2025-12-24
Blog Page 93

LABek beste lau kanporatze gelditu ditu Osakidetzan, 15 milioi eurotako zenbatekoa dutenak #LortuDugu

Garbiketa, garraioa eta ikuztegien pribatizazioak dira.

LAB sindikatuak Kontratuen inguruko Errekurtsoen Administrazio Organoaren (KEAO) 4 ebazpen jaso ditu aste honetan, sindikatuaren salaketak aintzat hartu eta pleguak, iragarkia eta esleipen prozedura baliogabetzeko. Era berean, KEAOk jakinarazi digu ikerketa berezi bati ekin diola LABek inpugnatutako beste prozedura batean.

Horiek dira Osakidetzak kanpora atera nahi zituen lanak, sistema publikoa ahultzeko eta azken urteetako langileak mespretxatzeko politikarekin jarraitzeko asmoa erakusten dutenak. Osakidetzak milaka pertsona ditu zerrendetan lan horiek egiteko gaitasuna dutenak:atizazioak bultzatzen dituztenei aurre egingo diegu. LABek eskatzen du Osakidetzan milaka lanpostu jokoan jartzen dituen praktika horri muga argiak jartzeko.

Honezkero ohikoa bihurtu da sindikatu honek erabat justifikatu gabeko kanporatzeak geldiaraztea. LABek, pribatizazioen aurkako estrategia abian jarri zuenetik, 193 milioi eurotik gorako balioa duten hogei pribatizazio baino gehiago geldiarazi ditu.

– Bereziki garrantzitsua da Gorlizko Ospitaleko ikuztegi-zerbitzua geldiaraztea; izan ere, hirugarren aldiz gelditu dugu Bizkaian ikuztegiak kanpora ateratzea. Lan-hitzarmenean honela idatzita dago: “Osakidetzak, akordio hau sinatzean, bere gain hartzen du erakunde publikoak Bizkairako ikuztegiko zerbitzu propio bat sortzeari buruzko konpromiso espezifikoa, eta konpromisoa hartzen du Akordioa indarrean dagoen bitartean abian jartzeko, Osakidetzako zentroek azpikontratatutako zerbitzuak pixkanaka bere gain hartzeko, dagozkien kontratuak amaitu ahala.”

16 urteren ondoren, Osakidetzak argi utzi du ez duela hitzartutakoa beteko, eta LABek ahalegin guztiak egingo ditu egungo zuzendaritza bete gabe dauden konpromisoak hartzera behartzeko eta Osakidetzak, gutxienez Bizkaian, garbitegi zerbitzu propioa izan dezan. EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak Santa Marinako garbitegia kanpora ateratzea geldiarazi zuen epaiaren ondoren, Osakidetzari maniobra-marjina ahalik eta gehien murrizten dion beste albiste handi bat da hori.

Basurtuko Unibertsitate Ospitaleko pabiloien arteko barneko osasun-garraioa langile publikoek egin beharreko lanei dagokie. Sektore publikoko kontratuen legeak argi uzten du administrazioaren lehentasuna zereginak bitarteko propioekin egitea izan behar dela. Ehunka pertsona ditugu zerrendan, Osakidetzaren deiaren zain, osasun-garraioko zereginak egiteko. Hala ere, Basurtuko Zuzendaritza gezurretan ari da bere pleguetan, lan hori egiteko giza baliabiderik eta baliabide materialik ez duela ziurtatu baitu. Gainera, baieztapen horrek, faltsukeriaren ondorioz, ez du argudiorik; beraz, KEAOk arrazoia eman dio LABi.

Emergentziak-eko eta Transfusio eta Giza Ehunen Euskal Zentroko Garbiketa- eta desinfekzio-lanei dagokienez, agerikoa da Osakidetzak kanpoko enpresak elikatzen jarraitu nahi duela, Osakidetzako zentroen garbiketa-lanez pixkanaka jabetzen ari direnak, zerbitzuetako langileen plaza kopurua gutxieneko mailetara murrizteraino. Denok dugu garbiketa publikoko langileen profesionaltasunaren berri, ez bakarrik Osakidetzan, baita administrazio gehiagotan ere. Galdera da: zer interes ezkutatzen dira lan horiek enpresa pribatuei esleitzean? Badakigu interes horien izaera interes orokorraren aurkakoa dela, eta, beraz, berriro diogu kudeaketa horren helburua osasun publikoa apurka-apurka desegitea dela, osasungintzaren kontura bizi nahi duten enpresen mesedetan.

