2025-12-21
Blog Page 120

Industria eraldatuz, etorkizunari heldu

LABek langileen interesak defendatuko dituen industria politikarik ez dagoela salatzen du eta instituzioei, Eusko Jaurlaritzari zein Nafarroako Gobernuari, eta patronalei plangintza, jabetza publikoa eta langileen parte hartzea exijitzen dizkie.

Epe luzeko estrategia baten baitan garatu behar da politika industriala, sindikatuaren iritziz. Izan ere, krisi ekosozialak behartuta, mundu mailako industria eraldaketa prozesuetan gaude murgilduta, kapitalak eta patronalak gidatzen duten prozesuetan.

Eraldaketa prozesu urriegi, desordenatu eta bidegabe horren aurrean, ehun industrialaren eraldaketa sakon baten planifikazio ekosoziala defendatzen du LABek, industriaren sektore kutsatzaileetan birkonbertsio, deskarbonizazio eta murrizketa prozesuak bultzatzearen premia azpimarratu duelarik. Prozesuok langile klaseak planifikatu eta gidatzen baditu, lanpostu berriak sor daitezke (zaintza edota agroekologia bezalako eremuetan), lanaldiaren murrizketaren bidez lana banatu eta zerbitzu publikoen hedapenaren bidez bizi baldintzak hobetu.

Aldiz, irabaziak biderkatzea beste asmorik ez duten multinazional, inbertsio funts eta enpresa pribatu horien esku utziz gero, industrian deskarbonizazioa enplegu galera, prekaritate eta Euskal Herriko industria ehunaren desegitearen sinonimo izango da.

LABen arabera, Euskal Herrian ez dago estrategiarik, ez dago industria politika eraginkorrik. Instituzioek epe motzeko erabakiak hartzen dituzte, elektoralismoa edota marketinga lehenetsiz, sakoneko azterketetatik haratago. Patronala da Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren agenda markatu eta erabakiak baldintzatzen dituena.

Hala, langileriaren eskubide eta beharrak erdigunean izango dituen industria politika baten alde azaldu da LAB, enplegu duina bermatuko duena eta krisi ekosozialari aurre egiteko gai izango dena, aberastasuna herrian mantenduko duena, deslokalizazioak ekidingo dituena, langile guztiei enplegu duina eskainiko diena eta industriak egin beharreko eraldaketei aurre egingo diena; azken finean, beharrezko eraldaketa planifikatuko duena. Krisi ekosozialaren aurrean ezikusiarena egitea ez da aukera bat, erabaki ausartak behar ditugu, LABek azpimarratu duenez.

Egungo errealitatearen argazkia

Enplegu suntsiketa eta deslokalizazio prozesuak hainbat izan dira azkenaldian: Envases Ugao, Mecaner, Arcelor, Salica, Cementos Rezola Añorga… Horri mugak ezartzeko gaur arte adostu diren legeak, neurri egoki batzuk jaso arren, ez dira nahikoa enpresen deslokalizazioak eragozteko. Ehun industriala eta ekonomikoa babesteko urrats gehiago behar dira.

Diru publiko ugari jaso duten enpresa handiek, beraien onurak handitzeko, Euskal Herriko lurrak uzten dituzte askoz lan esku prekarioagoa eta zerga txikiagoak dituzten lurraldeetara joanda, lanpostu asko eta asko suntsituz eta prekarizatuz. Martxan dauden Europako Funtsek ez diete erantzuten beharrezkoa den trantsizio ekosozialista bideratzeari; aldiz, etekinak handitzeko beharrezkoak dituzten aldaketak denon artean ordaintzeko baliatzen dira.

Bide beretik, azken urteetako erreformek erraztu egin dute enplegua suntsitzea. Prekarizazioaren aldeko apustuak langileen deskualifikazioa dakar, hau da, beraien lan prestakuntzetan ezin aritzea edota prestatutako gazteek kanpora alde egin behar izatea.

