Productos Kol-eko langileek, Rocaforten (Nafarroa), bukatutzat eman dituzte egiten ari ziren lan uzteak. Izan ere, iragan ortziralean, LAB eta ELA sindikatuok akordioa lortu genuen enpresako zuzendaritzarekin hitzarmena berritzeko, hobekuntza garrantzitsuekin, hala nola lanaldia 24 orduz murriztea eta soldatak KPIa baino 1,5 puntu gehiago igotzea.
LABen oso ontzat jotzen dugu akordioa, izan ere, langileen borrokari esker, erosahalmena berreskuratuko zuen hitzarmen baten aldeko mobilizazioak planteatzean ezarri ziren helburu nagusiak jasotzen ditu. Hala, hitzarmenaren indarraldiko lau urteetan, soldatak KPI baino 1,5 puntu gehiago igoko dira, gaueko lanaren plusa igoko da, ordaindutako lizentziak luzatuko dira eta lanaldia 24 orduz murriztuko da. Azken hori horrela zehaztuko da: 8 ordu 2024an, 4 ordu 2025ean, 8 ordu 2026an eta bertze 4 ordu 2027an.
Akordio hau enpresako langileen borrokaren testuinguruan gertatu da, LAB eta ELA sindikatuok deituriko lanuzte batzuk babestu baitituzte. CCOOk baztertu egin zituen mobilizazio horiek, eta parte ez hartzea erabaki zuen, nahiz eta erabakia langileen gehiengoak batzarrean hartu zuen.
Lorturiko emaitzaz gain, LABen oso positibotzat daukagu langileek egin duten borroka eta txalotu egin nahi dugu helburua lortzeko borrokan erakutsi duten ausardia. Era berean, azpimarratu nahi dugu borrokaren benetako fruitua ez datzala berehalako emaitzan, baizik eta lankideen artean sortu duten elkartasunean, borroka berriei aurre egiteko balio izanen zaiena.
Gasteizko dendako langileak nekatuta daude eta enpresaren konpromiso falta eta erantzun ezak salatzen dituzte; izan ere, enpresa ez da negoziatzera eseri eta ez du legea betetzen.
Arabako Punt Romako hitzarmenaren iraunaldia 2019-2021ekoa da, hau da, hitzarmena eguneratzea eta negoziatzea beharrezkoa da. Maiatzean negoziazioekin hastea adostu zuten, horregatik apirilaren amaieran enpresari lehenengo bilera egiteko daten proposamena bidali zitzaion. Egun, ez dute erantzunik jaso, eta beraz, lan baldintzek berdin jarraitzen dute.
Punt Romako langileek enpresaren erantzun faltagatik euren frustrazioa eta atsekabea azaleratu dute. Enpresarekin duten elkarrizketa eta komunikazio ezagatik kezkatuta daudela adierazi dute. Arrazoi hauengatik, enpresari exijitzen diote atzerapen gehiagorik gabe egindako eskaerei eta komunikatuei erantzuteko:
Lan egutegiari dagokionez, Araban dauden Punt Romako dendentzako hitzarmenak finkatzen du otsailaren 28rako egiaztatuta eta publikatuta egon behar dela. Hala ere, maiatzaren 24an enpresari lehenago adierazi zitzaizkion akatsak zuzendu gabeko egutegiaren proposamena jaso zen.
Oporren eta zubien onarpenari buruz garaiz bidaltzea eskatzen dute. Langileek 2023ko urrian bidali zituzten eskaerak, aurrerapen nahikoarekin. Hauen onespena maiatzaren hasieran iritsi zen. Gainera, langile batek ezin izan zuen eskatutako zubia izan onarpen falta zela eta. Gauzak horrela, beste eskaera bat bidali izan da, eta gaur gaurkoz ez da erantzunik jaso.
Lan osasunaren arloan irregulartasunak daude. Urtarrilaren 10ean enpresari dendako eskaileren egoera txarra jakinarazi zitzaion. Eskailera hauek dendako eginbehar ezberdinetarako beharrezkoak dira, hala nola, erakusleihoaren aldaketa egiteko, denda barruko ornamentaziorako, biltegiko lanetarako… Eskaileren egoerak berdin jarraitzen du.
