2025-12-22
Blog Page 44

LABek Nafarroako Gobernuari exijitu dio industria politika berreskura dezala eta gehiengo sozialaren interesa erdigunean jarriko duen legea aurkez dezala

Nafarroako Industria eta Enpresa Sustapenari buruzko Foru Legearen bigarren zirriborroak bere izaera enpresarialari eusten dio, Gobernuak atzera bota baititu LAB sindikatuak eginiko zuzenketa gehienak. Horrela, atea itxi die Industriaren eraldaketen plangintza zabalagoa eta proiektu industrialen titulartasun publikoa lortzera bideratutako hobekuntzei. Era berean baztertu ditu enpleguaren kalitatea hobetzea, lanaldia murriztea, deskarbonizazio planen negoziazio kolektiboa ziurtatzea eta enpleguaren defentsan deslokalizazioen aurkako legedia indartzea helburu zuten LABen proposamenak.

Nafarroako Industria Legea lantzen urtebete baino gehiago eman ondoren, LAB sindikatuak haserre eta etsipenez hartu du lege horren bigarren zirriborroa, bere ustez Nafarroako industria defendatzeko eta duintzeko nahitaezkoak diren gaiak zapuztu eta oztopatzen dituena. Bertze modu batera erranda, Nafarroako Gobernuak UPNren gobernuek abandonatu zuten industria politika berreskuratu gabe jarraitzen du eta den-dena enpresa ekimenaren eta transnazionalen esku uzten jarraitzen du.

Begi-bistakoa da Europako industria, oro har, eta Nafarroakoa, bereziki, oso garai zailak bizitzen ari direla. Ziurgabetasun garaiak dira hauek, lanpostuak suntsitzen edo prekarizatzen ari direnekoak. Eta egoera horren jakitun, LABek ahalegin handia eta zintzoa egin du, hainbat lan-mahaitan parte-hartze aktibo eta eraikitzailearekin. Bertan, lege berriari 60 zuzenketa aurkeztu dizkio, Industriaren etorkizuna eta gehiengo sozialaren interesa erdigunean jartzeko helburuarekin. Baina, zoritxarrez, Gobernuak ez ditu horietako gehienak onartu, hala nola, Industriako eraldaketen plangintza zabalagoa lortzera bideratutako hobekuntzak edota proiektu industrialen titulartasun publikoa lortzearen ingurukoak.

Gauzaren bat edo bertze bai lortu da: aukera-berdintasunari eta diskriminaziorik ezari buruzko elementuak sartzea (genero, arraza edo sexu-arrazoiengatiko diskriminazioari buruzko diagnostikoa Industrian), bai eta enplegua defendatzea ere (trantsizio ekologikoak enpleguan izan ditzakeen eragin negatiboei aurre egiteko neurriak planifikatzea eta proposatzea).

LABek kontraboterea praktikatu du Industria mahaian, CENeko enpresarien asmo berekoien eta UGT, CCOO eta ELAren utzikeriaren aurrean; izan ere, sindikatu horiek ez dute ezertxo ere proposatu.

Zein dira enpresarien proposamenak industriak Nafarroan dituen erronken aurrean?

CEN patronalaren sinadurapean aurkezturiko zuzenketen azterketak agerian uzten du gaur egun enpresari horiek oztopo direla Nafarroaren aurrerapenerako, ongizaterako eta etorkizunerako. Lanpostuak are gehiago prekarizatzeko logikan jarraitzen dute. Ez daude prest trantsizio ekologikoaren prozesuan inolako erantzukizunik hartzeko, eta ez dute inolako borondaterik egungo eredu jasanezinari eta Industriaren beharrei buruzko eztabaida zintzoari ekiteko. “Nirea edo deus ez” printzipiora subordinatzen dute dena.

Hala, eskatu dute baztertzea ‒batzuetan gustu txarrez eskatu ere‒ lanaren kalitateari, familia eta lana uztartzeari, aukera-berdintasunari, deskarbonizazio planei edo ekonomia zirkular baterako trantsizioari buruzko edozein erreferentzia. Halaber, ez dute entzun nahi ere enpresen erantzukizun sozialari edo ingurumen-irizpide sozialei eta gobernantza demokratikoari buruzko ezer. Proposatzen duten gutxi hori beren interes korporatiboak bermatzera bideratuta dago beti, hala nola, Enpresa Leihatila Bakarra, Abiadura Handiko Trena eta Elkarrizketa Soziala.

LAB sindikatuak badaki prozesua ez dela bukatu eta azken testua Nafarroako Parlamentutik pasa beharko dela. Hori dela eta, Parlamentuan ordezkaritza duten hainbat alderdirekin harremanetan jarriko gara, interes orokorra ordezkatzen duten eta Nafarroako Gobernuak atzera bota dituen ekarpenak kontuan har ditzaten.

LABek, kontraboterezko logika eraikitzaile batetik, bere ordezkaritza sindikala lanean, aktibatzen eta mobilizatzen jarraituko du, Nafarroako industria jasangarri baten eta lan baldintza duinak dituen industria baten defentsan eta garapenean.