LABen eskariak instituzioei

Gauzak horrela, industrian epe laburrean eta ertainean ezinbestean gertatu behar diren eraldaketak prestatu eta industriaren birmoldaketarako plana egin behar da, betiere merkatuetatik at, langileen interes eta beharrenmesedetan; horixe eskatzen die LABek instituzioei. Helburu zehatzak finkatu behar dira sektore ezberdinetan egin beharreko aldaketak bideratzeko, nola deskarbonizatuko diren definitzeko eta enpleguan ondorio traumatikoak ekiditeko.

Bestalde, esku-hartze publikoa indartzeko beharra defendatu du sindikatuak, eta kolaborazio publiko pribatua deritzonarekin amaituko duen industria politika. Kasu batzuetan jabetza publikoaren alde egin beharko litzateke eta diru publikoaren erabilera interes pribatuen araberako izatea eragotzi beharko litzateke. LABen ustez, ez da bidezkoa zerga inbertsio pribatua suspertzea enpleguari eta lan baldintzei lotutako inolako baldintzarik gabe.

Industriaren eraldaketara bideratzen diren funts publikoek bi helburu bete behar dituzte: trantsizio ekosoziala gertatuko dela bermatzea eta sektorearen subiranotasuna eta erabakitzeko gaitasuna areagotzea.

Amaitzeko, industriaren eraldaketa eta birformulazioan langileen parte-hartzea bermatzeko eskaria luzatu du sindikatuak, sektore edo eskualde mailan langileen ordezkaritza eta protagonismoa bermatzeko guneak izango diren batzorde ekosozialak sortuta. Horien eginkizunak lirateke sektorea eraldatzeko proposamenak zehaztea, lan-gatazketan bitartekaritza egitea edota esku-hartze publikoa behar duten enpresa edo sektoreentzat planak diseinatu eta gauzatzea.

Telepizzak hainbat gazterekin dituen zorrak berehala kitatzeko exijitu dugu Ernairekin batera

Sindikatuak eta gazte antolakundeak elkarrekin agerraldia egin dugu Bilboko Areatzan, enpresari exijitzeko zortzi gazteri zor diena ordaindu diezaien.

Zortzi gaztek 2022ko abenduan eta 2023ko urtarrilean BECeko Telepizzan lan egin zuten, gabonetako jolas parkearen bueltan jarririko postuan. Gehienek lana Infojobs atariaren bitartez topatu zuten, eta askorentzat lehenengo esperientzia izan zen lan-merkatuan. Gazteei aldi baterako kontratua egin zitzaien. Nahiz eta hasiera batean haien abenduko nomina arazorik gabe jaso zuten, urtarrileko nomina ez zuten kobratu. Gero, gazteak LAB eta Ernairekin harremanetan jarri eta Telepizzari nominak ordaintzea exijitu ostean, apirilaren erdialdean, gazteek urtarrileko nomina kobratu zuten. Hala ere, Telepizzak gazteei ordaindutako nomina horiek ez daude ondo eginda, lan egin zutena baino ordu gutxiago agertzen direlako haien urtarrileko kontratuan. Horregatik, Telepizzari exijitu diogu dituen zorrak ordaintzeko.

Telepizzaren esplotazio kasua ez da arazo isolatu bat. Zerbaitek ezaugarritzen badu Hego Euskal Herrian gazteei bideratutako enplegu eskaintza, hori prekaritatea da. Egun enpleguak ez dakar bizitza duintasunez garatzeko berme bat. Datuei erreparatzea besterik ez dago: 2023an aldi baterako enplegu-tasa orokorra %21,4koa den bitartean, gazteon artean %46koa da. Bilbon, esaterako, 2024ko urtarrilean gazteei egindako kontratuen %70 aldi baterakoa izan zen. Izan ere, gazteen lan-indarrak ezinbesteko funtzioa betetzen du sistema kapitalistaren baitan. Hala, lan-indarra horreta baliatzen dira ahalik eta gainbalio handiena eskuratzeko, gazteentzako bideratuz lan-eskaintza prekarizatu eta debaluatuena.

