2025-12-21
Blog Page 57

Astebeteren ondoren, Hezkuntza Sailak ez du proposamenik

LAB sindikatuak gaurko jarraipen batzordea bertan behera utzi izana eta, akordio arautzaile berrirako (lan hitzarmenerako) inongo proposamenik gabe, grebak bertan behera uzteko eskatu izana salatzen du.

Gaur ere Hezkuntza Sailak, azken momentuan, 2022ko maiatzaren 26ko akordioaren jarraipen batzordea bertan behera uztea erabaki du. Batzorde horretan, plantillak esleitzeko irizpideak ezartzen dira; 2022az geroztik lortutako baliabide gehigarriak, alegia: irakasle-ikasle ratio jeitsiera, aniztasunari erantzuteko baliabideak eta zuzendaritza ordu kreditu gehigarriak, besteak beste. Nahiz eta mahaia teknikoa izan, akordio horrek orain arte eskola publikoan izan duen inpaktuaren inguruko azterketa egiteko momentua zela dio LABek, baita hainbestetan eskatu dituen eta herri gisa ditugun erronkei aurre egiteko momentua ere; hau da, aniztasunari erantzuteko, hezkidetzarako eta euskalduntzeko ezinbestekoak diren baliabide berriak negoziatzeko momentua.

Aldiz, sailburuak aste guztian zehar behin eta berriz zerbitzua hobetzeko beharra aipatu duen arren, hitz polit horiek ez dira proposamenetan gauzatu. Hau da, arestian aipatutako mahairako sindikatuek jasotako dokumentazioan ez da hezkuntza kalitatea hobetuko duten baliabideen inguruko proposamenik egin.

Nahiz eta ostiraleko prentsa-agerraldian astelehenean mahaira itzultzeko deialdia egin, Hezkuntza Sailak aurreko astean eta gaurko egunean negoziatzeko aukera eten du. Hori gutxi balitz, akordio berri baterako proposamenik bidali gabe, grebak bertan behera uzteko eskaria luzatu die sindikatuei, gaur goizean bidalitako korreo baten bitartez.

LABek Hezkuntza Sailari akordio arautzailea (lan hitzarmen) negoziatzeko idatzizko proposamenena bidaltzeko eskatzen dio.

Gauzak horrela, irakasleak indartsu dauden honetan, datozen bi egunetan, apirilaren 1ean eta 2an, kaleak betetzeko deia egiten du LABek. Era berean, negoziazioek aurrera egiten ez badute, hirugarren greba ziklo baterako deialdia landuko du LABek, aurrekoak baino indartsuagoa izango dena.

LABek Nafarroako Gobernua kritikatu du Esku-hartze Sozialeko bigarren hitzarmenaren sinatzea ez ahalbidetzeagatik

LAB sindikatuak aurreakordioa lortu zuen otsailean Esku-hartze eta Ekintza Sozialaren patronalarekin, Nafarroako bigarren hitzarmen sektoriala izan beharko lukeena sinatzeko. LABek ordezkaritza sindikalaren %70 du sektorean, eta oso positibotzat jo zuen orduan aurreakordio hura. Hala ere, une honetan LABek gogor kritikatu behar du Nafarroako Gobernuaren jokabidea, bere jarrera zikoitza dela eta sinadura gauzatzea eragozten ari baita.

Urtebete baino gehiagoko negoziazioen ondoren, LABek eta Nafarroako Esku-hartze eta Ekintza Sozialeko patronalak aurreakordioa lortu zuten sektoreko bigarren hitzarmena sinatzeko, eta horrela jakinarazi zitzaion Nafarroako Gobernuari, Gobernuaren inplikazioa komenigarria baita hura inplementatzeko. Zoritxarrez, akordioa ekonomikoki babestu beharrean, Nafarroako Gobernuak jakinarazi du ez dituela kontzertuetako moduluak eguneratuko. Horren ondorioz, patronala ez da ausartzen akordioa sinatzera, argudiatuz dirua denbora mugagabez aurreratzeak sektoreko erakundeak berak desagertzeko arriskuan jar ditzakeela.

LABen ustez, Gobernuaren jokabidea langileen aurkako eraso zuzena da, euren lan baldintzak hobetu beharrean, LAB eta UGT sindikatuek eta ANEIS patronalak sinatutako aurreakordioaren aplikazioa blokeatzea eragiten baitu.

Nafarroako Gobernuak fronte asko ditu irekita Esku-hartze Sozialaren sektorean. Batetik, dagoeneko aipaturiko hitzarmen sektorialaren sinaduraren gelditzea. Bertzetik, Gizainen (zerbitzu sozialak kudeatzeko fundazio publikoa) negoziazioa ere blokeatuta dauka. Ata ahultasun egoeran dauden pertsonak babesteko sistema bat ere kudeatzen ari da, zerbitzu sozial horien erabiltzaileen esku-hartze beharrei erantzuten ez diena. Horren erakusgarri da langileek beren lanpostuetan duten babesgabetasun handia. Izan ere, Badajozen (Espainia) gertatu zen hilketa edozein egunetan gerta daiteke hemen.

