2025-12-26
Blog Page 119

Enplegu Zentro Berezietan abian jarriko dugun borroka ildoa aurkeztu dugu, eskubideak, erabakimena eta aitortza eskuratzea helburu izango duena

Kolektibo honetako 10.000 langile baino gehiago daude gaur egun Hego Euskal Herrian, eta sindikatutik hitzarmen propioak bultzatuko ditugu EAEn eta Nafarroan, politika baztertzaileak salatu eta lan-baldintzetan aurrera egiteko asmoz borroka egiteko konpromisoa hartu dugularik. Delegatuen batzarra egin dugu gaur Altsasun.

30 urte baino gehiago dira Enplegu Zentro Bereziak martxan daudela, nahiz eta, LABek salatu bezala, hainbat erakundek, gaur egun oraindik, pentsatzen duten langile-taldetxo soil bat baino ez garela, eremu txikietan balio erantsi txikiko lanak egiten ari garena. Baina egungo errealitatea bestelakoa da. 10.000 langile baino gehiago gara Hego Euskal Herrian. Zerbitzuen, garbiketaren, lorategien, ostalaritzaren, arretaren eta zaintzaren sektorean ari gara, hainbat lan-sektoretako kide gara, eta Enplegu Zentro Bereziak osatzen dituzten ehunka enpresatan gaude, administrazio publikoek finantzatuta eta enpresa pribatuek eta elkarte autonomoek kudeatuta. Langile indar handia gara, beraz.

Hainbat lege, errege-dekretu eta arauk baztertutako eta diskriminatutako langileak gara, ordea. Eskubiderik gabeko langileak, prekarizatuta lan egitera beharturik gaudenak.

LAB sindikatuan antolatutako lankideok urteak daramatzagu aldarrikatzen eskubide osoko langileak garela. Enpresa horietara iristen den diru publikoaren kontrola ez ezik, enpresa horien guztien barne-funtzionamenduaren kontrola egon dadin ere eskatzen dugu. Izan ere, erakundeak lanbidearteko gutxieneko soldatatik beherako ordainsariak, behin-behinekotasuna, gehiegizko produkzio-erritmoak eta ohiko enplegua lortzeko zailtasunak ahalbidetzen ari dira. Eta ez hori bakarrik: enpresek arriskuen prebentzioaren gainean duten erabateko jarrera axolagabea ahalbidetzen dute instituzioek. Horren ondorioz, beharginon osasun fisiko eta psikologikoa kaltetzen da, etengabe.

Hori guztia aintzat hartuta, LABen datorren ikasturtera begira landuko ditugun ekintza-ildoak aurkeztu ditugu:

– Sektorerako hitzarmen propio baten negoziazioa bultzatuko dugu EAEn eta Nafarroan. Elkarrizketa mahai serio bat eskatuko dugu, sektore horretan integrazio erreala eta ez-baztertzailea lortzeko, eta, horrela, etorkizuneko bidea landu eta gauzatu ahal izateko. Beharrezko urratsak emango ditugu sektoreari loturiko patronalak deitzeko eta hemen, Euskal Herrian, lan baldintzak negoziatzeko.

– Prekaritatera bultzatzen duten politika baztertzaile guztiak salatuko ditugu, lan arrunterako benetako trantsiziorako proposamenak sustatuz.

– Beste sektore batzuetako enpresa nagusietan aniztasun funtzionala duten milaka langileren lan baldintzak hobetzeko proposamenak defendatuko ditu, lan bera soldata berdinarekin eta baldintza berberetan egitea eskatuz.

Enplegu zentro berezietako LAB sindikatuko ordezkariek ohartarazi dute gure borrokak enpresa eta/edo erakunde guztien aurrera helaraziko ditugula. Klase politikoaren eta enpresarien entzungorkeriaren gainetik, era antolatuan, aniztasun funtzionaleko eta prekarizatutako langileen defentsan, gure ahotsa altxatuko dugu behar den leku eta eremu guztietan.

Preso orok du espetxe zigorra bete ahala nahiz bete ostean bere bizitza berregiteko beharra eta eskubidea, besteak beste, lan duin bat eskuratuz

“Langileok konponbidean, salbuespen neurriak STOP” lemapean mobilizazioak egin ditugu berriro gaur Bilbo, Donostia, Gasteiz eta Iruñean, ELA, ESK, STEILAS, CGT/LKN, CNT eta HIRU sindikatuekin. Hauetan, preso politikoak jasaten ari diren salbuespenezko espetxe politika guztiz gainditzea eskatu dugu.

