2025-12-18
Blog Page 97

Lizarrako langile baten heriotzak 48ra igo du Euskal Herrian aurten hildako langileen kopurua

Gaur goizeko 10:45ak aldera leherketa handi bat izan da Lizarrako ardogintza sektoreko Agralco S. Coop enpresan. Horren ondorioz, Villatuertako Lamaison enpresako 56 urteko langile bat hil da, mantentze-lan industrialetan aritzen zena. Bertze heriotza honekin, gutxienez 15 langile hil dira aurten Nafarroa Garaian. LAB sindikatuak salatu nahi du foru erkidegoa Espainiako Estatuaren buruan dagoela lan istripuei dagokienez, eta exijitzen du Nafarroako Gobernuak lehenbailehen bere gain har ditzala lan ikuskaritzaren eskumenak eta beharrezko baliabideak jar ditzala enpresarien gaineko kontrola sakona eta eraginkorra izan dadin.

LAB sindikatuak bere babes eta elkartasun osoa adierazi nahi die hildako langilearen familiari, lankideei eta gertukoei. Sindikatuak bildutako datuen arabera, langilea silo bat soldatzen ari zen leherketa handi bat gertatu denean, eta, ondorioz, hil egin da. LABek ikerketa zorrotza eskatzen du gertakariak eta horien ondorioz sor litezkeen erantzukizunak argitzeko.

Laneko heriotza berri honek, aste honetan Euskal Herrian izan den hirugarrenak, agerian uzten du gaitz sozial eta laboral hau eragozteko neurriak berehala hartu behar direla. Horretarako, funtsezkoa da erakundeen kontrola; hau da, erakundeek lan-osasunari buruzko araudia benetan bete dadila eskatzea. Nahitaezkoa da patronalari lan osasunaren araudia betearaztea, behartzen ez bazaie, langileak zigorgabetasun osoz hiltzen baitituzte.

Lan Ikuskaritzak 10 ikuskatzaile baino ez ditu Nafarroa osorako; eta erkidego honetan, adibidez, 26.000 lan-istripu traumatiko erregistratu ziren 2023an. Argi gelditzen da, beraz, enpresariak lan prebentziorako legea betetzera behartzeko baliabideak ez direla batere nahikoak, eta horren ondorioak nafar langile klaseak ordaintzen dituela, hildako askorekin: 2018tik, batez bertze, 13 hildako urtean; aurten, eta oraindik urtea bukatu gabe dagoela, gutxienez 15 hildako.

Hil ala biziko kontua da. Nafarroako Gobernuak berehala eskatu behar du Lan Ikuskaritzaren eskumenak bere gain hartzea, ahalik eta lasterren beharrezkoak diren baliabideak jartzeko enpresaburuak lan prebentzioaren inguruko araudi guztia betetzera eraginkortasunez behartze aldera.

[IRITZIA]: Pobreak ez dira, aberatsak baizik

Urriaren 17a da Pobreziaren kontrako Eguna eta abagunea baliatuta, Jaime Iribarren Ekintza Sozialeko Nafarroako arduradunak iritzi-artikulua idatzi du, pobreziaz, pobretzeaz… eta aberatsez.

Urriaren 17a Pobrezia Errotik Desagerrarazteko Nazioarteko Eguna izendatu zuten Nazio Batuek,1987an. Hiru hamarkada baino gehiago igarota, errealitatea tematia da, eta, desagertu beharrean, gero eta gehiago dira gutxiengo pribilegiatu baten interesak defendatzeko diseinatutako sistema ekonomiko baten ondorioak pairatzen dituzten gizakiak.

Egun hauetan datuak eta hausnarketak irakurri eta entzuteko aukera izango dugu, egoerak ez duela itxura onik erakutsiko digutenak. Adierazpen instituzionalak ere aldarrikatuko dituzte, desberdintasunaren aurkako borrokan konpromisoa erakutsiz. 2019an berritutako Pobreziaren eta Desberdintasunaren Aurkako Nafarroako Itunean konprometitutako neurri zehatzak ezartzeko Nafarroako Parlamentuak aho batez emandako babesa gogoraraziko digute.