Hori guztia irauli nahi du LABek. Nafarroako Gobernuak utzi behar dio ahoa gizarte zerbitzuen gaineko harropuzkeriaz betetzeari eta zerbitzu horien gauzatzean zuzenean inplikatu behar du. Baliabide gehiago behar dira, eta hobeki erabiliak.

LABek bere eskua luzatzen die inplikatutako alde guztiei, instituzioen ardura den Esku-hartze Sozialaren eredua birpentsatua izan dadin, hau da, arlo publikotik erabiltzaileen benetako beharrei erantzun dakien. Horretarako, LABek uste du arreta zuzen horretan egunero dauden langileen ikuspuntua kontuan hartu behar dela. Horren harira, LABek elkarretaratzea eginen du bihar, apirilak 1, Nafarroako Parlamentuaren aitzinean, 11:45ean, hitzarmenaren sinadura desblokeatzeko eskatzeko. Ondoren, 12:15ean, LABeko ordezkariek lan saio batean parte hartuko dute, Nafarroako babes sozialeko sistemaren egoeraren berri emateko.

[IRITZIA] Apirilaren 5ean kalera, soldata eta pentsio duinak lortzeko

Jarraian duzue Imanol Karrera Turrillo Nafarroako bozeramailearen iritzi-artikulua.

Otsailaren 11ko goizeko 10:55ak dira. Bost minutu besterik ez dira falta berez garrantzitsua den bilera bat hasteko. Edukia ere halakoxea da: Nafarroako lurralde-eremuan lan egiten duten langileentzako gutxieneko soldata bati buruzko lanbide arteko akordioa lortzeko negoziazio-mahaia eratzea. Helburu hori posiblea da eta legearekin bat dator.

Hala ere, oraindik ez daude bertan izanen zirela baieztatu zuten pertsona guztiak. Urduri nago, zerbait gertatuko dela iruditzen baitzait. Bihozkada bat balitz bezala, mugikorrak dar-dar. Enpresarien ordezkaria da. Azken orduko mezu baten bidez jakinarazi dit azkenean ez direla bilerara etorriko. Aitzakia eldarniozkoa da, eta haien jokaerak salatzen ditu. Berehala, eta zentzugabekeriari jarraipena emateko, UGT eta CCOOko ordezkarien mezuak iritsi dira eduki berarekin; enpresariek agintzen dute eta beraiek obeditzen dute. Ez dute, ez, goizean goiz deitu bileraren inguruko beren zalantzak argitzeko. Ez. CENeko enpresariek 10:30eko kafeari itxaron diote UGT eta CCOOri gelditzeko agintzeko. Eztabaida zehatzetik ihes egiteko modua da, lan harremanen monopolioa mantendu eta bere agenda (absentismoa eta azpiegiturak) bermatu.

Nafarroako Gobernua, urduri, egoeraren jakinaren gainean dago. Izan ere, aurretik bilera hori egiteko gela bat uzteko eskaera baztertu zuen eta lehendakariak berak uko egin zion ekimenaren ordezkari sindikalak hartzeari. Eusko Jaurlaritza, Mikel Torres (PSE-EE) lehendakariordearen bitartez, harritu eta kezkatu egin zen patronalak negoziatzeari uko egin ziolako; Txibiteren gobernuak, berriz, alderdikeriaz jokatu du, CEN, UGT eta CCOOren interesak bakarrik babestuz. Hasiak dira Enplegu Planaren ospakizunak eta Elkarrizketa Sozialaren oturuntza.

Otsailaren 28a. Bigarren deialdia formalki akatsgabea da. Ez dute bigarren dramatizazio baterako biderik eta behartuta daude beren bertsiorik txarrena ateratzera elkarrizketari ezetz esateko eta Nafarroan gutxieneko soldata ezartzeko aukerari ezetz esateko. CENeko enpresariek enplegu-politika zaharra erabili dute, eta 1995eko akordioetara jo dute. Akordio horien bidez, Nafarroan Elkarrizketa Sozialaren Erregimena ezarri zuten, apartheid sindikalean oinarritua, eta ondorio negargarriak izan dituena Nafarroako langile klasearentzat, haren erakundeentzat eta gizartearen aurrerapenarentzat.

UGTk eta CCOOk inolako lotsarik gabe egin dute bat horrekin, baina, hori bai, ez dakite non sartu. Nafarroako enpresarien argudioa bi sindikatu horiek zipriztintzen dituen gezurra baita. Izan ere, 1995eko akordioek ez diote inoiz heldu gutxieneko soldata propioa negoziatzeari. Gainera, enpresariekin egindako aliantza tamalgarrian, Iruñean boikoteatu dute Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan beren burkideak deitzaile izan dituen ekimen bat; hiru probintzietako UGTk eta CCOOk ederki ulertu baitute gutxieneko soldata propio bat lortzeko negoziazioak abiatzea dela gizarteak eskatzen duenaren eta langileek behar dutenaren mailan egotea. Katalunian 1.400 euroko soldata propioa aldarrikatzen duen UGTk, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako patronalaren ezezkoaren aurrean esan zuen “albiste txarra” zela. Hango CCOO gorago joan zen eta patronalari leporatu zion “inor baino ozpinduago eta zaharkituago” egotea. Hori Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, noski.

