2025-12-27
Blog Page 5

LABek irmo salatzen du Donostiako Martutene auzoan 111 lagun kale gorrian utzi izana

Herritar orok bizitza bizigarria izateko duen eskubidea gogoratu du LABek, hori bermatzeko eskatu die instituzioei, eta horren alde antolatzeko deia ere egin du. Donostian gaur iluntzean egingo den mobilizazioan parte hartzeko deia luzatu die langileei. 

LABek kezkaz bizi du gure kaleetan ikusten ari garen jarrera xenofobo eta arrazisten areagotzea, eta irmoki gaitzetsi nahi du Donostiako Martutene auzoan 111 lagun kale gorrian utzi dituen erabaki politiko-instituzionala. 2026ko otsailerako iragarrita zegoen kaleratzea gaur bertan gauzatzea erabaki dute, eraikin horretan bertan bizirauten ari zirenei inolako bidezko irtenbiderik bermatu gabe. 

Donostian 500 lagunetik gora dira behartuak kale egoeran bizirautera, eta hiru hilean behin bost egunez aterpea izatea da Donostiako Udalak eskaintzen dien aukera bakarra. 

Indarrean dagoen hotzaren protokolo delakoa ere gogor salatu nahi du LABek, eta 100 plaza eskura dituen La Sirena izenez ezagutzen dugun Ondarreta Gazte Aterpetxea urte osoan zehar egunero irekia egon dadin exijitzen du.

Hausnarketa sakona egiteko unea izateaz gain, antolakuntza eta borrokarako espazioen bidez, kulturartekotasuna oinarri duten egitasmo anitzak sortu eta elikatzeko momentua ere bada. Elkar ezagutza sareak osatu, helburu komunak ezarri eta egitasmo konpartituekin ikusezintasunari aurre egin eta kalera irteteko garaia da.

Ustezko segurtasun ezak inguruko iritzi emaile gehienen diskurtsoa kutsatu du, herritar ororentzako bizi baldintza duinen aldeko jarrera hauspotu beharrean, behar gehien izan ditzaketen herrikideak jomugan ezartzeko hautua egina baitute aspaldian. Migrazioa eta delinkuentzia bateratzea hipokrisia ariketa miserablea da, errealitateari iskin egin eta aporofobia, xenofobia, klasismoa eta arrazismoa elikatzeko helburu argia duena, behartsuen arteko gerrari bide eman eta pribilegioak ukitu gabe uztera bideraturik dagoen estrategian oinarrituta. Bertan bizi garenon bizitza bizigarriak izateko eskubidea bermatu ezean, ordea, ezin izango dugu, inoiz, benetako segurtasunaz hitz egin. 

Jakina da loraldia bizi duen eskuin muturrak bere proiektu kriminalari bizia emateko beldurraren kultura sustatu nahi duela, eta egitasmo maltzur horri hortzak erakutsi eta egoera iraultzeko bere konpromiso irmoa adierazi nahi du LABek.

Elkar zaintza sareak ezinbestekoak dira, borroka konpartituak, langileen arteko elkartasun eta elkar ekintza loturak. Autodefentsarako unea da eta aliantza estuak eratzekoa. Horrekin batera, instituzioen arduragabekeria salatu nahi dugu eta horiei dagokien erantzukizun politikoa salatu, erakundeek badituzte eta egoera iraultzeko baliabideak. Autokonplazentzia alboratu eta gaiari osotasunean heltzeko momentua iritsi da. 

Horrengatik guztiagatik, LABek bat egiten du hainbat eragilek deituta 19:00etan Donostian, Egiako epaitegitik, irtengo den manifestazioarekin, eta Donostiako langileria osoari parte hartzeko deia luzatu nahi dio. Era berean, atxilotuak lehenbailehen aska ditzaten exijitzen du. 

Eusko Jaurlaritza: bermatu beharrezko finantzaketa unibertsitate publikoari! Legebiltzarreko alderdi politikoak: irmo defendatu EHU!

Gaurko lanuzte eta elkarretaratzea aste honetan EHUko campusetan garatutako mobilizazioetako laugarrena da, eta jarraipena ematen dio beharrezko finantzaketa lortzeko aldarrikapenari.

Izan ere, Eusko Legebiltzarrean 2026ko EAEko aurrekontuak ixtear daudenean ezinbestekoa da berriro ere EHUko azpifinantzaketa agerian jartzea eta alderdi guztiei eta, bereziki, Eusko Jaurlaritzari, unibertsitate publikoaren aldeko neurri argiak hartzeko eskatzea.

