiroa hartzeko aukera atzeratzea. Argi ikusi da hori, bai CCOO eta UGT sindikatuek pentsioen arloan patronalekin egindako gizarte-akordioetan, eta baita Gizarte Segurantzako arduradunek izan duten jarreran. 2013Ko azken erreforma horren adibidea da.

Sindikatu horiek defendatzen dute langileek eskubidea dutela, hala dagokienean, erretiroa hartzeko, adina aurreratzeko laneko ezbehar-tasa eta laneko arriskugarritasun handiak dituzten sektoreetan, eta ez gehiago luzatzeko gainerakoena, beti planteatzen den pentsio-sistemaren “finantza-orekaren” argudioarekin. Kolektibo kaltebera batzuentzat, erretiroaren adina haien bizi-itxaropenarekin parekatzea litzateke hori.

Era berean, ez da gehiago luzatu behar erretiro partziala hartu ahal izateko kotizatutako denbora, gaur egun 33 urtean dagoena 2013ko azken lan-erreformatik. Orduan, 65 urte bete baino 5 urte lehenago hartzeko aukera zegoen, orain 66 urte eta erdi, eta 2027an 67 urte izatera iritsiko da. Gazteak lan-merkatuan sar daitezen sustatu beharko litzateke, eta erretiroa sektore guztietan atzeratu gabe.

Salatzen dugu Metro Bilbaoren zuzendaritza-egituran postuak gehitu direla eta azken hautatze-prozesua kritikatzen dugu

Gero eta gehiago dira Metro Bilbaoren zuzendaritza gorena osatu eta aholkua ematen dioten pertsonak. Gainera, postu horiek erakunde publikoetatik datorren jendez betetzen ari dira. Horrela, Metro Bilbaoko Gerentzia oso gertuko eta ideologia bereko pertsonez inguratzen ari da eta balio-eskala bikoitza eraikitzen ari dira zuzendaritza-ardura horien eta lehen lerroko langileentzat sortzen diren postuen artean.

Metro Bilbaoko LAB sindikatuak salatzen du “Zuzendaritzako laguntzailea” hautatzeko azken prozesuan Amaia Artetxe Barkin sartu dela erakundera.

20 urte luzez hutsik egon den tokira ekarri dute, lehenago zuzenean Gerentziaren pean zegoen eta orain iaz sortutako Komunikazioaren eta Markaren Garapenaren Zuzendaritzan kokatu dute.

Zuzendaritza berria sortu izanak eta erakunde publikoetatik datozen pertsonekin pisu handiagoa emateak, Eneko Arruebarrena Elizondo zuzendari gerenteak, 2013an Leioako alkatetza utzi eta metrora etorriak, komunikazioak gehiago kontrolatu behar edo nahi duela adierazten du, LABen ustez.

Arruebarrenaren agintaldian, 2023ko udan, zuzendaritzako bi kidek erretiroa hartu, haien eginkizunak beste zuzendari batzuen artean banatu eta bi zuzendaritza berri sortu ziren: Bezeroak eta Gizarte Berrikuntza, eta Komunikazioa eta Markaren Garapena. Bigarren horretara Estibaliz Ortiz Tinoco ekarri zuten Bizkaiko Foru Aldunditik.

Komunikazioen esparruan gehitutako langile horiei lehendik 2022ko urrian Santurtziko udaletik zetorren komunikazio-teknikari bat sartu zen metrora.

Azkenik, aste honetan Zuzendaritzako laguntzailea lanean hasiko zela iragarri da, Amaia Artetxe Barkin, Bizkaiko Foru Aldunditik bera ere. Gainera, jakin dugunez, hautatze-prozesuaren amaierara heldu diren beste bi hautagaik ere harreman edo laguntasunen bat dute Gerentziarekin.

Garrantzitsua da gogoratzea Zuzendaritzako laguntzaile postu hori beren beregi sortu zela 2000n, Ibone Bengoetxea Otaolea oraingo Lehen Lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako Sailburuarentzat, eta hutsik zegoela 2003tik, Metro Bilbaotik Bilboko Udaleko zinegotzi postura joan zenetik azken 21 urteotan.

