2025-12-17
Blog Page 40

Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ikastoletako LABen ordezkariek akordio laborala bete dezan exijitu diote Hezkuntza Sailari

Mobilizazioa egin dute LABeko Araba, Bizkaiko eta Gipuzkoako ikastoletako LABen ordezkariek Gasteizen, Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren aurrean, salatzeko Hezkuntza Saila ez dela ari LABekin sinatutako akordio laborala betetzen.

Izan ere, 2023ko ekainaren 1ean, Hezkuntza Sailak eta LAB sindikatuak HEZKUNTZA LEGEA GARATZEKO LANGILEEN LAN-BALDINTZAK HOBETZEKO SINDIKATUEN ETA HEZKUNTZA SAILAREN ARTEKO AKORDIOA deitutakoa sinatu zuten. Akordio horrek sare guztietako langileei eragiten die. Ikastoletako langileoi, hain zuzen, bi eremutan:

1. Soldaten eremuan, 2027rako ikastoletako langile guztien soldatak sare publikoko langileen soldatekin parekatuko zirela hitzartu zuten. Horretarako, 2027 urtera arte, urtez urte, soldata altxaketa batzuk ezarri ziren.

2. Lan baldintzen eremuan, ikastoletako langileon lan baldintzak sare publikoko langileenekin homologatzeko azterketa bat abian jarriko zela adostu zuten. Era berean, azterketa hori bi urtetan egingo zela aurreikusi zuten.

Bestalde, akordio laboralean bertan jaso zen adostutakoak gauzatzeko modua: hezkuntza azpi-sektore bakoitzak bere negoziazio mahaian negoziatu beharko zuen akordioaren nondik-norakoak gauzatzeko modua. Hezkuntza Sailak, bere aldetik, gauzaketa hori egin ahal izateko finantzazioa bermatu behar zuen.

Ikastoletako azpisektoreak fin bete zuen mandatua: 2024ko urtarrilean, akordio laboralak jasotzen zituen eremuak egikaritzeko hitzarmena sinatu zuten Ikastolen-Elkartea-Partaidek, EIB Eusko Ikastolen Batzak eta LAB sindikatuak. Horrek guztiak isla izan du Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ikastoletako lan hitzarmenaren negoziazioan.

Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ikastolen negoziazio mahaian akordio laboralean sinatutakoaren sintonian ari da lanean LAB; Hezkuntza Sailak, aldiz, bere erantzukizuna saihestuz, ez du neurri horiek martxan jarri ahal izateko hitzeman zuen finantzazioa jarri mahai gainean.

Gaur egun, Hezkuntza Saila izkin egiten ari zaio adostasunak bete daitezen duen erantzukizunari. Horregatik esaten dugu ez dela akordio laboralean sinatu zuena betetzen ari.

– Soldaten parekatzearen eremuan, 2024ean, ikastoletako langile guztiek urte horri zegokion soldata altxaketa jaso zuten. 2025eko urtarriletik aurrera, baina, irakasle kategorietan dauden langileei soilik aplikatzen ari zaie urte horri dagokion altxaketa, Hezkuntza Sailak ez duelako gainerako langile kategorietako soldata altxaketak gauzatzeko behar den finantzazioa bermatu. Gainera, ez zaio zantzurik ikusten falta diren langileen altxaketak aplikatzeko asmorik duenik.

– Lan baldintzen homologazioaren atalean, berriz, dagoeneko gainditu da ezarri zen bi urteko epea, eta Hezkuntza Saila ez da hasi ere egin azterketa hori egin ahal izateko inongo plangintzarik egiten.

Ez betetzearen ondorioak

Horregatik, salatu nahi dugu Hezkuntza Sailarekin LABek sinatu zuen akordio laborala, ikastolei dagokienean, blokeatua dagoela, eta Hezkuntza Sailak akordioan dagokion partea ez betetzeak ondorio zuzenak dituela ikastoletako eguneroko lanean eta funtzionamenduan; ondorio kaltegarriak lehendik onak ez ziren lan baldintzetan.

Ikastoletan lan egiten duten langile guztiak daude ikastoletako lan hitzarmenaren pean: hezitzaileak, administrariak, sukaldariak, jangeletako langileak, garbitzaileak, mantenuko langileak, autobus zerbitzuetako langileak, irakasleak eta gainerakoak. Araban, 585 langile; Bizkaian, 2.329; eta Gipuzkoan 2.835. Orotara, 5.749 langilek lan egiten dute ikastoletan.

Ez da onargarria bi urte pasatzen uztea ezer egin gabe; ez da onargarria, sinatutakoari dagokion erantzukizunez ez heltzeagatik, langileen lan-baldintzak ez hobetzea, dagokien bezala; ez da onargarria, eta LABek ez du onartuko.

Hezkuntza Sailak dagokiona bete arte borrokan jarraituko du LABek, eta irmo exijitzen dio sailari sinatu zuen akordio laboralean agindu zuena eta jasota dagoena bete dezan.