Helburu horiekin, azken hilabete hauetan ekimen batzuk burutu ditugu. Norabide berean, azaroaren 20an, EHUko Klaustroak adierazpen bat onartu zuen unibertsitate publikoaren azpifinantzaketa salatzen eta Eusko Jaurlaritzari EHUrako finantziazioa nabarmen igotzeko eskatzen.

Aste honetan lanuzteak eta elkarretaratzeak egin ditugu campus guztietan: astelehenean Leioan, asteartean Donostian, asteazkenean Gasteizen eta gaur Bilbon. Lau eguneko mobilizazio-sorta honi Eusko Jaurlaritzaren aurrean ematen diogu bukaera. Izan ere, Eusko Jaurlaritzaren esku dago EHUk behar duen finantzaketa bermatzea, unibertsitate publikoak eman behar duen zerbitzua kalitatezkoa izateko eta esparru anitzetan euskal jendarteak dituen behar eta erronkei erantzun ahal izateko.

Hala ere, ikusten duguna da unibertsitate pribatuek gero eta erraztasun eta baliabide gehiago jasotzen dituztela instituzioetatik, hezkuntza unibertsitarioaren eredu elitista sustatuz eta unibertsitate publikoarekiko utzikeria interesatua elikatuz. EHUk, bere langileen lanari esker, hiritar guztiei ahalik eta zerbitzu onena ematen jarraitzen du, baina unibertsitate publikoak inbertsio askoz handiagoa behar du bere funtzioak behar den moduan betetzeko eta bere langile guztien lan-baldintzak aproposak izateko.

Gauzak horrela, Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzaren sailburuak EHUko behar asko ukatzen jarraitzen du, interesatzen zaizkion datuak erabiliz eta nahi dituenak ezkutatuz, baita irakasle-ikertzaileek nahiko kobratzen dutela iradokiz ere, Eusko Jaurlaritzak EHUko langileekiko duen betebehar legala ez betetzetik arreta desbideratzen saiatzeko. Osagarrietan daukagu adibiderik argiena.

Gure mezuetan, EHUren defentsan jarrera irmoa eskatu diogu errektoretza taldeari ere, EHUk behar duen finantzaketa lortzeko.

Mobilizazio egun hauetan EHUko langileen parte-hartzea oso zabala izan da, eta jendarteari argi helarazi diogu unibertsitate publikoaren finantzaketa arazo larria dela eta, modu batean edo beste batean, lasterrago edo beranduago, eraginak izango dituela gizartearen esparru askotan.

Egun hauetan gogoratu dugu, beste behin ere, 2030erako USLOk helburu moduan markatutako BPGren %1etik oso urrun jarraitzen dugula, oraindik EAEko BPGren %0,42an murgilduta.

Gogoratu dugu EHUko irakasle-ikertzaileon oinarrizko soldatak bigarren hezkuntzako soldatak baino baxuagoak direla, 2008tik hona erosahalmenaren galera %24,3koa izan dela eta soldatak duintzeko 2006an sortutako osagarriak urte horretatik izoztuta daudela, baita promozioa bermatu behar den eskubidea dela ere.

Gogoratu dugu prekarietate egoera lazgarriak ditugula oraindik: arduraldi partzialean jarduten duten irakasleek 400 eta 800 euro artean kobratzen dutela eta ez zaizkiela aitortzen egiten dituzten hainbat lan.

Gogoratu dugu irakasle-ikertzaileen lan-baldintzak ez direla erakargarriak eta gero eta plaza berri gehiago bete gabe geratzen direla, arlo batzuetan errelebo falta arazo larri bihurtuta jada.

Gogoratu dugu Teknikariak eta Kudeaketako eta Administrazio eta Zerbitzuetako Langileen (TEKAZELen) erosahalmenak %18,2ko galera jasan duela azken 15 urteetan, eta zerbitzu eta unitate askotan gero eta zailtasun gehiago dagoela ordezkapenak betetzeko.

Gogoratu dugu IRI/TEKAZEL ratioa Estatuko unibertsitate publikoetako altuena dela eta Europako beste herrialde gehienena baino askoz altuagoa.

Gogoratu dugu eraikinetan, mantentze-lanetan eta sail eta zerbitzuen horniduran beharrezko inbertsioa ezinbestekoa dela.

Sindikatuok tinko jarraituko dugu unibertsitate publikoaren eta bere langileen defentsan.

EHUrako beharrezko finantzaketa bermatu!
LAB – STEILAS – ELA – CGT-LKN

Nafarroako langileriaren lan eta bizi baldintzak: bi nafarretik batek prekarietate egoeran bizitzen jarraitzen du

Nafarroan batez besteko soldata igo da azken urtean, baina desberdintasun sozial zein pobrezia egoerak handitzen ari dira. Hortaz, sortzen den aberastasuna gero eta modu desorekatuagoan banatzen da, lurralde barneko ezberdintasunak areagotuz. Horixe egiaztatu du Ikusmiran 22, Nafarroako langileriaren lan eta bizi baldintzen inguruko azterketak.