Egoera hau ahalbidetzeko eta gazteek bizi behar duten biolentzia-laborala justifikatzeko, sistema kapitalistak errelato bat asmatu du, esanez gazteak alferrak direla, ez direla nahikoa ahalegintzen, ez dutela esperientziarik, praktika ordaindu gabeak onartu behar dituztela edota baldintza txarretan egin behar dutela lan. Errelato hau behin eta berriz zabaltzen da hedabideetan. Ordea, Telepizzan gertatutakoarekin zein gazte prekarietatearekin bukatzeko beharrezkoa da sistema kapitalista gainditzea eta, beraz, hobekuntza ekonomiko batzuk gorabehera, beharrezkoa da gazteak ikastetxeetan, lantegietan, auzoetan antolatzea.

Greba eta mobilizazioak proposatuko ditugu Microliquid-eko EEEa bertan behera uztea eskatzeko

Ekainaren 19an, Microliquid-eko (TE Connectivity) zuzendaritzak enpresa batzordeari jakinarazi zion EEE edo kaleratze kolektibo bat aplikatzeko asmoa zuela, hogei bat langileri eragingo ziena, krisi-egoera batean kostuak aurrezteko aitzakiarekin. LABeko ordezkariek osatzen dute aipatu enpresa-batzordea bere osotasunean.

Neurri horren aurrean, enpresa batzordeak adierazi nahi du oraindik ez duela jaso kaleratze kolektiboak eragingo dien langileen zerrendarik. Gainera, ez ditu jaso EEEa aplikatzeak ekarriko lituzkeen aurrezkiaren zenbatespenak, partidatan banatuta. Informazio hau garrantzitsua da neurria proportzionala den egiaztatzeko. Gainera, 2023ra arteko fakturazioak bilakaera positiboa izan du enpresan eta emaitza garbia eta EBITDA hobetu egin dira azken bi urteetan. Azken finean, jarduera errentagarria da.

Enpresak 2024rako aurreikuspen negatiboak aurkeztu ditu fakturazioari, EBITDAri eta ustiapenaren emaitzari dagokienez, baina ez du justifikatzen jaitsiera horren arrazoia. 2024rako aurreikusitako emaitza garbia ere ez du eman.

Gainera, enpresa batzordeak salatzen du 2023ko kontuak falta direla (balantzea, irabazi eta galeren kontua eta memoria). Dokumentazio hori garrantzitsua eta beharrezkoa da, ekoizpenaren eta, oro har, jarduera ekonomikoaren bilakaera egiaztatzeko.

Azken hiru hiruhilekoen kontabilitate-itxiera eta aurreko ekitaldiko itxierak ere falta dira. Ez da justifikatzen salmenten murriztea. Enpresak 2024ko fakturazio-jaitsiera aipatzen du, 2023koa erreferentziatzat hartuta, baina ez du agiri bidez justifikatzen. Gainera, enpresak ez dio batzordeari justifikatu 2023tik 2024ra bitartean langile-gastua igo izana.

Enpresak ez dio uko egiten langile berriak kontratatzeari, egungo taldean ez dauden beharrak betetzeko beharra
argudiatuz, eta ez dio erantzun argigarririk eman TE Connectivity-n birkokatzeko planteamenduari.

Enpresa batzordea Microliquid-eko zuzendaritzaren asmoen aurka agertu da, eta prozesua geldiarazteko eta erretiratzeko eskatu dio, are gehiago negoziazio-batzordearen zati handi bat oporretan dagoenean. Era berean, prest dago lanpostuak suntsitzea suposatuko ez duen ordezko neurri batzuk baloratzeko, baina ez du inola ere onartuko nahitaezko kaleratzeak jasotzen dituen planik

Hori dela eta, batzar baterako deia egiten die Microliquid-eko langileei, enpresaren instalazioetan egingo dena, ekainaren 25ean, 16:00etan. Bertan greba eta mobilizazio egutegi bat proposatuko da, eta bozketa egingo da,
berau onartu edo baztertzeko.