LABek lortutako gelditze ugarien ondoren, badakigu zentro horietako zuzendaritzak eta Osakidetza bera egoera konprometituan daudela; izan ere, hainbat zerbitzu kanpora ateratzeko tematuta egotea ez da onargarria egungo egoeran. Adibide batzuk ditugu, hala nola Arabako ESIko instalazio termikoen mantentze-lanak kanpora ateratzea; 5 saiakera egin baitituzte eta EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak kontrako epaia eman du.

Hala ere, zentroetatik alde egin behar zuten enpresek dirua egiten jarraitzen dute, zuzendaritzaren pasibotasunari esker; izan ere, honek ez ditu behar adina langile jartzen legez kanpoko pleguetan hitzartutako lanak bere gain hartzeko.

Pribatizazioaren alde egiteko darabilten azkartasuna ez dator bat osasun-sistema indartzearen norabidean doazen akordioak betetzeko erakusten duten pasibotasunarekin. Lankidetza publiko pribatuaren apologia egiten dutenek ezkutatzen dutena da kapitala eta gaitasun profesionalak eremu publikotik pribatura eramaten ari direla.

Kudeaketa-eredua aldatu egin behar da, eta Osakidetzaren deskapitalizazioa eta hustuketa gelditu egin behar dira. Ezin da onartu administrazioari dagokion kudeaketa enpresa pribatuen esku uztea. LABen ustez, ezinbestekoa da pribatizazio horiek Osasun Mahaian aztertzea, eta hala adierazi du bere ekarpenetan. Pribatizazioa osasun publikoa nabarmen ahultzen ari den minbizia da.

Gaur egun, LABek erakutsi du Osakidetzak egin nahi dituen kanporatze guztien jarraipena egitea eta haien inpugnazio formala, gizarte-mobilizazioarekin batera, direla neurri eraginkorrenak. Gaur egun inork ez ditu positiboki baloratzen osasun publikoaren pribatizazio horiek.

Osasun publikoa indartzeaz hitz egiten duten bitartean oraingo honetan geldiarazitakoak bezalako pribatizazioak bultzatzen dituztenei aurre egingo diegu. LABek eskatzen du Osakidetzan milaka lanpostu jokoan jartzen dituen praktika horri muga argiak jartzeko.

Osasunari buruzko Foru Legearen aurreproiektua: bidea zabalik pribatizatzeko

LAB sindikatutik, Osasunari buruzko Foru Legearen aurreproiektua zehatz-mehatz aztertu ondoren (une honetan ekarpenak egiteko fasean dago), egiaztatu dugu ezen, onetsiz gero, zailtasun asko egon daitezkeela osasun zerbitzu publikoari eusteko eta herritar guztiei osasun arreta egokia emateko, bai eta langileek gaur egun dituzten lan baldintzak eta eskubideak mantentzeko ere.

Aurreproiektuak hutsune asko ditu, eta Gobernuak dituen asmoen adierazpen ezin argiagoa da: erakunde pribatuekiko lankidetza bultzatzea, Osasunbidearen eta bertako langileen araubide juridikoa aldatzea, osasun eskualde bakarra ezartzea eta langileen arloan hobekuntzak sustatzeko asmorik ez.

Guk ere uste dugu beharrezkoa dela lege berri bat idaztea, baina aurreproiektu honek ez du betetzen osasun arreta publikoa mantentzeko eta blindatzeko beharko liratekeen neurrietatik bat ere. Horregatik, LABek argi eta garbi arbuiatzen du Osasunbidearen egungo izaera deuseztatu nahi duen aurreproiektu hau, zeinak arriskuan jartzen baititu bai arlo publikotik ematen den arreta, baita langileen eskubideak ere.

Aurreproiektuaren funtsezko zenbait puntu nabarmendu nahi genituzke, langileek eta herritarrek jakin dezaten nolako ondorioak ekar ditzakeen departamentuak proposatutako neurriak ezartzeak:

Osasunbidearen eta NOPLOIren izaera juridikoa aldatzea

Osasunbideari enpresa-erakunde publiko izaera eman nahi diote eta horrek baliabideak zuzenean kudeatzeko atea irekitzen du. Horrek arazoak ekarri ditu beste erkidego eta sektoreetan, eta zerbitzuak pribatizatzeko bidea ematen du.

Osasunbideko “funtzionario” figura kentzea

Osasunbideko langileak lan kontratudun langile bihurtuko dira, eta haien eskubideak aldatuko dira ordainsariei, mugikortasunari, sustapenari eta abarrei dagokienez. Bestalde, lanpostuak amortizatzeko aukera irekiko da, kasuan kasuko gobernuaren asmoen arabera. Puntu hori ez da behar bezala azaldu, ez negoziatu, ez adostu. Izugarrizko erasoa da Osasunbideko langileen autonomiarentzat. Horren ondorioz, litekeena da administrazio berean figura juridiko bat baino gehiago egotea elkarren ondoan eta alde handiak izatea batzuen eta besteen artean.