Txostena Ipar Hegoa Fundazioak egin du Nafarroako Egunaren testuinguruan eta herrialdearen egoeraren inguruko eztabaidaren harira, eta gaur aurkeztu dute Iruñean fundazioko kide Gorka Vidalek eta LABeko Nafarroako bozeramaile Imanol Karrerak. Lanbidearteko Gutxieneko Soldata (LGS) propio bat ezinbestekotzat jo dute, bizitza duinerako baldintzak eskuratzeko.

Errealitatearen ahalik eta argazki osatuena egitea izan da lan horren ahalegina, herri gisa dugun ikusmira galdu gabe. Zein den benetako egoera objektiboki zehaztu du LAB sindikatuak, baina ez balorazio hutsean gelditzeko, baizik eta bere ekinbide soziosindikala eraginkortzeko, beti ere langileen alde.

Azterketaren zertzelada nagusiak: 2022ko eta 2024ko txostenen joerak berresten dira.

BAT. Nafarroako biztanleen erdiak prekarietate ekonomikoko egoera batean bizi dela esan daiteke, horrek daukan larritasun guztiarekin.

25 eta 64 urte arteko biztanleen %48k bizitza duina mantentzeko diru sarrera nahikorik gabe bizi da, enplegua edukita ere. Suntsitu den enpleguaren lan baldintzak ez dira lehengoratzen ari eta sortzen ari den enpleguak baldintza gero eta ezegonkor zein prekarioagoak ditu. Pentsionisten %38 ere egungo Lanbidearteko Gutxieneko Soldatatik beherako pentsio jasotzen du, muga hori duintasunez bizitzeko gutxienaren oso azpitik badago ere. Bi datu hauek bakarrik, modu argian irudikatzen dute prekarietatearen hedapenaren sakona.

BI. Prekarietatearen hedapen horrek herritarren gehiengoarengan du inpaktua. Are gehiago, desberdintasun sozial eta ekonomikoak handitzen ari dira. Nafarroan, desberdintasun sozialak neurtzen dituzten indize guztiak azken urteetako balio altuenetan daude.

Nafarroako biztanleen %17,9 pobrezia arriskuan dago. 115,728 nafarrez ari gara. Politika publikoek ez dute lortu joera hau gelditzea eta iraultzea. Kontrara, pobrezia arriskua eta desberdintasun soziala hazten ari dira.

HIRU. Etxebizitza eskubidea, eskubide izatetik gero eta urrunago. Izan ere, lan baldintzen kaskartze prozesuarekin eta ezegonkortasun egoerarekin batera, etxebizitza da langileon prekarietatean eragin handiena duen aldagaia, herritar guztion eskubidea beharko lukeena, gutxi batzuen mozkin bilakatuta.

Nafarroan, egun, CENeko enpresariak dira Gobernuaren politika publikoen agenda markatzen dutenak, arlo publikoari uko egiten dioten berdinak. Aurten Gobernuak CEN, UGT eta CCOO eragileekin sinatutako Enplegu Plana horren adibide argia da. Enpresariek ezarri dituzte beraien lehentasunak. Eta, egin beharreko bidearen nondik norakoak enpresariek zehazten dituztenean, Gobernuak modu alderdikoian eta korporatiboan eragile batzuen alde egiten duenean, gehiengo sozialak galtzen du. Hori da hain zuzen ere, gertatzen ari dena.

Asteartean langile bat hil zen Belateko tunelak bikoizteko obretan, 25 langile hil dira dagoeneko Nafarroan lanean. Hauek guztiak prekarietatearen biktimak dira, iaz baino 8 heriotza gehiago. Hala ere, enpresen prebentzio-arauak ez betetzearen egoera orokortu eta objektibo batean, enpresariek Gobernua arrastatu dute eztabaida absentismoan zentratzeko, haiek direnean 25 langile beraien lanpostuetatik betiko alde egitearen erantzule zuzenak.

Fiskalitateari dagokionez, enpresariek ez dute nahikoa ordaintzen. Pribilegiatuak dira. Hala ere, eskuinak eta patronalak erakargarritasun fiskalik eza argudiatzen dute. Baina ez da egia, erakargarritasuna egon badago, industriako eta lan-merkatuko langileak inoiz baino gehiago direlako. Baina batzuk aberastasuna handitzen ari dira langileen bizkarretik. Kontua da ezin zaiela enpresariei horrela aberasten utzi, patronalak enpresak aberastasun handiagoa egiteko errazagoa zaion tokietara eramaten baititu. LABek, ekintza sindikalaren eta borrokaren bidez, aberastasun hori langileen bizi-baldintzak hobetzeko erabiltzen du, eta Gobernuak, zergen bidez, aberastasun hori banatu behar du modu justu batean. Nafarroan, industrian batez ere, Enplegu Erregularizazioan dauden nafarren kopuruak gora egin du eta izan diren itxierak, patronala aberastasuna handitzeko helburua izan du atzean.