Are larriagoa da Arabako sektoreko ehunkien hitzarmenaren betetze eza. Punt Romako hitzarmenean jasotzen ez den guztian aplikatu behar da sektoriala, hala agintzen baitu hitzarmenak: “Xedapen gehigarriak. Hitzarmen honetan aurreikusten ez den guztirako, Arabako Ehungintza Merkataritzaren sektoreko Hitzarmen Kolektiboan -edo hori ordezten duen hitzarmena- xedatutakoa aplikatuko da.” Enpresari behin eta berriz jakinarazi zaio hainbat artikulu aplikatu behar direla, hala nola, 15 minutuko atsedenaldia 6 ordutako lanaldi jarraietan, ornamentazio lanak gauzatzearen ordainketa edota inbentarioak ateak itxita egin ahal izatea… baina mezuei ezikusiarena egin die.
Horregatik guztiagatik, langileek hitzarmen berria eta eurek dituzten beharrei eta eskaerei kontuan hartzeko exijitzen diote enpresari. Izan ere, funtsezkotzat jotzen dute elkarrizketa eraikitzaileak izatea akordio onuragarriak lortzera bidean.
Eskuin muturraren aurrean antidotorik hoberena sindikalismo feminista eta antirrazista da.
Eskuin muturraren gorakadak langile kasearentzat, emakumeentzat edota migranteentzat dituen arriskuak nolanahikoak ez direla azpimarratu du LABeko koordinatzaile orokor Garbiñe Aranburuk gaur egindako agerraldian: “Eskuin muturra autoritarismoa da, demokraziaren kontrakoa da, inboluzioa da”. Ezarri nahi duten programa oligarkiaren mesedetan egina da, eta horrek zera ekarriko du, Aranbururen esanetan: “Langileon desjabetzea, ekonomian sektore publikoaren esku-hartzea gero eta gehiago mugatzea, enpresa pribatuak sustateza eta gainbeheran diren zerbitzu publikoak guztiz eraistea”. Gauzak horrela, aberatsek gero eta aberatsago izaten jarraituko dute eta, kontrara, langileek gero eta zailtasun handiagoa izango dute eguneroko gastuei aurre egiteko.
Horrez gain, eskuin muturrak bultzatzen dituen ideia kontserbadoreei ere erreparatu die koordinatzaile orokorrak, kapitalismo heteropatriarkal, ekozida eta arrazistak bizirauteko topatu duen bidea diren heinean eta horrek injustizia eta desberdintasun sozialen areagotzea, krisi klimatikoa, Hegoalde Globaleko lurraldeen arpilaketaren ondoriozko migrazio behartuak eta gerrak dakartzan heinean.
Horri guztiari gehitu behar zaio neoliberalismoak langile klasearen zatiketa eta atomizazioa eragin duela, indibidualizazioa bultzatu baitu eta, ondorioz, kolektibotasunaren garrantzia lausotu. “Horretaz baliatzen da eskuin muturra, mezu errazak erabiliz, bere ideia eta molde erreakzionarioak ezartzeko, eta ez du erreparorik gezurrekin errealitatea faltsutzeko”, azaldu du Aranburuk. Ondorioz, normalizatzen ari dira pentsaezinak ziruditen hainbat jarrera eta pentsamolde.
Fenomeno hedatua izanik, nazioarteko mailako aliantzak sendotzen ari dira, agenda politikoa guztiz baldintzatzen dutelarik eta eskuina gero eta muturrerago eramaten dutelarik. Europaren kasuan, zorpetze publikoaren gaineko arauak zorroztu, gastu militarrera gero eta diru gehiago bideratu eta austeritate garaietara itzultzeko aukera indartzen ari da. Eta egoera horren aurrean, ezkerrak alternatiba sendo moduan proiektatzeko zailtasunak ditu. Beraz, erronka ez da nolanahikoa, baina Aranburuk azpimarratu du ezinbestekoa dela sindikalismoak horretan ere eragitea: “Olatu erreakzionario horri aurre egiteko zuntzak baditugu Euskal Herrian. Ezkerretik, independentismotik eta sindikalismotik. Klase sindikalismo indartsua, kontrabotere izaera sendoarekin. Sindikalismo feminista, sindikalismo antirrazista dira eskuin muturrari aurre egiteko antidotoa”. Izan ere, faxismoaren kontra, oso garrantzitsua da mugimendu soziosindikala antolatua eta aktibatua egotea.
Hala, Europako hauteskundeetan langile botoa aktibatu beharra dago, Aranbururen arabera: “Egin dezagun migrazio politika arrazisten, zerbitzu publikoen eraispenaren, eskubide sozialen inboluzioaren eta gerren aurka. Egin dezagun demokrazia eta burujabetzaren, justizia sozialaren, trantsizio ekosozialaren edo feminismoaren alde”.