Balio-krisi sakoneko une batean bizi gara. Askatasuna irabaziak lortzeko gaitasunarekin lotzen da, horretarako beste gizaki bat ustiatu behar izatea edo aurrekaririk gabeko krisi klimatikoa eragin behar izatea axola gabe. Eskuinak ezkerraren oinarrizko kontzeptuez jabetzen doaz, eta, beraz, berdintasunak, popularrak, demokraziak edo askatasunak jada ez dute gauza bera esan nahi. Liberalen eta kapitalisten garaipen handia da desberdintasunen, banaketaren eta justizia sozialaren aurka borrokatzeko pentsatutako kontzeptuak merkantzia huts bihurtu izana. Adibidez, etxebizitza bat jabetzan izatea askeago izatearekin lotzen da, nahiz eta bizitza osoko errentaren erdia horretara bideratu behar izatea ekarri.

Sistema ekonomiko kapitalistak birziklatzeko duen beharrak markatutako norabidean dabil mundua, gutxiengo pribilegiatu batek dominazio postuetan jarrai dezan. Zainketen kate globalak, latitude ezberdinetako emakumeak esplotaziora eta sozialki aitortuak ez diren eta askoz gutxiago ordaintzen diren lanetara kondenatzen dituztenak, definizioz eta ekintzaz sistema matxista baten giltzarri dira. Oligarkiak aldaketa kosmetikoen bidez kapitala ateratzeko modu berriak –kapitalismo berdea edo marroia– posible ote diren eztabaidatzen duen bitartean, ezkerrak zailtasunak ditu oraindik proposamen emantzipatzaile bat hegemoniko bihurtzeko.

Eskuinak, muturrekoa izan beharrik gabe, sektore ahulenei gorroto eta seinalamendu diskurtsoa aldarrikatzen jarraitzen du, gero eta txiroagoak diren klase ertainei beldurra eta ziurgabetasuna helarazteko, elkarren aurka egiteko helburuarekin, mehatxu faltsuak eta etsaiak sortuz, berez klase berekoak garen sektoreen banaketan sakontzeko: langile klasea. Ez dadin gerta elkarrekin indartsuagoak garela pentsatzea. Oraindik ere bada jarrera ustez erradikaletatik tranpan erori eta ustezko langile-aristokrazia pribilegiatuaz hitz egiten duenik, borroka-prozesu eraldatzaileen ondorioz lortutako eskubideak eta egun batetik bestera desager daitekeen maila ekonomiko prekarioa nahastuz.

Egun, enpleguak ez du bizitza duina garatzeko adina diru sarrera bermatzen. Langabeziak aspaldi utzi zion adierazle fidagarria izateari, lan-prekarietateak pobrezia eragiten baitu termino ekonomiko objektiboetan biztanleria aktiboaren eta pasiboaren artean. Nafarroan, pentsiodunen %40k 1.134 euro baino gutxiagoko ordainsaria jasotzen dute. Genero arrakala handitu eta biderkatu egiten da erretirora iristean. Gehiegi luzatuko ginateke beste latitude batzuetatik iritsitako gure bizilagunen egoera, arraza-bereizkeria pairatzen dutenak, etxebizitzaren arazoa eta beste hainbat gai gogoratzean. Ez dira politikoki zuzenak diren diskurtsoak edo errepikatzen diren zifrak. Pertsonak eta bizitzak dira. Gorputz horietan, menderatze-ardatzak biderkatu egiten dira, eta prekarietateak eta pobreziak indar handiagoz eragiten dute.

Zalantzarik gabe, gure esku dagoen guztia jaso eta lagundu beharko dugu. Zor historikoa dugu herri pobretuekin, baina baita ardura politikoa ere, diasporak eragiten dituzten egoerak aztertzera behartzen gaituena. Egoera bidegabe hau politizatu behar dugu, munduaren bi heren kondenat dituen zapalkuntza ekonomikoa iraultzeko beharrezkoak diren aldaketak bultzatzera pasatzeko. Eta zer esan etxebizitzaz, merkatu ondasun bihurtuta. Prezioak arautzeko eta jaisteko esku-hartze publikoa eta alokairu publiko eta eskuragarriaren aldeko apustu irmoa funtsezko ardatzak izan behar dira pertsona orok bizitza oso bat garatu ahal izateko etxe bat izateko eskubidea duela uste dugunontzat.