Horrekin batera, LABek dei egin die Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ikastoletako langile guztiei eurekin batera ahotsa altxa eta Hezkuntza Sailari eman zuen hitza bete dezan exijitzeko. LAB negoziatzeko prest dago, baina Hezkuntza Sailak negoziazioa gauzatu dadin hitzartu zituen bitartekoak jarri behar ditu, hartu zituen konpromisoak bete behar ditu.

Bide batez, langileei borrokatzeko deia luzatzearekin batera, Ikastolen Elkartea-Partaideri eta EIBri ere eskaria luzatu nahi die LABek. Jakin badaki, beren aldetik, parekatzearen eta homologazioaren gainean sailak LABekin sinatutako akordioaren antzeko testua adostua zutela haiek ere. Horregatik, ikastolak ere interpelatu nahi ditu LABek exijentzia bera izan dezaten haiek ere Hezkuntza Sailarekin; hau da, Hezkuntza Sailari adostutako konpromisoak bete ditzala eska diezaien.

LABek Nordex Energy enpresaren hitzarmena sinatu du, Barasoaingo lantegiaren etorkizuna bermatzen, erosteko ahalmenari eusten eta lanaldia murrizten duelako

LAB sindikatuak, bertze hainbat sindikaturekin batera, ekainaren 3an sinatu zuen Nordex Energy Spain enpresaren bigarren hitzarmen kolektiboa, La Vall d’UixĂł (CastellĂł), Alcobendas (Madril) eta Barasoaingo (Nafarroa) lantegietan aplikatzekoa, azken horren lanpostu zuzen guztiak ziurtatzen dituelako, soldataren igoera KPIaren igoerarekin lotzen duelako eta lanaldia hainbat egunetan murriztuko duelako.

Nordex Energy Spain-en II. hitzarmen kolektiboaren negoziazioa luzea eta neketsua izan da –2023ko ekainean hasi zen–, baina LABek balorazio positiboa egiten du lortutako akordioari buruz, zeren eta, hamalautik ordezkari bakarra izan arren, LABeko jendeak hasieratik ezarri zituen helburu guztiak lortu baitira.

Hauek dira lortutako hobekuntzak:

  1. Etorkizuna Barasoaingo lantegiarendako. Negoziazioak hasi zirenetik, NES-Barasoaingo produkzio-egutegiak ia 2025 osorako 0 makinako ekoizpena markatzen zuen, eta hori kezkagarria zen zuzeneko eskulaneko langileendako, etorkizuna arriskuan ikusten baitzuten. Hori dela eta, hasieratik, hori izan zen LABen puntu nagusia, enpresari plantillarentzako etorkizuneko plan bat eskatuz, azkenean lortu dena, lana eta zuzeneko eskulaneko lanpostu guztiak bermatu baitira.
  1. Erosteko ahalmenari eustea. LABek aurreko hitzarmena ez sinatzeko izan zuen arrazoietako bat izan zen ez zuela ziurtatzen plantillaren erosteko ahalmenari eustea, KPIari inola ere lotzen ez zitzaizkion portzentajezko soldata berrikuspen batzuekin sinatu baitzen. Bigarren hitzarmen honetan eros-ahalmena ziurtatzeko funtsezkoa den lotura hori lortu da.
  1. Lanaldiaren murriztea. Lortu da 2025eko atsedenaldia (15 minutu eguneko) benetako lan-denboratzat hartzea, hau da, urteko lanaldia 7 egunez murriztea. 2026 eta 2027 urteetarako lanaldi murrizketa 9 egunekoa izanen da, atsedena 20 minutukoa izanen baita. Aurreko hitzarmenean 10 minutu aurreikusten ziren.
  1. Aldagaien ordainsariaren igotzea. Enpresan aldagaiei lotutako urteko ordainsari bat dago, edo irabazi-ordainsari bat, %5, %10, %15 edo %20koa izan daitekeena. %5 hori, batez ere, eskulangileek kobratzen dute, hau da, soldatarik baxuenak dituztenek. Bada, lortu da hitzarmena indarrean dagoen bitartean %5 hori %8 izatea 2026an, eta %10 2027an. Beraz, ordainsari aldakor baxuena %10ekoa izanen da.

Aipaturiko puntuez landara, oinarrizko hitzarmena Nafarroako Industria Siderometalurgikorako hitzarmena izatea lortu da, orain arte oinarri zen estatukoa hobetzen duena.

LABek eskerrak eta zorionak eman nahi dizkie hasieratik sindikatu honengan eta bere ordezkaritzan konfiantza izan duten Barasoaingo langileei, deitu diren mobilizazioak babestu baitituzte eta une orotan babesa eman baitute.

FCC Aqualia Loiuko langileak greban daude, lan baldintzen ekiparazioaren alde

Bizkaiko hainbat herriri zerbitzua ematen dien FCC Aqualia Loiuko langileak greban daude. Bizkaiko Ur Partzuergoaren azpikontrata da FCC Aqualia Loiu, eta partzuergoak eta enpresak mugimendurik egin ezean, hilabete osoko iraupena izango du grebak.