Akaso Nafarroako langileek Araba, Bizkai eta Gipuzkoakoek baino gutxiago merezi dute gutxieneko soldataren hobekuntza? Kontuan izanik bi lurraldeetan egitura sozioekonomikoa eta soldata egitura, baita bizitzaren kostua ere, antzekoak direla, beraiek jakin badakite inork ez duela ulertzen zergatik UGTk eta CCOOk jokatzen duten modu batean han eta beste modu batean hemen. Enegarren aldiz, bi sindikatu hauek Nafarroan fede txarrez jokatu dute, interes korporatiboek gidatua interes orokorraren gainetik.

Espainiako Estatuko gutxieneko soldata (1.184 euro) ez da nahikoa Nafarroako langile eta pentsiodunentzat. Gutxieneko soldata propioa izateko beharra eta eskubidea dugu, lan eta bizi baldintza duinak izateko eta pertsona guztien soldatak gorantz hobetzeko.

Lan arloan Nafarroaren burujabetza defendatzeko unea ere bada. CEN, UGT eta CCOOek gutxieneko soldata propioa negoziatzeari uko egiten badiote, gure sinadurekin Nafarroako Parlamentuari dei eginen diogu Estatuak ezarritakoa baino gutxieneko soldata handiagoa legez finkatzea ahalbidetuko dioten eskumenak erreklama ditzan.

Hemen ez du inork amore ematen. Ez gara inoiz CENeko enpresarien nahietara errenditu, eta UGT eta CCOO sindikatuok, eta orain ere ez dugu halakorik eginen. Hori dela eta, apirilaren 5ean 18:00etan Baluartetik, Nafarroako gizarte osoak eta modu kolektiboan kalera ateratzeko aukera du, soldata eta pentsio duinak lortzeko, hemen eta guztiontzat.

Osakidetzaren pribatizazioa salatu du Euskal Herriak Kapitalari Plantok

Elkarretaratzea egin du Bilbon, Areilza Doktorearen kaleko anbulategiaren aurrean, eta Osakidetzaren pribatizazioaren inguruko txostena ere aurkeztu du.

Irakurketa

EH Kapitalari Plantok argi dauka Osakidetzaren hondatzea sakona, oso agerikoa da, ez da pertzepzio hutsa. Desinbertsioa -batik bat lehen mailako arretan eta osasun publikoko zerbitzuetan-, itxaron zerrendak, prekarizazioa eta laneko behin-behinekotasuna, modu berezian kaltetzen dira, bizitzaren zaintzarekin lotutako lan sektore feminizatuetako baldintzak, osasun eskubidea kaltetzea, eta osasun sarbideari dagokionez hazten ari diren klase, arraza eta genero aldeko asimetriak.

Harrapaketa korporatiboa diagnostiko horren funtsezko zatia da, interes pribatuak eta onurak maximizatzeko logika ekuazioaren funtsezko aldagai gisa hartzen baititu. Horren ondorioz, eskubide publiko baten eta interes komunaren arteko talka gertatzen da, alde batetik, irabazia eta interes pribatua maximizatzearen aurrean. Inbertsio publikorik eza, itunpetze soziosanitarioak, zerbitzu orokorren azpikontratazioak, enplegu publiko pribatizatuak, aseguru pribatuak eta ate birakariak dira gaur egun horren adibide.

Hori guztia dela eta, gaur Osakidetzaren harrapaketa korporatiboari eta enpresak euskal osasun- sistema publikoan sartzeari buruzko diagnostikoa plazaratu nahi dugu, Euskal Herriak Kapitalari Planto plataforma osatzen dugun eragile sozial eta sindikalek kolektiboki egindakoa. Txostenak erakusten dituen datuen arabera, Osakidetzan inbertsioaren gelditzea dago (2025erako Osakidetzak dituen funts eskuragarriak 7 milioi baino ez dira haziko, osoaren %0,1, pertsonalaren atalean, igoera 24 milioikoa da; hau da, %0,9), itxarote zerrendak mediku espezialistaren lehen bisita jasotzeko gora doaz (24.179 pertsona izatetik 2021ean eta 69.532 pertsona izatera igo dira 2023an), ebakuntzen itxarote zerrendak berdin (18.357tik 24.333ra igo dira 2019tik 2023ra).

Beraz, itunpetze sanitario eta soziosanitarioetan alde egiten da, funts publikoak negozio pribatuetara bideratuz. Aurrekontuei erreparatuta, azken datu ofizialen arabera 2024an itunpetze sanitarioei bideratutako kopuru osoa 249.695.724 eurokoa izan da. Hori Osasun Sailaren gastu osoaren %5,10 da, eta 2023tik %9,1 igo da. Hala ere, zenbait kazetaritza iturrik kopuru hori 299,8 milioikoa izan dela azaldu dute, aurreko urtekoarekiko %11,5 igota eta aurrekontu osoaren %6,12. Kopuru horiei itunpetze soziosanitarioei dagozkien 6,49 milioi euro gehitu behar zaizkio.

