2025-12-22
Blog Page 51

Industria sektorearen egoera ezegonkorraren ondorioak langileok pairatzen ari gara

Hego Euskal Herriko langabezia tasa %7,7koa izan da urteko lehen hiruhilekoan, eta 108.100 herritar dago langabezian. 2024ko azken hiruhilekoarekiko antzerako balioetan egon arren, Nafarroan kontrako joera jazo da, eta igo egin da langabezia tasa.

Langabezia lehen sektorean eta industrian igo egin da gehien, aurreko hiruhilekoarekiko zein urtearekiko, langabezia tasa %10,27 eta %3,33koa izanik hurrenez hurren. Industria sektorean aurreko hiruhilekoan baino 2.300 langabe gehiago daudela nabarmendu behar dugu, sektoreak bizi duen egoera ezegonkorraren adierazle.

Industria sektorean lan egiten duten langileen gehiengoa gizonezkoa izanik, egoera ezegonkorrak eragin handiagoa izan du azkenaldian gizonezkoen artean.

• Gizonezkoen artean, 1.100 langabetu gutxiago egon arren, lanean 8.200 gutxiago daude, langabezia tasa pasa den hiruhilekotik egonkor mantendu arren, %8an. Inaktiboen kopurua da modu nabarmenean igo dena, hauen artean 6.600 jubilatu gehiago egonik. Industria sektorean langile kopuru gero eta handiago bati eragiten dioten Aldi Baterako Enplegu Erregulazio Espedienteek eta aurrejubilazioak ere adostu dira enpresa itxieren aurrean. Hori dela eta, gizonezkoen langabezia tasa ez da proportzio berean igo, inaktibo izatera igaro baitira.

• Esanguratsua den beste datu bat epe luzeko langabetu kopuruak izaniko beherakada izan da, pasa den urtean baino 10.600 pertsona baitago urte bete edo gehiago lan egin gabe, langabeen arteko tasa %43,20ra jaitsiz. Hala ere, azken urtean lana aurkitu dutenen kopuruak beherakada handia izan du, azken hiruhilekoan 6.300 pertsonek aurkitu baitute lana, duela urte bete 12.400ek aurkitu zuten bitartean. Egoera honen atzean, inaktibora pasa den gizonezko kopuru handia ere egon daiteke.

Egungo enpleguaren lan baldintzak aztertzerako orduan, emakumeek* lan baldintza kaskarragoak dituztela ondorioztatzen dugu. Kontratu motari dagokionean, mugagabe eta behin behinekoen proportzioa bere horretan mantentzen da (%80,6 eta %19,4). Pasa den urtearekiko, emakumeen* artean 22.700 kontratu gehiago eta gizonen artean 8.200 gutxiago sinatu arren, kontratu motaren arteko arrakalak handia izaten jarraitzen du, emakumeen* %23,6ak behin behineko kontratua duen bitartean, egoera honetan dauden gizonezkoak %15,2 baitira. Jardunaldi partzialei dagokienean, emakumeen* %26,3ak jardunaldi partziala duen bitartean, gizonezkoen artean %9,5 dira, bi kasuetan proportzioa pasa den urtearekiko igo egin delarik .

Era berean, Espainiako estatutik kanpo jaiotako langileen artean, langabezia %23,9koa da, pasa den hiruhilekotik 2,26 puntu igo delarik.

Langabezia egonkor mantendu arren, industria sektoreak bizi duen egoerak kezkatzen gaitu. Milaka langile egoera ezegonkorrean dago, mehatxupean. Industriak izan dezakeen bilakaerak sektorean eragiteaz gain, inpaktu zuzena izango du hainbat eskualde zein Euskal Herriko egoera sozioekonomiko orokorrean. LAB sindikatuak langile guztien lan eta bizi baldintza duinak lortzeko, Lanbidearteko Gutxieneko Soldata propioa eta industriaren trantsizio ekosozial justua aldarrikatzen ditu.

ELA, LAB, CCOO, UGT, ESK eta USO sindikatuek Enplegu Zentro Berezien EAEko lehen lan hitzarmena exijitzeko elkarretaratzera deitu dute apirilaren 28an

Apirilaren 28an Enplegu Zentro Berezien lehen lan hitzarmena negoziatzeko hirugarren mahai negoziatzailea izango da Bilbon. Sindikatuek, bileraren harira, elkarretaratzera deitu dute, patronalak orain arte izandako jarrera salatzeko eta asteleheneko mahai negoziatzailean aurrera pausoak egoteko. 12:45ean izango da elkarretaratzea, Bilbon, Lan Harremanen Kontseiluaren aurrean.