Lankidetza publiko-pribatua

Asmo hori argi eta garbi ageri da aurreproiektu osoan, funtsezkotzat jotzen baita baliabideak erakunde pribatuetara bideratzea inolako kontrol-mekanismorik ezarri gabe. Zerbitzu publikoak blindatzearen alde egin beharrean, beharrezko jotzen da osasungintzaren negozio pribatua sustatzen jarraitzea. Gainera, prekaritate-nitxo bat sortzen da enpresa pribatuetako langileentzat; izan ere, enpresa horiek, kasu gehienetan, Osasunbidekoak baino nabarmen okerragoak diren lan hitzarmenen bidez arautzen dira.

Osasun eskualde bakarra

Kontuan harturik gure nagusiek gauzak antolatzeko erakusten duten ezintasuna eta gaur egun dagoen profesionalen falta, zalantza handiak ditugu neurri horren aplikazioaz. Badirudi eskualde bakarra herritarren eta langileen mugikortasunaren ondorioetarako aplikatuko dela, baina testuan ez da garbi zehazten zer den Administrazioarentzat “presakotzat” egin beharreko mugikortasuna. Eskualde bakar horrek alderdi jakin batzuei baino ez die eraginen, eta beste alderdi batzuk alde batera uzten ditu, nahita.

Hizkuntza-eskubideak

Lege honen eta departamentuaren lehentasuna ez da Nafarroako errealitate linguistikoa normalizatzea. Hizkuntza-eskubideen errespetuari buruzko aipamen bakar bat ere ez dago urte askoan indarrean egon daitekeen lege honetan.

Langileriaren arloan neurririk ez

Osasunbidean, langileen behin-behinekotasun tasa % 30etik gorakoa da oraindik ere, eta, erretiroen aurreikuspenak ikusita, ez du ematen egoera hobetuko denik. Gure iritziz, behar-beharrezkoa da ratio egokiak ezartzea, hautapen prozesu sinplifikatuak, kontratazioaren arloko neurriak, errelebo-kontratua… Testuan neurri horiei buruzko aipamenik ez dagoenez, argi dago ez dagoela arlo horretan jarduteko kronograma bat egiteko asmo handirik. Alde handiak daude oraindik Osasunbide-ko langile batzuen eta besteen artean, ez baitago ekitaterik, eta plantillaren zati handi bat, hau da, “langile ez-sanitarioak”, bigarren kategoriako langileriatzat hartzen da.

Behar-beharrezkotzat eta lehentasunezkotzat jotzen dugu osasunari buruzko Foru Lege berri bat idaztea, etorkizuneko osasun politikaren ildo nagusiak zehaztuko dituena.

Administrazioak aurkeztutako aurreproiektuak neurri interesgarriak jasotzen ditu, hala nola barruti soziosanitarioak, arretaren humanizazioa, kudeaketa-autonomia… Hala ere, askoz neurri gehiago jaso beharko lituzke besteak beste arlo hauek hobetzeko: langileria arloa, hizkuntza-normalizazioa, kontrol mekanismoak eta gardentasuna lankidetza publiko-pribatuaren arloan eta osasun jardueraren arloan… Hori guztia osasungintza publikoa blindatzeko eta arreta-eremu guztietan indartzeko.

LABentzat funtsezkoa da inplikatutako alderdi guztiekin negoziazio eremu bat irekitzea foru lege berri hau benetan izan dadin herritarrek, plantillak eta osasun sistema publikoak behar dutena.

Ez dago benetako absentismo arazorik, lan osasuneko araudia errespetatzen ez duen patronala baizik

LAB, ESK, STEILAS, EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuok mobilizazioa egin dute Bilbon, Plaza Eliptikotik The Artist hoteleraino. Izan ere, Confebask EAEko patronalak jardunaldi batzuk egin baititu bertan, “Revisión y análisis del absentismo laboral en Euskadi” izenburupean.

Hilabeteak daramatzagu ongi antolatutako patronalaren kanpaina baten aurrean, oso mezu argia duena: “langileok bajak hartzen ditugu alperrak garelako eta beste motako baimen batzuk baliatzen ditugu lana egin nahi ez dugulako”, eta absentismoaren inguruko diskurtso hori indartzeko ekimentzat jotzen dugu Confebaskek antolatutako jardunaldia.