Partzuergoak Bizkaiko lurraldea hiru lotetan banatuta dauka, herrialde osoari zerbitzua bermatzeko. Gainontzeko loteetako langileek Bizkaiko Eraikuntzako Hitzarmena dute, eta FCC Aqualia Loiukoek, aldiz, Ur Zikloaren Hitzarmen estatala. Ondorioz, bertako langileen lan baldintzak askoz ere okerragoak dira. Soldata taulak konparatuz gero %50eko aldea dago, gutxi gorabehera. Berdina gertatzen da aintzinatasunarekin, aldi baterako ezintasunekin, lizentziekin, jardunaldiarekin, plusekin, eta abar.

Orain, pleguak berriztu behar dira eta, horregatik, lan baldintzen ekiparazioa aldarrikatzen dute langileek. Izan ere, ez dute ulertzen partzuergoak lote horretako langileekiko duen jarrera diskriminatzailea. Egoera bidegabe horren aurrean antolatzeko eta borrokatzeko deia egiten du LABek, Bizkaiko Ur Partzuergoko gainerako azpikontratekin egin bezala, lan baldintzen ekiparazioaren eta zerbitzuaren publifikazioaren norabidean.

LABek lanuztera deitu ditu EAEko hezkuntza publikoko irakasleak, sinatu berri den akordioa bete dadin

Hezkuntza Sailak, akordioa betetzeko behar diren baliabideek ezarri ez, eta ikastetxeetan urduritasuna eta kezka besterik ez ditu sortu, presioaren, noraezaren, inprobisazioaren eta itxikeriaren ondorioz.

LABek irakasleen akordio arautzailea sinatu zuen maiatzaren 9an, gehiengo zabal batekin batera, lan baldintzak hobetu, hezkuntza publikoa indartu eta hezkuntza kalitatea hobetuko dituena. Nahiz eta adostutako neurri eta baliabide guztiak txertatzeko 2028ra arteko epea izan, dagoeneko lizentziak eta baimenak ezarri dira, eta beste hainbat neurri 2025-26 ikasturtean bertan ezarri beharrekoak dira; esaterako, gazteberritze plana, ordezko irakasleen udako kobraketa, behin-behinekotasuna %5etik behera kokatzea, bitarteko irakasleak karrerako funtzionarioekin parekatzea, ordu lektiboen murrizketa eta baliabideak gehitzea.

Lan zamari dagokionez, desburokratizazio plana ezartzeaz gain, datorren irailetik aurrera Haur eta Lehen Hezkuntzan ordu lektiboak 23tik 22ra jaitsiko dira, eta Bigarren Hezkuntzan zein Lanbide Heziketan gehieneko orduak 18tik 17ra murriztuko dira. Ondorioz, ordu lektibo bakoitzaren murrizketak lanpostuak sortu behar ditu, eta lanpostu zerrendan eragin zuzena izan behar du. Izan ere, ehunka dira sortu beharreko lanpostuak.

Bestalde, hezkuntza publikoak eskatzen duen eraldaketarako baliabide gehigarriak txertatuko dira: euskalduntzean sakontzeko, inklusiorako edota pedagogia feminista bultzatzeko. Zentzu horretan, 2025-26 ikasturtean euskara indartzeko HIPI eta EUSLE ordu kreditu gehigarriak zein ratio berriak ezarriko dira, eta, hala, lanpostuak sortu eta jardunaldiak hobetuko dira. Era berean, Hizkuntza Proiektuetarako Koordinatzaileen lanpostuak sortuko dira. Azkenik, aniztasunari erantzuteko aholkulari, orientatzaile eta pedagogia terapeutikoetan ordu kreditu gehigarriak ezarri behar dira.

Akordioetara heltzeko, LABentzat ezinbestekoak izan da baliabide zein lan zama arintzeko neurriak jasotzea; finean, hezkuntza publikoa indartu eta kalitatea hobetzea. Aitzitik, Hezkuntza Saila medioetan agertu den bakoitzean hezkuntza kalitatea hobetzeko neurrietaz aritu bada ere, puntu gatazkatsua izan da negoziazio guztian zehar. Zentzu horretan, LABek azken unera arte irmoki defendatu ondotik jaso ziren akordioan neurriok. Hezkuntza Sailak, aldiz, gaur-gaurkoz ez ditu horiek txertatzeko beharrezko irizpide eta bitarteko guztiak aplikatu, eta, beraz, lanpostuak sortu eta zerbitzuaren kalitatea hobetu beharrean, kontrako norabidea hartu du. Are gehiago, sailak azken asteetan izandako jarrerak ikastetxeetan urduritasuna eta kezka besterik ez ditu sortu, presioaren, noraezaren, inprobisazioaren eta itxikeriaren ondorioz.