13.000 langile baino gehiagok osatzen dute sektorea, eta, urtarriletik hona, sektoreko patronalek EHLABE, BEREZILAN, CONNACE eta FEACEM— ezezkoa eman diote sektoreko langileen lan eta bizi baldintzak hobetzeko hitzarmen bat eratzeari. Izan ere, mahaia osatzeko izandako aukera guztiei uko egin diete.

Sektoreko enpresa nagusiak irabazi asmorik gabeko elkarteak dira eta dirulaguntza handiak jasotzen dituzte. Beste enpresek irabazi asmoa dute eta irabazi handiak pilatzen dituzte desgaitasunak dituzten langileen kontura. Administrazioek ez dute beren egitekoa betetzen eta ez dira gai desgaitasuna duten pertsonak enpresa arruntetan integratzeko, legeak hala exijitu arren, eta, era berean, ez dute bermatzen langile horientzako hitzarmen duin bat izatea.

Patronalek zein administrazioek ez dituzte aintzat hartzen aniztasun funtzionala duten langileen aldarrikapenak; langileak prekarizatzen dituzte eta enplegu arruntera igarotzeko mugak eta ezintasunak ezartzen dituzte. Are gehiago, beste edozein sektoretan ez bezala, hitzarmen bat negoziatzeko eskubidea ere ukatzen diete.

ELA, LAB, CCOO, UGT, ESK eta USO sindikatuek sektoreko patronalei mahai negoziatzailea eratu dezatela exijitzen diete. Izan ere, estatalizazioari aurre egiteko eta Euskal Herrian aniztasun funtzionala duten langileen lan baldintza duinak bermatzeko lehen urratsa hitzarmen bat bultzatzea izan behar da. Bestalde, administrazioei hausnarketa bat eskatzen dietegu elikatzen ari diren Enplegu Zentro Berezien ereduaren inguruan, konpromisoak hartu eta baldintzak sortu behar dituztelako aniztasun funtzionaleko langileen lan eta bizi baldintzak hobetzeko.

LABek LEP partzialaren eta behin-behinekotasuna murriztearen aldeko botoa eman du Nafarroako Mahai Orokorrean

Euskararen eta Europar Batasuneko hizkuntzen ezagutza zein lanpostutan baloratuko den jasotzen duen plantillaren aldaketa, ordea, aurrera atera da, bertan zeuden sindikatuetako bakar baten babesik gabe.

Asteazken honetan egin den Mahai Orokorraren bilkuran 603 lanpostuko LEP partziala onartu dugu (gehiengo zabalarekin). Horrela, maiatzean 3 urte beteko dituzten eta aldi baterako langileek betetzen dituzten lanpostuetako bat betetzen ari diren langile ez-finkoak ez kaleratzea lortu dugu. Gobernuaren asmoa da plaza horiek deitzea 2023 eta 2024 LEPetatik oraindik inongo deialditan sartu ez direnekin batera, guztira 4.000 plaza pasatxo. Gainera, ahalik eta azkarren egin nahi du, langile funtzionarioek legealdi amaiera baino lehen bete ditzaten.

LABek begi onez ikusten du norabide horretako edozein neurri, eta LEP partzial honen alde bozkatu dugu. Jakina da egonkortze-prozesuak ez duela bete, ezta hurrik eman ere, Administrazioaren behin-behinekotasuna % 8tik behera uzteko helburua, eta, gure ustez, puntu honek hobekuntzak egin nahi ditu norabide egokian.

Norabide berean ulertzen dugu gaur ere LABen aldeko boto bakarrarekin onartu den lege-dekretuaren proposamena. Langileen arloan hainbat neurri ezartzera dator hau, behin-behinekotasuna % 8tik behera jaistea helburu dutenak. Hasierako testuak hainbat neurri planteatzen zituen, hala nola 4.000 plaza horiek aurrez lekualdatze lehiaketara eskaini gabe argitaratzea, edo eszedentziei dagokienez denbora-mugarik gabeko hainbat aldaketa sartzea.