Hala ere, gobernua beste behin ere, gehiengo sindikalari bizkarra eman dio enpresariei begira jartzeko. «Gehien behar dutenen poltsikoan geratzen den euro bakoitza aukera-berdintasunaren aldeko apustua da». Esaldi hau ez da batere ona: guztiok egin behar ditugu ekarpenak, eta berdintasuna lortzeko ekarpenen progresibitatea indartzea da aukerarik onena, Nafarroako zerbitzu publikoak guztion ekarpenen bitartez eraikitzen dira eta horiek ezinbestekoak dira aukera berdintasuna bermatzeko. 2010 urtetik aurrera Sozietateen gaineko Zergaren bitartez BPG-arekiko biltzen den dirua Europar Batasunaren batez bestekoaren oso azpitik dago.

Beraz, ondorioak argiak dira eta talka egiten dute Nafarroako Gobernuak marrazten duen herrialdearen inguruko egoeraren analisiarekin. Bakoitzak nahi dituen erreferentziekin konparatzen du bere burua. Nafarroako Gobernuak beti Espainiari begira jartzen du Nafarroa, bizi-kalitate handiena duen autonomia-erkidegoa esanez. Errealitatea gainetik pasatzen zaio: bi nafarretik bat prekarietate egoeran bizi da eta enpleguaren oinarriak gero eta ezegonkorragoak dira. Hazkunde ekonomikoa milaka nafar atzen uzten ari da atzean.

Batez besteko soldatak igo arren, sortzen den aberastasuna gero eta modu desorekatuagoan banatzen da, lan eta kapital arteko arrakala handituz. Soldata arrakalak egiturazko arazoa izaten jarraitzen dute. Batez besteko soldataren igoerak ez du arrakalen amaiera ekarri, ezta arrakalen txikitzea ere. Soldata altuenek goranzko joera nabarmenari heltzen dioten bitartean, gazteen eta emakumeen soldata ez da proportzio berean igotzen. Sexu-genero arrakalak soldata guztiak zeharkatzen baditu ere, adinaren, jatorriaren edota kontratu motaren araberako soldata arrakalak egiturazkoak dira. Sistemikoak diren zapalkuntzak betikotzeko joera dago.

Nafarroako Gobernuak, urduri, CEN, UGT eta CCOO eragileek hala aginduta eta beraien interesak soilik zainduz, bizkarra eman dio Lanbidearteko Gutxieneko Soldata propioaren aldarrikapenari. Ezezkoen aurrean, iniziatiba eta borroka sindikalarekin erantzungo du LABek, mobilizazio dinamika indartuz eta langile guztiak barnebilduko dituen erantzun orokorrak bultzatuz. Nafar langileen aldeko politika publikoak eta aldaketak eraginez. Herrialdearen barneko oreka hausten eta desberdintasuna areagotzen ari den tendentziari amaiera eragiteko asmoz. Nafarroako langileok hemen lan egiteko, hemen lan baldintzak erabakitzeko, hemen bizitza duina izateko.

Enplegu Zentro Berezietako langileek enpresek eta administrazioek aniztasun funtzionala duten langileekin egiten duten negozioa salatu dute Jaurlaritzaren aurrean

ELA, LAB, CCOO eta ESK sindikatuek mobilizazioa egin dute Bilbon. Administrazio publikoa interpelatu dute, eta sektoreko langileen lan eta bizi baldintzak hobetzeko exijitu dute.

Pasa den ikasturtean, sindikatuek mahai negoziatzailea deitu zuten Euskal Autonomia Erkidegoan Enplegu Zentro Berezietako langileontzat lehen lan hitzarmena lortzeko. Deialdi horren aurrean, sektoreko patronalek —ELHABE, Berezilan, Connace, Feacem eta Confebaskek— ezezkoa eman zieten, hitzarmenaren negoziazioari atea itxiz.

Sindikatuen ordezkariek aitortza instituzionalaren eta hitzarmenaren borrokaren alde jarraitzen dute, ordea, eta, horregatik, patronalei salaketa juridikoa jarriko diete. Izan ere, sektorean diharduten enpresak diru publikoz hornitzen dira, laguntza ekonomikoen eta hainbat lizitazioren bidez, baina ez dituzte langileen aldarrikapenak lehenesten, eta ez dute aniztasun funtzionala duten langileen prekaritatea zalantzan jartzen.