Izan ere, ikastetxeek izandako kezken aurrean, Hezkuntza Sailak komunikaziorako kanalak ireki eta zalantzak zein alegazioak erantzun beharrean, egunak igaro ditu erantzunik eman gabe edo okerreko erantzunak emanez. Era berean, online bilera bat deitu zuen maiatzaren 23an, zeinetan zuzendaritzen hitza entzun beharrean, egoera okertu besterik ez zuen egin.

Bestalde, Bigarren Hezkuntzan HEDATZE programarako erabiltzen diren orduak irakasleen gehieneko 17 ordu lektiboen barnean jaso behar dira. Ikas-prozesuan zailtasun gehien dituzten ikasleen laguntzetarako zenbait ikastetxek parte hartzen duten programa da hori. Hala ere, Hezkuntza Sailak ikastetxeen beharrak asetzen ez dituzten hiru aukera jarri zituen mahai gainean, sinatutako akordioari erantzuten ez ziotenak. Gainera, 24 ordutan erantzun bat eman behar izan dute, zuzendaritzengan presioa sorraraziz.

Nahiz eta Jaurlaritza berria izan eta lankidetza diskurtsoa erakutsi, egiteko modu zaharrak azaleratu ditu beste behin ere. Izan ere, borrokaren bitartez erdietsitako akordioa da orain bere osotasunean bete nahi ez duena.

Amaitzeko, LABek irmoki defendatuko du maiatzaren 9an hezkuntza publikoa indartzeko lortutako akordioa, eta hainbatetan adierazi izan duen bezala, bide judiziala zein ekintza sindikala aktibatuko ditu. Zentzu horretan, ekainaren 12an 10:30etik 12:30era lanuzteak egiteko deia egiten die hezkuntza publikoko irakasle guztiei Irakasleen akordioa bete! 2025-26rako ikastetxeak baliabidez hornitu! Hezkuntza publikoa indartu! lemapean. Akordioaren sinatzaileak diren gainontzeko sindikatuei ere hitzarmena bere osotasunean bete dadin exijitzeko mobilizaziora gehitzeko eta elkarlanean jarraitzeko proposatzen diegu, hurrengo ikasturtea sinatutako baliabide guztiekin hasteko denon beharra izango baitugu.

Bilbao-Bizi zerbitzuaren pribatizazioak prekaritatea besterik ez dakar

LABeko Bilboko Udaleko Atal Sindikalak publikoki salatu nahi du Bilbao-Bizi, Udalaren bizikleta mailegu zerbitzuko langileek bizi duten babesgabetasun egoera larria. Gaur egun, 24 lagun kalera joateko arriskuan daude ekainaren 1ean, indarrean dagoen azpikontratazioa amaitzen denean. Langile hauek maiatzaren 19tik greban daude, subrogazioa eta lan duinak defendatuz. Hala ere, Bilboko Udaleko Mugikortasun Sailak beste alde batera begiratzen jarraitzen du, dagokion erantzukizunari uko eginez.

Onartezina den xantaia egiten ari dira mantentze lanetan diharduten langile batzuei. Esaten zaie greba utziko balute, agian subrogatuak izango liratekeela, hau da, euren lanpostuaren egonkortasuna baldintzapean jartzen ari dira, presio gisa. Hau guztiz onartezina da. Greba eskubidea funtsezko eskubidea da, eta inork ez luke presionatua izan behar eskubide hori ez erabiltzeko.

Ardura, zuzenean Bilboko Udalaren Mugikortasun Sailari eta haren arduradunari, Ignacio Alday sailburuordeari, egozten dio. Lotsagarria da langileak greban dauden bitartean Alday bera bulegoetara jaitsi eta herritarrak artatzen aritzea, normaltasuna irudikatzeko ahalegin patetikoa eginez eta, horrela, langileen lana eta eskubideak gutxietsiz.

Argi dago zerbitzu publikoen, hala nola Bilbao-Biziren, pribatizazioak prekaritatea besterik ez dakarrela, eskubideen galera eta gatazkak. Ezin da onartu zerbitzu publiko bat enpresa pribatu baten esku egotea, zeinak, egun batetik bestera, 24 familia kalean utz ditzakeen.

Gaur egungo egoerak erakusten du Bilbao-Bizi publifikatzeko bidea ez ezik, guztiz beharrezkoa ere badela. Greba hasi zenetik, udal langileak ari dira zerbitzua mantentzen: funtzionarioek deiak hartzen dituzte, arazoak konpontzen dituzte diru itzulketekin eta udal posta elektroniko korporatibo baten bidez erantzuten diote. Honek erakusten du zerbitzua zuzenean Udalak kudea dezakeela, eta, gainera, kalitate handiagoz eskaini dezakeela.