Zerbitzuak eta lanak kanpora ateratzearena ez da mugatzen arlo soziosanitariora, zerbitzu orokorren baitako hainbat zereginetan ere esternalizazioa gorantz doa, garbiketa, anbulantziak, sukaldaritza, segurtasuna, mantentze lanak, elektromedikuntza, arropa garbitegia, aholkularitza, zerbitzu digitalak, e. a.

Honela, osasun sistema publikoan lekua hartuta zuen botere korporatiboa hazi eta hedatu egiten da edozein arlotako enpresekin. Horien negozio estrategia Osakidetzaren etengabeko pribatizazioa finkatu eta hazi ahala moldatuko da gehiago ala gutxiago. Ohikoa da zenbait osasun alor, osasun mentala, kardiopatiak, giltzurrunetako gaixotasunak, dialisia, erradiologia, kardiologia, onkologia eta abar. arlo sentikorrak izanik ere, ez egotea interes orokorraren eta osasun eskubidearen defentsaren aterkipean zainduta. Aitzitik, horiek ere irabaziak maximizatzearen aldeko enpresa logikari lotuta ageri dira.

Sustatzen den eredu publiko-pribatuak, oro har, zerbitzuen kalitate galera dakar, baita planifikazio eta aholkularitza dinamiketan enpresa pribatuen larregizko presentzia ere. Horrez gain, eredu honek lizitazioen arloan talde modura funtzionatzea dakar, datuen eskuratze pribatua, eta bereziki lan gatazken areagotzea, enpresen helburua beti baita haien etekinak ahalik eta gehien handitzea. Pribatizatutako enplegu publikoa aipatu beharreko beste zutabea da, soldata publikodun mediku izanda osasungintza pribatuan ere lan egiten duten medikuena. Gaur egun Osakidetzako 1.059 osagile dira bateragarritasuna aitortua dutenak, jokabide hau sustatu egin da, bai esklusibotasun pizgarriak ezabatuta, bai gaiari jarraipenik bat ere ez egitearen poderioz.

Inbertsio publikoaren gelditzearen eta esternalizazioen gorakadaren beste aldean aseguru pribatuen kopuruaren zein gastu bolumenaren hazkundea dago. Beti ere, aseguru pribatua egin ahal dutenen artean. EAEn nolabaiteko osasun aseguru pribatua duten pertsonak 525.000 baino gehiago dira,2023ko datuen arabera. Prima bezala egiten den gastu osoa, urte horretan, ia 400 milioi eurokoa da, 30 urtean laukoiztu egin da kopuru hori.

Eta zer esan ate birakarien inguruan, jokabide hau guztiz ohikoa da euskal osasun sisteman. Hainbestean ze, Osasun Saileko sailburu eta sailburuordeetatik asko, batez ere Eusko Alderdi Jeltzailera lotuak, igarotzen baitira euskal osasun arloko botere korporatiboko zuzendaritza ardurak hartzera, Keralty, Quiron eta IMQ-n besteak beste. Talde hauek osasun sistema publikoa pribatizatzea internazionalizatzen dabiltza herrialde ezberdinetan, batez ere Hegoalde globalean.

Honegatik guztiagatik, Euskak Herriak Kapitalari Plantok gure txostena irakurtzera gonbidatzen zaituztegu eta honakoa exijitzen du:

• Osasun arloan inbertsio publikoa modu nabarmenean handitzea.

• Esternalizazioei muga jartzea epe ertainera begira.

• Osasungintza publikoko langileriaren lan eta soldata egonkortasuna hobetzea.

• Enplegu publiko eta pribatuaren arteko bateragarritasuna zerbitzuburuei kentzea.

• Ate birakariak ekiditzea, interesen arteko talkak zorrotz kontrolatuta.

• Maila guztietako lege aldaketak sustatzea, gaur egungo harrapaketa korporatiboa gelditzeko eta osasun sistemaren jabetza, kontrola eta kudeaketa oinarri-oinarrian publikoa izatea babesteko.

Etxeko langileen topaketa

LABek etxeko langileen topaketa antolatu zuen Bilbon “Etxeko enplegua eskubide berdintasunean. Hitzarmena orain!” lemarekin. Topaketen helburua elkar aitortzea eta Nafarroa, Gipuzkoa eta Bizkaiko hainbat herritako etxeko langileen atala osatzen duten asanbladen artikulazio sindikala erraztea izan zen.

Topaketa igande honetan egin zen, martxoaren 30ean, Etxeko Langileen Nazioarteko egunean. Bertan, nabarmendu zen araudian eta legean aldaketak eskatzeko prozesuan etxeko eta zaintzako langileen parte hartzea bermatu behar dela, horrenbeste emakumek* bizi duten prekaritate egoerari aurre egiteko. Historikoki, ezberdintasunera eta eskubideak aitortuak ez izatera kondenatuak izan dira emakume* hauek.