Ezkerreko mugimendu sozial, sindikal eta politikoek ezin dugu defentsiban jarraitu egoeraren zergatia azaldu nahian. Aktibatu eta erasora pasatu behar dugu arduradunak seinalatuz eta jendartea politizatu beste eredu justuago, bidezkoago eta jasangarriago baten aldeko alternatiba eraikitzaile baten inguruan. Egiak zintzotasunetik hitz egitera behartzen gaitu. Baliabideak mugatuak direnez, enpleguaren, zaintzaren eta aberastasunaren banaketa aldarrikapen bidezkoa eta beharrezkoa da. Beraz, lanaldia murriztearekin batera 1.600 euroko gutxieneko soldata exijitzea, eta bizitza duina izateko proiektuen bermeak eskaintzen dituzten zerbitzu publiko sendoen sareaz hitz egitea, zalantzarik gabe, irabazi beharreko batailak dira, neoliberalismoak indarra hartzea nahi ez badugu.

Eta etsai faltsuak identifikatuz despistatzen saiatzen diren bitartean, has gaitezen espoliazioaren benetako erantzuleak salatzen. Izen-abizenak dituzte. 300 milioi euro baino gehiagoko iruzurra egiten diote urtero Nafarroako ogasun publikoari. Pobreziak arduradun zuzenak ditu: aberatsak eta haien pribilegioen alde egiten diren politikak.

Ezkertiarrok klase borroka berreskuratu behar dugu eta benetako erreferente bihurtu langabe, langile prekarizatu, ziurgabetasunez inguratutako gazteria, pertsona migratu, zaintzaren arloko emakume* langile eta autonomo txiki.

UDALHITZeko negoziazioetan parte hartuko dugu, baina irmotasunez jokatuko dugu jarrera aldaketarik ez badago

Gaur, hilak 17, aspaldiko partez, EUDELek udal administrazioan ordezkaritza dugun sindikatu guztiak deitu gaitu, banan banan, UDALHITZeko mahaia irekitzeko asmoa ofizialki adierazteko.

LABek udal administraziorako erreferentziazko hitzarmen on bat izatea aldarrikatu du betidanik. Horregatik, positiboki baloratzen dugu EUDELen aldetik adierazi duten jarrera aldaketa eta luzatu diguten deialdiari baietz erantzun diogu. Jarrera aldaketa honetan, baloratzen dugu eragin zuzena zan duela tokian toki zein sektore publikoan egindako dinamika mobilizatzaileak.

Hauxe izan da EUDELetik egin diguten proposamena:

– UDALHITZeko testu berriaren zirriborroa helaraziko digute. Bertan, eguneraketa legalak sartuta egongo dira. Sartu omen dituzte ere hainbat udaletan onartu diren hainbat aspektu.

– Gure aldarrikapenak zeintzuk izango diren eskatu dizkigute.

– Metodologia eta kronograma bat proposatuko digute.

LABen aldetik, benetakoa eta integrala izango den negoziazioa eskatu diegu. Ez dugu nahi UDALHITZen legediarekiko eguneraketa bat soilik. UDALHITZ berria eta loteslea nahi dugu, udal administrazioko langileen lan baldintzak hobetuko dituena eta beren beharretara egokitzen dena. Zentzu horretan, EUDELen dauden alderdi guztiei eskatzen diegu jarrera irmoa izan dezatela zerbitzu publikoak eta langileen eskubideak bermatuko dituzten lan baldintzak negoziatzerako orduan.

Orain arte, EUDELen, Espainiako Estatuak erabakitzen duenarekiko menpekotasuna egon da. Espainiako Gobernuaren esku daudelako gure lan baldintzen erregulazio asko. Horregatik, gure erabakitzeko eskubidea defendatzeko kemen politikoa agertzearen beharra adierazi dugu ere, aurreko ikasturtean burututako grebetan aldarrikatu dugun moduan.

Bitartean, bilera hauek hasi baino lehen, EUDELetik hurrengo gomendioa bidali zaie Udalei: tokian tokiko negoziazio mahaiak ez irekitzea.

LABen iritziz, UDALHITZeko negoziazioa 14 urtez blokeatuta egon eta gero, ez da modurik hoberena negoziazio prozesu hau hasteko. Blokeo horren eraginez, tokian tokiko negoziazioetara jo izan dugu, eta EUDELen lortu ez dena, Udal batzuetan lortu dugu ekintza sindikalari eta langileen inplikazioari esker.