Sindikalismo borrokalari feminista eta antirrazista aldarrikatu du Garbiñe Aranburuk Galizako CIG sindikatuaren kongresuan, ultraeskuinari aurre egiteko

Maiatzaren 24an izan da Galizako Confederación Intersindical Galegaren (CIG) IX. kongresua Santiago de Compostelan, A forza da nosa clase. Traballo, dereitos, soberanía lemapean eta bertan izan dira Garbiñe Aranburu koordinatzaile orokorra eta Oihana Lopetegi Ekintza Sindikaleko eta Negoziazio Kolektiboko idazkaria.

Aranburuk hitza hartu du bertan eta LAB eta CIG batzen dituena nabarmendu du. “Klase sindikatuak gara, soberanistak, estatu propiorik ez duten estatuetakoak eta bokazio independentista argia” dutenak.

Mundu mailako egoerari erreparatuta, honek “sistema kapitalista heteropatriarkal, kolonial eta ekozidarekin” duen harremana aipatu du. Berau “gero eta bidegabeagoa, bortitzagoa eta autoritarioagoa dela” ohartarazi du eta “faxismoaren gorakada” ere sustatzen duela. Israel egiten ari den genozidioa salatuz, gaineratu du “gure bihotza Palestinarekin” dagoela.

“Borroka garaiak” direla aipatuz, zehaztu du LABek ez duela “eztabaida sozialaren fartsan” sinesten. “Aldaketarako indarra grebak eta mobilizazioak aktibatzeko gaitasunean dago; kapitalari eremu guztiak lehiatzeko gaitasunean, lan zentroak, kaleak eta instituzioak; gobernu, instituzio eta patronalei presio egiteko gaitasunean”.

LABen praktikan sakonduz, nabarmendu du “langileria osoa antolatu eta boteretzeko” ari dela lanean, “sindikalismo borrokalari, feminista eta antirrazistaren” bidez, horixe delako “ultraeskuinaren balore erreakzionaroei aurre egiteko antidotorik onena”.

“Banaketa hirukoitza” aldarrikatu du kapitalismoaren alternatiba bezala, “zaintza, enplegua eta aberastasunaren banaketa”, eta hau “auzi globala” dela, eta horregatik “nazioarteko aliantzak ehuten jarraituko” duela LABek. Borroka sindikal eta sozialen bidez “eraldaketa sozialean aurrera egiteko” beharra ere nabarmendu du, “burujabetza eta herrien autodeterminazio eskubidearen aldeko apustu argia eginez”.

Era berean, eta desindustrializazio prozesuen aurrean, “trantsizio ekosozial planifikatua” defendatu du, “sektore publikoaren esku hartzearekin eta langileen parte hartzearekin”.

Nazioarteko mintegia

Kongresuaren bezperan egindako nazioarteko mintegian hartu du hitza Oihana Lopetegi Ekintza Sindikaleko eta Negoziazio Kolektiboko idazkariak eta adierazi du kapitalaren ofentsibaren aurrean “langileak ezin direla albo batera geratu”.

Ildo honetan sakonduz, nabarmendu du emakumeak*, migranteak eta gazteak direla “prekarizazioa, eskubideen galera, errepresioa eta gerra gogorren jasaten” dutenak. Horren aurrean, aldarrikatu du “sindikalismoak bere paper historikoa berreskuratu behar duela: eraldaketa, salaketa, antolaketa eta proposamenak egiteko indarra izatea”.

Nazioarteko testuinguruari erreparatuz “NATOren eta aliantza militar guztien desagarpena” exijitu du, “aurrekontu militarren desagerpena, justizia izango duen bakean, eztabaida politikoan eta herri guztien eskubideak errespetatuko dituen nazioarteko harremanen eredu baterantz” jotzearekin batera. Gaineratu du “berrarmatzea, baliabideengatik egindako gerrak, militarismoa estatu politika moduan eta gehiengo sozialaren aurka gobernatzen jarraitzea” baztertzen dituela LABek.

Manifestaziora deitu dute Enviser Gasteizko lorategietako kontratako langileek, greba mugagabean bi hilabete betetzen dituztenean

Hurrengo astelehenean, maiatzaren 26an, bi hilabeteko greba mugagabea beteko dute hiriko parkeak, lorategiak eta eraztun berdearen mantentze-lanak egiten dituzten eta Gasteizko Udalaren kontrata den Enviserreko langileek. Langileek eta euren borrokaren alde agertu diren dozenaka kolektiboek manifestazioa egingo dute 18:30ean, Plaza Berritik abiatuta.

Gaur, Mendizorrotza eta Gamarrako instalazioen udako denboraldia hasiko da, eta, beraz, igerilekuen irekiera. Hala ere, instalazio hauen berdegune zabalak, oso egoera txarrean daude. Gasteizko herritarrek ez dute merezi beren parke eta lorategien egoera okertzen jarraitzea, azpikontrataren eta Udalaren gelditasuna dela eta.