LABeko ordezkariek, euren aldetik, 2018tik hona eman dituzten urratsak gogoratu zituzten. Etxeko langileekin eta langile hauek kolektibo eta elkarteekin batera sektore honentzako hitzarmen kolektibo propioaren aldeko borroka bateratuari eustea lortu dute. Nabarmendu zuten emaitzak berehalakoak izan ez arren, eta nahiz eta negoziazio kolektiborako eskubidea aitortuko dien epai baten zain dituen oztopo judizialak topatu dituzten, ez dutela ekintza sindikala geldituko etxeko enpleguan lan-baldintza hobeak egon arte eta ondorioz, etxeko langileentzako, gehienak emakume* migratuak, bizi baldintza hobeak izan arte.

Etxeko langileek, euren aldetik, eskertu egin zuten LABek horrenbeste etxeko emakume* langileren borroka bere egin izana. Topaketetan 100etik gora langile eta zaintzarekin lotutako pertsona egon ziren, Nafarroa, Gipuzkoa eta Bizkaitik iritsitakoak, aukera izan zutenak elkar aitortzeko eta antolaketa sindikaletik etxeko langileentzako Hitzarmen Kolektiboaren bidez lan-baldintza hobeak eskatzeko borrokan garatu beharreko alderdiak artikulatzeko.

Martxoaren 30 hau desberdina izan da etxeko langileentzat. Indartsuago eta batuago daude eta borrokan jarraitzeko tinkotasuna eta determinazioa erakusten dituzte:

“Ez daukagu ospatzeko ezer desberdintasuna dagoen bitartean, esklabutza egoeran dauden lankideak dauden bitartean eta etxeko eta zaintzako langile guztientzat Hitzarmen Kolektiboa negoziatzeko oztopoak dauden bitartean”.

Eskubideen faltaren ondorioz langile hauek euren eskariak egiterakoa orduan tinko ari dira. Pixkanaka, borroka honek beste langile batzuk ere kutsatzen ditu euren norbanako eta taldekako batailei ekiteko, barrurantz zein kanporantz bizi eta transmititzen den indar bat da. Langile bakoitzak egin du ekarpena bere errealitatetik abiatuta, gaur egun, antolaketa kolektiboa posible izan dadin.

Etxeko langileen hitzarmenaren aldeko borrokak emakume* langile hauek batu ditu, prozesuaren zati bakoitzean animatu ditu, izandako akats zein lorpenekin.

Martxoaren 30 hau desberdina da, batuta eta indartsu ikusten ditugu eta euren eskubideen urraketaren aurreko ezezagutza eta etsipenetik urruti. Konbentzituta gaude beldur horiek, ia pertsona migratu moduan borroka sindikal honen buru izan daitezkeen eta etxeko langileen kolektiboekin, toki bakoitzeko mugimendu feministarekin eta LABek borroka bere eginda, beharrizan hori aldaketa bera lortzeko motibazio bihurtu ahal dutela.

LABek berriro dio hau guztien lana dela, elkarrekin soilik eraiki daitezkeela negoziazioaren oinarriak eta elkarrekin zaindu, indartu eta defendatuko dutela prozesu kolektiboa.

Topaketaren amaieran manifestazio-kontzentrazio bat izan zen, eta goizean zehar egindako azterketatik atera ziren lema aldarrikatzaileak erakutsi ziren bertan. Bukaeran, Celeste Agueroren musika emanaldia izan zen.

Hezkuntza publikoa indartzeko baliabideetan inbertitzea ezinbestekoa da

Begoña Pedrosa Sailburuak martxoaren 28an emandako prentsa-agerraldiari LABen erantzuna.

Oraingoan ere, pasa den astean bezala, akordio arautzailea (lan hitzarmena) negoziatzeko datorren astelehenean egon daitekeen balizko mahai negoziatzailearen berri prentsan sailburuak egin dituen adierazpenen bidez jaso duela dio LABek eta ez deialdi ofizial baten bitartez. Beraz, Hezkuntza Sailak izandako jarrera salatu du, izan ere, lau egun pasatuta ez da proposamen berririk egin ezta mahai negoziatzailerik deitu ere.

Azken hilabeteetan greba zein mobilizazioen bitartez irakasleek izandako indar erakustaldiari esker Hezkuntza Sailak hainbat urrats eman ditu eta proposamenean LABek helarazitako eskaera batzuk jaso dira. Hala ere, adostasunetara iristeko gabeziak dituela dio LABek baliabide, berme eta zehaztasunei dagokionez. Beraz, sinetsita daude borroka ziklo berri honetan erakutsitako indar erakustaldiaren bitartez ere Hezkuntza Saila mugitzen jarraituko dutela.

Alde batetik, LABentzat herri bezala ditugun erronkei erantzuteko berebiziko garrantzia duten eta sindikatuarentzat estrategikoak diren hezkidetza edota euskara koordinatzaileak falta direla dio oraindik, baita aniztasunari erantzuteko baliabideak indartzea edota zuzendaritza taldeek duten lan zamari erantzuteko ordu kreditu gehigarriak zehaztasunez txertatzea ere. Aipatutako figura eta baliabide hauek hezkuntza kalitatean eta zerbitzuan eragiteaz gain, eskola publikoa indartuko lukete eta egun irakasleek dituzten lan zametan eragingo lukete. Estrategikoak izateaz gain, ezinbestekoak dira.