Argitu behar da absentismoak hainbat kontu barnebiltzen dituela, hala nola bajak, amatasun edo aitatasun baimenak, lizentziak, grebak, jarduera sindikala, etab.

Honela, “fake news”-en kanpainatzat hartzen dugu patronala zabaltzen ari den mezua. Horrela, urteetan, enpresek eta euren mutualitateek neurri ezberdinak bultzatu dituztela absentismoaren aurka, hala nola, baja arrunten kontrola mutualitateen esku uztea, enpresa espezializatuak erabiltzea baja arrunten fiskalizazioa egiteko. Neurri guzti horiek absentismoak gora egitea besterik ekarri ez dutela adierazi du Inko Iriarte LABeko Lan Osasuneko idazkariak eta gaineratu du enpresek badakitela prebentzioa bermatuz gero, lanpostu osasuntsuak sortuz gero, bajen kopurua modu nabarmenean jaitsiko litzakeela.

Salatu dugu guzti honen atzean langileek beren borrokaren bidez urteetan lortutako eskubideen aurkako joera dagoela, baimenak, lizentziak eta abar murriztea dela patronalak bilatzen duena. Era berean, baja arrunten aurrean familia medikuen eskumenak ezabatu nahi dituztela ere nabarmena da, langileak gaixo egonda ere lanera bidaltzeko. “Ideia beraz, boterea eskuratzea da eta horixe dago guzti honen atzean. Honetarako osasun publikoa ahultzea ezinbestekoa zaie”, gaineratu dute Iriartek.

Era berean, nabarmendu behar da ez dagoela bajen iruzur arazorik, baizik eta lan osasuneko araudia errespetatzen ez duen patronala, laneko eskubideak zein eskubide sozialak arazotzat hartzen dituena, horien aurka bere makinaria eta botere guztia erabiltzen ari dena, komunikabide, politikari eta instituzioak erabiliaz, eskubideen garapena eta egonkortzea ekidin nahian etengabe.

Patronalak absentismoaren inguruko benetako kezka izango balu, erretiro adina atzeratzearen aurka egongo litzateke, izan ere absentismoa txikitzeko, beste batzuen artean, prebentzio lanak egin edota lanaldia murriztea dira neurri eraginkorrenak.

Patronala zabaltzen ari den mezuaren aurrean, hainbat datu ere jakinarazi ditugu gaurkoan:

– Europa mailan, Espainiako Estatua absentismo txikiena duten bost herrialdeen kokatzen da.

– Espainiako Estatuan, baja arrunten inguruko iruzurra (gaixorik egotearen itxura egin baja lortzeko) %4ean kokatzen da, eta presentismoa (lanera gaixo edo lesionaturik joatea) %41ean.

– Hego Euskal Herrian absentismoa Espainiako Estatuko beste lurralde batzutan baino altuagoa da industriak pisu handiagoa duelako (eta ondorioz, lan istripu gehiago gertatzen dira), sindikalizazio altuaren ondorioz garaipen sozial gehiago lortu ditugulako, gatazka sindikal eta greba gehiago egiten ditugulako, langileria bataz beste gero eta zaharragoa delako, emakume gehiago daudelako lan mundu ordainduan, eskubideen erabilpena gehiago gauzatzen dugulako, eta abar. Hau ez da negatiboa, gizarte garatuago baten isla baizik, eta, hala ere, oraindik urrats asko eman behar dira Europar Batasuneko eskubideen bataz bestekora iristeko.

Era berean, gogoratu dugu 2023an 100.000 lan istripu komunikatu zituztela Hego Euskal Herrian, horietatik erdiak egun bat baino gehiagoko baja eragin zuelarik, eta 2024an gutxienez 51 lan-heriotza izan ditugula Euskal Herrian urte hasieratik. Kopuru hauek adierazten dute enpresariek ez dutela prebentziorik egiten baina egoera honek ez du kezkatzen patronalari, ezta instituzioei ere. Prebentzio kulturarik ez dago, eta prebentzioaren legea betearazteko borondate politikorik ere ez.

Absentismoa, enpresek laneko segurtasun araudia bete eta langileon segurtasuna bermatuz jaitsiko litzateke. Prebentzioa indartuz, modu erradikalean jaitsiko litzateke absentismoa.

Eserialdia, txistualdia eta Jaurlaritzari deia

Confebaskek antolatutako jardunaldira iritsi direnean, eserialdia egin dute lurrean LAB, ESK, STEILAS, EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuon deialdiari erantzunez Bilbon mobilizatu diren langileek, eta minutu bateko txistualdi ozena eskaini diete patronalaren ekimenean parte hartu dutenei.