Horregatik, gaur elkarretaratzea egin dute Enviserreko langileek Mendizorrotzako igerilekuen sarreraren ondoan, eta herritarrak gonbidatu eta animatu dituzte astelehenean, maiatzaren 26an, Plaza Berritik 18:30ean deitu duten manifestazioarekin bat egitera. Egun horretan 2 hilabete beteko dituzte greban. Herritarren eta plantillaren mobilizazioek soilik lortuko dute egungo egoeraren arduradunei, Enviserri eta Udalari, presioa egitea gatazkari irtenbidea eman diezaioten; izan ere, gatazka konpontzeko, plantillari lan-baldintza duinak eta soldata nahikoak bermatuko dizkion hitzarmen kolektiboa behar da.

Pasa den martxoaren 26an greba mugagabea abiatu zuten, urtebete baino lehenago enpresari hitzarmen kolektibo propio bat negoziatzen hastea eskatu ondoren. Enpresak ez du inoiz negoziatu nahi izan, eta langileek lan-baldintzak hobetzeko greba mugagabea egitea beste aukerarik ez dute izan.

Grebarako deialdia egin aurretik, LAB, ELA, ESKk osatutako enpresa-batzordea udaleko talde politiko guztiekin bildu zen, eta egoeraren inguruan kezkatuta agertu zen. Egoerak, ezinbestean, langileen helburuak lortzeko grebara bultzatzen zituela adierazi zuten.

58 greba-egun hauetan, enpresak 3 bilera baino ez ditu deitu plantillarekin. Akordioa lortzeko oztopo nagusia soldaten arloan dago, langile gehienen soldatek ia ez baitute LGS gainditzen. Lehenengo bileran, enpresak hilean 25 eurotako toxikotasun arrisku plusa eskaini zuen, plantillaren zati handi batek kontzeptu horrengatik gehiago kobratzen zuela kontuan hartu gabe. Bigarren bileran, enpresak akatsa aitortu eta 300 € gordin eskaini zituen urtero, eta azken bileran, joan den ostiralean, hilean 43 € gordineko igoera baten eskaintza barregarria egin zuen akordio batera iristeko.

Udal gobernuak 42 egun behar izan ditu greba batzordeari harrera egiteko, eta langileek udalbatzan eskatu ondoren baino ez zuen egin. Bi bilera egin dira 58 greba-egunetan, eta arduradun politikoen erantzuna izan da ezer gutxi egin dezaketela haiek sustatutako pribatizazio- eta azpikontratazio- politikek eragin duten arazoaren aurrean. “Ez al dira gai beren politikek sortzen dituzten arazoei irtenbideak bilatzeko? Enpresak udalak baino botere handiagoa al du gatazka honetan?”, galdetzen dute langileek.

Egia esan, Udalak orain arte egindako gestio guztiek ez dute inolako emaitzarik eman. Herritarrek greban dauden langileei ematen dieten babesa, berriz, gero eta handiagoa da; kezka handia eragiten die egoerak, joan den ostiralean sindikatuek deitutako txakurren protestari emandako babesak eta azken egunetan jasotako dozenaka atxikimenduek agerian uzten duten bezala.

Gaur, Mendizorrotza eta Gamarrako igerilekuak irekitzeaz gain, loreen jaialdia hasiko da, 2012an “Green Capital” saria jaso zuen hirian, eta gaur egun gutxi harrotu daiteke horretaz. Gainera, EAEko hiriburutzaren 45 urteak ospatzen dira, hainbat ekitaldirekin, eta horien artean deigarria da herritarrei Ajuria Eneko lorategiak irekitzea.

Lehendakariaren lorategiak erakusten dituzte, hiriko parke eta lorategiek benetako lotsa ematen dutelako EAJren eta PSEren utzikeria eta gelditasunaren aurrean.

Lorezainek elkartuta eta euren aldarrikapenen justiziaz konbentzituta jarraitzen dute, eta ez dira geldituko guztientzat bizi- eta lan-baldintza duinak bermatuko dituen hitzarmen kolektibo propio bat lortu arte.