Cementos Rezola enpresan greba mugagabea deitu dugu ekainaren 28tik aurrera

Enpresak 56 langileri eragingo lioken Enplegu Erregulazio Espedientea aplikatu nahi du.

Donostiako Añorga auzoan kokatzen da Cementos Rezola enpresa. Bertan, Enplegu Erregulazioko Espedientea (ERE) bat aplikatu nahi du enpresak. ERE honek plantilaren heren bat eragingo lioke, guztira 56 langileri.

CO2 isurketak argudiatzen ditu enpresak neurri hau aplikatzeko, eta ondorioz, Añorgan Clinkerra egiteari utzi nahi dio.

Enpresa batzordeak argi dauka Trantsizio Ekosozial justu bat egitea behar-beharrezkoa dela bai enpresa honetan eta beste zenbaitetan. Baina trantsizio hau langileen eskutik egin behar dela ere argi dute. Hau da, lan postuak bermatuz. Pasa den ekainaren 18an hasi zen kontsultaldia, eta enpresak hartu nahi dituen neurriak zentzugabeak direla ikusita, gaur ekainaren 21ean langileen batzarra burutu da. Bertan, ekainak 28tik aurrera greba mugagabe batera joatea erabaki dute, lanpostuen defentsan.

Bizkaiko ikuztegietako eta tindategietako langileek mobilizazioa egin dute hitzarmen duinaren aldarria kalera eramateko

Bilboko Plaza Eliptikoan eta Guggenheim museoaren aurrealdean elkartu dira izarak eseki eta herritarrei beren egoeraren berri emateko. Turismoaren igoerak garbitegi handiei mesede egiten dien bitartean, beharginei lan-karga areagotu eta baldintzak kaskartu baino ez dizkiete egiten.

Langileen oharra

 Turismoa gora, enpresen irabaziak gora… baina labanderietako soldata eta lan baldintzak behera!

Joan den urtean, turisten etorrerek %82 egin zuten gora Bizkaian, igarotako gau kopurua handiagoa da eta hotelen presentzia, handiagoa. Gainera, turismoa dagoeneko ez da soilik udara mugatzen.

Horrek eragin zuzena du ikuztegien eta tindategien lan-bolumenean, hotelen sektoreak zerbitzu horiek azpikontratatzen baititu. Beraz, turismoak mesede egiten die garbitegi handiei, baina aberastasun hori ez da plantilletara iristen.

Bizkaiko ikuztegietako eta tindategietako langileek 2007tik ez dute sektoreko hitzarmenik. Hainbat negoziazio-saio egin ditugu, baina ez dugu emaitzarik eman, patronalaren blokeoa dela eta, sektoreak bizi dituen zailtasun ekonomikoetan oinarritzen baita. Denbora horretan, erosteko ahalmenaren galera izugarria izan da: LGSaren %30 baino gehiago kobratzetik azpitik egotera igaro da, bizitza asko garestitu den garaietan, hain zuzen ere. Lanaldia ez da murriztu, ez da hobekuntzarik izan lizentzietan, ezta kontziliazioan ere, ez da jarduerarako plus egokirik sortu…

Apirilean, sektorean ordezkaritza duten sindikatuok negoziazio-mahaia deitu genuen berriro, hitzarmen honi beste aukera bat emateko asmoz: lan- eta soldata-baldintzak eguneratzea eta hobetzea premiazkoa da.

Aldiz, CECOBI-ATILAVI patronala premisa argi batekin etorri da mahaira: soldatak desizoztea beste eskubide batzuei uko egitearen mende egotea nahi dute. Besteak beste, honako helburu hauek dituzte: antzinatasuna mugatzea, bajak ez osatzea, soldata-igoera negargarriak, tindategietako asteburuko librantzak kentzea, etab.

Guk argi daukagu, jarrera hauen aurrean, kalera irtengo gara!