17. Talaia
Gako horiek guztiak nabarmendu ditu Garbiñe Aranburuk, gaurko agerraldian ez ezik, baita Talaia-ren 17. zenbakian, LABeko Gizarte Ekintzako egiturak eta Ipar Hegoa ikasketa sindikaletarako fundazioak elkarlanean egindako aldizkarian. Europako hauteskundeen testuinguruan, eskuin muturraren gorakada mehatxu nabarmena da, baina hauteskunde horietatik haratago doa. Horrela, azken ale honetan fenomeno horri erreparatu diote, Ipar Hegoako Martin Arbeok azaldu duenez.
Aldizkariaren gainerako edukiei dagokienez, Talaiak europar eskuin muturrean aditua den Alba Sidera kazetariaren elkarrizketa jasotzen du, zeinak Europako alderdi politiko ultraeskuindarren bilakaera aztertu duen, bereziki Italiako kasua. Horrez gain, Raul Zelik idazle alemaniarrak herrialde hartako joera erreakzionarioak xehatu ditu. Ikuspuntu ekosozialista ere jorratzen da, oraingoan Joana Bregolat aktibistaren eskutik, ekofaxismoa hizpide izan duelarik. Aldoni Olariaga filosofoa, aldiz, ezkerrean hedatzen ari diren joera erreakzionarioez aritu da, eta Jonathan Martinezek diskurtso sekuritarioen arriskuaz ohartarazi du. Horrez guztiaz gain, gaia lantzeko hainbat gomendio eta baliabide bildu dituzte.
Eduki osagarri gisa, Talaiak podcasta ere egin du, gai berberaren bueltan baina gonbidatu ezberdinekin eta bestelako erpinetatik, azkenaldian ikusi izan ditugun lehen sektoreko protestak, kasurako. Ivoox plataforman, Spotifyn eta Youtuben dago entzungai.
Idatzizko aldizkaria, berriz, hementxe irakur dezakezue PDFn:
Maiatzaren 16an oso lan-istripu larria gertatu zen Sestaon eta, ondorioz, 29 urteko langile autonomo bat hil da. LABetik babes eta elkartasun osoa adierazten diegu hildako langilearen senide eta lagunei.
D.A.P.O. langilea berogailu bat instalatzen ari zen etxe partikular batean, ezagunak ez diren arrazoiengatik leiho batetik barruko patio batera erori zenean. Istripua gertatu zenean, arrebarekin lanean ari zen. Horrek eragindako zauri larrien ondorioz maiatzaren 27an hil zen langilea, LABen jakin ahal izan dugunez.
Langileak SIRKUS, Sistema de Tiendas S.L. enpresarentzat egiten zuen lan, eta enpresa hori Leroy Merlinek azpikontratatu zuen. Berriro ere, azpikontratazio-kate luzeak hil egiten duela salatu beharrean gaude. Egoera horrek lanak prekarizatzen ditu, eta langileen lan-baldintzen kontura dirua aurreztu nahian, segurtasun-neurrietan ere aurrezten du. Langileak dira beren bizitzarekin multinazionalen etekin aseezinak ordaintzen dituztenak.
Salatzen dugu praktikan langile autonomoei ez zaiela aplikatzen prebentzioari buruzko araudia, eta Lan Ikuskaritzari, Osalani eta Eusko Jaurlaritzari eskatzen diegu sektore prekario horietan kontrol handiagoa izatea, langile autonomoen segurtasuna eta osasuna errespetatzen direla bermatzea eta azpikontratazio masiboaren iruzurra etetea.
Azken lan heriotza hau salatzeko asmoz, ekainaren 4an, 12:30ean Barakaldoko Leroy Merlin multinazionalaren aurrean LAB-ESK-STEILAS-Hiru-EHNE/Etxalde intersindikalak antolatutako mobilizazioan parte hartzera deitzen dugu.
Duela hilabete 2023ko zifrekin egin zuen bezala, Iruñerriko hiri-garraioko LABeko sekzio sindikalak —jendartean “billabesak” deitzen zaio eta gaur egun TCC enpresak kudeatzen du— 2024ko lehen hiruhilekoko zenbakiak aztertu ditu, eta egiaztatu du aurtengo aparteko orduak eta ordu osagarriak iragan urtean tarte berean eginikoak baino %81 gehiago direla. Hartara, eskandaluzko igoera horrek horrela jarraituko balu urte osoan, ordu horiek guztiak lanaldi osoko 29 lanposturen baliokideak izanen lirateke.