Lan zamei jarraiki, LABentzat zehaztasunak falta arren eta jasotakoak nahikoa ez izan arren, egun langileak itotzen dituen burokraziari aurre egiteko neurri bakan batzuk hartzea, aniztasunari eta inklusioari erantzuteko lana banatzeko baliabide gehigarriak ezartzea edota ordu lektiboen jaitsiera proposatzen du administrazioak egin duen azken hurbilketan. Zehazki esateko, Haur eta Lehen Hezkuntzan 2 ordu lektibo murriztea lortu duela eta Bigarren Hezkuntzan 17 orduko gehienezko orduen barruan Hedatze programa txertatu dela.

Bestalde, LABek azken urteetan egindako borrokak eta negoziazioek ere fruituak eman dituzte hezkuntza publikoan aritzen diren irakasleen enpleguan. Izan ere, 2023ko ekainaren 1ean sinatutako akordio laboralean adostu bezala, sailaren proposamenean behin-behinekotasuna %5era jaistea jasotzen da, baita EPE deialdietako gaitegiak eta materialak euskaraz prestatuko direla ere. Neurri honi esker, enplegua sortu eta gaur egun klaustroek bizi duten ezegonkortasunari erantzungo litzaioke.

Orain arte ez bezala, azken hilabete hauetan egindako mobilizazio eta borrokaren bidez Hezkuntza Sailak irakasleek galdutako eros-ahalmena berreskuratze bidean atea ireki eta soldata gordinaren %5etik gorako igoera jarri du mahai gainean. Honi, funtzioei lotutako hainbat osagarri ere gehitu behar zaizkio.

LABek ordezko irakasleen lan baldintzen garrantzia behin eta berriz jarri izan du erdigunean. Nahiz eta akordio arautzailean modu argi eta zehatzean ez jaso oraindik, ordezkoen udako kobraketa, kotizazioa eta puntuazioa berreskuratuko dela jasotzen da azken proposamenean, uztaila eta abuztua biak osorik aitortuz 165 lan egin dutenei. Era berean, Lanbide Heziketako irakasle teknikoak hezkuntzan mantentzeko konpromisoa adierazten da. Horretaz gain, LABek historikoki eskatu bezala, ordezko edo bitarteko funtzionarioen lizentzia eta baimenak karrerako funtzionarioen baimenekin parekatzea jaso da.

Azkenik, plantillak gazteberritzeko neurriak hobetzeko murrizketak erretirora bitarte zabaldu eta horiek metatzeko aukera lortu da. Metatzeko aukera hautatzean, egun jasotzen den proposamenaren arabera, transmisiorako ordu-lektiborik gabeko 3 hilabete eta erretiroa urte eta hiru hilabete aurreratzeko aukera zabaltzen da. Honako hau artikulatuan era egokian eta zehatzean jasotzeko propoposamena izango da LABena.

Borrokaren ondoriozko aurrerapauso batzuk lortu badira ere, LABek ez ditu nahikotzat hartu eta horregatik, greba eta mobilizazio dinamikekin jarraituko du. Aurrerapausoak daude lan zamak arintzeko ordu lektiboen jaitsieran, baliabide gehigarrietan, gutxienezko %5eko soldata igoeran, gazteberritze neurrietan, ordezkoen baldintzetan, behin-behinekotasuna %5era jaistean edota lan osasunerako neurrietan. LABen ustez borrokan jarraitu behar da lehentasunez baliabide eta figura gehigarriak lehen bai lehen eskoletan egon daitezen. Gainera, akordio arautzaile edo lan hitzarmenean zehaztasun eta epeak jasotzeko ekarpenak egiten jarraituko du eta lan zamen jaitsieran zein soldata igoeran lanean jarraituko du.

Beraz, orain arteko ibilbideari jarraiki eta langileon greba eta mobilizazioek emandako indarra baliatuta LABek borrokan jarraituko du 15 urteren ondoren irakasleon lan baldintzak hobetuko dituen hitzarmen berri bat lortu arte, baita hezkuntza publikoa indartzeko urgentziaz behar duen inbertsioa izan dezan eta baliabideez hornitu dezaten, kalitatezko hezkuntza helburu.

LAB sindikatuak Kutxa Fundazioa eta Kutxagestion Zerbitzuak S.L.U.ko lehen hitzarmen kolektiboa sinatu du

Gaur, 2025eko martxoaren 28an, ia bi urte eta erdi luzatu den negoziaketa-prozesu baten ostean, LAB sindikatuak Kutxa Fundazioa eta Kutxagestion Zerbitzuak S.L.U.-ko lehen hitzarmen kolektiboa sinatu du. Hitzarmen kolektibo honi esker, fundazio osoko 63 langileren lan-baldintzak modu esanguratsuan hobetuko dira.

2022ko azaroaren 19an eratu genuen negoziazio-mahaia, esku artean genuen erronkaren zailtasun-mailaz jakitun; izan ere, aldagai ugarik baldintzatu dute prozesua:

1) Kutxa Fundazioa eta Kutxagestion Zerbitzuak S.L.U bi enpresa ezberdin dira eta bataren zein bestearen langileak lan-zentro ugaritan banatuta egon izan dira.