LAB sindikatuak salatzen dugu “neurrirako” hautatze-prozesu hauek sortu izana, gerentearen gertuko pertsonak sartzea errazten dutelako eta, gainera, berehala ekarri eta probaldi laburren ostean Metro Bilbaoko langile finko bihurtzen dituztelako. Aldiz, lehen lerroko langileak (makinistak, geltokietakoak, mantentze-lanetakoak…) behin-behineko kontratuekin egoten dira laupabost urte, batez beste, lanposturen bat behin betiko hartzea lortzen duten arte.

Berako zahar etxeko patronatuak langileei aldebakarrez inposatutako murrizketak salatu ditugu

LAB sindikatuak irmo salatu nahi du Berako zahar etxearen patronatuak zenbait murrizketa ezarri dizkiela langileei, hala nola soldata igoerak aplikatzeari utzi edo plus eta osagarri batzuk kendu edo murriztu. LABek elkarrizketarako eta negoziaziorako jarrera erakutsi izan dio beti patronatuari baina honek ez du murrizketa guztietan gibelera egin nahi izan eta, hartara, langileak mobilizatzen hasi dira. Lehenik eta behin sinadura bilketa abiatuko dute herritarren babesa jasotzeko.

Berako San Jose zahar etxearen patronatuaren asmo murriztaileen berri iragan urtearen bukaeran izan zuen LABek ‒Enpresa Batzordeko hiru delegatuak bereak dira‒. Izan ere, patronatuak indarrean zegoen hitzarmena salatu zuen hitzarmenaren negoziazio-mahaia irekitzeko. Eta negoziazioa irekitzearekin batera, zenbait murrizketa ezarri zituen aldebakarrez: aplikatu beharreko soldata igoerak (KPIaren eguneratzea) aplikatzeari utzi zion; egutegian markaturiko jaiegunen harira langileek urte luzez kobratu izan duten plusa kendu zuen; bajan egoteagatik kobratu beharreko osagarria murriztu zuen; eta urtean zituzten bortz egun pertsonalak berreskuratuarazi zizkien.

Murrizketa horien aitzinean, elkarrizketarako eta negoziaziorako jarrera azaldu izan du beti LABek, eta negoziazio mahaian murrizketa horiekiko bere desadostasuna agertu zuen. Udan, patronatuak KPIren eguneratzea aplikatu zuen, langile bakoitzaren erreklamazioaren ondorioz. Baina ez du bertze hiru murrizketetan gibelera egin.

Zaintza pertsona guztiak zeharkatzen dituen gaia izanik, LABek ezin du onartu egoera ekonomiko zehatz bat konpondu nahi izatea sektore feminizatu hau prekarizatzeko neurriak hartuz. Langileen lan baldintzetan gibelera egiten ari da patronatua, hitzarmenean jasota dauden eskubideak urratzen ari baita.

Horregatik guztiagatik, langileek sinadura bilketa abiatu dute, Berako herritarrei zuzendua, patronatuari murrizketak alde batera utz ditzan exijitzeko. Eta ez badu egiten, langileek mobilizatzen jarraituko dute, ez baitute inongo eskubide urraketarik onartuko.

Hezkuntza Laguntzako Espezialistek greba eguna izan dute gaur, baldintza duinen eta benetako negoziazioaren alde

Goizean, mobilizazio bana egin dute Iruñean, Hezkuntza Departamentuaren aurrean, eta Tuteran, Foruen plazan. Arratsaldean ere mobilizatuko dira, Iruñean, Diputaziotik abiatuta, 18:00etan.

Jose Paulos LABeko ordezkariak negoziazio prozesua irekitzea eskatu du, Hezkuntza Sailak aurreko legealdiaren hasieran bertan behera utzi zuena. Gainera, hezkuntza-laguntzako espezialisten lan-baldintzak hobetzea eskatu du, baita hezkuntza-premia bereziak dituzten ikasleei laguntza emateko baldintzak ere.

“Hemen, zoritxarrez, esan behar dugu Nafarroako gizarteari etengabe hitz egiten zaiola inklusioaz eta engainatzen ari direla, ikasle horiekiko hezkuntza-esku-hartzean atzerakada bat dagoelako. Hain da horrela, ezen praktikan ez baita aurreikusten ez koordinaziorik, ez saioen eta materialen prestaketarik, ezta talde-lanik ere, eta horrela, ezinezkoa da inklusioan aurrera egitea”, adierazi du Paulosek.