Duela hilabete, TCCko LABeko sail sindikalak salatu zuen, bai Lan Ikuskaritzan, bai publikoki hedabideetan, 2023an eginiko aparteko orduen eta ordu osagarrien kopuru izugarria. Zehazki, 25.176 aparteko ordu eta 2.431 ordu osagarri izan ziren kontratutik kanpo; guztira 27.608 ordu, lanaldi osoko 16 lanposturi dagozkienak. LABen aburuz, kopuru horiek aberrazio bat dira, eta horregatik salatu zituen, agerian uzten baitute ez dagoela konpromisorik lana modu ekitatiboan banatzeko, enpresa pribatuak neurriz kanpo erabiltzen dituela bere langileak diru irabazteko asmoarekin, eta erakunde publikoek ez dituztela enpresak kontrolatzen.
Bada, 2024ko lehen hiruhilekoko aparteko orduen eta ordu osagarrien kopurua aztertzean, harridura handia izan da; izan ere, lanaren antolaketan gehiegikeria hori zuzendu beharrean —nahiz eta neurri txiki batean izan zitekeen—, dinamika aberrante anitzez gehiago handitu da. Hala, 2023ko lehen hiruhilekoan aparteko orduen eta ordu osagarrien metaketa 3.250,52 ordukoa izan zen, baina 2024ko lehen hiruhilekoan 5.885,46 ordu metatu dira. Iaz baino %81,06 gehiago. Beraz, 2023ko kalkuluaren arabera lanaldi osoko 16 lanpostu galarazten ari zirela adierazten bazen, %86ko igoera urte osoan mantenduko balitz, 2024an ezabatuko liratekeen lanpostuak 29 izanen lirateke.
Zergatik ahalbidetzen dituzte erakunde publikoek langileendako erabat esklabo diren praktika horiek, eta zergatik ahazten dute politika sozial justuak aplikatzea ekonomikoki ahulenak diren kolektiboei? Zergatik ateratzen da justizia hain merkea enpresa pribatuendako, Lan Ikuskaritzan isun bat ordaintzeak langile gehiago kontratatzea baino gehiago konpentsatzen badu?
LABek egoera zentzugabe hori betikotzen duten eragile guztiei dei egin nahi die, behingoz, gaiari behar bezala heldu eta dinamika zital horri buelta eman diezaioten. LABek lana ekitatez banatzearen alde egiten du, langile guztiendako baldintza duinak ezarrita, eta horregatik, behin eta berriz salatzen jarraituko du aparteko orduetan oinarritzen den lanaren kudeaketa.
Agerraldia egin dugu gaur Bilbon, ekainaren 11, 12 eta 13an greba egingo dugula iragartzeko. Salatu dugu patronalak negoziazioak blokeatzen dituela eta ez duela Bizkaiko grafikagintzan hitzarmen duinik adostu nahi.
Apirilean eta maiatzean sektorean 4 greba egun arrakastatsu izan ondoren, maiatzaren 27an arratsaldez, patronalak aukera izan zuen Bizkaiko grafikagintzako hitzarmenaren negoziazio mahaian funtsezko aurrerapena planteatzeko, sektoreko hitzarmena adosteko helburuarekin. Mugimendu txiki batzuk egon ziren, baina CEBEKen proposamena eros ahalmena bermatzetik oso urrun dago; eta, gainera, atzera egiten du eduki batzutan. Bileran, harrigarriena izan zen CEBEKek ez zuela beste bilera datarik ezarri nahi izan, proposamen sindikalaren azken berritasunak entzun ondoren.
LAB, ELA, CCOO eta UGT sindikatuok argi daukagu negoziazioaren aldeko apustua egiten dugula, eta horregatik, datorren asteartean, ekainaren 4an, patronala deitu dugu negoziazio mahaiaren beste bilera baterako. Gaur goizean bertan, CEBEKek erantzun du uko egin diola deialdi horretara joateari, eta argitu du ez duela onartuko hurrengoetara joatea, baldin eta langileen asmo ekonomikoak ez badatoz bat negoziazio-mahaian finkatu dituen irizpideekin, hau da, sektoreak uko egin behar dio erosteko ahalmenari eta taulak KPIaren arabera eguneratuta edukitzeari eta baita aurrekoaren aldean inolako murrizketarik edo atzerakadarik izango ez duen hitzarmen bati ere.