18 urte daramatzagu hitzarmenik gabe…

Miseriazko soldatei, EZ! Bizitza duinen alde borrokan!

Tindategiak eta garbitegiak hitzarmen duin baten alde zutik!

Euskal Herrian justizia, erreparazioa eta errekonozimendua oinarri izango dituen harrera baten alde

LAB sindikatutik, Errefuxiatuen Nazioarteko Egunaren bueltan, errefuxiatuen eta desplazatuen eskubideak, beharrak eta aukerak defendatzeko apustuan sakondu nahi dugu. Asilo-eskubidea nazioarteko giza eskubidea da; Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean, Genevako Konbentzioan eta Espainiako Konstituzioan jasota dago. Arrazoi desberdinak tarteko, jazarpen edo indarkeria mehatxupean dauden pertsona jakin batzuei babesa emateko konpromisoan datza.

114 milioi pertsona baino gehiago bizi dira mundu osoan gerraren, indarkeriaren eta oinarrizko eskubideen urraketa larrien ondorioz beren lurraldeetatik bortxaz aldenduta. Inoiz erregistratu den zenbakirik altuena. 2023an, 163.220 pertsonak eskatu zuten asiloa Espainiar estatuan. Bada, 8 eskaeratik bakarra onartu da. Ukrainarrak dira “onuradunen” suertatu direnak, % 98,9ko onarpena izan baitute beren eskariek. Hego Euskal Herrian 8.324 asilo-eskaera erregistratu dira, baina 1.732 plaza baino ez daude harrerarako. Eta larrialdie egoeretarako udal-zerbitzuetan hitzordu bat izateko bi edo hiru hilabeteko itxaronaldia egoten da, batez beste. Zerbitzu horietan premia handiko egoerak kudeatzen dira, jantokietara edo aterpetxeetara joateko txartelak, kasurako.

Zifra horien atzean nazioarteko babes-sistema kolapsatu eta defizitario batean harrapatuta dauden pertsonak daude. Hala, sistema horiek pertsona errefuxiatuen, desplazatuen eta migratuen babes eraginkorra oztopatzen duten trabaz josita daude, eta pertsona horiek ez dira zuzenbideko subjektu gisa aitortzen..

Hau ez da kasualitatea. Europa gotortuaren gidalerroak argiak dira: mugen sekuritizazioa, nekropolitika eta mehatxutzat jotako pertsona horien estigmatizazioa eta jazarpena lurraldeen barnealdean. Migrazio eta Asilorako Europako Itun berriak joera hori berresten du, oinarrizko eskubideak urratzen dituzten hainbat egoera ahalbidetzen dituelako, hala nola pertsonak berehala itzularaztearena, edo mugetan kartzela gisakoak ezartzearena, zeintzuetan trantsitoan dauden pertsonak bertan hainbat egunez atxiki ahal izango diren (umeak barne) eta screening motako kontrolak egin ahal izango zaizkien inolako kontrol judizialik gabe eta osasun arretarik eman gabe. Zer esanik ez haien herrialdeetarako sarbidea ukatzen duten herrialdeen eta “birkokatzen” duten pertsona bakoitzeko 20.000 euro jasotzea onartzen dutenen arteko akordio opakuez. Halakoetan, gainera, ez da aurreikusten birkokatutako pertsona horiei ematen zaien tratuari buruzko jarraipenik egitea.

Premiazkoa da egungo eredua desmuntatzea, heriotzaren eredua baita: elkartasuna kriminalizatzen du salbamendu operazioak oztopatuz eta ez ditu barne hartzen bisa humanitarioen, pasabide seguruen edota sarbide legalen aukerak; Frontex bezalako polizia-agentzia baten eskuetan uzten du mugak knotrolatzeko boterea, baliabideak eta aurrekontua; arraza nahiz etnia profiletan oinarritutako kontrolak, polizia gehiegikeriak eta Atzerritarren Barneratze Zentroak areagotzearen bitartez pertsona horiek jazarri, kriminalizatu eta estigmatizaten ditu; diskriminazioa darabil eta enplegu, etxebizitza eta osasun baldintza duinak eskuratzeko eskubidea ukatzen du.