Kontrara, egungo eredua ontzat hartzen dute, eta ez dituzte gutxieneko lan baldintzak bermatzen: lanbidearteko gutxieneko soldatari lotutako soldatak, gehiegizko lanaldiak, langileen aniztasun funtzionala kontuan hartzen ez duten lan osasun eredu pribatizatua… Gizarteratzearen eta enplegu babestua sortzearen aldeko apustua egiten duten enpresak direla diote, baina, benetan, langile hauekin negozioa egiten ari dira, haien lan indarraz aprobetxatzen eta diru publikoarekin.

Egoera horretan administrazio publikoak erantzukizun handia du. Izan ere, langileak prekarizatzen dituen ereduaren bultzatzaile eta babesle da. Gainera, administrazioak ez du ezer egiten aniztasun funtzionala duten langileak enpresa arruntetan integratzeko, eta egungo eredua iraunarazten du.

Horregatik, mobilizazioaren deitzaile diren sindikatuek Eusko Jaurlaritzari eta sektoreko patronalei, ereduaren inguruko hausnarketa eta eraldaketa egiteko eskatzea gainera, hurrengo aldarrikapenak egin dizkiete sektoreko langileen lan baldintzak hobetzeko:

  1. 21.000 €-ko gutxieneko soldata: 1.500 € 14 pagatan.
  2. 1.592 lan-ordu urteko, malgutasuna kenduz eta jarduna behin baino gehiagotan eten ahal izan gabe.
  3. %100eko gaixotasun osagarria.
  4. Mutuak ezabatu.
  5. Fomento kontratuen erregulazioa eta errendimendu bajuko kontratuak debekatzea.
  6. Errelebo kontratua edukitzeko eskubidea.
  7. Euskalduntze eta berdintasun planak enpresa guztietan.
  8. Subrogaziorako eskubidea.
  9. Irabazi asmoko enpresetan sektoreko hitzarmena aplikatzeko derrigortasuna, beti baldintzarik hoberenak errespetatuz.
  10. Aldarrikapen politikoak: diziplina anitzeko taldeak enplegu arruntera heltzeko derrigortasuna enpresa guztietan, eta halakorik egiten ez duten enpresak zigortzea.

Aldarri horien guztien alde borrokatzeko, martxoaren 14an sindikatu deitzaileek mobilizazio jendetsu bat egin nahi dute.

Arabako egoitza eta etxebizitza komunitarioen lehen hitzarmen probintzialaren negoziazioaren egungo egoera azaldu dugu jendaurrean

EAJk, EH Bilduk eta PSEk aurrekontu-akordioa lortu eta urtebetera, patronalek, Aldundiaren adostasunarekin, egiten ari diren blokeo egoerak, ez duela sektorea duintzen eta lehen hitzarmen probintziala aurrera ateratzeko aurrerapausorik ez dagoela salatu nahi dugu. Kokatzearren, 1.000 langile baino gehiago dituen sektore feminizatu batez ari gara, non soldatak LGSa oso hurbil dauden, non urteko lanaldia oso handia den, partzialtasuna oso handia da eta laneko osasuna ez den prebenitzen. Hau guztia, Estatuko hitzarmenak oso baldintza eskasak eta prekarioak markatzen dituelako.

6 urte daramatzagu greban, guztira, 50 greba egun baino gehiago, eta egoera erabat blokeatuta dago. ELAk eta LABek borondaterik eta interesik ez dagoela egoera hau konpontzeko uste dugu.

Astakeri bat da Aldundiak patronalak benetan negoziatzera behartzeko dituen mekanismo guztiak ez aktibatzea. Hemen patronalak dira errudunak, baina Urtaran diputatua da azken erantzulea. Esan bezala, 2025erako aurrekontu-akordioa ez da bete, eta Arabako Foru Aldundia ez da ari bere gain hartzen zaintza-sistema hobetzeko dagokion zeregina.

Azken negoziazio mahaian, funtsezko egun batzuen aurrean gaudela ulertuta, ELAk eta LABek beste proposamen bat egin dugu mahaian. Gatazka konpontzeko aldarrikapenak zehaztera gatoz. Besteak beste, hau proposatu dugu:
• Indarraldia 2025-2027
• Soldatak: 21.000 eurora iristea 2027an gerokultore kategorian
• Lanaldia: 100 ordu gutxiago 2027ra 1672 ordutara iristeko
• Urtean 15 asteburuko atsedenaldiak
• Aldi baterako ezintasunagatiko osagarria baja arruntetarako, Bizkaian egiten den bezala
• Ordu osagarriak kontrolatzeko neurriak ezartzea
• Ekonomikoak ez diren hobekuntza gehiago.