2) Lan-zentro bakoitzean hitzarmen sektorial ezberdinak aplikatu izan dira: nagusiki Gipuzkoako Bulegoen hitzarmen kolektiboa, baina baita Ikuskizun eta Kirol Lokalen Gipuzkoako hitzarmen kolektiboa ere. Biak ala biak hamarkada batetik gora berritu gabe, beraz, bistan da erabat zaharkitutako hitzarmenak zituztela.

3) Langile batzuk ahozko zein idatzizko norbanako akordioak zituzten Fundazioarekin (izan lanaldiari dagokionez, izan soldatei dagokienez, etab.) eta horrek, urteen poderioz, langileen lan-baldintzen arteko arrakala eragin izan du.

Hortaz, eszenatokia konplexua zen, ez zen apustu samurra geurea, baina lortu dugu! Eduki esanguratsuenen artean, ondorengoak aipatu ditzakegu:

> Indarraldia: 2023ko urtarrilaren 1etik 2026ko abenduaren 31era eta ultraaktibitate klausula.

> 2009tik honainoko Gipuzkoako KPIren bilakaera ia-osoaren bermea soldata-tauletan, maila profesional baxuenen urteko soldata 10.000 eurotan handituz, orain arteko soldatak hitzarmenaren sinaduraren bidez bermatu diren soldatekin alderatuz gero.

> 2009tik 2022ra arteko Gipuzkoako KPIren arabera gauzatu ez diren soldata-igoerak bermatzen dituen ordainketa bakarra.

> Soldata-taulen atzeraeraginkortasuna 2023ko urtarrilaren 1etik aurrera eta, taula horietatik abiatuz, hitzarmenaren indarraldiko urte bakoitzerako Gipuzkoako KPIren araberako soldata-igoerak.

> 2024. urterako, gehienez 1.650 orduko urteko lanaldia eta egindako gehiegizko ordu bakoitzeko dagokion diruzko konpentsazioa eta lanaldi murrizketa hurrengo urteetarako: 2025erako, gehienez, 1645 orduko urteko lanaldia eta 2026rako, gehienez, 1640 orduko urteko lanaldia.

> Onura sozial ugari: mediku kontsultetara joateko lan-denbora mugagabea, izan langilearentzat izan gertuko senideentzat; egoera pertsonal edota familiarrei aurre egiteko laguntza ekonomikoak; astean behin etxetik lana egiteko aukera, …

> Inaplikazio klausula, hitzarmen kolektiboaren aplikazioa bermatzeko.

Eta, guzti hori gutxi balitz, balioan jarri nahi dugu negoziazio-esparru berriaren sorrera: hitzarmen kolektiboarekin, orain artean Fundazioan existitzen ez zen negoziazio-dinamika bat aktibatu dugu, zeinak ahalbidetuko duen aurrerantzean ere langileon lan-baldintzak urtez urte berritzen joan ahal izatea.

Funtsean, bidea zaila izan da, baina emaitza mundiala. Eta noski, langileon konpromisoa eta LABeko delegatuon inplikazio amaitezina, beste behin, arrakastarako gakoa. LAB sindikatuan argi dugu, kolektibotik eta kolektiboarentzat lanean jarraituko dugu.

LABek ez du behartutako kaleratzerik onartuko Ekide enpresan

Martxoaren 27an egin zen kontsulta epeko bigarren bilera enpresako zuzendaritzaren eta langileen ordezkaritzaren artean.

Aldez aurretik, enpresak kaltetuen zerrenda negoziatzeko borondatea agertu zuen, enpresatik irtetzeko borondatea erakutsi dezaketen pertsonak bilatzeko ahalegina eginez. Sindikatuek, era berean, hitza eman genuen ez genuela zerrenda horretara sartzea erabakitzen duten langileen borondatearen aurka egingo. Gaur egun, enpresak oraindik ez du inolako urratsik eman horren inguruan.

EEEak kaltetutakoak modu hitzartuan ateratzea ahalbidetzeko modu bakarra, kalte-ordainak legez ezarritakoaren gainetik handitzea da, baina enpresak adierazten digu horrek arriskuan jarriko lukeela bere etorkizuna.

Guk geure buruari galdetzen diogu: Goi zuzendaritzako soldatek ez dute arriskuan jartzen enpresaren bideragarritasuna? Sozietatearen administratzaileek 295.254,94 euro jaso zituzten 2021ean, eta 314.838,43 euro 2022an. Ohikoa izan da dibidenduen banaketa, hiru ekitalditan (2017, 2018 eta 2019) milioi bat euro baino gehiago atera baitziren enpresatik bazkideen artean banatzeko. Horretaz ari gara, halaber, egungo egoeraren errua zuzendaritzari egozteko orduan.

LABen eskaerak argiak dira. Kaltetuaren onespenik gabeko kaleratzerik ez, eta kalte-ordainak hobetzea.

Euskararen arloan indarraldira pasatzeko unea iritsi da

Justizia injustuaren aurrean, borroka da bidea.