Eztabaidaezina da grafikagintzan ordezkaritza dugun 4 sindikatuok, alde batetik, negoziatzeko borondate argia erakusten dugula, baina patronalaren jarrera ikusita, zalantzarik gabe, nahitaezkoa da sektoreko borrokaren eta mobilizazioaren jarraipenarekin osatzea.
Horregatik, gaurko prentsaurrekoan, LAB, ELA, CCOO eta UGT sindikatuok 3 eguneko greba deialdia egingo dugu publiko Bizkaiko grafikagintza sektorean, ekainaren 11rako, 12rako eta 13rako.
Sektoreko plantillek merezi dute 2011. urtean amaitutako hitzarmen bat berreskuratzea. Baina ondo berreskuratu behar da, erosteko ahalmena bermatuz soldatari dagokionez, hitzarmena aplikatzeko bermeekin, inolako murrizketarik gabe, eta beste hobekuntza batzuekin. Bizkaiko grafikagintzako langile klaseak indar erakustaldia egin zuen aurreko 4 greba egunetan. Sektoreko enpresa garrantzitsuenen ekoizpena geldirik egon zen, eta jende askok hartu zuen parte mobilizazioetan.
Horregatik guztiagatik, sindikatuok dei egiten diegu sektoreko langileei ekaineko 3 greba egunetan modu masiboan parte hartzera.
Etxebizitza duina izatea, gazte problematika soilik izatetik urrun, langile sektore geroz eta gehiagoren errealitate bihurtu da, pobretze eta prekarizazio egoerak orokortzearen ondorioz.
LABek alokairu publiko eta sozialen aldeko defentsa irmoa egiten du, baita alokairu zein maileguen prezioak mugatu eta jaisteko beharra aldarrikatu. Etxebizitza eskubidea bermatu eta desmerkantilizatzearen bidean lehentasunezko neurriak dira LABen ustez. Etxebizitza gehiago eraikitze hutsa, irtenbidea baino, espekulatzaile, higiezin eta etxejabe handien negozio asmoak elikatzeko baliatu nahi du patronalak; eta banketxeekin zorretan egotera eraman langileak gatazka laboralak murrizteko.
Horregatik salatzen dugu Jose Miguel Ayerza ADEGIko zuzendari nagusiaren hitzak higiezin merkatuarekin negozioa egiten dutenen interesak defendatzeko direla: putre-funts, higiezin eta etxejabe handien etekinak bermatzeko.
Oraingoan ere, patronalak aurrez aurre izango du LAB sindikatua. Gipuzkoako enpresarien elkarteak esandakoaren kontrara, langileok arazo erreala dugu gure soldata eta lan baldintzekin eta hau zuzenean dago lotuta etxebizitza duina izateko zailtasunekin. Gipuzkoan etxebizitzen prezioak biderkatu diren bitartean, kapital errentak handitu eta lan errentak txikitzen ari dira. Arazo beraren bi aurpegi dira, eta ADEGIk bere ardura desbideratu nahi du. Bukatzeko, Gipuzkoan fiskalitateari buruzko eztabaida irekita dagoen honetan, LABek sakoneko erreforma fiskalaren aldeko proposamena plazaratuko du
Nafarroako gizarte zerbitzu publikoak kudeatzeko Gizain fundazioko langileek atzo arratsaldean Parlamentuko lan saio batean hartu zuten parte eta gaur goizean elkarretaratzea egin dute legebiltzarreko egoitzaren aitzinean, Gobernuari eskatzeko fundazioa arautzen duen hitzarmena errespetatu eta bete dezan. Langileek, lehenik, eskatzen dute hitzarmenean ezarritakoaren arabera ordaintzea; eta, bigarrenik, soldata osoa gainontzeko langile publikoekin parekatzea, ondoren subrogazioa egin dadin, Gobernuko lan-kontratudun finko izateko.
Gizain fundazioa Nafarroako Gobernuaren jarduerak eta zerbitzuak kudeatu eta garatzeko sortu zen, bereziki Eskubide Sozialen Departamentuarenak. Gizainek oso beharrezkoak diren programak garatzen ditu, bertzeak bertze, adin txikikoekin eta haien familiekin esku hartzea, haurrei laguntzeko taldeak, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeei eta haien familiei laguntza ematea, sexu-indarkeriaren biktimei laguntza ematea, gazteen justizia-zentroa, gizarteratzeko eta laneratzeko taldeak, etab.