Erantzukizuna patronalen eta Aldundiaren mahaian egongo da. ELAren eta LABen proposamena oso errealista da, eta akordioaren bidean kokatzen da. Orain, erantzukizuna eskatzen diegu gainerako alderdiei. Negoziatzeko borondatea badute, hitz egingo dugu, baina orain arte bezala jarraitzen badute, sektoreko langileei eta, oro har, gizarteari azalpenak eman beharko dizkiete.

Egoera honetan baldin bagaude, sektorearen eta greben mobilizazioari esker izan da. ELAk eta LABek beste bi greba-egun deituko ditugu abenduaren 10erako eta 11rako, eta sektoreko langileei eta, oro har, Arabako gizarteari dei egiten diegu aktiboki parte hartzeko

Gasteizko Sidenorreko grebalariak Legebiltzarraren aurrean elkartu dira bidegabe kaleratutako lau lankideen egoera salatzeko

Gaur dute hirugarren greba eguna, oraingoz deitutako azkena. Langileak berriro onartuak izan daitezen eskatu dute

ELAk eta LABek Gasteizko Sidenorren deitutako hiru greba egunen azkenean, lantegiaren sarreran ez ezik, Eusko Legebiltzarraren aurrean ere mobilizatu dira langileak. Bidegabe kaleratutako lankideen egora salatu dute, eta elkartasuna eta babesa erakusteaz gain, kaleratuak berriro lanera itzu daitezen eskatu dute. Aldi berean, instituzioek Sidenor taldeko buruei egiten dieten zuriketa ere jarri dute aldarriaren erdigunean.

Langile horiek zegokien kategoriarenak baino lan zeregin gehiago egiten zituzten, eta enpresak onartu zuen aldea ordaintzea. Urtarrilean plus bat jasotzen hasi ziren, 6 hilabeteren ondoren finkatu zena. Bada, abuztuan enpresak ordaintzeari utzi zion, eta urriaren hasieran jakinarazi zitzaien nominatik kenduko zietela. Hori gutxi ez, eta enpresak lau langileri espedientea ireki zien urriaren amaieran, eta azaroaren hasieran kaleratu zituzten.

ELAk eta LABek zera eskatu diote CCOOrekin lankidetzan UGT buru duen langile batzordeari: kaleratzeen inguruan posizionatu dadila argi eta garbi, eta batzar orokor bat dei dezala, alde guztiek informazioa lehen eskutik jasotzeko. Orain arte ez du batzarra onartu, eta enpresaren bertsiori egiten dio men, ez duelako posizionatu nahi. Hori dela eta, grebalariek sinadurak jaso dituzte langileen artean batzordearen gehiengoak deitu nahi ez duen batzar orokor hori ospatzeko

Horregatik, ELAk eta LABek batzar irekiak egingo dituzte berriro, hiru greba egun horiek baloratzeko eta neurri berriak adosteko. Ezin da onartu zilegi diren bideetatik kategoria aldaketa eskatu eta legearen kontra pertson batzuk kaleratzea, dagokiena eskatze hutsagatik.

Industrian egoera kezkagarria: Langabeziak gora eta afiliazioak behera egin du

Hego Euskal Herrian 135.698 langabetu daude, pasa den urtean zein hilabetean baino gutxiago. Lan-merkatuaren egoera, ordea, ezin da langabezia-datu orokorren baitan soilik aztertu. Izan ere, langabeziaren beherakadari langile klasearen prekarietatearen adierazle diren hainbat aldagairen gorakadak kontrajartzen zaizkio.

Lan-merkatuaren egiturazko egoera kontuan hartuta, gaur ezagutu ditugun datuetatik abiatuta, lau ondorio azpimarratuko ditugu:

Bat. Langabezia-tasa orokorrak behera egin duen arren, industrian 202 langile gehiago daude lan bila pasa den urtetik. Orain arte, langabetu kopuruak gora egiten zuen arren, afiliazioak ere gora egiten jarraitzen zuen industrian. Azken hilabeteko datuetan, ordea, joera-aldaketa bat atzeman dugu: manufaktura-industrian langabeziak gora egitearekin batera, afiliazioak behera egin du, enplegua suntsitzen ari dela adieraziz. Izan ere, erregimen orokorreko afiliazioak maximo historikoa lortu zuen azaroan (1.098.651), baina urtean zehar manufaktura-industrian afiliazioak behera egin du, gainerako sektoreetan ez bezala. Azken hilabeteetan LAB sindikatuak lantokietan atzemandako egoera datuetan islatzen hasi da. Izan ere, ERTE bidez eutsitako egoeraren oinarriak agerian gelditzen ari dira: industria-sektorean enplegua suntsitzen ari da.