Hala ere, hilabeteko negoziazio prozesu baten ondoren, azken testuak LABek planteatutako alternatiba islatzen du. Honek, besteak beste, honako neurriak jasotzen ditu:

– LEPera ateratzeko dauden 4.000 plazak, aurretik, lekualdatze-lehiaketan eskainiko dira. Hori inoiz baino beharrezkoagoa da, kontuan izanik egonkortze prozesuaren ondoren dozenaka pertsona daudela lanaldiaren portzentaia guztiz ez nahikoa den plazetan kokatuta, eta horrekin ez zaiela jateko ere iristen.

– Lekualdaketa arintzeko, lanpostuko antzinatasuna eta, plazak hala eskatuz gero, hizkuntzak baino ez dira baloratuko.

– Eszedentzietan izandako aldaketek bi urtez baino ez dute eraginik izango.

LABen ez gaude formakuntzaren aurka, guztiz kontrakoa baizik, plantilla osoaren eskubide gisa ulertzen baitugu. Inolaz ere onartzen ez duguna da ehunka langile egotea bi aldiz zigortuak: lehenik eta behin, sistematikoki ukatzen zaielako INAPera prestakuntza-ikastaroak jasotzera joan ahal izateko baimena, baita beren lanpostuarekin zerikusia dutenean ere. Eta bigarrenik, horren ondorioz, gainerako langileek baino askoz puntu gutxiago dituztelako lekualdatze-lehiaketetarako. Era berean, ez gaude eta ez gara inoiz prest egongo zenbait erakundek dirua biltzeko asmoz egiten duten klientelismoa onartzeko, eurek eskaintzen dituzten prestakuntza-ikastaroak egitera behartuta daudenen beharraz eta profesionaltasunaz baliatutz. Gainera, ezin dugu sustatzen jarraitu erakunde pribatuen ikastaroak ordaintzeko milaka euro ere bideratzen dituzten langile publikoak egotea.

Hizkuntzen zehaztapena, adostasunik gabe

Baina, bestalde, Administrazioak ez du lortu Mahai Orokorrean gauden bost sindikatuetatik bakar batek ere babestea hizkuntzen ezagutza -euskararena nahiz komunitarioena- zein lanpostutarako baloratuko den ezartzen duen foru dekretuaren proposamena.

Azterketa zehatzago eta sakonago baten faltan, LABen iritzia da merituen dekretua bera zentzugabekeria hutsa dela, bikoitza gainera. Lehenik eta behin, irizpide ia antagonikoak ezartzen dituelako zehazteko zein plazatan baloratu behar den euskararen ezagutza, eta zein plazatan Europar Batasuneko hizkuntzena. Eta bigarrenik, irizpide horiek modu desorekatuan, nahasian eta inolako koordinaziorik gabe aplikatu dituztelako: departamentu batentzat euskara ebaluatu ahal izateko irizpideak betetzen dituzten plazak, beste batentzat ez ditu betetzen. Departamentu beraren barruan ere, desberdintasunak ikusten dira horiek praktikan jartzean. Eta okerrago dena, sail batzuetan langileei galdetu ere ez diete egin ea beren borondatez nahi zuten beren lanpostuak euskara eskakizuna izatea. Horren guztiaren ondorioz, hizkuntza-egoera anormala da, irizpide koherenteei erantzuten ez diena eta Nafarroako errealitate soziolinguistikoarekin inolako logikarik eta antzekotasunik ez duena. Nola ulertzen da, bestela, 1.459 plaza egotea Europar Batasuneko hizkuntzak bakarrik baloratzen dituztenak, euskara soilik baloratzen dutenak 459 baino ez diren bitartean? Nola ulertzen da PSN, Geroa Bai eta Zurekin alderdien Gobernuak idatzitako dekretua UPNren Gobernuak egindakoa baino murriztaileagoa izatea? Esandakoa, zentzugabekeria hutsa.

[IRITZIA] Sindikalismo feminista internazionalista: Rana plaza gogoan

Jarraian irakur dezakezue Amanda Verrone Nazioarteko Idazkaritzako kidearen eta Elixabete Etxeberria eta Maddi Isasi Idazkaritza Feministako kideen artikulua.

Bangladesheko Daka hirian, 2013ko apirilaren 24an, Rana plazako eraikinaren erorketa izan zen. Izugarriko tragedia, hein bereko hilketa, saihestu zitekeen sarraskia… Ehungintza industrian izandako istripurik handiena, biktima gehienak emakumeak* eta haurrak izan zirelarik: 1.134 pertsona hil ziren eta beste 2.500 zauritu.