LABek ez dio ekintza sindikal horri uko egingo, are gutxiago, UDALHITZeko mahaia ez dagoenean oraindik irekita, adostasunik izango dugun ikusteke dagoenean eta negoziaketa bera ez dagoenean oraindik abiatuta. Zentzu horretan, benetako jarrera negoziatzailea baldin badago, gomendio hori atzera bota beharko lukete. Horrela eskatu diegu.

Ikusiko dugu zer ematen duen mahai honek. LABek arduraz jokatuko du. Negoziazioetan parte hartuko dugu, baina irmotasuna adieraziko dugu jarrera aldaketarik ez badago.

Pintaketa faxistek gure jarrera antirrazista berretsi baino ez dute egiten

IRSE elkarteak kudeatzen duen nerabeentzako egoitza-baliabide batetik gertu kutsu faxista eta arrazista duten pintaketak agertu dira. Baliabide horren erabiltzaileen aurka “Etorkinak kanpora!” eta antzeko mezuak dituzten pintaketak egin dituzte. LAB IRSEtik gure kezka adierazi nahi dugu.

Horrelako gertaerek berretsi baino ez dute egiten LAB sindikatuak lan eta bizi baldintza duinen alde egiten duen borroka, pertsona guztiek eskubide eta aukera berdinak izan ditzaten. Horrenbestez, era guztietako gorroto-mezu eta praktiken aurrean gure erabateko gaitzespenean ere berresten gara.

Nafarroan azken hiru urteetan altueratik erorita 10 langile hil direla salatu dugu

Nafarroa Garaian marka guztiak hausten ari dira lan istripuei dagokienez. Horixe salatu dugu LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuok gaur Iruñean eginiko elkarretaratzean. Arazoaren larria zenbaki zehatzetara eramanda, azaldu dugu Nafarroan iaz 23.000 istripu traumatiko erregistratu zirela eta dagoeneko Espainiako estatuan daturik okerrenak dituen erkidegoa dela. Horren erantzule Nafarroako enpresariak egin ditugu, eta Nafarroako Gobernuari eskatu diogu Lan Ikuskaritzako eskumenak hartzeko, enpresariei legea baliabide gehiagorekin eta efektiboki betearazteko.

Iruñeko Gazteluko plazan aldamio bat paratu dugu sindikatuetako kideok. Eta aldamiotik zintzilik, langile bat irudikatzen zuen maniki bat. Modu horretan salatu nahi izan dugu altueran gertatzen diren lan istripuen intzidentzia handia. Konparazio batera, azken hiru urteetan 10 langile hil dira Nafarroan altueratik erorita.

2022an lau langile hil ziren altueran erorita: bat Garesen (obra batean); beste bat Donamarian (toldo bat jartzen); Ablitasko langile bat Aragoin gertatutako istripu hilgarri batean; eta laugarren bat CINFAren Ollokiko lantegian altueratik erori eta bi astera. 2023an bi langile hil ziren Andosilla eta Cintruenigoko obretan altueran gertatutako lan istripuen ondorioz. Beste langile bat larri zauritu zen 14 metroko erorikoaren ondorioz. Eta 2024an, oraindik urtea bukatu gabe dagoela, lau langile hil dira altueran gertatutako lan istripu hilgarrien ondorioz Arriben (obra batean), Iruñean (FCC enpresaren hondakinak biltzeko kamioi batetik erorita), Irunberrin (obra batean) eta Olletan (28 urte besterik ez zituen astearte honetan hildako langileak, zortzi metroko altuerako telefono-zutoin batetik erorita). Gainera, bertze bi langile larri zauritu ziren Barañainen eta Zizur Nagusian izandako bi lan istriputan.

Nafarroako Gobernua eta NOPLOI Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutua bera errealitate horren jakitun dira. Bi erakundeek badakite enpresaburuek ez dituztela beharrezko prebentzio neurriak bermatzen. Beste alde batera begiratzen dute Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko legea betetzeari uko egiten dioten CENeko enpresarien betebeharrak sistematikoki ez betetzearen aurrean, legea urratzeak langileak beren lanpostuetan hiltzea dakarrela jakinda.