Bi. Migratuen artean langabeziak izan duen igoera ere azpimarratzekoa da. Igoera bereziki aurreko enplegurik gabekoen artean gertatu da, azken urtetik hona %6,37 igoz. Langabezian dauden migratuen %32,02k ez du aurreko enplegurik, eta %51,93 zerbitzu-sektorean ari da lana bilatzen.

Hiru. Jardunaldi partziala duten kontratuen proportzioa egituraz handia bada ere, azken hilabetean izan duen igoera nabarmendu behar da: %3,95 (aurreko urtearekin alderatuta, %2,56). Lan-baldintzak gero eta prekarioagoak direla adierazten duen beste aldagai bat behin-behineko kontratuen igoera da. Azken hilabetean, aldizkako kontratu finkoak jaitsi badira ere, azken urtean zein hilabetean batez beste behin-behineko kontratuek gora egin dute. Horren atzean zerbitzu-sektorearen zentralitatea dago, lan-baldintza prekarioak nagusi diren sektorea Hego Euskal Herrian indartzen ari baita: afiliatuen %73,69 zerbitzuetan dago izena emanda, eta %21,39 industrian.

Lau. Afiliazioaren hazkundeak zein langabeziaren beherakadak ekonomia egonkor dagoela pentsaraz dezakeen arren, egungo egoerak lan-baldintza prekarioetan gero eta sakonago doan lan-merkatu baten aurrean kokatzen gaitu. Aurreko urtean baino 275 kontratu gutxiago sinatu dira azaroan, eta sinatutako kontratuen %77,53 behin-behinekoak izan dira.

Testuinguru sozioekonomiko honetan, LAB sindikatuak langile guztientzat Lanbidearteko Gutxieneko Soldata propioa ezartzearen garrantzia azpimarratu nahi du. Igoera honek bereziki sektore feminizatuetan, gazteen artean eta langile migratu zein arrazializatuetan izango luke eragin handiena, hain zuzen ere egun lan-baldintza prekarioenak dituzten sektoreetan. Era berean, ezin da ahaztu EAEn hitzarmenen %30 langileei hitzarmen estatala aplikatzen zaiela, eta horietako askok LGS propioaren azpiko soldatak dituztela. Beraz, ezinbestekoa da lan-harremanak hemen negoziatu eta bertan erabakitzea. 

Larrialditik indarraldira. Lan egin eta bizi euskaraz!

Euskara kinka larritik aterako duten eta euskaraz lan egitea eta bizitzea bermatuko duten hizkuntza politika burujabeak aldarrikatu ditu LABek Euskararen Egunean. Euskal langileei dei egin die euskararen eta hizkuntza eskubideen alde aktibatzera, eta euskararen aldeko ekimen eta mobilizazioetan parte hartzera.

Euskararen Egun hau une garrantzitsuan dator. Izan ere, azken hilabeteetan, euskarak eta euskaldunon hizkuntza eskubideek beste urte batez menpekotasun erabatekoan jarraitzen dutela baieztatzeaz gain, egoera are ilunagoa marrazten diguten zenbait gertaeraren eta ikerketaren berri izan dugu: oldarraldi judizialaren baitako epaiak ezagutzen jarraitzearekin aski ez, eta nabarmen ugaritu dira; ebazpen judizial horiek ahalbidetzen ari den hizkuntza politika murriztaileari aurre egin beharrean, instituzio gehienak horren araberako lan deialdi mugatuak eta diskriminatzaileak ari dira argitaratzen; UEMAren azken ikerketak agerian utzi du euskararen biziraupenerako gakoa diren arnasguneen etorkizuna kolokan dagoela; eta, azkenik, LABen ustez larritasun handienekoa dena: hori guztia ikusita, ezein eremutan –bereziki eremu sozioekonomikoan— eta ezein herrialdetan ez da egon euskararen egoera zaurgarria iraultzen saiatzeko erabaki politiko-instituzional irmorik, guztiz alderantzizkoa baizik.

Horregatik guztiagatik, larrialditik indarraldira igarotzeko garaia dela aldarrikatzen du LABek Euskararen Egunean, eta, euskalgintzarekin eta gainerako eragile eusialtzaleekin batera, ozen eta irmo adierazi nahi du iritsi dela garaia euskararen normalizazioan berpizkunde berri bat gertatzeeko, eragiteko. Euskara kinka larrian dagoen garaitik normalizazio osora eramateko garaia da. Euskaraz normaltasun osoz lan egin eta bizi ahalko garen aldira igarotzeko garaia da. Hizkuntza politika burujabe baten bidez Euskal Herri euskalduna eraikitzeko garaia da.