Jasotako atxikimenduak

STEILAS

CGT

CNT

Aranako Auzo Elkartea

Judimendikoak Auzo Elkartea

Zaramaga Bizigarri Auzo Elkartea

Sansomendi Kaleartean Auzo Elkartea

Ariznabarra Berpiztu Auzo Elkartea

Salburua Burdinbide Auzo Elkartea

Errota Zaharra Auzo Elkartea

Gasteiz Txiki Auzo Elkartea

Hegoaldekoak San Cristobal Auzo elkartea

SOS Margarita

Txagoko Komunitate Sarea

Eskalmendiko auzokideak

Diario de Noticias de Álavako langileak

Mediterraneo 2025 (Enviser + Serkom) Aldi Baterako Enpresa Elkarteko langileak

MERCEDESeko enpresa batzordea

PREZERO ONAINDIA Gasteizko kale garbiketako enpresa batzordea

TUVISAko enpresa batzordea

Eusko Jaurlaritzako Garbialdiko enpresa batzordea

SDA Factory-ko enpresa batzordea

Arabako Larrialdietako Osasun Garraio Sareko enpresa batzordea

Nuevo Futuro Álavako enpresa batzordea

BPXport-eko enpresa batzordea

Cartonajes Igamo-ko enpresa batzordea

EUREST-eko enpresa batzordea

Sidenor Bright Steels-eko enpresa batzordea

CELSA Atlantic – Laminaciones Arreguiko enpresa batzordea

Gasteizko ALESTIS-eko enpresa batzordea

Gasteizko SNA Europeko enpresa batzordea

INDESAko enpresa batzordea

FIBERTENIC-eko enpresa batzordea

Asparrenako Udaleko ordezkaritza sindikala

ELA eta ESKko delegatuak LA VITORIANA eta VITORIAPAN okindegietan

Postako ESK eta LABeko atal sindikalak

ELA, LAB, CCOO eta ESKren ordezkaritza Arabako esku hartze sozialean

ELAko delegatuak ehun merkataritzan

ELAko delegatuak garbiketa sektorean

Ostalaritzako Langile Asanblada

Laneko Autodefentsa Sarea

Ramón Bajo Eskola Publikoa

Toki Eder Ikastolako irakasleak

Aranbizkarra Ikastolako irakasleak

Arabako Pentsionistak Lanean

Gasteizko Mugimendu Feminista

Itaia Gasteiz

Inor ez kale gorrian

Gasteizko Karta Soziala

Argilan-ESK | bazterketa sozialaren kontrako plataforma

Tinkuy migranteen kolektiboa

HERRIZOMA Gasteizko Elikadura Sarea

Auzoan Bizi

GKS Gasteiz

Ernai Gasteiz

Gasteizko Ikasle Abertzaleak

Sare Antifaxista

Arkillos 10

Siberia Gasteiz Asanblada

Araba Bizirik

Arabako Mendiak Aske

AHTrik EZ Araba

AHTrik EZ Arabako Haranak

AHTrik EZ Lautada

Iruñeko GORA LORAZAINAK Asanblada

LABek Bizkaiko Foru Aldundiaren Egoitzen Plana kritikatu du, langileen baldintzak eta herritarrei arreta emateko eredua aintzat ez hartzeagatik

Bizkaiko Foru Aldundiak, 2024ko uztailean, Egoitzen Plana eguneratzeko zerbitzuen kontratua esleitu zuen. Honen helburua da foru egoitza eta lantokien egoera eta erabileraren diagnosia egitea, alternatiba posibleak identifikatzea, ekintza-plan bat zehaztea eta erabaki bat hartzea Etxanoberen agintaldia amaitu baino lehen, 2027an.

Esparru politikoan edo Batzar Nagusietan garatzen den eztabaidaz gain, LABek oso egokitzat jotzen du egungo Egoitzen Planaren ebaluazioa egitea, bai honek proiektatutako zerbitzu publikoaren eta/edo herritarren arretarako ereduaren inguruan, bai, batez ere, etorkizuneko egoitza edo lantoki horien barruan plantillak berak dituen baldintzei dagokienez.

Egoitzen Plan honen xedeari erreparatzen badiogu, begien bistakoa da diagnostiko hau Bilbon kokatutako foru eraikinen azterketan oinarritzen dela. Hau da, ez da arreta integratuko eskualde-bulegoaren ereduari edo “Gertu Ereduari” buruzko ekintza-planik aztertzen, ezta planteatzen ere. Eredu horrek lotura estua du aurrez aurreko arretarekin eta zerbitzuak ematearekin, Plan honek aipatzen duen ikuspegi omnikanaletik. LABek eredu hori garatzearen eta ezartzearen alde egiten du, gaur egun Durango, Gernika, Bermeo, Markina, Igorre, Balmaseda eta Mungiako bulegoetan gauzatzen dena. Eta laster bulego berri batera zabalduko da Bilbon, eta antza denez, gaur egun Foru Liburutegian kokatuta dagoen Laguntzako plantilla jasoko eta inplementatuko du.

Eta planteatutako alternatibak ikuspegi kuantitatibo eta ekonomizista hutsetik islatzen dira, hau da, Egoitzen Plana etorkizuneko agertoki batzuk aztertzera mugatzen da, honako parametro hauetan oinarrituta: eraikinen aurrekontu-kostua, okupazio-azalera edo egungo zentroetan lan egiten duten langileen kopurua. LABen ustez, Plan honen diagnostikoak beste irizpide batzuk jaso beharko lituzke, zuzenean eragiten dutenak bai langileen lan-baldintzen kalitatean, bai herritarren arretarako ereduaren kalitatean; besteak beste, aurrezpen eta efizientzia energetikoari dagozkionak, irisgarritasun unibertsalari edota langilegoaren beraren partaidetzari buruzkoak.