Hala ere, Nafarroako Gobernuak eta NOPLOIk baliabide publikoak erabiltzen dituzte kanpaina espezifikoetan eta enpresen neurriko aholkularitza juridikoan; baina istripuen eta hildakoen kopurua ikusita, erabat ez-eraginkorrak eta antzuak dira.

Nafarroan dagoen laneko ezbehar tasa handiari galga jartzeak konponbidea du: Nafarroako enpresaburuei beren betebeharrak betearaztea, langileen bizitzak garrantzia baitu. Baina ikusita Espainiako Lan Ikuskaritzak 10 ikuskatzaile baino ez dituela Nafarroan CENeko enpresaburuek legea betetzen dutela bermatzeko, eta baliabiderik eta ikusita eskumenik ez izateak Nafarroako langileen heriotzak dakartzala, eskatzen dugu Nafarroak eskumen guztiak bere gain har ditzala ahalik eta lasterren Nafarroako Lan Ikuskaritza propio bat izateko, baliabide eta eskumen nahikoak dituena Nafarroan langile gehiago hiltzea eragozteko.

SEAk berriro ere bertan behera utzi du Arabako egurgintzako mahaia

Maiatzean bertan behera utzitako bileraren ostean, gaurko deituta zegoenarekin ere beste horrenbeste egin du, baina oraingoan ez du esan bertan behera uzten duenik, atzeratu egiten duela baizik, baina argudiatutako arrazoia berdina da, “ez dela baldintzarik ematen patronalaren plataforman aldaketarik egiteko”.

Gogoratu behar dugu negoziazioaren laugarren bilera zela gaur egin beharrekoa. Hau da, negoziazioa hasi berria denean patronalak dagoeneko blokeatu du mahaia. Lehen bileran sindikatuok plataformak aurkeztu genituen. Bigarrenean patronalak berea. Hirugarrenean, eztabaida eman zen, baina mugimendurik ez.

Gogoratu behar da SEAren proposamenean lanaldia ez dela murrizten, eta hiru urtetako hitzarmen batean lehen bietan soldata izoztea planteatzen duela. Benetan uste ahal du sindikaturen batek ontzat emango duela proposamen hau? Etsigarria baino, iraingarria dela baloratzen dugu. Aitzakitzat jartzen du urte honen hasieran sektorean %10,8ko arautzea egon dela soldata tauletan. Enpresek bazekiten zer zegoen sinatuta, eta hitzarmenaren bitartean langileei igoera altuagoak egiteko aukera izan dute, gerora arautzea hobeto banatu ahal izateko. Baina nahiago izan dute beren poltsikoetan mantendu, eta orain, diru gose horrekin, bi urtez soldatak izoztea eskatzen dute. Gipuzkoan sinatu den egurgintzako sektoreak %42,5eko taula arautzea du urte hasierara, eta gerora KPIarekiko igoerak. Urteetan enpresek soldatak igo izan dituztenez, orain arautzea ez da aparteko buruhaustea izango.

LABetik argi ikusten dugu patronalak bere negoziaziorako borondate eza erakutsi duela. Ezin da besterik ulertu. Bada, SEAk dioen bezala, baldintzak sortu beharko ditugu beren blokeo posiziotik mugiarazteko. Sektorea etor daitekeenaren aurrean prestatzen joan behar da, eta bide horretan, hurrengo egunetan intersindikala deitzeko unea dela uste dugu LABen. Edonola ere, langileon batasuna izango da hitzarmena duin berri baterako berme bakarra, eta horretan buru-belarri jarriko gara.

Atzo Loiun gertatutako AMIANTEC 3000 enpresako langilearen heriotza ez zen kasualitatea izan

Atzo Loiun Gecsa enpresan lanean ari zela hil zen langileak AMIANTEC 3000 enpresarentzako lan egiten zuen. 47 urteko langile urduñarra erorketa baten ondorioz hil zen. AMIANTEC 3000 enpresak urteak daramatza lan osasun eta prebentzioko neurri egokirik gabe langileak lan egitera behartzen. Horregatik, duela urtebete, enpresa honen kontra lan-ikuskaritzan salaketa jarri zuen LABek.