Izaskun Garcia LABeko Batzorde Exekutiboko kidea Bilbon izan da, Bizikidetzaren plazan egindako mobilizazioan, eta onartu du azken urteetan, euskal preso politikoei dagokionez urrats garrantzitsuak eman dira, hala nola, Euskal Herriratzea edota gradu aldaketak.

Hala ere, nabarmendu du oraindik ez dela guztiz gainditu salbuespenezko espetxe politika, zenbait erakundek eta eragilek oztopoak jartzen dituztelako euskal presoek legedi arruntaren arabera egin beharreko ibilbidean.

LABeko ordezkariak argi utzi du sindikatuaren jarrera: “Bereziki salatu nahi dugu euskal presoek eta preso ohiek lanerako duten eskubidea auzitan jartzen duen gorrotozko diskurtsoa”. Norbanakoaren oinarrizko eskubideen kontrakoak izateaz gain, ikuspegi kolektibotik elkarbizitzaren kontrako erasoak ere badirela azpimarratu du.

“Preso orok badu espetxe zigorra bete ahala nahiz bete ostean bere bizitza berregiteko beharra eta eskubidea, besteak beste, lan duin bat eskuratuz. Eta euskal jendarteak badu oroimenerako, bakerako eta elkarbizitzarako beharra eta eskubidea”, gaineratu du Garciak.

LABetik salbuespenezko legedia salatzen eta konponbide osoa aldarrikatzen jarraituko dugu kalean zein lantokietan, eta baita horrek eskatzen duen bultzada sozial eta sindikala sustatzen ere.

Nafarroako irakasleon eskakizunei muzin egiteari uzteko exijitzen diogu Hezkuntza Departamentuari

Hezkuntzako Negoziazio Mahai Sektorialeko sindikatu guztiok Hezkuntza kontseilariari eta Nafarroako Gobernuari hurrengo galdera luzatzen diegu: zer nahi dute, 24/25 ikasturtea benetako negoziazioekin hasi, hau da, irakasleen aldarrikapenei erantzunez, ala ikasturte gatazkatsua?

23/24 ikasturtean, sindikatuok negoziatzeko prest agertu gara eta hezkuntza publikoko irakasleentzat hobekuntzak lortzen saiatu gara. Ikasturte hasieratik planteatutako aldarrikapenak lortzeko lantaldeetan aritu gara, baina ez da gutxieneko aldaketarik ere gertatu.
Ikasturte bukaeran, egiaztatzen dugu irakasleek hasieran salatzen genituen arazo berberak ditugula: lan gainzama, gehiegizko ratioak, erosahalmenaren galera eta plantillen ezegonkortasuna. Jakina denez, gai horiek guztiek eragina dute Nafarroako hezkuntza sistema publikoaren kalitatean.

Horregatik, kontseilariak eta Nafarroako Gobernuak gure eskaerei benetako prestutasunez erantzutea nahi dugu, akordioak lortzeko eta horiek finantzatzeko konpromiso irmoarekin. Aipatutako arazoak Parlamentuko taldeei ere helarazi zaizkie eta horiek bat egin dute irakasleek dituzten arazoei aurre egiteko eta irtenbideak negoziatzeko beharrarekin.

Hezkuntza Departamentuarekin egindako bilera guztietan erantzun bera jaso dugu sindikatuok: irakasleen eskaerei heltzeko aurrekonturik ez dagoela. Irailean 2025erako Nafarroako aurrekontuaren osaera abian jarriko denez, ekiteko unea dela uste dugu eta Gobernuak lehentasuntzat har ditzala hezkuntza publikoko irakasleak. Kontu hau nahitaez aurrekontu partidetan islatu behar da, eta Gobernuak dauka horren ardura.

Ildo horretan, iragartzen dugu irailean irakasleen ordezkariak garen sindikatu guztiak mobilizazioekin hasiko garela. Nafarroako datorren urteko aurrekontuetan irakasleen aldarrikapenei erantzuteko partidak eskatuko ditugu. Badakigu arazo guztiei aldi berean irtenbidea ematea ezinezkoa dela, baina hori bideratuko duen egutegi bat osa daiteke.