Gainera, Jaurlaritzai eskatu diogu patronalaren diskurtso faltsuarekin bat ez egiteko ez eta gaitzetsi egin dugu Mikel Torres Ekonomia, Lan eta Enpleguko Lehendakariordeak Confebaskek antolatutako jardunaldietan parte hartzea.

Kolonbiako ordezkaritza batekin bilera egin dugu

Gaur LABeko Nazioarteko idazkari Koldo Saenzek bilera izan du Kolonbiatik etorritako ordezkaritza batekin, Iruñeko gure egoitzan. Ordezkaritza hau Kolonbiako Preso Politikoekiko Elkartasun Komiteko lehendakari den Oscar Ramirezek eta Estatu Krimenen biktimen Mugimendu Nazionaleko (MOVICE) bozeramaile Rosario Montoyak osatu dute, haiekin batera etorri den Intersindical Catalanako Jordi Campadabalekin batera.

Bileran Kolonbiako egoera eta aldaketa prozesuaren nondik norakoak hurbilagotik ezagutzeko aukera izan dugu, baita haien testigantza gogorrak erem giza eskubideen urraketen biktima diren neurrian.

LABetik haien borrokari elkartasun osoa helarazi diogu, eta aldaketa prozesuari gure babesa adierazi diogu, giza eskubideen urraketa larri hauek iraganeko gauza izan daitezen.

Kolonbiak bakea eta egonkortasuna eta demokrazia gehiago behar ditu, eta horregatik herrialdean ematen ari diren erabateko bakerako saiakerak babesten ditugu, giza eskubideen urraketa hauei konponbidea aurkitzeko eta justiziazko bake agertoki bat lortzeko.

Valentziako herriari elkartasuna adierazi eta larrialdi ekologikoak arrisku laboraleko protokoloetan jaso daitezen aldarrikatzen du LABek

Larrialdi ekologikoaren eraginak ukaezinak direla adierazten du LAB sindikatuak, eta Valentzian jazotakoa kudeaketa neoliberalaren emaitza dela.

Oraindik ere Valentziako herrian zein inguruan gertatutako hondamendiaren kalte humano eta materialak neurtu ezinak dira. Astebete igarota, ordea, hainbat gogoeta egiteko moduan gaude.

Urteetan turismoaren ekonomiari eta neurrigabeko urbanismo basatiari bide eman zaio Mediterraneo aldeko kostaldean, naturarekiko inolako begirunerik gabe eta uholde arriskuko eremuetan eraikuntzak sustatuz, herritarrak haien bizilekuetatik kanporatuz eta langile jendearen bizitzak pobretuz eta prekarizatuz. Hamarkadetako politika neoliberal horiek zein klima larrialdiaren negazionistek kudeatutako instituzioen utzikeriak hondamendi naturalen aurreko erantzunean eragin zuzena dute, LABen ustez.

Egoera honi, PPk Gobernatzen duten Valentziako Generalitatearen politika eta kudeaketa negargarria gehitu behar zaizkio, alerta egoera berandu eta gaizki aktibatuz. Agerikoa den patronalaren biolentzia eta jarrera kriminala ere. Larrialdi egoera betean, milaka langile lan egitera behartuak izan dira, haien lanpostuetan jarraitzeko aginduak jasoz eta are, alarma guztiak piztuta haien lantokira joateko derrigortasunarekin. Egoera, gainera, DANA igaro osteko egunetan ere mantendu da: langileek uholdearen ondorioei aurre egiteko dituzten beharrez edota lantokiraino iristeko garraio zailtasunez ezaxola, lanpostura joatera derrigortzen dituzte enpresariek. Patronalak beste behin argi utzi du etekin ekonomikoak langileon bizitzen gainetik jartzen dituela eta nahiago gaituela arriskupean edo hilik produkzioa etetea baino.

Testuinguru horretan, gogor salatu behar dugu eskuin muturrak hondamendia bere agenda erreakzionarioa ezartzeko baliatzeko saiakera egin izana. Erantzunkizunak hirigintza eredu neoliberalean, berandu erreakzionatu zuen Valentziako Gobernuan edota patronalean bilatu beharrean, ezegonkortasuna eragin eta botere eremu guztiak bereganatzea dute helburu.

LABek aspalditik egin ditu bere krisi ekosozialaren diagnostikoak eta krisi klimatikoaren arriskuak. Urgentziazko trantsizio energetiko justua defendatzen dugu, langileon bizi baldintzak bermatuko dituena eta berotegi efektuko gas isurien erantzule diren erregai fosilen mendekotasunetik aterako gaituena. Izan ere, krisi ekologikoaren ondorioen artean, aurreikusi gabeko fenomeno meteorologiko bortitzei aurre egin beharko diegu, gero eta gehiagotan. Horregatik, gure ekintza soziosindikalaren bidez, langileon bizitza eta planetaren zaintza patronalaren etekin ekonomikoaren gainetik jartzeko borroka dagokigu, zalantzarik gabe.