Atzo, Loiuko Gecsa enpresan, AMIANTEC 3000 azpikontratak teilatuan amiantoa kentzeko lanak hasi zituen. Lanak hasi baino lehen, LAB sindikatuaren delegatuek lan hauen inguruko informazioa ezagutzeko bilera eskatu zioten Gecsari, eta enpresak ukatu egin zuen. Ordu batzuk beranduago, 47 urteko langile urduñarra 9 metroko altueratik erori zen eta bertan hil zen.

LAB sindikatuan susmoa dugu AMIANTEC 3000 enpresak, amiantoa kentzeko lanetan jarduten duenak, ez dizkiela langileei lan baldintza egokiak bermatzen eta langileen osasunaren eta ingurumenaren kontrako jarduerak egin izan dituela. Susmo hau egia bihurtuz joan zen, bertan lan egiten zuten hainbat langile LABeko kideekin harremanetan jarri eta bertan ikusi eta jasan zituzten praktiken berri eman zietenean.

Hainbat izan dira enpresa horretan lanean hasi eta hortik gutxira enpresa utzi duten langileak, bertako praktikak ikusi eta pairatu ostean. AMIANTEC 3000 enpresa lan osasun eta prebentzio neurrik gabeko enpresa bat dela esan dezakegu.

Horregatik, duela urtebete, AMIANTEC 3000ren kontrako salaketa bat jarri genuen lan-ikuskaritzan. Bertan hainbat irregulartasun salatu genituen, horien artean, altuerako lanetan ez zela beharrezkoak ziren segurtasun neurriak hartzen, eta baita hauek ere:

-Amiantoaren eraginpean jartzearen aurrean neurri egokirik ez hartzea.

-Desamientatze plan egokirik ez egotea.

-Amiantoa kendu, mugitu eta biltegiratzeko neurri egokirik ez egotea.

-Langileek ekipo egokirik ez izatea desamiantatze lanak egiteko.

-Norbera babesteko ekipo egokirik ez izatea (amiantorako espezifikoak zein orokorrak).

– Gehienezko lan orduak ez errespetatzea, orokorrak zein amiantoarekin lan egiteko espezifikoak.

-Fitxaketa sistema egokirik ez egotea.

-Langileek lan osasun eta prebentzioan formakuntzarik ez jasotzea.

-Informazio eta formakuntza orokor eta espezifiko nahikorik ez jasotzea.

-Mediku azterketa egokirik ez egitea

-Langileen kontrako santzioak eta presioak egotea

-Higiene, garbiketa eta deskontaminazio egokirako neurririk ez egotea

AMIANTEC 3000 enpresan lan osasun eta prebentzio neurririk ez zegoela esateaz gain, orokorrean lan baldintza oso prekarioak ezartzen dituen enpresa bat dela esan daiteke. Gainera, hainbat langile migratu eta arrazializatuen egoera zaurgarriaz baliatzen da horretarako.

Aipatu beharra dago lan ikuskaritzan jarritako salaketak, langileek behar bezalako informazio eta formakuntzarik ez zeukatela eta azterketa mediku egokirik egiten ez zietela egiaztatu zuela soilik. Beraz, kasu honetan zein bestelako kasu larrietan, ikerketa sakonagoak eta presentzialak oso beharrezkoak direla uste dugu. Horretarako, funtsezkoa da erakundeen kontrola, lan-osasunari buruzko araudia behar bezala bete dadin.

Ezinbestekoa da patronalari lan osasunerako araudia betearaztea, behar bezalako baliabide eta neurriak hartuz. Izan ere, behartzen ez badira, inpunitate osoz hiltzen gaituzte.

Beraz, enpresa honen gaineko behar bezalako ikerketak eta neurriak hartzea eskatzen dugu, eta baita ere lan istripu gehiago ez gertatzeko berehalako neurriak har daitezela. AMIANTECeko langileek lan baldintza egokiak dituztela bermatzen ez den bitartean, enpresa honen jarduna geratzea eskatzen dugu.

Honekin batera, kasu hauen aurrean mobilizatzea eta egoera salatzea funtsezkoa dela ikusten dugu. Beraz, bat egiten dugu bihar, urriaren 17an, Urduñan zein Loiun egingo diren mobilizazioekin eta bertan parte hartzeko deia luzatzen dugu.

Urduñakoa Aiaraldeko Greba Batzordea-SOS Aiaraldea ekimenak antolatu du eta Foru Plazan izango da 19:00etan. Loiukoa aldiz, herritar talde batek deitu du eta udaletxean izango da, 19:30ean.