Ikasturte hasieran mobilizazioak ugarituko dira eta sindikatu guztiok bat eginik greba egun baterako deitzen dugu, irailaren 26an hezkuntza sistema publikoa geldituko dugu. Espero dugu kontseilaria eta Nafarroako Gobernua errealitateaz ohartzea, eta aintzat hartzea Nafarroako irakaskuntza publikoko irakasleen eskaerak

Exijitu dugu Erorien Monumentu frankistan aldaketa erradikal bat egotea

Frankismoa eta faxismoa goraipatzen dituen Erorien Monumentuaren izaera eta esanahia errotik aldatzeko aukera demokratiko guztiak babestu ditugu beti LAB sindikatuan. Garaian, Mola eta Sanjurjoren gorpuzkiak ateratzea babestu genuen bezala. Legegintzaldi honetan Monumentu frankista horretan aldaketa erradikal bat gauzatzea (eraispenaren aukera barne) aldarrikatzen dugu, eta horretarako herritarren parte hartzea ahalbideratzea. Nafarroan frankismoak erabilitako lan esklaboaren inguruko dinamikarekin erakusten ari garen moduan, LAB sindikatuan, langileon ikuspegitik, klase kontzientziatik memoria historikoari, memoria demokratikoari ekarpena egiteko konpromisoa berresten dugu.

LAB sindikatuarentzat epe motzean, hau da, legegintzaldi honetan, Erorien Monumentu frankistan aldaketa erradikal bat egotea ezinbestekoa da. Horren alde denok bat egiteko unea da, memoria demokratikoa aldarrikatzen dugunon arteko batasuna eta bide orri komuna funtsezkoak baitira horren aldeko gehiengo sozial bat osatzeko. Lan filosofiak horri erantzun behar dio. Ikuspegi demokratizatzailetik proposatu diren alternatiba ezberdinen arteko talkarekin nekez lortuko da aipatutako helburua.

Halaber, ezer ez egitea ez dela aukera bat. Beste era batera esanda, eskuin frankistaren kontakizunaren aurrean garrantzitsuena da memoria integrala eta haustura ordezkatuko eta irudikatuko duen aldaketa erradikal bat ziurtatzea. Iruñeko Udala eta Nafarroako Gobernua, eragile sozial eta sindikalak, nahiz oroimenaren inguruko eragileak, nor bere izaera eta ikuspegitik baina denok batera aritu behar dugu erronka hau bururaino eramateko. LABen ustez, interbentzio erradikal horrek eraispenaren aukera ere aintzat hartu behar du. Beste aukera batzuen gainetik, eraispenaren aukera lehenesten dugu.

Azkenik, aipatutako helburua lortzeko tresna eraginkorrak erabiltzea defendatzen dugu, eta horien artean herritarren aktibazioa eta parte hartzea kokatzen dira.

Patronala da absentismoaren eragile nagusia,lan osasuneko arau hauste etengabeko eta zigorgabeeen ondorioz

Azken hilabeteotan, Eusko Jaurlaritza, patronala eta eurekin lerrokatutako komunikabideak absentismoaren inguruko etengabeko erasoan ari dira, baina datu ofizialek erakusten digutenez, patronalak berak erantzukizun handia dauka gai honekiko. Izan ere, bajak daude honen atzean, eta horietako askok, gainera, laneko jardunarekin lotura zuzena daukate. Lan istripuek gora egiten eta laneko gaixotasunek aitortu gabe jarraitzen dute.

Arrisku psikosozialak dira azken urteotan lanak eragindako arrisku faktore nagusiak, aldi baterako ezintasunak eragitean duten garrantziagatik. Gogorarazi nahi dugu mutualitateek ez dituztela sekula laneko kontingentzia bezala aitortzen, nahiz eta ikerketa guztiek, baita gobernuenek ere, lanak eragindako faktore nagusien artean kokatu. Beraz, aldi baterako ezintasunen atzean dagoen baja andana lanak eragindakoak dira, nahiz eta ofizialki ez diren aitortzen. Adibide honek azaltzen du patronalak luzatzen duen mezuak ez duela oinarririk. Izan ere, patronala da absentismoaren eragile nagusia, lan osasuneko arau hauste etengabeko eta zigorgabearen ondorioz. Guzti hau ordea, langileok pairatzen dugu gure osasun fisiko eta mentalean.