LABek administrazio elektronikoaren garapena eta herritarren eta foru-administrazioaren arteko interkonektibitatea defendatzen ditu, baina, aldi berean, eredu presentziala mantentzearen eta zabaltzearen defendatzaile irmoa da, bereziki tresna horiek ez dauzkaten edo erabiltzen ez dituzten gizarteko sektoreentzat.

Egoitzen Plan honetan jasotzen diren datuak larritzeko modukoak dira eta foru-gobernuek izan duten gaitasunik eza, eraginkortasunik eza eta xahutzea islatzen dute. Aldundiko eta 16 foru-erakundetako langileak Bilboko 31 eraikinetan sakabanatuta daude; horrek, besteak beste, 2,6 milioi euroko kostua dakar urtean alokairuetan foru-kutxetarako.

Argi dago Egoitzen Plan honetan planteatutako 3 egoeretako edozeinek sailen koordinazioa hobetzea ekarriko duela, eraikin eta energia kostuak aurreztea, arreta eta zerbitzu publikoa hobetzea. Hobekuntza izango da baldin eta irizpide ekonomizistez eta/edo eraikinez kudeaketaz gain beste parametro batzuk kontuan hartzen badira (aurrezpen eta efizientzia energetikoa, irisgarritasuna egoitzetan eta egoitzetatik kanpo…), zuzenean arretaren kalitatean eta langileen baldintzetan onura dakartenak.

Ildo horretan, LABek uste du funtsezkoa eta premiazkoa dela, besteak beste, Gizarte Ekintza Sailaren eta Enplegua, Gizarte kohesioa eta Berdintasuna sustatzeko Sailaren egoitza guztiak bateratzea esku-hartze sozialaren esparruarekin lotutako zerbitzuak eta arreta hartuko dituen egoitza bakar batean.

Igor Arroyo: “Lan harremanen eredua iraultzen du hezkuntza publikoko irakasleen akordioak, 2008tik zerbitzu publikoetako lan harremanak estatalizatuta izan baititugu”

Elkarrizketa egin diote Igor Arroyo LABeko koordinatzaile orokorrari Euskadi Irratian, agenda soziolaboralean dauden hainbat gairi buruz; besteak beste, langile migratu eta arrazializatuen egoeraz, EAEko hezkuntza publikoko irakasleen lan hitzarmenaz, Osasun Mahaiaz eta Lanbide-arteko Gutxieneko Soldata propioaz. Hemen entzun dezakezue.

Egunotan atzerritik heldutako langileen inguruan iritzi publikoan esandakoetatik abiatuta, irmo mintzatu da aferaz Arroyo: “Ez da batere onargarria horrelako ikuspegi utilitarista batekin aritzea langile migratuez. Guretzat migranteak ez dira aparteko kolektibo bat. Lanera etortzen diren pertsona horiek gure klasearen parte dira eta beraiekiko harremana klase elkartasunean oinarritzen da. Gure asmoa da kolektibo horiek guztiak sindikalki antolatzea; azken batean, diskriminazio eta esplotazio egoera asko pairatzen dituztelako”.

Migratzea eskubidea dela gogoratu du, eta, ez hori bakarrik, migratzen duen jende gehienak “beste erremediorik ez duelako egiten duela”. “Daukagun nazioarteko ordena injustua da, eta oinarritzen da Ipar Globalaren dominazioan Hego Globalarekiko, eta natur baliabideen eta errekurtso ekonomikoen ustiapen basati batean. Hori da konpondu behar genukeen lehen gauza”. Horrekin batera, baina, eskuinetik datozen mezuen atzean dagoen “hipokresia” salatu du: “Behar ditugu, baina ez ditugu maite. Nahi dugu erregularizatzea, baina, era berean, modu irregularrean dauden horietatik probetxua aterako dugu, eta ongi etorriko zaigu paperik ez izatea. Itxurakeria eta hipokresia horrekin amaitu beharra dago, eta gizatasunez eta klase elkartasunez heldu afera honi”.

LABek ekainaren 11rako pribatizatutako zaintzako langileak mobilizatzeko egindako deialdiaz ere mintzatu da Arroyo. Langile horiek “langile publiko moduan” kontsideratuak izan behar luketela defendatu du, eta, horregatik, azpikontratatuta egonagatik, lan baldintzetan langile publikoekiko ekiparaziorantz jo behar litzatekeela. ELA sindikatuak Gipuzkoako adinekoen egoitzetan grebak bakarrik deitu izanaren arrazoiez galdetuta, Arroyok argitu du sindikatu horrek erabaki zuela Greba Feminista Orokorraren ondotik eratu zen intersindikaletik atera eta bere ibilbidea “bakarrik” egitea. Beste sindikatuekin adostasunik bilatu ez, eta greba deialdia bakarrik egin izana “ez da abiapuntu ona” koordinatzaile orokorrarentzat, halako deialdiek “ahalik eta adostasun zabalena” bilatu behar bailukete, haren irudiko, “langile ahalik eta gehien mobilizatzeko”. Edozein kasutan, LABek deialdia eta edukiak aztertuko dituela azaldu du.