Eskubide laboralen errespetu eta aitortza faltagatik gertatu zen hori guztia; ikuskaritza, segurtasuna, lan baldintzak… dena bigarren planoan zegoen ekoizpena erritmo bizkorrean bermatzeko, Mendebaldeko gure herrialdeetan ahalik eta gehien, ahalik eta azkarren, kontsumitu ahal izateko.

Gurekin ere badu zerikusirik honek; urrun gertatu arren, bertako lan baldintzak ezagutu ez edo ezagutu nahi ez ditugun arren.

Ez diezaiogun urrunetik begiratu horri: han ekoizten zen eta oraindik ere ekoizten den arropa kolonialismoaren erauzketa-ekoizpen zirkuituaren parte da, Benetton, Gap, El Corte InglĂ©s eta halako korporazio handiek gidatzen dutena. Izan ere, Primark-ek berak lotsarik gabe esan zuen beste produkzio eredu bat ez dela «sostengagarria» haientzat. Hemengo enpresa horiek ere salagarriak dira. Kasualitatea? Edo kausalitatea? Gainera, inplikatutako enpresen aldetik, askok eta askok ez dute sinatu nahi izan Bangladesheko akordioa, gertatutakoaren ardura ukatuz indemnizazioak ordaintzea saihesteko.

Hau ez da iraganeko kontu bat. Arroparen eta oinetakoen munduko industria, hein handi batean, emakumeen* lana da, munduko lan zamaren %80 daramate. Erosle gehienek atzerrira daramate produkzioa: espoliazioak hor jarraitzen du, soldata baxuen eta lanordu amaigabeen bidez. Hau munduko txoko ugaritan modu ezberdinetan erreproduzitzen den errealitatea da; hango esplotazioa, hemengo prekaritatea. Izan ere, ikusten dugu nola, Euskal Herrian ere, ehungintza merkataritzak emakume* aurpegia daukan eta nola dauden lan baldintza duinagoen aldeko borroka etengabean, patronalak eta multinazional handiek milioiak irabazten dituzten bitartean.

2013an Rana plaza erori ondoren izandako presio sindikal eta sozialek marken aldetik lan baldintza duinak bermatzeko konpromiso itxura ekarri bazuten ere, laneko jazarpena, indarkeria fisikoa eta sexuala, sindikatuen errepresioa, CO2 isuriak, akuiferoen kutsadurak… eguneroko ogia dira.

Korporazio transnazionalek lana esplotagarriagoa den tokira eramaten dute beren ekoizpena (zergarik ez, ustelkeria…). Metatze prozesu etengabean, merkatu kapitalistak jendarte harremanak egituratzen dituzten desberdintasunak indartzen ditu —kolonialismoa, patriarkatua eta arrazakeria nabarmen—, etengabe berrelikatzen baitira. 

Gaur, gure kontsumo eredu europarraz hausnartzera gonbidatu nahi zaituztegu. Gure pribilegioak beste herri batzuen esplotazioan oinarritzen dira, eta emakumeak* pobretzen eta hiltzen dituzten nagusitasun moduak sortzen dituzte. Ezin dugu onartu emakumeen* bizitzak patronalaren irabazi gosearen prezioa izaten jarraitzea. Apur dezagun indarkeria matxistaren adierazpen krudel hau. Gogoratu dezagun Rana plaza. Aitortzeko, justizia egiteko eta bermatzeko ez dela berriro gertatuko.

Maiatzaren Lehenaren atarian, inoiz baino gehiago aldarrikatzen dugu sindikalismo feminista internazionalista: bizitzaren gaineko irabazien aurkako gure borrokak bideratzeko, mundu osoan gure gorputzak eta lurraldeak urratu dituzten enpresa handiek egindako hamaika urraketen aurka.

(*) Eskerrik asko internazionalismoarekin konprometitutako sindikalista guztiei, Setem, Mugarik Gabe eta Emakumeen Mundu Martxako emakumeei*, urteetan egindako lanagatik eta errealitate hau mahai gainean eten gabe jartzeagatik.