Horregatik, LABeko Bilboko Udaleko atal sindikaletik ondorengoa eskatzen du:

  • Bilbao Biziko 24 langileen berehalako subrogazioa.
  • Bizikleta mailegu zerbitzuaren publifikazioa, zerbitzua esku pribatuetatik atera eta Udalak zuzenean kudeatu dezan.
  • Erantzukizun politikoak Mugikortasun Sailak eta Ignacio Alday sailburuordeak beren gain hartzea, gatazka honetan duten paper lotsagarria dela eta.
  • Xantaiak eta presioak amaitzea Bilbao Biziko langileei.

Halaber, azpimarratu nahi du Bilbao-Bizi zerbitzuarekin herritarrek duten ondoeza orokortua dela. Kexa ugari jasotzen dira, eta zerbitzu hau hobetzeko modu bakarra kudeaketa publikoa da, langileek baldintza duinak eta bermatutako eskubideak izan ditzaten.

Bilbao Bizi publifikatu eta langile guztiak subrogatzea da irtenbide bakarra.

Prekaritaterik ez, xantaiarik ez, pribatizaziorik ez!

Kolaborazio publiko-pribatuaren gaia guztiz baldintzatzen ari da EAEko Osasun Mahaia

Alberto Martinez Osasun sailburuak Osasun Mahaian kontsentsua dagoela saldu nahi badu ere, osasun sistema zeharkatzen duen gairik gatazkatsuena denean, publikoaren eta pribatuaren arteko harremanean, bi eredu daude talkan.

Osasun Mahaiaren 9. bilera egin da gaur, eta, beste behin, Jaurlaritzak eta Osasun sailburuak berak izkin egin nahi izan diote bi eredu parez pare jartzen dituen eta osasun sistema publikoa zeharkatzen duen gaiari: publikoaren eta pribatuaren arteko harremanari.

Alberto Martinez sailburuak adierazi du eragile batzuek beldurra diotela Osasun Mahaitik atera daitekeen emaitzari. Alta, ez duena esaten da bera gobernura eraman duen alderdi politikoa, EAJ, eta Confebask direla publikotasunari atea itxi nahi diotenak edota, azken 30 urteetan inposatu duten bezalaxe, Osakidetzaren gainbehera ekarri duten pribatizazio politikak bultzatzen jarraitu nahi dutenak. Hori dela eta, beraiek dira beste eragile batzuok pribatizazioaren aurka egiten ditugun proposamen, erabaki eta planteamenduei beldurra dietenak.

Egoera hau, publiko-pribatu lan taldean ez ezik, zerbitzu zorroko lantaldean edota arreta soziosanitarioaren ingurukoan gertatu da. Kalean etengabe mobilizatzen ari diren erabiltzaileen herri plataformek, Osasun Publikoaren Aldeko plataformek, langileok eta gizarte osoak, oro har, aldarrikatzen duguna argia da: Osakidetza eraldatzeko erabakiak hartzea, osasun sistema publikoak duen gainbeherari aurre egiteko eta EAEko herritarrok merezi eta behar dugun osasun zerbitzu publikoa izan dezagun. Lehendakariak ere eraldaketaren beharraz hitz egin du, baina eraldaketarik ez da izango pribatizazio politikak ez badira lehengoratzen. Adibidez, hauek dira lantalde horietan erabaki diren helburuetako batzuk:

• Osasun zerbitzua baliabide publiko eta propioen bidez emateari lehentasuna ematea, sektore pribatuarekiko mendekotasuna murriztuz eta herritarra zentroan jarriz.

â—¦ Lehenik eta behin, Osakidetzak zuzenean eman beharko dituen prestazioak zehaztu behar dira, bai eta noizbehinka eta salbuespen gisa lankidetza publiko-pribatuaren bidez ematen jarraitu behar direnak ere, azken horiek justifikatutako eta aldi baterako egoeretara mugatuz.

â—¦ Bigarrenik, zerbitzu berriak kanpora ateratzea salbuespenezko egoeretara mugatzea. Egoera horiek administrazioak, profesionalek, profesionalen elkargoek, langileen ordezkariek eta erabiltzaileen ordezkariek aztertu eta onartu beharko dituzte. Horren guztiaren helburua da, epe ertainean, egiturazko zerbitzuen prestazio pribatuaren ordez, Osakidetzaren bidez zuzenean hornitzea, bai eta Osakidetzako ESIetako batean eskaintza publiko baliokidea duten zerbitzuak ematea ere.

• Osakidetzako zerbitzu-zorroa indartzea. Kanpora ateratako, hitzartutako, azpikontratatutako edo sartu gabeko egoeren egungo egoera aztertzea, diagnostiko batekin, progresiboki sartzeko kronograma bat duen publifikatzeko plana eginez.

LABetik behin baino gehiagotan adierazi dugu bi eredu antagoniko direla lehian eta eztabaidan daudenak. Batetik, osasun sistema publikoa eraldatzeko zerbitzua baliabide publiko eta propioekin eman eta sektore pribatuaren esku hartzea murriztu eta salbuespen egoera adostuetara eraman nahi dugunona; eta, bestetik, lankidetza publiko-pribatuarekin jarraitu eta berau bultzatu nahi dutenena; hau da, Confebask, EAJ, unibertsitate pribatu eta beraien negozioa kolokan ikusiko luketen beste eragile batzuena.