Berriki, hainbat greba eta mobilizazioren ondoren erdietsitako EAEko hezkuntza publikoko irakasleen akordioaz ere aritu da Arroyo. “Oso pozik gaude lortutakoarekin; borroka eredugarria izan da, eta akordioa oso potentea da”, nabarmendu du. Lan kargak aritzea, ratioak jaistea, euskalduntzerako, hezkideratzako eta hezkuntza prozesua garatzeko baliabide gehigarriak lortu direla aipatu du, batetik, eta, bestetik, azpimarra egin du lortu den soldata igoeran: “Lortu den soldata igoera harago doa estatu mailan ezartzen den KPIren arabera normalean azken urteetan ezarri denetik. Alegia, estatu mailan ezarriko den soldata igoeratik harago, %7ko igoera lortu da. Horrek, erosahalmena berreskuratzeko urratsa izateaz gain, lan harremanen eredua erabat iraultzen du, 2008tik zerbitzu publikoetako lan harremanak estatalizatuta izan baititugu. Lortu duguna da, 2008tik lehenengo aldiz, horrelako kolektibo zabal batentzat, apurtzea logika horrekin, eta hemen adostea lan baldintzak”.

Marra gorriak, patronalarenak

Bestelako hainbat gairen artean, Lanbide-arteko Gutxieneko Soldata propioaren aldeko borrokaz ere aritu da Arroyo. Batetik, lehendakariari eta Eusko Jaurlaritzari patronala negoziatzera eramateko iniziatibak har ditzaten eskatuko die LABek, azaldu duenez, eta, bestetik, Herri Ekimen Legegilea martxan dela gogoratu du, Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak gutxieneko soldata hemen ezarri dezaten eskumena izan dezaten: “Espero dugu sinadura bilketa hau erraldoia izatea, pentsiodunen mugimenduak egin duen moduan”. Guillermo Buces Cebekeko presidente berriak egindako adierazpenez ere galdetu diote Arroyori, sindikatuekin “marra gorririk gabeko” elkarrizketa nahi duela esan baitzuen. Hitzoi sinesgarritasuna emateko aukera duela oroitarazi dio Arroyok Bucesi: “Bere hitzak sinesgarriak izateko, Cebekek apustu egin beharko luke gutxieneko soldata ezartzeko mahai horren alde. Ezin da esan marra gorririk gabe hitz egingo duzula, eta hitz egiteko sortzen den mahai horretan ez eseri. Benetan elkarrizketarako borondatea badauka, Cebekek badauka aukera Confebasken barruan bultzatzeko mahai horren sorrera, mahai horretan horixe egingo dugulako: eseri, marra gorririk gabe”.

EHUko ordezko irakasleen gatazka, konpontzeko bidean

Gaur, EHUko Gobernu Kontseiluan lanaldi osoko ordezko irakasleak kontratatzeko aukera jasotzen duen akordio sindikala berretsi da. LABek akordioa sinatu zuen, gutxieneko baldintzak jasotzen dituelako; hau da, lanaldi osoko kontratazioak, langile horien soldatari eustea eta hitzarmen kolektiboan ezarritako partzialtasuna murrizteko mekanismoa errespetatzea. Azken alderdi hori hobetzen da errektoretzak proposatutako akordioan.

LABek ekarpen multzo bat egin zion dokumentuari, eta gehienak onartuak izan dira; besteak beste, LABek proposatuta, gaur egungo sailen partzialtasuna murrizteko eta irakasle partzialen ordainsariak hobetzeko neurriak etorkizun laburrean negoziatzeko xedapenak sartu dira akordioan. Modu horretan, jardunaldi partzialean aritzen diren ordezko irakasleek egiten dituzten baina aitortzen ez zaizkien gainerako aktibitateak kontuan hartzea eta ordaintzea borrokatuko du LABek, jasotzen dituzten miseriazko soldatei aurre egiteko.

LABek balorazio positiboa egin zuen, eta akordioa sinatu zuen. Akordioa pasa den ikasturtean irakasleek egindako borrokaren emaitza da. Guztira 5 greba egun egin zituzten; horietako bi, irakasle-ikertzaileen aldarrikapenetan zentratuta; eta beste hiru, sektore publiko osoan gertatzen ari den atzerakada salatzeko..

67 urte betetzear zituen garraiolari bat hil da Irunen

LABek jakin duenez, herenegun, goizaldeko 6:30ean, TRANSDIPE S.L. enpresako S.S. garraiolaria hilik agertu zen Irunen, lanerako prestatzen ari zen kamioiaren aldamenean. Kamioia martxan zegoen, atea irekita eta zantzu guztien arabera, heriotza ez traumatiko baten aurrean gaude. Azken honekin, gutxienez 20 langile hil dira urte hasieratik Euskal Herrian, hauetariko 9 garraiolariak.

Lehenik eta behin, LAB sindikatuak bere elkartasuna adierazi nahi die bere senide, lankide eta gertukoei.

Garraio sektorearen prekarizazio maila handituz doa etengabe. Adibide gogorra da maiatzaren 19ko heriotza, S.S langileak datorren hilean 67 urte beteko bailituzke.