Larunbatean hildako langilearen heriotza salatu dugu Bilbon, istripua izan zuen lekuan

Azaroaren 9an, 55 urteko G.V.M. langile autonomoa hil zen Bilboko Plaza Zirkularrean, kristalak garbitzen ari zenean 3 metroko altueratik erori ondoren. Gaur, mobilizazioa egin dugu bertan LAB, ESK, STEILAS, EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuok, patronalak eta instituzioek gaixotu eta hil egiten gaituztela ozen salatzeko.

Azaroaren 8tik hona, hiru langile hil dira Euskal Herrian, eta urte hasieratik, gutxienez 54. Azaroaren 11n, 56 urteko J.R.M.M. garraiolari lesakarra hil zen lanean Irunen, kamioia kargatzen ari zela. Transportes Etxetrans 2000 enpresako langilea zen. 2024. urtean 11 garraiolari hil dira lanean dagoeneko, horietariko asko, azken hau bezala, bihotzekoak jota. Azken heriotza hau salatzeko mobilizazioa egingo dugu bihar, azaroaren 15ean, Donostian. 12:00etan izango da, Gizarte Segurantzaren aurrean, Loiolako Erriberetan.

LABek etxeko langileen lan-denboraren erregistroa arautzeko beharra azpimarratu du

Erregimen bereziak eta araudi osagarriak ez diote behar honi erantzuten.

Etxeko langileek lanaldiaren erregistrorik ez izateak erakusten du instituzioek bertan behera utzia dutela kolektibo hau, eta betetzeari uko egitea sektoreko langileak jasaten ari diren esklabotza justifikatzen jarraitzea da.

Harrigarria da eskubideak eskatzea oraindik ere bide luzea eta zaila dela dioten albisteekin topo egitea. Autonomia erkidegoa eta demandak jartzen diren epaitegiak edozein izanda ere, erantzuna beti da berdina: etxeko enpleguari eta, ondorioz, haren salbuespenezko harremanei ematen zaien izaera berezia.

Gai honekin lotutako azken albistea Galiziatik iritsi bazitzaigun ere, egoera berdina da etxeko enpleguan ari diren emakumeentzat* Espainiako estatu osoan zehar, Hego Euskal Herria barne, batez ere barne-erregimenean daudenentzat, egunez egun lan-eskubideak urratzen zaizkielako eta bizi-kalitatea gero eta mugatuagoa dutelako.

Lan-denboraren erregistro horren garrantzia da benetako lanaldiak, lan-denborak eta dagozkien atsedenaldiak erakusteko balio duela.

Hala eta guztiz ere, familia-etxeak enplegu-zentrotzat hartzen denean balio ez duela esatea emakume* langile hauek sexuagatik diskriminatzen dituen debeku bati eustea da, etxeko enpleguaren % 95 emakumeek* egiten baitute. Gizon guztiek eskubide hori bermatuta duten bezala, sektore horretan dauden ari diren emakumeek* ez dute horrelakorik.

Duela gutxi, Zainketa eta Laguntzaren Nazioarteko Eguna eta, bestetik, Zaintzaileen Eguna ospatu izan badira ere, interesatzen ez den zerbait da etxeko enpleguari dagokionez eta hainbeste emakumek* lan hori egiteko baldintzak hobetzeari dagokionez, hauek gero eta prekarioagoak baitira. Hori guztia, oraindik ere zentzurik ez duen egoera batera baztertzen direlako.

Zer du sektore honek berezia, etxeko zerbitzuko langileen zereginak barnebiltzen baditu? Zer egiten du enplegu horrek beste hainbatetatik desberdin, zeintzuetan enplegatzaileek baduten lanaldiaren erregistrorako baliabideak ematearen betebeharra?

Enplegu horrek ez du erregulazio sendorik, hala nola, lan ikuskaritza eraginkorra etxeetan, ezta hitzarmen kolektibo propiorik, gaua igarotzeari eta presentzia-ordu ospetsuei buruz emandako erantzun urrietatik ihes egiten duten egoerak arautuko dituena. Izan ere, askotan, lan egiteko ordu efektiboak izaten dira presentzia orduak.