Norabide horretan aritu gara bero garaian lan osasunaren ikuspegitik tenperatura altuei aurre egiteko protokoloak lantzen. Eta, bide beretik, Valentzian jazotakoen irakaspenak gurera ekarrita, Lan Ikuskaritzan, Osalan eta NOPLOIren alerta egoera abisuak berariaz arrisku laboralen protokoloan lanaldia eteteko arrazoi gisa jaso daitezen iniziatibak erregistratuko ditugu, larrialdi egoerek salbuespenezko jokabideak eskatzen dituztelako, eta egoera horietan lehentasunez langileak babestu behar direlako, berme guztiekin eta txantaiei aurre egiteko tresnekin, euren lanpostua uzteko aukera izan dezaten.

Inizitiba sindikal honekin batera, LABek Valentziako herritarrekin elkartasunez eta Intersindical Valentzianako bidelagunekin elkarlanean, lantokietara eramango du DANAren kaltetuentzako dirua biltzeko proposamena. Modu berean, larunbat honetarako deituta dagoen mobilizazioan parte hartuko du sindikatuak. Larrialdi egoerak aurreikusi, bizitzak babestu eta neurri politikoak hartzeari uko egiten diotenek dagokien ardura eta erantzukizuna hartu behar dute. Valentziar langileen aldarriarekin bat egin eta PPren Gobernuaren ardura seinalatzen dugu, Mazon presidentearen dimisioa eskatzen dugu eta eskuin muturra hondamendi betean egiten ari den instrumentalizazio lotsagarria salatzen dugu.

Gurea klase elkartasuna delako, larunbatean Valentzian izango gara, lantokietan elkartasuna antolatuko dugu eta krisi ekosozialaren aurrean langileon bizitzak eta, planetaren zaintza lehenetsita, iniziatiba sindikalak hartzen jarraituko dugu.

Valentziar herria, zuen ondoan gara.

Lan ikuskaritzari indarkeria matxistari aurre egiteko politika eraginkorrak exijituko dizkio LABek

Indarkeria Matxisten aurkako Nazioarteko Egunean mobilizazioak egingo ditu LABek Gasteizen eta Iruñean, EAEko eta Nafarroako lan ikuskaritzen aurrean.

LABek urteak daramatza, sindikalismo feministaren bidetik, indarkeria matxista estrukturala dela azpimarratzen eta lan munduan gertatzen diren erasoak salatzeko eta indarkeria mota guztiei aurre egiteko tresnak eraikitzen; urteak, “Lantokiak aske” aldarrikatzen: enpresaz enpresa protokolo eraginkorren alde borrokatzen eta instituzioak interpelatzen, dagokien ardura har dezaten lehen mailakoa izan beharko litzatekeen arazo politiko eta sozial honetan.

Lantokietako indarkeria matxista ezkutuan mantentzen den errealitatea da: lanik gabe gelditzeko mehatxua beti dago horren atzean, eta, horregatik, indarkeria ez da behar beste salatzen ezta aditzera ematen ere. Mehatxuak eta zigorrak askotarikoak dira: kaleratzeak, ordutegi aldaketak, kontziliaziorako neurriak ez baimentzea, lanpostuz inoiz ez aldatzea, lekualdaketak, edukiz hustu lana, emakumeen* lana gutxiestea… Indarkeria matxista dimentsio eta aurpegi ezberdinak dituen zigor-sistema oso bat da; egiturazkoa eta sistema heteropatriarkal kapitalistaren tresna da, emakumeak* menpean mantentzeko.

Lan munduan gertatzen den indarkeriaz aritzea sexu-jazarpenaz, sexuan oinarritutako jazarpenaz edota sexu-orientazioan edo genero-identitate nahiz -adierazpenean oinarritutako jazarpenaz, aritzea da; hau da, kultura patriarkalaren biziraupen mekanismoek hartzen dituzten forma ezberdinez.

• Azken urtean 22.000 emakume inguruk jasan izan dute sexu-jazarpena lan eremuan, iazko urte amaieran Emakundek ateratako Emakumeen aurkako indarkeriaren inzidentziari buruzko datuak EAE-n inkestaren arabera (kasu batzuetan lankideengandik, beste batzuetan nagusiarengandik).