Ez dezagun ahaztu osasun sistema publikoan azken urteetan aplikatu diren politikek eragin duten gainbeherak eta herritarren kezkek eta gaitzespenek eraman zutela gaur urte bat egungo Jaurlaritza, Pradales izendatu berritan, Osasun Mahaia aktibatu behar izatera. Kontsetsua saldu nahi diguten arren, ereduen talka da mahaian daukaguna.

Gasteizko Udalaren eta Enviser-en jarrera arduragabeak greba mugagabearen konponbidea urruntzen du

Joan den astelehenean, greba-batzordeak bilera bat izan zuen Enviser-eko zuzendaritzarekin. Bertan, Enviserrek Gasteizko Udalarekin parkeak, lorategiak eta hiriko eraztun berdea kontserbatzeko eta mantentzeko lanak egiteko duen kontratutik irteera negoziatzeko erabakia jakinarazi zion.

Berri hori jaso ondoren, greba-batzordeak premiazko bilera bat eskatu zuen Espazio Publikoko zinegotzi ordezkari Beatriz Artolazabalekin, kontratuaren etetearen aukeraren xehetasunak ezagutzeko. Izan ere, enpresa eta udalaren adostasunez kontratua bertan behera uztea gatazka konpontzeko aukera gisa planteatu zuten jendaurrean Artolazabalek eta Maider Etxebarria alkateak joan den astean.

Bada, greba-batzordeak, erantzukizunez jokatuz, presaz eskatu zuen bilera, hiriaren egoera gero eta jasangaitzagoa eta greba herritarrengan izaten ari den ondorioak direla eta. Bilera atzo egin zen, astebete geroago, ematen baitu zinegotziaren agendan gauza premiazkoagoak zeudela joan den astean.

Bileran, zinegotziaren lan-taldeak jarrera oldarkorra erakutsi zuen, eta adierazi zuen txosten juridikoen zain dagoela kontratua etetea gauzatu ahal izateko, baina hori dela gatazka konpontzeko aztertzen ari diren azken aukera, eta greba-batzordeari eskatu zion akordio bat negozia zezala enpresarekin. Honen iritziz, akordio hori soldata-igoera txikiarekin lortuko litzateke, eros-ahalmena ere bermatuko ez lukeena, kontratua amaitu arte eta 2028an kontratu berria martxan jarri arte. Greba-batzordeak argi adierazi zion langileak ez daudela prest bi urte eta erdi baino gehiago itxoiteko eskatzen dituzten funtsezko hobekuntzak lortzeko.

Aldez aurretik, udal-arduradunek adierazi zuten bilera bat egin zutela Enviser-eko zuzendaritzarekin, eta bertan esan zuten enpresak ez zuela planteatu kontratua desegitea. Enpresak egindako azken eskaintzaren berri ez zutela ere esan zuten; izan ere, eskaintza horrek aurrekoa okertzen du, eta hobekuntzak Udalak eta enpresak kontratua etetera baldintzatzen ditu.

Udal arduradunek planteatu zuten ezin dutela askoz gehiago egin greba bertan behera utziko duen eta alde guztientzat ona izango den akordio bat egon dadin, eta ez zuten argitu zer hitz egiten duten behin eta berriz enpresarekin. Alderdi guztien artean konponbidea bilatzeko eskatu dituzten txosten juridikoak partekatzeko konpromisorik ere ez zuten hartu.

Laburbilduz, badirudi haien bitartekaritzak ez duela gehiagorako ematen, eta ez dutela gaitasunik, ezta tresnarik ere, EAJren eta PSEren gobernu-taldeak sortu duen arazoa konpontzeko, zerbitzu publikoak pribatizatzeko politika oldarkorrarekin.

Enviser-eko langileek argi dute atzoko bileraren ondoren mobilizazioekin jarraitzea eta enpresa eta udalaren joko iruzurtia salatzen jarraitzea baino ez dela geratzen; izan ere, atzo, berriro ere, kasu honetan udaleko arduradunek uko egin zioten gatazka konpontzeko hiru aldeen artean bilera bat egiteari, greba-batzordeari helarazten zaizkion informazioak kontrajarriak ez izateko etengabe.

Bihar, ekainaren 4an, langileak kalera aterako dira berriz ere, Plaza Berritik hasita Gasteizko kaleak zeharkatuko dituen manifestazio batean, 18:00etan, egoitza pribatuetako eta etxebizitza komunitarioetako langileekin batera. Langile horiek haien beharrei erantzuten ez dion Estatu mailako hitzarmen baten pean daude eta urteak daramatzate herrialdeko hitzarmen bat aldarrikatzen, dituzten lan-baldintza eskasak direla eta, funtsezko zerbitzu publikoen pribatizazioaren ondorioz. Manifestazioan, Hego Euskal Herrian LGS propio duin baten beharra aldarrikatuko da eta sinadurak bilduko dira euskal gehiengo sindikalak bultzatzen duen HELarentzat.