Ez da onargarria adin horrekin lanean jarraitu behar izatea, are gehiago honelako jarduera arriskutsu batean. Administrazioak sektoreko prekarizazio joera bortitzari mugak ipini behar dizkio, erretiro adina jaistetik hasita.

Bestalde, azken aldian LAB azpimarratzen ari den bezala, ez da kasualitatea sektore honetan heriotza ez traumatikoen presentzia altuagoa izatea, honen atzean estresa, lan karga, erritmoak, eta finean, bizitza osasuntsua eramateko zailtasunak bezalako kausak baitaude. Hauek prebenitzeko neurriak hartu behar dira ,eta gobernuek dute horren giltza.

Bitartean, Osalan bezalako erakundeek plan antzuak egiten dituzte, eraginkorra izango den neurri bakar bat ere eskeini gabe. Iritsi da garaia politika hauek iraultzeko.

LABek dei egin nahi du lan osasuneko intersindikaletik heriotza honen aurrean antolatuko den mobilizazioan parte hartzera.

Pribatizatutako zaintzako langileak mobilizazio nazionalera deitu ditu LABek, haien izaera publikoa aldarrikatzeko

Langile horiek zerbitzu publiko bat eskaintzen duten heinean, administrazioaren zuzeneko langile izan behar dutela defendatuko du LABek Donostian, eta, norabide horretan, lan baldintzen ekiparazioa aldarrikatuko du.

Pribatizatutako zaintzako langileen lan eta bizi baldintzak hobetzeko konpromisoan, eta, era berean, zaintza sistema publiko komunitario bateranzko trantsizioan, lehentasunezko premia da LABentzat pribatizatuta dauden zaintzako langileen aitortza publikoa eta horien borroka sindikala lehen lerroan kokatzea. Izan ere, zaintza lanetan aritzen diren milaka langile prekarizazio egoerara kondentzen ditu zaintza erregimenak Euskal Herri osoan; Bidasoa ibaiaren bi aldeetan gailentzen den zaintza sistema esku pribatuetan dago.

Hori salatzeko, eta, era berean, aipatutako langileen izaera publikoa aldarrikatzeko eta aitortza horretara bidean urratsak egiteko, mobilizaziora deitu ditu LABek sektoreko langileak ekainaren 11rako, Donostian.

Administrazio publikoari eta agintean diren alderdi politikoei interpelazio zuzena egingo die LABek: zaintza langileek zerbitzu publiko bat eskaintzen dute, eta, beraz, langile publikoak izan behar dute. Izan ere, zerbitzu publiko indartsuak eta duinak defendatzen ditu LABek. Pribatizatuta dauden zaintza sektoreko langileak zerbitzu publiko horietako langileak dira, eta, beraz, zerbitzu horien publifikazioa du jomugan sindikatuak; langile horiek langile publikoak, administrazioaren zuzeneko langileak, izatea.

Aipatutako langileek urte gehiegi daramatzate enpresa pribatuekin negoziazio kolektiboaren bitartez lan baldintzak hobetzera behartuta; behartuta, administrazio publikoek, zerbitzu horiek enpresa pribatuei esleitzerakoan, ez dutelako beste biderik uzten. Erabaki politikoek eta gutxi batzuen diru goseak sortu dute egoera hau. Izan ere, LABentzat, negoziazio horiek negozio izateari uzteko, instituzioek ere langileen interlokutore izan behar dute, euren erabakiek eta politikek miseria honetara kondenatu dituztelako. LABentzat, administrazio publikoaren lan hitzarmenak dira erreferentzia, baina, gaur egun, lan berdina egiten dute pribatizatutako sektoreetako langileek baldintza okerragotan. Horregatik, lan baldintzak parekatzearen aldeko apustu politiko eta sindikalaren alde borroka egingo du LABek.

Norabide horretan, hain justu, eta publifikazioa helburu, LABek lan baldintzen ekiparazioaren aldeko borroka sindikala martxan jarriko du eremu guztietan, eta herrialdeko hitzarmenetako plataformetan parekatzea proposatuko du. Udaletan ere zaintza langileen lan baldintzen ekiparazioa eskatuko du. Zaintzako langileak langile publiko diren heinean, Udalhitz, Gizarte Urgazpenerako Foru Erakundea, Gizarte Ongizaterako Foru Erakundea eta PAGNArenak dira haien erreferentziazko hitzarmenak. Ipar Euskal Herrian, berriz, Frantziako legediak funtzio publikoari buruz finkatutako xedapenen esparruan, udaletxeka negoziazio kolektiboa bultzatzeko ahalegina egingo du sindikatuak.

Badira, dena den, oso premiazkoak diren konpromiso batzuk, eta horiek lehentasunezkotzat jotzen ditu LABek:

– Etxeko Laguntza Zerbitzua berehala publifikatzea, enpresa pribatuekin egindako kontratuak iraungi ahala.

– Ratioei buruzko dekretu berri bat, batez ere zaharren egoitzentzat, egungo ratioek dakartzaten baldintza kaskarrekin amaitzeko, bai erabiltzaileentzat, bai langileentzat.