LABek UGTSARIOren X. kongresuan parte hartu du: autodeterminazioaren aldeko borrokarekin konprometitutako elkartasun sindikala

LAB sindikatuak UGTSARIO sindikatu sahararraren X. kongresuan parte hartu du. Mahjub Brahim-i, sindikalismo sahararraren martiria eta erreferente historikoari, eskainitakoa izan da. Bertan 400 ordezkari sahararrek eta nazioarteko 80 ordezkarik hartu dute parte. Hiru eguneko kongresua izan da, eta bertan hainbat herrialdetako sindikalista, aktibista eta militantek beren konpromisoa berretsi dute Mendebaldeko Sahararen independentziaren aldeko borrokarekin, Marokoko okupazioaren kontra batasuna adieraziz eta nazioarteko elkartasun sareak sendotuz, eta horien artean izan da LAB.

Aurten, UGTSARIOk bere 50. urteurrena ospatzen du, LABek ere berriki egin duen moduan. 1975eko abenduaren 15ean sortu zen, klandestinitatean, Espainiako administrazio kolonialaren garaian, eta funtsezko eginkizuna izan du erresistentzian eta Saharako Estatuaren eraikuntzan.

Kongresuko bigarren egunean, paraleloki, VIII. Nazioarteko Konferentzia Sindikala egin zen. Bertan, besteak beste, emakume* langileek erresistentzian jokatutako paperaz, Saharako gatazkan Espainiaren erantzukizun historikoaz eta Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoaren funtzio publikoaz eztabaidatu zen.

Itxiera ekitaldian Nafee Ahmed Mohamed izendatu zuten UGTSARIOko idazkari nagusi, kongresuan egindako hauteskundeen ondoren. LABek zorionak eman nahi dizkio UGTSARIOri bere oinarriek egindako hautaketagatik, eta harreman estua mantentzeko konpromisoa adierazten dio zuzendaritza berriari ere.

Tentsioak egunetik egunera areagotzen diren nazioarteko testuinguru konplexu honetan —gerra inperialistak, Europaren berrarmatzea, Estatu Batuen politika ekonomiko oldarkorra, herri palestinarraren genozidioa…—, nazioarteko elkartasuna inoiz baino beharrezkoagoa da. Herriak eta munduko langileria sistema kapitalista eta biozida honen biktima zuzenak gara, irabazi ekonomikoak pertsonen bizitzaren gainetik jartzen dituena.

Beharrezkoa eta premiazkoa da paradigma aldaketa oso bat, nagusitzen ari den belizismoari aurre egingo diona, eta kontrabotereko sindikalismo bat, kapitalismoak garamatzan gerren testuingurua bere analisiaren erdigunean jarriko duena; izan ere, horren ondorioak suntsikorrak izango dira bakearentzat eta justizia sozialarentzat.

Euskal Herritik, konpromiso horretan berresten gara; herri sahararrarekin eta munduko beste herri guztiekin. LABen herri bat eta langile klase bat aurkituko dute beti euren ondoan jarraitzeko prest.

Yahia Sahara Horra! Gora herriak!

Gipuzkoako helduen egoitzetako langileak borrokan

Aurten Gipuzkoako helduen egoitzetako hitzarmena negoziatzen hasi ginen. Momentu honetan negoziazioa blokeatuta dago, Patronalek aurkeztu duten proposamena edukiz hutsa dagoelako. Alde batetik, igoera ekonomikoa Gipuzkoako Foru Aldundiaren tarifetara baldintzatzen dituzte eta bestetik, sindikatuek planteatu ditugun beste aldarrikapen guztiei ezezko borobila eman diete. Argi geratu da berriro ere, patronalek ez dutela zaintza lanak duintzeko eta zerbitzua hobetzeko intentziorik.

LAB sindikatua gure aldarrikapenak defendatzen jarraituko dugu:

• Helduen egoitzetako langileak publikoak dira, zerbitzu publiko bat ematen dute eta LABen apostua, zerbitzu hau publifikatzea da eta modu honetan pribatizazioarekin amaitzea.

• Ratioen gaia lantzea ere ezinbestekotzat jotzen dugu eta komisio bat eratzea proposatu dugu.

• Sektorean ematen den partzialtasuna salatzeaz gain, neurri zehatzak eskatzen ditugu.

• Langileen adina eta ondorioz ematen diren osasun arazoak medio hainbat ideia proposatu ditugu.

Guzti honengatik, LAB sindikatutik mobilizazio dinamika bat martxan jarri dugu, egoera iraultzeko garaia da eta denon ardura da zaintza lanari bere balioa eta lekua ematea, beraz antolatzeko eta mobilizatzeko garaia da.