Azken datu ofizialen irakurketa

Osalanek 2024ko urtarriletik apirilera artean EAEn izandako lan istripuen datuak argitaratu ditu, eta LABen iritziz esanguratsuak dira. Izan ere, patronalak lan osasuneko araudia urratzearen ondorioz sortutako lan istripuek %7,26 egin dute urtebetean. Honela, iazko lehen lau hilabeteetan 25.673 istripu izan ziren EAEn eta aurtengo denbora tarte berdinean 27.539 izan dira. Guztien artean, baja eragin duten istripuak, larrienak, izan dira gehien igo direnak, %12,1, 12.908tik 14.470era. Gogoratu dezagun hauek datu ofizialak direla, patronalak berak gizarte segurantzari komunikatutakoak, eta jakina da beste milaka istripu ez direla komunikatzen. Bestalde, in itinere istripuak, hau da, lanerako joan-etorrietan gertatutakoak, ez dira aintzat hartzen datu ofizialetan.

Osalanek argitaratutako datuok laneko gaixotasunen aipamen testimoniala egiten dute. Izan ere 1.248 gaixotasun aitortu dira 2024ko urtarriletik apirilera. Honek Osasunaren Munduko Erakundeak (OME) zehaztuta duen istripu eta laneko gaixotasunen proportzioa iraultzen du, honen arabera laneko gaixotasunak istripuak baino gehiago baitira.

Beraz, istripuen gorakada berri batean gaude, azken urteetako joeraren erakusle. Honek oinarri nahikoa ematen digu Jaurlaritzaren eta Osalanen lan-osasunaren arloko politikek porrot egin dutela esateko, datu guztiek horixe berresten baitute hilabetez hilabete. Askotan salatu dugun moduan, patronalari enbarazurik ez egitea da Jaurlaritza eta Osalanen politiken helburua eta ondorioz, langileon osasuna bermatzea bigarren maila batean geratzen da.

Olaberriako Arcelor Mittalen enplegu arloko akordio baten alde agertu gara

Lantegiak baditu bere beharrizanak eta gabeziak enpleguari dagokionez, maiz azpimarratu izan dugun bezala, eta esparru-akordioak ez ditu horiek konpondu. Bi urte daramatzagu jakin gabe lankideak nola aterako diren, enpresak ez baitu errelebo kontratua aplikatzen, ezta langile berriak noiz hasiko diren ere.

Afiliatuekin bildu eta langileei entzun ondoren, aktibatzeko eta enpresako zuzendaritzaren gelditasuna hausteko urratsak emateko unea dela uste dugu, eta horregatik lanuztea egin dugu gaur.

Adierazi behar da, halaber, mobilizazioen proposamena batzordean aurkeztu genuela LABetik, ikusteko ea gainerako sindikatuek gure irakurketarekin bat egiten zuten Olaberrirako enplegu-plan bat lortzeko aktibatzeko premiari buruz. UGTk eta CCOOek ez zuten bat egin, eta ELA sindikatuak osoko bilkuratik alde egin zuen gainerakoei entzun ondoren, baloraziorik ere eman gabe.

Gure ustez, garrantzitsua izango litzateke gainerako sindikatuek ere bat egitea, egungo egoeraren aurrean eta Olaberriaren etorkizunerako enpleguari dagokionez gauzak ondo egiteak ezinbesteko garrantzia duen honetan.

Langile zahartuak daude oraindik Arcelor Mittalen, milaka aparteko ordu egiten… Zuzendaritzarekin batzartu gara behin baino gehiagotan eta Olaberriari irtenbideak emateko eskatu izan dugu. Erantzunak ez gaitu asebetetzen, enpresak ez baitu konpromiso zehatzik hartzen eta kontua luzatzen baino ez baita ahalegintzen. Gauzak horrela, mobilizazioa eta borroka funtsezkoak dira akordio batera iritsi ahal izateko. LABen ildo horretan lan egiten jarraituko dugu, Olaberriako lantegian enpleguaren arloan akordio duin bat izatea helburu.