Ematen du agintariek ez dakitela beren kudeaketa eta borondate politiko faltak langile horien bizitzei eta lan-baldintzei egindako gehiegikerien erantzule egiten dituela. Galiziakoa bezalako epaiek berretsi egiten dute instituzioen utzikeria, gaizki deitutako funtsezko enpleguaren gutxiespena eta inplikatutako ministerioek barne erregimeneko etxeko langileak esklabotzaren adierazpen gordinenera kondenatzeko ahalegina.

Hori guztia dela eta, argi dago etxeko enpleguak lan-harremanen esparru propioa behar dela, lan-baldintzak babestu eta bermatuko dituen erregulazioa behar dela, eta hitzarmen kolektibo bat aplikatu behar dela, familia-eremuko lanaren berezko eskakizunak jasoko dituena, eta ez Errege Dekretu bat, bere aplikazioan hari-mutur asko uzten dituena.

Asanblada irekia Iruñean

Honetaz gain, etxeko langileak antolatzen dihardu LAB. Horrela, Bilbon, asanblada irekiak antolatzen ditu hilero. Eta Nafarroan ere ekin dio lan horri. Horrela, azaroaren 16an, 16:00etan asanblada irekia egingo dugu bere egoitzan, Arga ibaia kaleko 12-14an. Helburua, langileak elkartu eta euren eskubideen inguruan ikastea (paperak, kontratuak, oporrak, aparteko pagak, barruko lanaren egoera…).

Hitzarmen duina aldarrikatu dugu Arabako ostalaritzarako

Elkarretaratzea egin dugu Gasteizen, SEA patronalaren egoitzaren aurrean.

Urtebete inguru igaro da Arabako ostalaritzako hitzarmenaren negoziazioa blokeatu zela “azken proposamen” gisa definitutako patronalaren azken proposamenarekin. Hau ez zen nahikoa, sektoreko langileen lan-baldintzak nabarmen okertzen baitzituen.

Geldialdi horren ondoren, duela aste batzuk negoziazio mahaian ordezkaritza duten sindikatuak bildu ginen hitzarmenari irtenbide bat emateko eta patronala negoziatzera behartzeko. LABek mobilizazioen egutegi bat adostea proposatu zuen sindikatuok aurkeztutako plataformak moldatu gabe. LABek elkarrekin mobilizatzeko proposamen hau mahai gainera behin baino gehiagotan eraman ostean, ELAk, CCOOk eta UGTek plataforma bateratu bat aurkeztea erabaki zuten. Plataforma horretan hiru puntu baino ez dituzte jaso: soldata (KPI), pisuko zerbitzariak eta rider-ak hitzarmenean barnebiltzea eta lanaldi-murrizketa (37,5 ordutara). LAB sindikatuko ordezkariek irmoki arbuiatu dute gainerako sindikatuen proposamena, bidean utzi baitituzte puntu oso garrantzitsuak, hala nola gutxieneko lanaldiak, etorkizuneko kolektibitateetarako hitzarmen baten aplikazioa eta kate handi eta marken hitzarmenaren eremu funtzionala sartzea.

ELAk, CCOOk eta UGTk eduki minimoetara jo duen plataforma aurkeztu ostean, patronalak plataforma berri bat aurkeztu du, guztiz ez-nahikoa. Egoera honetan ELAk CCOOk eta UGTek greba deialdiak egin dituzte abenduaren 5erako eta 7rako. LAB sindikatuak harridura agertu du mobilizazio deialdien aurrean, LAB izan baitzen mobilizazio bateratuak egiteko eskua luzatu zuen sindikatua. Orain, gainerako sindikatuak mobilizatzeko prest daudenean, LABek ez du ulertzen zergatik ez zaion elkarrekin mobilizatzeko eskaintza zabaldu.

Testuinguru honetan, LAB sindikatuak hitzarmen duina lortzeko bidean mobilizazio planteamendu ezberdinak zabalduko ditu. Azaroaren 19an egingo dute ostalaritzako delegatuen asanblada eta bertan erabakiko dute mobilizazioen data eta forma. LABek argi du borrokaren bidez baino ez dela lortuko edukiz duina den sektoreko hitzarmena.