Urriaren 21ean mobilizazioak Hego Euskal Herriko hiriburuetan eta Tuteran “STOP genocidio, langileok Palestinarekin” lemarekin

Gernika-Palestina herri ekimenaren deialdiari erantzunez, LAB, ELA, CCOO (EAE eta Nafarroa), UGT (EAE eta Nafarroa), ESK, CGT/LKN, STEILAS, Solidari, EHNE Nafarroa, Etxalde eta HIRU sindikatuok ere mobilizazioak egingo ditugu datorren urriaren 21ean.

Mobilizazioak 12:00etan izango dira Bilbon (Plaza Zirkularrean), Gasteizen (Andra Mari Zurian) eta Tuteran (Foruen Plazan) eta 11:30ean Donostian (Alderdi Eder) eta Iruñean (Udal Plaza).

LABetik dei egiten diegu langile eta herritarrei mobilizazio hauetan parte hartze eta Euskal Herrian zehar arratsaldeko 7etan Gernika-Palestina ekimen herritarrak deitu dituen mobilizazioak babestera.

Genozidioari STOP. Langileok Palestinarekin. Sindikatuon manifestua

Urrian urte bat betetzen da Israelek bete herri palestinarraren aurkako indarkeriaren azken eta enegarren erasoa hasi zuenetik. Eskalada beliko hori Gazan hasi zen, eta berehala hedatu zen lurralde palestinar guztietara. Palestina, Estatu Batuek, Europar Batasunak eta nazioarteko komunitatearen zati handi batek emandako inpunitatearekin benetako genozidioa pairatzen ari da Israelen eskutik. Palestinar herriaren aurkako erabateko gerra honek, 42.000 palestinar baino gehiago erail ditu, horietatik gehienak haurrak direlarik. Jerusalem eta Zisjordaniako palestinarren aurkako bortizkeria nahiz Israelen gerra krimenak etengabeak izaten ari dira, eta genozidio hau mundu oso zuzenean ikusten ari da.

Ezerk ez du inoren lurraldea okupatzea legitimatzen, ezta gerren ondorio krudelak ere, ez eta populazio oso bat suntsitzea, giltzapetzea, edota ukatzea ere. 2024. urte honetan, ordea, inoiz gertatu den genozidiorik krudelenetariko baten lekuko gara, eta halere, nazioarteko komunitateak ez du izugarrikeria honekin bukatzea lortu. Izugarrikeria diogu, bi daturen bidez soilik ikusaraz dezakegulako genozidio palestinarraren irismena: Israelgo armadak, Israelgo estatuak alegia, dagoeneko 42.000 palestinar erail ditu, eta Gazako kaleen eta azpiegituren %70 suntsitu ditu. Bi datu soilik, ondorio humano, sozial eta politiko larriak dituen Nakbha baten aurrean gaudela baieztatzeko. Israelek Libanori eraso eginda, milaka hildako eta suntsipen gehiago eragingo duen urratsa egin du. Non eta nola amaituko den ez dakigun espirala abiatu da.

Palestinak gure elkartasuna behar du, baina batez ere konponbideak behar ditu. Ezin dugu Palestina bakarrik utzi. Palestinar herriak amets egiteko, bere etorkizuna erabakitzeko, aske izateko eta duintasunez bizitzeko eskubidea du. Horregatik, premiazkoa da denbora gehiegi irauten duen genozidio honi irtenbideak aurkitzea. Ildo horretan, bide diplomatikoak ireki behar dira berehalako su-etena eta Palestinaren kolonizazioaren eta okupazioaren amaiera nahiz eskubide nazionalak erdigunean jarriko dituen ebazpen politiko integrala lortzeko.

Basakeria honekin amaitzea behar-beharrezkoa da eta horregatik, giza eskubideak urratzen dituenarekiko konplizitate oro amaitzea eskatzen dugu. Langile klaseari presio-neurri guztiak aktibatzen jarrai dezagun eskatzen diogu, Israelek Nazio Batuen ebazpenak errespeta ditzan eta eskualdean bake nahiz egonkortasun egoera bat lor dadin. Gainera, gure erakundeei apartheidaren, gizateriaren aurkako krimenen eta herri palestinarrak pairatzen duen genozidioaren konplize izateari utz diezaioten exijitzen diegu.