Ilundain gizarteratze eta laneratze enpresarekin adostu dugu bigarren hitzarmenak erosteko ahalmena bermatzea eta atxikimendu sozioafektiboa barne hartzea

Hilabete batzuetako negoziazioen ondoren, LAB sindikatuan —ordezkaritza sindikal osoa baitugu— akordioa lortu dugu Nafarroako Ilundain gizarteratze eta laneratze enpresarekin, bere bigarren hitzarmena sinatzeko. Hitzarmen horrek nabarmen hobetzen du aurrekoa, soldata taula osoan KPIaren igoera ziurtatzen du, eta, lehenbiziko aldiz, aukera ematen du langile bakoitzak ordaindutako baimenak lor ditzan ahaidetasunik gabeko pertsonen zaintzarako.

Beraz, hitzarmen berriak soldata taula osoan bermatzen ditu KPIren igoeraren araberako igoerak, bai oinarrizko soldatetan, bai osagarrietan, eta bermatutako gutxieneko igoera % 1,35era igo da soldata taula osoan. Hori guztia ultraaktibitate mugagabearekin eginen da, eta soldata taula KPIaren arabera igotzen jarraituko da.

Bertze plus batzuei dagokienez, antzinatasunak aldatzea lortu da, eta 5 hirurteko eta 3 bortzurteko egon beharrean, lehen hitzarmenean prezio bera zutenak, 10 hirurteko egotera pasatu da. Horrek erran nahi du langileek maizago kobratuko dituztela antzinatasunak. Gainera, plus hori ere KPIaren hazkundeari lotuta egonen da, eta urteko gutxieneko igoera % 1,35ekoa izanen da.

Berrikuntza gisa, hitzarmenean atxikimendu sozioafektiboa gehitzea lortu da. Ilundain izanen da, lehenbizikoa ez bada, Euskal Herri osoko lehen enpresetako bat baimen hau sartzen bere hitzarmenean. Atxikimendu horri esker, langile bakoitzak odol-ahaidetasuneko graduetan aitortuta ez dagoen pertsona bat gehitu ahal izanen du pertsona hori zaintzeko konpromisoa hartuz, eta ordaindutako baimenak (ospitaleratzea, zaintzagatiko eszedentziak eta gainontzeko baimenak) baliatu ahal izanen ditu, lehen mailako ezkontza-ahaidetasuneko edo odol-ahaidetasuneko senide bat balitz bezala. Hori urrats txiki bat da zaintza sistema publiko komunitario bat eraikitzen joateko, egungo eredutik aldenduko dena.

Hiru puntu horiez gain, langileen lan osasuna kualitatiboki hobetzea lortu da, maila handiko beroaren aurkako protokoloa erantsiz eta norbera babesteko ekipamenduetan hobekuntzak eginez.

Hitzarmen honen bidez, argi uzten dugu gizarteratzeko eta laneratzeko enpresekin dugun konpromisoa, eta erakusten dugu sektore horretan ere aplika daitezkeela munta handiko lan hobekuntzak. Horrela, bai teknikariek, bai laneratze prozesuan dauden pertsonek, beren lana lan baldintza duinetan egiten ahal dute. Bigarrenen kasuan, baldintza duinak izateak –eta baldintza horien alde borrokatzen ikasi izanak– asko laguntzen du gizartean berriz sar daitezen, bai maila sozialean, bai maila laboralean.

Bigarren hitzarmen hau 2026ko bukaera arte egonen da indarrean, eta, beraz, hemendik gutxira bi aldeek berriz ere eseri beharko dute negoziatzeko laneratze enpresa honen hirugarren hitzarmena izanen dena.

Zerbitzu publikoak indartzeko hitzetatik ekintzetara pasatzeko eskatu diegu EAEko erakunde eta alderdiei

Sindikatuok elkarretaratzea egin dugu gaur Espainiako Gobernuak Gasteizen duen ordezkariordetzaren aurrean, enplegua eta langile publikoen soldatak hemen erabakitzea aldarrikatzeko.

LAB, ELA, CCOO, STEILAS eta ESK sindikatuek elkarretaratzea egin dugu gaur Espainiako Gobernuak Gasteizen duen ordezkaritzaren aurrean, zerbitzu publikoak indartzeko eta hauek hemen erabakitzeko egiten ari garen mobilizazioei eta grebei jarraipena emateko.