• Sexu-jazarpena jasan duten 5 emakumetik batek bat lan-eremuan jasan du.

• Hala ere, haietako askok (%72, 4k) ez dute enpresan salatu, ondorioen beldurragatik.

Eta non daude instituzioak egoera horren aurrean? Gertatzen den indarkeria hau ez ikusaraztea, tresna eraginkorrak ez jartzea, indarkeria hori ezkutatzea da. Izan ere, ez dago datu horien inguruko erregistrorik, ez zaio jarraipenik egiten, indarkeria matxistaren inguruko inkesta orokorretan ez dira agertzen…

Ez enpresek, ez administrazioak, ezta lan ikuskaritzak ere, ez daukate errealitate horri heltzeko borondate eta jarrerarik. Datuak argiak dira: ez dago egoera hauek salatzeko mekanismo eta tresna eraginkorrik.

Instituzioei, eta, zehazki, lan ikuskaritzari, LABek eskatzen dio indarkeria matxistari aurre egiteko politika eraginkorrak garatzea. Jarrera, sinesmen eta indarkeria matxista guztiei aurre egin nahi diegula esaten dugu lantokietan aske izan nahi dugula aldarrikatzen dugunean, eta azpimarratu nahi dugu borroka honetan jarraituko dugula sindikalismotik fronte guztietan. Ildo horretan, azaroaren 25ean mobilizazioak egingo ditu LABek Gasteizen (10:30) eta Iruñean (11:00), EAEko eta Nafarroako lan ikuskaritzen aurrean, hurrenez hurren.

Irakurketa osorik, hemen:

Halaber, Euskal Herriko Mugimendu Feministak deitutako mobilizazioetan parte hartzera ere dei egiten du LABek.

Zelaigane SLk kudeatzen duen Busturiako Zelaiondo egoitzak hitzarmen kolektiboa errespetatzen ez duela dio Lan Ikuskaritzak

Hilabeteak dira Busturian kokatutako Zelaiondo egoitzan bizi diren egoera kezkagarriak salatzen ari dela LAB. Batetik, langileen lan eskubideak errespetatzen ez zirela adierazi genuen eta datuekin erakutsi, ez baitute ezta Bizkaiko egoitzetako hitzarmena errespetatzen. Bestetik, egoitza kudeatzen dutenen despotismoa eta harrokeria ere salatu zuen sindikatuak. Horretarako, hainbat kartel eta pankarta egin ditu, hainbat eragileekin bildu da eta horrekin batera, lan ikuskaritzan salaketa aurkeztu zuen.

Lan ikuskaritzatik azken asteetan jaso ditugu berriak eta, salatutakoen harira, LABi arrazoia eman dio honek, zehaztu baitu egoitzan ez dela lan hitzarmena errespetatzen eta kasu batzuetan langileen lan osasuna kolokan jarri daitekeela.

Horrekin Zelaiondo egoitzaren inguruko hainbat kontu nabarmendu ditu, hala nola:

• Zelaiondon, langileek 1.592 lan ordu baino askoz gehiago egin izan dituztela eta horrekin batera ez dutela formakuntzarik jaso.

• Egoitzak ez dizkiela langileei sekula ordaindu gaueko, igandeetako edota jai egunetako plusak. Eta hauek langileei ordaindu beharo dizkietela adierazi du ikuskaritzak.

• Halaber, informazio eskubideari trabak jarri dizkiotela argudiatzen dute.

• Zehaztu du ezin zaizkiola oztopoak jarri langileei kontsultetara joateko orduak eskatzeari.

• Lanpostuetako arriskuen ebaluazioa egin behar dela, orain arte ez dena egin. Eta batez ere, gaueko txandan langile bakarra dagoela kontuan izatea. Pertsona hau lanean bakarrik egotea oso larritzat jo du ikuskaritzak.

• Langileek atsedena hartzeko toki bat behar dutela, momentura arte ez dutena izan.

Horregatik, LABen argi eta garbi jarraituko dugu esaten zaintza sektorean dauden enpresa eta pribatizazio prozesuek langileen lan eta bizi baldintzen kaskartzea dakartela, eta horregatik zaintza sistema publiko komunitarioaren bidean pausuak ematen eta mobilizatzen jarraituko dugu. Bide honetan, mugimendu zein herritarrei mobilizatzen jarraitzea eskatzen diegu. LABek lehen lerroan jarriko ditu langileak bide honetan.

Salatzen dugu bere “irteera ordenatua” langileen soldataren kontura egin nahi duela La Pauk

Anbulantzia zerbitzua publiko bihurtzea da egoeraren konponbidea.