Gaurkoa bezalako egun batean, LAB sindikatutik uste dugu premiazkoa dela birpentsatzea zer ulertzen dugun babesleku, asilo eta harrera gisa. Egin dezagun posible Euskal Herrian justizia, erreparazioa eta errekonozimendua oinarri dituen harrera-lurralde bat. Gu, gure tokitik eta posiziotik, dagokiguna lantzen ari gara: arrazakeriaren aurkako sindikalismoaren aldeko apustua egiten, guztiontzako etxe izan dadin.

Ontzat jo dugu Iruñeko eremu urdinean lorturiko akordioa, bertze sindikatuek sinatutako aurreko hitzarmena nabarmen hobetuko baitu

LAB, ELA, UGT eta CCOO sindikatuok akordio bat sinatu genuen atzo Dornier enpresako hitzarmena berritzeko. Iruñean araututako aparkaleku zerbitzuaren enpresa esleipenduna da Dornier —“eremu urdina” izenez ezaguna—. LABen iritziz, positiboa da atzo sinaturiko akordioa, aurreko hitzarmena nabarmen hobetzen duelako. Orduko hura bertze hiru sindikatuek babestu zuten, baina ez LABek, egiaztatu ahal izan denez, erosahalmena galtzea ekarri baitzuen.

ELAk, UGTk eta CCOOk 2020an sinatutako Dornier-en hitzarmenaren ondorioz, Iruñeko eremu urdineko langileek % 7,2ko erosahalmena galdu zuten. Orain, lau zentral sindikalek sinatutako hitzarmen berriarekin, eta hiru urteko indarraldiarekin, soldata igoerak gutxienez % 10ekoak izanen dira; eta KPIaren berme-klausulari esker —aurreko hitzarmenean ez zegoena—, langileek ziurtaturik dute ez dela gertatuko aurreko hitzarmenarekin gertatu zen erosahalmenaren galera penagarria.

Negoziazioa zaila izan da, bai borrokako batasun sindikalari eusteari dagokionez, bai patronalari aurre egiteari dagokionez. Baina langileek azken hauteskundeetan LAB sindikatuari eman zioten babesari esker —lehen indarra izatera pasatu baitzen—, eta markaturiko helburuak lortzeko plantillak erakutsi duen irmotasunari ezker, azkenean, borrokak bere fruituak ekarri ditu. Gogoan izan behar da langileen gehiengo zabal batek lanuzte partzial eta greba ugari egin dituela; gainera, ekainaren 24tik uztailaren 7ra greba egiteko deialdia egin zen. Hori guztia erabakigarria izan da patronala langileen jarreretara eramateko orduan.

Soldata igoerez gain, akordioak bertze bi hobekuntza ere jasotzen ditu: norberaren aukerako sei egun (indarraldian) eta egun horietako bat finkatzea 2027tik aurrera.

Gasteizko kale garbiketako langileen homologazioa defendatzera atera gara kalera

Gasteizko kale garbiketako plantilla elkarretaratzea egin du jendartean ezagutarazteko zein egoera bizi duten eta argi esateko honi ez diotela konponbiderik eman nahi, ez enpresa esleipendunak, ezta udalak berak ere.

Hilabete asko daramatzate negoziatzen, denbora gehiegi. Iaz, LAB, ELA eta CCOO sindikatuok homologazio itunarekin lortutako guztia hitzarmenean jasotzeko asmoaren berri eman genuen. Enpresaren ezezkoaren aurrean, udalarekin biltzeko erabakia hartu genuen eta honen erantzuna izan da ez duela bermatzen kontratuaren pleguetan homologazio-ituna agertuko denik.

Egoera hau oso kezkagarria da. Homologazio ituna alde bakarretik hautsi daiteke, bai atal sozialak bai udalak hala erabakitzen badute. Horrek ibilbide juridiko luzea hastea ekarriko luke. Guk, aldiz, eskubideen galera saihesteko, hauek hitzarmenean jasotzea baino ez dugu nahi.