Estatuko Gobernuak hirugarren urtez jarraian langile publikoen erosteko ahalmenaren galera ezarri nahi duen egun berean, eta Eusko Jaurlaritza osatuta dagoela, sindikatuek erakunde eta alderdi politikoei eskatu diete hitzetatik ekintzetara pasatzeko eta zerbitzu publikoak indartzeko, EAEko langile publiko guztien lan baldintzak hemen erabakitzeko benetako urratsak emanez.

Salatu dugu gure erakundeek, azken urteotan, zerbitzu publikoak ahuldu eta pribatizatzea erabaki dutela, eta horrek ondorio larriak ekarri dituela langile publikoen lan eta baldintzetan zein zerbitzuen kalitatean.

Ildo horretan, argi dugu mobilizatzen jarraituko dugula zerbitzu publikoak indartzeko, pribatizazioarekin amaitzeko eta hemen langile
publikoen enplegua eta soldatak erabakitzeko. Hori guztia negoziazio mahaietan galdutako soldata berreskuratuta, enplegu publikoa sendotuta eta sortuta, eta gaztetzeko planak adostuz, plantillen osasuna bermatuz, euskaraz lan egiteko eta bizitzeko eskubidea bermatuz eta lanaldia murriztuz.

Duela hamar urte eroritako Nafarroako Industria Grafikoaren hitzarmen kolektiboa berreskuratzearen alde gaude

Gaur goizean Iruñean eman dugun prentsaurrekoan azaldu dugu Nafarroako Industria Grafikoaren hitzarmena 2014an erori zela, eta ordutik sektoreko langileen lan baldintzek nabarmen egin dutela okerrera. LABen uste dugu badela garaia tresna hura berreskuratzeko eta langileen baldintzak duintzeko; horregatik, udaren bueltan sektoreko intersindikala deituko dugu.

2014an, Nafarroako Arte Grafikoen sektoreko patronalak PP-UPNk ezarritako lan erreforma baliatu zuen sektore horretako hitzarmen probintziala kentzeko. 1977az geroztik existitzen zen hitzarmena, sektorean gutxieneko baldintza duinak ezartzeko ezinbesteko tresna izan zena.

1990eko urteetan, patronalak hitzarmena desagerrarazteko ahalegina egin zuen, sektoreko langileek 46 egunez greba historiko bat eginez gelditu zutena. Patronala berriz saiatu zen 2009ko negoziazioan, baina berriz ere greban eta bukaera arte borrokatzeko prest zeuden langile batzuekin topo egin zuen. Zoritxarrez, hirugarrenean bai, eta 2014an patronalak hitzarmena ezabatzeko helburua lortu zuen, horretarako PPren eta UPNren lan-erreforma baliatuz.

Hitzarmena erori zenean, negoziazio eremuak aldatu egin ziren: kolektiboak izatetik banakakoak izatera pasatu ziren, eta enpresa bakoitza bere lan baldintzak negoziatzen hasi zen. Hala, enpresa gehienek negoziazio esparru berri hori erabili zuten langileek Nafarroako hitzarmenean aitortuta zituzten eskubideak kentzeko eta Espainiako baldintzak ezartzeko.

Hamar urte igaro dira ordutik, eta denborak erakutsi du Nafarroako Industria Grafikoaren hitzarmena nahitaezko tresna dela sektore osoak gutxieneko lan baldintza duinak izan ditzan. Orain, 1994ko eta 2009ko grebak egin zituzten beteranoei belaunaldi berriak gehitu zaizkie, eta, hala, historikoki borrokalaria izan den sektore bateko erreleboa hartu dute.

Hartara, hitzarmen hura erori zenetik hamar urte joan diren honetan, LAB sindikatuan iragarri nahi dugu bertze borroka aldi bat zabalduko dugula lapurtu zuten hura berreskuratzeko. Sektorean ordezkaritza handiena izanik (ia %40koa), Hitzarmen honekiko konpromiso irmoa adierazi dugu eta datorren ikasturtean beharrezko mobilizazio eta interpelazioak eginen ditugu tresna hau berreskuratzeko. Hasteko, sektoreko intersindikala deituko dugu, sindikatu guztien artean dinamika bateratua egiten saiatzeko. Patronalak argi izan dezala LAB aurrean izanen duela, lantokietan eta kalean, askotan erakutsi izan duen bezala.