Pasaiako Udalak udal haur eskola zerbitzua bertan behera uzteko hartu duen erabakia okerra da LABentzat

Prentsaren bidez jakin du LABek Pasaiako Udalak eskaintzen duen Lilitegia udal haur eskola zerbitzua bertan behera uztea erabaki duela, EH Bildu eta Podemosen bozkekin. Pasaiako haur eskola zerbitzu hau, lizitazio baten bitartez bertako ikastolak ematen badu ere, udal zerbitzu publiko bat da, hemendik aurrera Pasaiako jendearteak udaletik jasoko ez duena.

Udalak hartutako erabaki hau guztiz okerra da LABen ustez, udalak eskaintzen zuen zerbitzu publikoak murrizten dituelako, eta sindikatuak dei egiten dio udalari hartutako erabakian atzera egin dezan.

LABen iritziz, udal eskumena den eta udaletik bermatzen den zerbitzu bat ezin da bertan behera utzi, horrek sortzen duen kaltearekin. LABen iritziz, 0-3 zikloa udal eskaintza publiko bateratuaren bitartez eskaini behar da, eta tresna desberdinak daude horretarako. Adibidez orain arte zerbitzu hori kanporatuta ematen egon diren langileak udaleko langileak bilakatuz, udala eta ikastolaren artean titularitatea partekatuz, udala haur eskolaren titularitatearen jabegoaren parte izanik eta honen kontrol publikoa bermatuz, edo Lilitegia haur eskola Pasaiako Karmengo Ama haur eskola bezalaxe, Haurreskolak Partzuergoan integratuz, LABek lan-hitzarmenean jaso zuen bezala langileen subrogazioa bermatuz, hau da, orain zerbitzua ematen ari diren langileak partzuergoko langile bilakatuz.

LABek udal eskaintza publiko bateratu berria proposatu eta borrokatuko du 0-3 ziklorako, Haurreskolak Partzuergoa ardatz izango duena, eskaintza publiko bateratuan beste udal haur eskola publikoak edota titularitate partekatua defendatuko dituen moduan.

Pasaiako Udalak hartutako erabakia LABek eraiki nahi duen Euskal Eskola Publiko Komunitarioaren kontrako norabidean doa, eta sare publiko berri bakar eta deszentralizatua eraikitzen hasteko aukera galdua da.

Manu Robles-Arangiz eta Ipar Hegoa fundazioek mintegia egingo dute “Lanbide-arteko Gutxieneko Soldata propioa aztergai” izenburuarekin maiatzaren 16an Bilbon

Mintegia 9:00etatik 14:30era izango da eta EHUko Bizkaia Aretoan egingo da.

Lanbide-arteko Gutxieneko Soldata propioaren aldeko jarrera zabala agertu da Euskal Herriko jendartean. Patronalen itxikeriak ezinbesteko eztabaida politiko, ekonomiko eta sozial honi ateak itxi nahi badizkio ere, agerikoa da bide hau egitea gure herriarentzako eta langileriarentzako garrantzitsua dela.

Horregatik, antolatzaileak garen bi fundazioek gogoeta honi espazioa eman nahi diogu eta Lanbide-arteko Gutxieneko Soldata propioa hainbat ardatzetatik aztergai jarri dugu. Hiru bloketan antolatuko dugu mintegia:

• Lehen atalean, testuinguruari erreparatuz, nazioarteko analisi konparagarria, Euskal Herrian egin daitekeen bide juridiko-politikoaren azterketa, eta burujabetzan aurrera egiteko tresna gisa duen gaitasuna jorratuko dira. Horretarako Isidro Esnaola, Iñaki Lasagabaster, Endika Alabort, Jone Etxeberria eta Jule Goikoetxea izango ditugu hizlari.

Lanbide-arteko Gutxieneko Soldata (LGS) propio bat lortzeak aldaketak eskatzen ditu, baina aldaketak eragingo ditu ere. Hego Euskal Herrian lekutzeko LGS propio bat, eskumena izan behar dugula aldarrikatzen dugu. Hego Euskal Herrirako LGSaren zenbatekoa finkatzeko orduan irizpide ezberdinak erabili litezke, baina argi dagoena zera da: Espainia mailan finkatutakoa Hego Euskal Herriko langileei bizi baldintza duinak bermatzetik oso urrun geratzen da. Baina zenbatekoaz harago, LGS propioa erabakitzeko gaitasuna, burujabetzarekin estu lotuta dago zalantzarik gabe. Zenbateko inpaktua du LGSak lurralde batean? LGSa ezartzeko eskumena izateak zein onura ekar ditzake Euskal Herrira? Nola indartu dezake bertako lan harremanen esparrua eta negoziazio kolektiboa LGS propio bat adosteak?