LAB sindikatutik anbulantzien sektoreak EAEn bizi duen egoera jasanezina salatzen dugu berriro. Aspalditik diogun bezala, kudeaketa pribatua, Eusko Jaurlaritzak bermatu eta defendatzen duena, porrota izan da. Horren adibide argia Araban eta Bizkaian bizi duten egoeran islatzen da; izan ere, gestioa daukan La Pau enpresak ez ordaintzeak metatzen jarraitzen du, langileen eskubideak urratu eta zerbitzua modu duin batean emateari utziz. Bitartean, Eusko Jaurlaritzak beste aldera begiratzen jarraitzen du, egoerak erritmo kezkagarrian okerrera egiten duen bitartean.

Gaur egun, Araba eta Bizkaiko anbulantzietako langileek ez dute kobratu ez urriko nomina ezta udako aparteko ordainsariaren %75 ere, berogailurik gabeko baseetan daude lanean, askotan uniforme egokirik gabe, atsedenak errespetatzen ez dituzten egutegiak jaso berri dituzte, eta abar luze bat. Horren aurrean, Eusko Jaurlaritzaren erantzuna La Pauren “irteera ordenatua” iragartzea izan da, prozesua zorrik gabekoa izango zela esanez. Hala ere, errealitatea guztiz kontrakoa da: ez dago kobratzeko aurreikuspenik, ez zaigu eman beharreko urratsen berri, eta egunetik egunera arazoak eta zalantzak areagotu egiten dira. Langileak etsita daude, akituta, kolapsoaren atarian… langile horiek dira biziak salbatu behar dituztenak, gaixoak artatu behar dituztenak, laguntza psikologikoa eman behar dutenak… Eta haiek nork zaintzen ditu?

Azpimarratu nahi dugu herritar guztioi eragiten digula arazoak, ezohikoak izan behar diren egoerak ohikoak bihurtu dituztelako, iristen ez den anbulantzia bati itxaroten egotea edo tratamendua behar duten pertsonek arreta jasotzeko aukera arriskuan ikustea. Beraz, badirudi langileen eta herritarren ongizatea ez zaiela axola kalitatezko zerbitzua bermatu beharko luketenei.

LABetik premiazko irtenbideak eskatzen ditugu, eta bilera bat eskatu dugu Osasun sailburuarekin egoera kritiko horri aurre egiteko, baina oraingoz gure eskaerak ez dira kontuan hartu, eta agerian geratu da gobernuak ez duela arazoa konpontzeko interes handirik.

LAB sindikatuak, sektorea duintzeko konpromiso irmoan, anbulantzien zerbitzua publiko egitea eskatzen du, eredu pribatu horrek prekaritatea eta lan baldintzak okertzea besterik ez duelako ekarri. Bitartean, herritarrok eta langileok Eusko Jaurlaritzaren erantzukizunik ezaren eta beraiek sortutako arazo bati aurre egiteari uko egitearen prezioa ordaintzen dugu. Egoerak benetako aldaketak eskatzen ditu, ez aldi baterako partxeak, ezta promesa hutsak ere. LABetik etengabe eskatuko diogu Eusko Jaurlaritzari krisi honetan duen erantzukizuna bere gain hartzeko eta azpikontratazioaren huts egindako eredua bertan behera uzteko.

Bilera egin dugu Jehad Rashid palestinarrarekin

Jehad Rashid psikiatra palestinarra Euskal Herrian dago egunotan. Gaur bilera egin du Koldo Saenz sindikatuko Nazioarteko arduradunarekin eta Amanda Verrone Nazioarteko Idazkaritzako kidearekin. Bileran, Palestinako egoeraren inguruan sakontzeko aukera izan dute.

Era berean, LABeko kideek “Euskal langile mugimenduaren 50 urte, 50 mugarri” argazkiaren liburuaren ale bat eta sindikatuaren 50. urteurrenaren Zabaltzen artelanaren lamina bat oparitu dizkiote.

Bileraren ondoren, solasaldia egin dute LABeko Bilboko egoitzara gerturatu diren militanteekin.

Ibilbide luzeko militantea

Espainiako Estatuan aliantza politikoen arduraduna izan da urte askotan Rashid. Espainiako Palestinar Komunitaterako lehen presidente hautatua izan zen1987an. Palestinako Kontseilu Nazionaleko kide ohia. ASECOP Palestinarekiko Lankidetzarako Europako Elkartea irabazi-asmorik gabeko erakundearen sorreran parte hartu zuen duela 23 urte, eta gaur egun bere presidentea da. Elkarte hau herri palestinarrarekiko elkartasun-kanal bat eraikitzeko helburuarekin sortu zen.