Gipuzkoako Aldundiko hainbat kolektibotako kideok agerraldia egin dugu Donostiako epaitegi aurrean, epaitegietatik datorren euskararen aurkako oldarraldi honek denoi eragiten digula salatzeko, eta euskararen normalizazio prozesuan atzerapausorik onartuko ez dugula aldarrikatzeko.

Azken urte honetan eta, bereziki, oldarraldi juridikoa eta politikoa martxan jarri denetik zerbait argi geratu bada, honakoa da hori: euskararen behar soziolinguistikoak urratu egiten dira, eta, horrelakoetan, euskara eta euskaraz bizi eta lan egin nahi duen komunitatea da beti galtzaile ateratzen dena.

Marko juridikoaren betebehar nagusia normalizatu nahi den hizkuntza minorizatuaren aurkako erasoak ekiditea da, normalizazio prozesua nolabait babestea, hizkuntza minorizatua erabiltzen duen komunitatearen hizkuntza eskubideak bermatzea, baina oldarraldi juridikoak erakutsi diguna guztiz kontrakoa da. EAEn, Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian bezalaxe, marko juridikoa euskararen normalizazio prozesua erasotzeko bitarteko bihurtu dute.

Geure buruari egin behar diogun galdera honakoa da: euskararen normalizazio prozesuak bizi duen bidegurutzean aurrera begira eman behar dugun salto kualitatiboa emateko eta euskarak dituen behar soziolinguistikoak asetzeko, nahikoa al da indarrean dagoen marko juridikoa? Garbi dago ezetz. Administrazioan hizkuntza eskakizunen inguruan ikusten ari garena ikusirik, marko legala aldatu beharra dagoela ebidentea da. Hori egin ezean, bidegurutzetik atzeraka abiatuko gara.

Administrazio publikoetan euskaldunok, euskaraz lan eta bizi nahi dugun langileok zein herritarrok, erdara erabiltzera behartuak gaude egunero Ipar Euskal Herrian eta Nafarroan, baina baita EAEn ere; Euskal Herri osoan. Horrek ondorio argia du: erdara prestigioz janzten du eta ezinbestekoa bihurtzen du, eta, bitartean, euskararen normalizazioa inposizio bihurtzen du, euskararen balio eta prestigio soziala eta politikoa suntsituz.

Azken erasoan, Gipuzkoako Foru Aldundian 100 lanpostu publikotarako euskararen eskakizuna baliogabetu duen sententzia plazaratu du epaitegiak. Horren ondorioz, Aldundiak beste bi prozesu ere geldiarazi ditu, eta hemen elkartu garenok ozen diogu Aldundian euskaraz lan egin ahal izateko aurrerapausoak eman behar ditugula oraindik, baita euskaraz zerbitzu guztiak eman ahal izateko ere. Beraz, atzeraka begiratu ere ez dugula egingo, aurrean baitugu etorkizuna.

Izan ere, non dago Justizia herri honetan? Noren esku dago Justizia? Zeinen zerbitzura ari da lanean? Eta Justizia injustua gutxi balitz, orain agintean dauden alderdi politikoak ere, PNV eta PSE, CCOOren laguntzaz, atzera egiten hasi dira. Bizkaiko Foru Aldundiak hizkuntza eskakizunen maila erdira murriztu du.

Bi hitzetan esanda, botere judizialak hizkuntza politikaren joko arauak aldatu ditu eta orain Aldundietan agintean dauden indar politikoek men egin diote, atzo bidezkoa zena gaur ilegaltzat onartuz eta hamarkadetako adostasuna hautsiz. Horrela, euskararenak eta euskaraz lan eta bizi nahi duen euskal komunitatearenak egin du. Ezin dugu euskaraz lan egin eta ezin dugu euskara bizi, demokraziaren izenean…

Ezin gara ibili erasoei aurre egiten bakarrik; aurrera egiteko garaia da. Errezeta berriak garatu behar ditugu, eskura ditugun tresnak baliatu eta, horiekin nahikoa ez bada, berriak sortu eta injustiziaren aurka borrokatu.

Katalunian eta Galizian posible denak hemen ere posible izan behar du: administrazioko langile publiko izateko bi hizkuntza ofizialak ezagutu behar dira. Eta hori gauzatzeko dagoeneko badugu euskal herritarron adostasun sozial zabala, gehiengo sindikalaren babesa eta lege bidez gauzatzeko gehiengo politikoa EAEn.

Ezin dugu amore eman. Langileak eta euskal jendartea aktibatu behar ditugu, euskararen eta euskaldunon kontrako eraso hau gelditzeko erantzun zabal bat bermatzeko. Jon Lopategi “Baltza” bertsolariak ondo esan zuen moduan, “herri libre bat iritsi, nahi badugu bihar etzi, benetan ziurrena den euskarari eutsi”.

Horregatik, dei egiten diegu alderdi politikoei herritar guztien hizkuntza eskubideak bermatuko dituen zoru juridiko berri bat eman diezaioten euskarari. Ez dugu atzerapausorik onartuko. Bada garaia gure hizkuntzak bizi duen larrialditik indarraldirako jauzia emateko, pizkunde berri baten aroari bide emateko.

Euskaraz bizi nahi dugu eta horretara goaz.