• Bigarren bloke batean, hainbat begiradetatik aztertuko dugu LGS propio batek izan ditzakeen onurak: sexu-genero arrakala, langile migratu eta arrazializatuak, gazteak, ikuspegi ekologikoa, lehen sektoreko langileak… Xiomara Souza, Txefi Roco, Jon Ormaetxea, Andoni GarcĂ­a, Jaime Nieto, Jon Bernat Zubiri, mugimendu feministako kide bat eta ESK sindikatuko kide bat izango ditugu gurekin atal honetan.

Gizartearentzat babes-dimentsio zabala du. Lehenik eta behin, soldatapeko langileentzat zuzeneko eragina du, negoziazio kolektiboz gutxieneko erreferentziarik bermatua ez duten edo erreferentzia hori baino soldata txikiagoa duten jarduera guztietan ezartzen den heinean. LGS-ren zenbatekoak, honenbestez, erabateko inpaktua du soldatarik txikienengan, baina horretaz gain, LGS-ren igoera batek, modu orokortuago batean soldata mailaren igoera ekarriko luke berekin: legezko lan-baldintzak baino handiagoak dituzten sektoreetan soldaten goranzko negoziazioa bultzatzen duena. LGSa lurraldean bertan erabakitzeak zein onura izan ditzake? Politika sozial eta ekonomikorako tresna ere bada LGS. Zentzu horretan, aberastasun banaketa eta gizarte kohesiorako mekanismoa izanik, pobreziaren mugaren azpitik dauden pertsona kopurua murrizteko gaitasuna du. LGS baten igoerak, berebiziko inpaktua izango du beti, sektorerik pobretu eta prekarioenetan: sektore prekarizatuenak, sektore feminizatuak ere izan daitezke zenbaitetan, eta baita ere herrialde pobretuetatik migratutako pertsonak jarduten diren sektoreak.

• Hirugarren eta azken tartean, ELA eta LAB sindikatuek, LGS propio baterako dituzten proposamenak azalduko dituzte. ELA Sindikatuaren izenean Roser Espert Alba arituko da eta LAB sindikatuaren izenean Martin Arbeo Sarriugarte.

Zergatik LGS propio bat? Modu desberdinetan proposa liteke LGSaren kalkulua? Zer proposamen daude mahai gainean eta zer zentzu ematen diegu proposamen horiei? Nola erabili nahi ditu sindikatu bakoitzak bere proposamenak?

Enviserreko langileek greba gogortu dute, protestaren hirugarren astean

Hiriko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzeko Gasteizko Udalaren kontrata den Enviser enpresako langileek hiru aste bete dituzte greban. Baldintza duinak jasoko dituen hitzarmen propio bat lortzea da beren helburua. Hainbat langilek Gasteizko udaletxearen aurrean pasa dute gaua, azken honen inplikazioa eskatzeko.

Era berean, plantillaren ordezkaritza batek Udalaren Osoko bilkuran parte hartu du txanda herrikoiaren bitartez. Bertan, pairatzen ari diren gatazkaren berri eman dute eta udal gobernuari eskatu diote bitartekaritza lanak egin ditzala eta ez diezaiola enpresari ordaindu, izan ere, ez da zerbitzua ematen ari plantilla osoa greba babesten ari delako.

Gaur egun, estatu mailako hitzarmen bat aplikatzen zaie, eremu honetako errealitateari eta hemen lan egiten duten pertsonen beharrei erantzuten ez diena. Enviserreko langileak ez daude prest ehunka kilometrora negoziatzen denaren ikusle huts izaten jarraitzeko, ahots propioa izateko aukerarik gabe. Haien lan-baldintzak arautzeko orduan protagonistak izan nahi dute.

“Hemen lan egin, hemen erabaki” lelopean egiten ari dira borroka, besteak beste, soldata duinak izateko, urteko lanaldia murrizteko, gaixotzeagatik soldatan murrizketarik ez jasotzeko eta kontziliazio-neurriak lortzeko.