Horren aurrean, udalak ezin duela hau bermatu adierazteaz gain, gai hau eztabaidatzeko baldintza bezala jarri du batzordearen ardura dela lan absentismoa murriztea. Absentismo horren zergatiak ezagutzeaz ez dira arduratu, ez udala ez enpresa, ezta egoeraren benetako balorazioa egiteaz ere. Egoera horiek, kasu askotan, saihestu ahal izango lirateke enpresak istripuak, lan-kargak eta abar ez gertatzeko egindako proposamenak aztertuko balitu.

Plantilla elkartu bat behar-beharrezkoa da egoera honetan. Izan ere, gure lanpostuak eta lan baldintzak ezin dira defendatu gure osasunaren kaltetan, udalak nahi duen bezala. Gure lan baldintzak eta eskubideak bermatu behar ditugu, inongo oztoporik gabe. Ezin ditugu galdu hainbeste denbora eskaini eta hainbeste lan egin izanaren ondorioz erdietsitako lan baldintzak.

EAJ eta PSEren Jaurlaritza berriak langileoi bizkar ematen jarraituko du

Lehengo lepotik burua: horrela laburtu daiteke lehendakari berria izango den Imanol Pradalesek gaur aurreratutako egitasmoa. Ez dago asmorik orain arteko politika publikoetan aldaketa sakonik egiteko; areago, EAJren eta PSEren arteko akordioan azken lau urteetako kudeaketa goraipatu egiten da. Langileon aldarrikapenei bizkar emanda bizi izan den gobernua izan da, zalantzarik gabe. Lau urte hauetan, lantokietan eta kaleetan borroka sindikal eta sozial ugari egon da. Langileok zerbitzu publiko sendoen beharra, erosahalmenaren galerari aurre egin eta soldatak duintzearen beharra, pentsio duinak eta zaintza sistema publikoa aldarrikatu ditugu.

Horri guztiari bizkar emanda aritu da aurreko gobernua. Orain, berriro, pertsonak erdigunean jarri behar direla, inor ez dela atzean utzi behar edota aberastasuna banatzearen beharraz hitz egiten digu. Aurkeztu duten akordioan ez dago horretarako neurririk. Akordioak ez ditu jasotzen euskal langileon lan eta bizi baldintzak hobetzeko benetako aldaketa lekarketen neurriak. Honako hauek dira, LABen iritziz, hutsune nagusienak:

  1. Aberastasuna birbanatzeko soldatak duintzea ezinbestekoa da. Akordioan kalitatezko enpleguaz hitz egiten dute, baina neurri eraginkorrik proposatu gabe. Bi euskal langiletik batek 1.400 euro gordin baino gutxiagoko diru sarrerak ditu. Egoera horri aurre egiteko, ezinbestekoa da bertako gutxieneko soldata bat ezartzea, negoziazio kolektibo intersektorialaren bidez eta gehiengo sindikalarekiko errespetuz gauzatutako prozesu baten bitartez, akordio zabalak ezinbestekoak baitira lehentasunezkoa izan beharko lukeen afera hau jorratzeko. Hori zen, hain zuzen ere, 2020ko Greba Orokorreko aldarrikapen nagusienetako bat, eta Eusko Legebiltzarrak berak duela urtebete baino gehiago eskatu zion Jaurlaritzari bere esku dagoen guztia egiteko horretarako. Confebaskek ez du horrelako akordiorik bultzatu nahi, eta ez Urkulluk ez PSEren Enplegu Sailak ez du ezertxo ere egin. Pradalesek, ostera, aipamen hutsean utzi du kontua, eta orokorkeriak baztertu eta neurri zehatz eta egingarriak martxan jartzea premiazkoa dela uste du LABek. Gainera, lan baldintza kaskar horiek milaka eta milaka gazteren emantzipazioa ezinezko egiten dute, eta gaur egun etxebizitza eskubidea ameskeria bilakatu da. Akordioak, zentzu horretan, ez du etxebizitza eskubidea bermatzeko nahiko neurri jasotzen.
  2. Era berean, pentsiodunen mugimenduak nahiz gehiengo sindikalak 1.080 euroko gutxieneko pentsioa bermatzeko egindako eskariei entzungor egiten diete EAJ eta PSEk. Hego Euskal Herrian badira 200.000 pentsiodun 1.080 euro gordin baino gutxiago jasotzen dutenak; horietako gehienak, Euskal Autonomia Erkidegoan.
  1. Ez da jasotzen zerbitzu publikoak indartzeko neurri zehatzik. Egoera bereziki da larria Osakidetzan. Kalitatezko osasun sistema publikoa dugula esateak Osakidetzaren gainbeherari erantzun egoki bat emateko asmorik ez dagoela erakusten digu. Sistema publikoa ahuldu eta eremu pribatua indartzearen aldeko apustuari eusten diote. Ez dago ratioen hobekuntza, langileen kontratazioa (berau mugatzen duten neurriak bertan behera utziz), inbertsioaren areagotzea eta hori guztia posible egingo lukeen zerga erreformarik. Zerbitzu publikoetako sindikatuok greba eta mobilizazio ugaritan egindako aldarrikapenei muzin egiten diete EAJk eta PSEk. Autogobernuaz hitz egin bai, baina langile publikoen soldatak eta erreposizio tasak bertan negoziatzeko eskaerari irtenbiderik eman gabe jarraitzen dute.
  1. Zaintzari buruz hala mugimendu feministak nola sindikatuok zaintza sistema publiko komunitario bat eratzeko egindako proposamenek ez dute tokirik gobenu akordioan. Zaintzarekin negozioa egiten jarraitu nahi da, pribatizazio berriei ateak irekitzen zaizkie, makroegoitza pribatuen aldeko apustua eginez. Zaintza eraldatu gabe, gero eta zaintza behar handiagoak dituen jendarte batean ezinezkoa da zaintza duina bermatzea. Era berean, zaintza eraldatu gabe, zaintzako langileak, emakumeak*, migratuak eta arrazialiazatuak nagusiki, prekaritate eta esplotazio egoeran lan egitera kondenatu nahi dituzte, eta erretorikoa da aukera berdintasunaz hitz egitea.
  1. Industria politikari buruz ere aldaketarik ez da sumatzen. Trantsizio ekosozialak eskatzen duen eraldaketa gidatu baino, lankidetza publiko-pribatua dute eredu; hau da, industria politikarik eza. Diru publikoa esku pribatuetara bideratu eta azken hamarkadan gure industriarentzat estrategikoak diren eremuak transnazionalen esku utzi ditu EAJ-PSEren Jaurlaritzak. Industria lurraldean errotu, lanpostuak sortu eta ekoizpen ereduan egongo diren aldaketei aurrea hartzeko industria politika sendoa beharrezkoa da, eta ez da halakorik ageri EAJ-PSEren akordioan. Erronka energetikoei aurre egiteak desagerraraziko dituen enpleguen aurrean ez dago enplegu politika sendorik, eta ez da lana banatu eta berrantolatzeko horren beharrezkoa den lanaldi murrizketaren gainean zehaztasunik jasotzen. Bizitza sustengatzeko ezinbestekoak diren eremuetan enplegu gehiago eta duinak sortzeko asmorik ere ez da adierazten.
  1. Azkenik, agortua dagoen eredu autonomikoa gainditzeko anbizio falta erakusten du akordioak. Lan eta bizi baldintzak hemen erabaki nahi ditugu, inolako injerentziarik gabe, eta horrek egungo marko juridiko politikoak gainditzea eta berritzea eskatzen du. Euskararen ezagutzaren zabalpenean eta euskararen normalizazioan aurrera egiteko eta bizi ditugun erasoaldiei erantzuteko planifikaziorik eza ere anbizio falta horren seinale da.