Gizain fundazio publikoa da eta horrexegatik, hain zuzen ere, Nafarroako Gobernuarekin lotuta dagoelako, bertako langileek ez dute ulertzen exekutiboa bere hitzarmenean ezarritakoa betetzeko gai ez izatea. “Ezin diogu gure haserrea adierazteari utzi, gure lehen hitzarmenaren aplikazioa blokeaturik dagoelako, eta horrek esplizituki bigarren hitzarmena negoziatzen jarraitzea eragozten duelako”, adierazi dute. “Ezin gara besoak gurutzaturik gelditu, lan berdina egiten duten bertze profesional publiko batzuek beren lan hobekuntzetan aitzina egiten dutela ikusita”.
Gizaingo langileek bereziki nabarmendu dute egoera “tamalgarria” dela adingabeen behaketa eta harrera zentroetako kideen artean. “Adin txikiko horiek Nafarroako Gobernuaren ardurapean daude, baina baliabide eskaseko zentro batzuetan pilatuta daude, zeinetan ezinezkoa baita hezkuntza eta pedagogia jarduerak aurrera eramatea. Nola liteke hain beharrezkoa den gizarte lana duen fundazio publiko batek bere plantilla langileak babesik gabe uztea?”.
Larrialdi ekologiko betean murgilduta gaude eta abiadura eta sakontasun handiko eraldaketak gauzatu behar dira, betiere interes kolektiboak enpresen etekinen gainetik jarrita. Hala, LABetik aldarrikatzen dugu gure ehun sozioproduktiboan eman beharreko eraldaketetan langileon parte hartzea ezinbestekoa dela, baita gure ekonomiaren deskarbonizazioa gauzatzeko behar den trantsizio energetikoan kontrol publiko eta soziala lehenestea ere.
Gaur egun soilik agenda erreakzionarioa babesten dutenek jartzen dute zalantzan larrialdi ekologiko betean murgilduta gaudela. Hazkunde ekonomiko etengabea lehenetsita, planetaren muga biofisikoekin egin dugu talka eta hamarkadetan zehar ohartarazitako arriskuak nozitzen hasiak gara: aldaketa klimatikoaren eraginak, material eta lehengaien eskasiak, lurzoruaren degradazioa…
Eraldaketa sakona gauzatzea ezinbestekoa den honetan, lurraldearen planifikazioa lehen mailako ardura bihurtu da; baita merkatuaren interesen araberako joerak mugatu eta eskuhartze publikoa indartzea. Trantsizio energetikoa egiteko, planifikazioa, kontrol publikoa eta parte hartze demokratikoa behar-beharrezkoak dira.
Gauzak horrela, LABetik salatzen dugu Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa oraindik ere Lurralde Plan Sektorialik gabe daudela, enpresen araberako kontrolik gabeko azpiegituren asmoari ateak irekitzen zaizkiolako. Hortaz, Araban une honetan nagusitzen ari den eredua ez dugu inolaz ere konpartitzen. Horren adibidea da SOLARIA enpresak Arabatik Zierbanaraino energia eramateko plaka fotoboltaikoekin egin asmo duen proiektua. Trantsizio ekosozial justu baten ikuspegitik nekez ulertu daiteke eta LABen proiektu honen erabat aurka agertzen gara.
Lurraren erabilera arautu behar da eta elikadura sistema ere trantsizio ekosozial justurako eremu gakoa da. Horretarako, elikadura merkatuaren arauak aldatu behar dira, Itun Askeko logikatik atera eta eredu agroekologikoaren alde egin, eta lehen sektorea duindu. Elikadura burujabetzaren bidea urratu eta agroindustria eta ongarri kimikoen eredua baztertuta soilik garatu daiteke herritarrokin, langileekin eta Planetarekin justua den eraldaketa.
LABetik aldarrikapen hauen arabera mobilizatu izan gara eta borrokan jarraituko dugu, ikuspegi honekin bat datozen deialdietan parte hartuz eta lantokietan, kalean eta instituzioetan gure ekarpen propioa eginez. Aldiz, ezinegona bideratu nahiean dabilen agenda erreakzionarioari inolako lekurik ez ematea lehen mailako eginkizuna dela uste dugu. Horregatik, inoiz baino garrantzitsuagotzat jotzen dugu aliantzak eraiki, diskurtsoak findu eta langileak eraldaketa ekosozial justuaren alde lerratu eta mobilizatzea.