Amaitzeko, manifestu hau sinatzen dugun sindikatuok langile klaseari dei egiten diogu urriaren 21, astelehena, eguerdiko 12:00etan, Gernika- Palestina herri ekimenarekin elkarlanean Iruñean, Bilbon, Gasteizen, nahiz Tuteran, eta 11:30etan Donostian deitu ditugun mobilizazioak babes ditzan. Aldi berean Gernika-Palestina Herri ekimenak egun berean herrietan arratsaldeko 7etan deitu dituen mobilizazio herritarretan parte hartzeko deia luzatzen dugu.

Langile bi hil dira altueratik erorita egun berean

Gaur goizean 2 langile hil dira altueretako erorketen ondorioz Euskal Herrian. Lehena 28 urtekoa, Nafarroako Olletan, telefonia poste batean igota, Movistarrentzako lanean ari den Elecnor enpresak era berean azpikontrataturik duen enpresa batentzako lanean ari zela. Bigarrena Loiun, 47 urteko langilea, Gecsa enpresaren azpikontrata batentzako desamiantatze lanean ari zela, teilatutik erorita. Bi hauekin, gutxienez 47 dira urte hasieratik Euskal Herrian hildako langileak. Lehenik eta lehen, LAB sindikatuak elkartasun eta babes osoa adierazi nahi die hildako langileen senide, lagun eta lankideei.

Nafarroako Olletan telefonia poste zahar batean kobrea kentzen ari zen langilea, poste eta guzti erori da honek antza bere pisuari ezin eutsi, 8 metroko erorikoa eraginez. Iaz istripu hilgarri oso antzekoa gertatu zen Araban, honetan ere postearen egoera txarrak ez zuen langilearen pisua eutsi ahal izan. Bistan da beharrezkoak diren bitartekoak balitu ez zukeela postean zintzilik ibili beharko eta istripua ekidin zitekeela. Kasu hauetan Movistar- ek ez ditu altueretarako saskidun kamioi egokiak erabiltzen kostuak gutxitzeko, eta berriki hainbat santzio jaso ditu neurriak ez hartzeagatik. Dirudienez, merkeagoa zaie langilearen heriotza.

Gaur hildako bigarren langilea, azpikontrata batekoa zen eta Loiuko Gecsa enpresan teilatuan desamiantatze lanak egiten hastera zihoan. Atzo, lanak hasi baino lehen, LAB sindikatuaren delegatuek desamiantatze lanen inguruko informazioa ezagutzeko bilera eskatu zioten Gecsari, enpresak ukatu zuelarik. Gaur goizean, langileak 9 metroko erorikoa izan du eta bertan hil da.

Patronalak absentismo faltsu baten gezurra bolo bolo darabilen garai honetan, bere heriotz zerrenda beltza handitzen dihardu. Gaurkoekin, 47 langile hil dira honezkero Euskal Herrian urte hasieratik. Lanak eta prekaritateak eragindako istripu hilgarri hauen artean asko dira altueratik erorikoek eragindakoak, sinpleki enpresek lan osasunerako araudia betetzen ez dutelako.

Azken 10 urteetan, Euskal Herrian, gutxienez 81 langile hil dira altueratik erorikoen ondorioz, gehienak eraikuntzaren sektorean. Gaurko heriotzekin, 8 langile hil dira aurten arrazoi horrengatik.

Horrenbestez, eta lan-arriskuen prebentzioari buruzko legea indarrean sartu zenetik ia 30 urte igaro ondoren, gaitz sozial eta laboral hori saihesteko neurriak hartu behar dira berehala.

Horretarako, funtsezkoa da erakundeen kontrola, lan-osasunari buruzko araudia bete dadin eskatzeko. Ezinbestekoa da patronalari lan osasunerako araudia betearaztea, izan ere ez bazaie behartzen, inpunitate osoz hiltzen gaituztelako.

Altueretako erorketen ondorioz gertatzen diren istripuak salatzeko, datorren ostegunean, urriaren 17an 11:00etatik aurrera, LAB, ESK, STEILAS, EHNE-Etxalde-HIRU eta CGT/LKN sindikatuok ekimena egingo dugu, Iruñeko Gazteluko plazan, “Patronalak amilarazten gaitu” lemarekin.