EAJren eta PSEren immobilismoaren eta arduragabekeriaren aurrean, gure apustua argia da, pobreziaren aurkako ekimenak eta mobilizazioak, zerbitzu publikoak pribatizatzeko politikek horretara behartzen gaituztelako.

Igor Arroyo ELAren 16. Kongresuan: “Ez elkarren bidelagun, baina ez gara elkarren etsai; beharra eta aukera dagoenean, batu ditzagun indarrak”

ELAren 16. Kongresuan hitzartzea egin du LABeko Koordinatzaile Orokor Igor Arroyok. Sindikatu biak elkarren Kongresuetan aritzeko ohitura 90. hamarkadatik dator, “Euskal Herriaren burujabetza eta eraldaketa sozialaren aldeko bidelagun izan nahi genuen, elkarlan estrategiko bat garatzeko aukerak ikusten genituen” gogoratu du Arroyok. Ordea, garaiak aldatu dira eta “harremanak zein puntutan dauden ikusita” ohiturari eusteko “zalantzak” izan arren, LABek onartu egin du gonbitea.

Bide ezberdinak dira LABek eta ELAk proposatzen dituztenak. “Egoera aldatu da, onartu eta naturalizatu behar dugu, hainbatetan saiatu arren, ez gara ados jarri euskal langileei eskaini beharreko bidean eta gaur gaurkoz ez gara bidelagun”, esan du Arroyok. Baina ezta arerio ere, LABeko koordinatzaile orokorrak azpimarratu duenez: “Gure arerioa Kapitala da, Patriarkatua, Kolonialismoa, nazio ukazioa. Arerioa inperialismoa da. Gure arerioa Palestinan genozidioa burutzen ari den sionismoa da. Argentinan, Portugalen, Frantziako eta Espainiako estatuetan indartzen ari den faxismoa da. Gure arerioa Patronal esplotatzailea da”.

Horiei guztiei aurre egiteko sindikatu biek “behin baino gehiagotan indarrak batu” beharko dituztela adierazi du. Zentzu horretan mezu argia utzi nahi izan die ELAren Kongresuko kideei: “Guk badugu gure bidea eta zuek baduzue zuen bidea. Hautatu dugun bideari uko egin gabe, eta bidelagun izan gabe ere, beharra eta aukera dagoenean, batu ditzagun indarrak”.

Hala, sindikatu biek partekatzen dituzten aldarri eta borroketan jarri du Arroyok arreta. “Gehiengo sozialaren zerbitzura izango den Euskal Errepublika aldarrikatzen dugu; Euskal Herria klase borrokarako esparru autonomotzat jotzen dugu; patronalaren neurrira egindako elkarrizketa soziala errefusatu eta kontraboterearen aldeko apustua egiten dugu; autonomia sindikalaren aldeko apustua egiten dugu”.

Euskal langileei zer nolako bidea eskaini behar diegun zehazteko orduan LABek duen ikuspegiaz aritu da segidan: “Guk klase subjektua berrosatzeari garrantzia handia ematen diogu. Sindikatu bakoitzaren interes legitimoetatik harago, klase gisa borrokatu nahi dugu, klase gisa kontraboterea praktikan jarri. Eta horretarako kultura eta estrategia sindikal partekatu bat sortu behar dela uste dugu. Gure jendea horretan saiatzen ari da, gogotik saiatu ere. Azken urteetan, aspaldi ez bezalako greba kopurua atera dugu aurrera. Borroka sindikal ugari artikulatu ditugu eta askotan patronalari pultsoa irabazi diogu”.

Autonomia sindikalarekin batera, Euskal Herriaren eraldaketaren aldeko eragile sindikal, sozial eta politikoen arteko koordinazioa beharrezkoa dela adierazi du Arroyok. “Autonomia sindikala behar dugu, langileon interesak agenda politikoan kokatzeko. Koordinazioa behar dugu, politika publikoetan aldaketak eragiteko”. Horregatik, “lantokiak, kaleak eta instituzionak lehiatzera” dei egin du.

Nazioarteko aliantzetan ere sindikatu bien artean izan badiren desberdintasunak hizpide izan ditu, Munduko Federazio Sindikala da LABentzat klase sindikalismoaren eta antiinperialismoaren erreferentzia, baina “beharrezkoa” jotzen du naziaorteko beste sindikatu batzuekiko elkarlana; besteak beste, estaturik gabeko nazioetako sindikatuekin eta sindikalistekin. Quebec, Eskozia, Katalunia, Galiza, Korsika edota Euskal Herriko sindikatuak. “Hori saiatzen ari gara egiten, hain zuzen ere, sindikatu subiranisten nazioarteko foroan”.