LABek euskal langileriari dei egiten dio euskararen alde eta hizkuntza eskubideen alde lantokiz lantoki aktibatzera eta eragitera. Baita ikasturte honetan euskararen alde deituko diren mobilizazio eta ekimenetan parte hartzera ere; horien artean, Euskal Herrian Euskarazek abenduaren 6an Durangon egingo duen manifestazioan eta Euskalgintzaren Kontseiluak abenduaren 27an Bilboko Miribillan egingo duen ekitaldian.

Larrialditik indarraldira igarotzeko garaia da. Euskaraz lan egitea eta bizitzea bermatuko duen Euskal Herri euskalduna eraikitzeko garaia da.

Espainiako Estatuko Mahai Orokorra ez da funtzio publikoko euskal langileek soldatak eta enplegua erabakitzeko esparrua

LABek ez dio inolako zilegitasunik ematen Madrilen gaur arratsaldean bilduko den Espainiako Estatuko Mahai Orokorrari, eta Hego Euskal Herriko funtzio publikoko langileen soldata eta enpleguari loturikoak hemen erabakitzeko erabaki politikoak eskatzen ditu.

Espainiako Gobernuak eta UGT eta CSIFek aurreko ostiralean Madrilen sinatu zuten akordioa ez da euskal langileok behar duguna, eta, hortaz, LABek Hego Euskal Herriko instituzioak gobernatzen dituzten alderdiei exijitzen die hemen erabaki ahal izateko lege aldaketak bultzatzeko.

Hego Euskal Herriko funtzio publikoko langileek azken urteetan greba eta mobilizazio andana egin dute 2010ean Europak zerbitzu publikoetan ezarri zituen murrizketak eta Espainiako Gobernuak inposatu zituenak gainditzeko, eta euskal langileen negoziazio esparrua Euskal Herrira ekartzeko. Enpleguari zein soldatari dagokion edozer hemen erabaki behar dela aldarrikatu dute etengabe, bertako esparru negoziatzaileak errespetatzeko eta negoziazio kolektiboa ez blokeatzeko.

LABek argi dauka soldata igoeraren negoziazioa borondate politiko kontua dela, Madrilen beste batzuk erabakitzen dena ezin zaiela euskal langileei inposatu. 2010ean soldata murriztu zutenetik, gai honetan Madrilen erabaki dutena besterik ez dute inposatu Hego Euskal Herriko instituzioetako agintariek. Zer esanik ez Nafarroan, Administrazio Publikoko Langileen Estatutuan jasota dagoen mailen arteko proportzionaltasuna ere errespetatzen ez denean.

LABek, ordea, borrokaren bitartez erakutsi du, bestelako formulak baliatuta, aukera dagoela EAEko eta Nafarroako mahai orokorretan zein bestelako mahai sektorialetan soldatari eta enpleguari loturiko neurriak negoziatu eta adosteko. Horren adibiderik garbienak izan dira aurreko ikasturtean Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoko kolektiboetan lortutako soldata igoerak, ekiparazio bitartez lortuak edo osagarrien bitartez, lapurtutako erosahalmena berreskuratzeko norabidean irakasleetan egongo den %7ko igoera.

Ezinezkoa zena posible egitea lortu zuen LABek. Hortaz, LABek badaki, sakonean, borondate politiko kontua dagoela. Izan ere, bestelako erabaki politikoak hartuz gero, inposaketa horiek baztertu eta euskal langileekin negoziatzea posible da, eta hori da LABek PNV eta PSEri exijitzen diena: inposaketak egiteari uztea.

Estatuari begira egon ordez, Euskal Herriko errealitatea aintzat hartu eta bertan negoziatzea beharrezkoa da, besteak beste, hurrengoa lortzeko:

  • LABek aldarrikatzen duen Euskal Herriko Lanbidearteko Gutxieneko Soldatatik beherako, 14 pagatako 1600€ soldatatik beherako, langile publikorik ez egoteko.
  • Bertan adosturiko soldata igoerak egiteko. Horrela, erosahalmena bermatzeko eta kolektiboen arteko soldata arrakalak murrizteko soldata igoerak bertan adostu ahal izango genuke.
  • Behin-behinekotasuna murrizteko neurriak hartzeko.
  • Lanaldia murrizteko neurriak ezartzeko. Soldata murrizketarik gabeko lanaldi murrizketak, enplegua eta zaintza banatzeko neurri gisa.
  • Gazteberritze neurriak ezartzeko.
  • Administrazioa euskalduntzeko, euskara zerbitzu eta lan hizkuntza gisa bermatzeko.
  • Klausula feministak eta berdintasun plan eraginkorrei dagozkionak ezartzeko.
  • Lan osasuna bermatzeko, arrisku psikosozialetan arreta berezia jarriz.
  • Trantsizio ekosozialerako bidean klausula konkretuak negoziatzeko.