Ez bidelagun, ez elkarren etsai. “Bakoitzaren posizioa ulertu eta errespetatzea dagokigu”, berretsi du Arroyok, eta “ahal den guztietan elkarlanerako aukerak baliatzen” jarraitzeko LABen konpromisoa adierazi du. 2020ko Greba Orokorra eta gutxieneko soldata propioaren biden balioan jarriz “gai estrategikoa da, zorionez ados jarri gara eta elkarrekin urrunago iritsiko gara”.

Lan baldintza prekarioetan oinarrituriko enplegua dago langabeziaren beherakadaren atzean

Langabeziak behera egin du Hego Euskal Herrian, eta pasa den urtean baino 2.583 langabe gutxiago daude. Azken hilabetean ere langabeziak behera egin du eta maiatzean 133.618 herritar zeuden izena emanda enplegu-eskatzaileen zerrendatan. Udako kanpainaren hasierarekin batera, langabeziaren jaitsiera ohikoa izan ohi da eta lan merkatuaren prekarizazio prozesuan sakontzeko baliatzen da.

Langabezian dauden langile gehienak emakumeak* dira, %58,64, hain zuzen ere. 25 urtetatik gorakoen artean, langabezian dauden emakumeen* proportzioa %60,02ra igotzen da.

Migratuen artean ere langabeziak gora egin du azken urtean eta bizi zein lan-baldintza okerragoetan aurkitzen dira; izan ere, migratu langabeen artean %31,28 aurreko enplegurik gabekoak dira eta %52a zerbitzuetan ari da lan bila.

Azken urtean, sektore guztietan egin du behera langabeziak, tasari erreparatuz eraikuntzan jaitsi delarik gehien, %8,56. Langabeziaz harago, sektore honetan bizi dituzten lan-baldintza kriminalak salatu beharrean gaude, azken astean hiru langile hil baitira lanean ari zirela eraikuntzan. Kopuruari erreparatzen badiogu, zerbitzu sektorean jaitsi da gehien langabezia pasa den urte zein hilabetearekiko, 1.795 eta 2.455 langabetu gutxiago, hurrenez hurren. Sektore honetan dagoen afiliazio altuaren erakusgarri da, kopurutan maximo historikoetan dago eta maiatzean afiliazioaren %73,69a sektore honetan izena emanda zegoen. Industria sektoreko afiliazioa %21,39koa da.

Azkenaldian ohartarazten ari garen bezala, industria sektorean aplikatzen ari diren Aldi Baterako Enplegu Erregulazio Espedieenteen ondorioz, datuek ez duten sektoreak bizi duen egoera erreala azaleratzen, milaka langile baitago egoera oso ezegonkorrean, enplegua galtzeko arriskupean, datuek 72 langabe gehiago daudela dioten arren.

Azken hilabetean, aurreko enplegurik gabekoen kopuruak behera egin du, lan merkatura gehitzen diren guztiak lana aurkitzen ez dutenaren seinale, eta 2.684 langile gutxiago zegoen lan bila.

Aurreko urtean baino 1.052 kontratu gutxiago sinatu dira maiatzean zehar, sinatu direnetatik %78,72a behin behinekoak izanik, aurreko urte zein hilabetearekiko proportzioa handituz.

Maiatzeko azken egunean, erregimen orokorreko afiliazio datua historikoa izan zen, Hego Euskal Herrian 1.085.478 afiliatu zeudelarik (azken hilabetean 10.769 afiliatu gehiago egon dira). Azken urtean sortutako afiliazioaren %87,22a zerbitzu sektorekoa da. Beraz, sortzen ari den enplegua lan baldintza ezegonkor zein prekarioagoak dituen sektorekoa da.

Zentzu honetan, azpimarratu behar dugu emakumeak* direla lan baldintzak okerrenak dituztenak. Datuetan oinarrituta, hiru errealitate nabarmenduko ditugu, emakumeok* lan merkatuan bizi dugun egoera prekarioaren eta egiturazko sexu-genero arrakalaren adierazle argiak direnak:

• 4 emakumetik* bat jardunaldi partzialean dago.

• Jardunaldi osoan emakumeen* %56,4 dagoen bitartean, gizonezkoen %77,9 dago egoera horretan.

• Aldizkako kontratu finkoa dutenen artean, %63, 13a emakumeak* dira.

Sortzen ari den enpleguak gero eta oinarri prekarioagoak ditu, zerbitzu sektorean ari baita sortzen nagusiki. Bi herritarretik bat bizitza duina bermatzeko diru-sarrera nahikorik gabe bizi da Hego Euskal Herrian, enplegua eduki arren. Eta gaurko langabezia datuen atzean, errealitate hori ezkutatzen da. Hori dela eta, LAB sindikatuarentzat urgentziazkoa da Lanbidearteko Gutxieneko Soldata propioa ezartzea, lan baldintza duinak bermatzeko urratsa baita.