– Zahar egoitzetako, aniztasun funtzionaleko eta esku-hartze sozialeko eta osasungintza pribatuko langileen lan baldintzak langile publikoenekin parekatzea, dagozkien publifikatze prozesuak hasi bitartean.

Enpresaz enpresa, sektorez sektore eta kalean, inurri lana egin eta langileak pribatizazioaren kontra lerratzeko eta merezi duten aitortza publikoa jaso dezaten lanean jarraituko du LABek.

LABek CENi exijitu dio bertan behera utz dezan lan osasunaren prebentzioaren ardura langileei egozten dien kanpaina, diru publikoarekin ordaindu dutena

LAB sindikatuak arriskutsutzat, iraingarritzat eta mingarritzat jo du CENeko enpresariek diru publikoa erabiltzea (60.000 euro) modu seguruan lan egitea langilearen esku dagoela sinetsarazi nahi duten ideiak zabaltzen dituen kanpaina egiteko. Enpresarien kanpainak prebentzioaren berezko printzipioen aurka egiten du, eta enpresariek arlo horretan dituzten legezko betebeharrak hankaz gora jartzen ditu. Nafarroako lan heriotzen agertoki tragiko honetan, prebentzio legea ez betetzeko orduan erakusten duen lotsagabekeriaren bertze erakusgarri bat da kanpaina.

LABen iritziz, gainera, onartezina da kanpaina horrek Nafarroako Gobernuaren babesa izatea eta ideia horiek Enplegu Planaren eszenaratzearen parte izatea. Eta hori guztia egin dute Nafarroa Garaiak oso egoera latza bizi duelarik: iragan urtean 26.000 lan-istripu aitortu zituzten, horietatik 26 hilgarriak, eta aurten dagoeneko 12 langile hil dira lanean.

CEN patronalak bertzeren erantzukizun gisa ikusten du laneko arriskuen prebentzioa. Nahiz eta enpresen zuzendaritzek erabakitzen dituzten lan eta enplegu baldintzak. Espainiako Estatuari egokitutako Europako lan-osasunaren araudiak hiru hamarkada daramatza hori argi eta garbi uzten: “enpresaburuari dagokio bere langileen segurtasunaren eta osasunaren bermatzaile izatea”.

Legeak enpresariari ematen dio erantzukizuna eta, aldi berean, hori aurrera eramateko tresnak ematen dizkio. Hala, enpresaburuak langileak zigortu ditzake segurtasun arauak betetzen ez badituzte; langileek, berriz, ez dute inolako tresnarik enpresaburuei lan baldintza seguruak berma diezazkieten eskatzeko. Azken batean, Espainiako Lan Ikuskaritza bat dute, 9 ikuskariz osatua, Nafarroan lan egiten duen 311.400 pertsonako biztanleria batendako; bistan denez, baliabide horiek oso urriak dira.

Kanpaina propagandistiko hori akatsez jositako agerraldi batean aurkeztu zuten. “Ví ve te” leloa baloratzen hasi gabe –beraiek jakinen dute zer erran nahi duten–, LABen iritziz, amorragarria da CENek prebentzioaren ardura langileei egoztea, ebidentzia zientifikoak eta arauak seinalatzen dituzten arriskuen jatorriko neurri kolektiboen aurrean. Enpresarien betebeharrei buruz eta langileen eskubideei buruz hitz egiteari uko egiten diote. CEN ohiko jokabidea da hori, erruz erabiltzen duena, fokua kalteen benetako sorburutik aldentzeko.

Zergatik daude lan istripu gehiago Nafarroan?

Oso deigarria da kanpainak totum revolutum batean istripu zergatien inguruan egiten dituen balorazioetan –batzuk zuzenak, bertze batzuk okerrak eta bertze batzuk zuzenean gaizki planteatuak– ez aipatzea lan prekaritate orokortua, ezta enpresek prebentzio legea ez betetzeko duten ohitura ere.

Lan arloan Nafarroako Gobernuak alderdikeriaz jokatzeari utzi behar dio, CEN, UGT eta CCOOren Gobernua izateari utzi behar dio. Diagnostiko eta eztabaida zintzorik gabe ezinezkoa da egoera aldatu eta hobetzea. Elkarrizketa Sozialak ez du balio. Ezin da izan Iñaki Mendioroz Lan zuzendaria enpresaburuen dogmaren morroi izatea eta bere diskurtsoa zapuzten duen errealitate batekin akritiko izatea. Izan ere, nola kalkulatu du 2028. urterako istripu-tasa %20 murrizteko helburua? Zer diote azken bi urteetako “Prebentzioko Lurralde Ordezkaria” programaren eraginkortasunari buruzko ebaluazio-txostenek?

Enpresarien kanpainak proposatzen dituen neurri guztiek egungoaren antzeko agertokia sortzen jarraituko dute. Enpresariek araudia betetzen ez duten bitartean, eta Maria Txibite lehendakariak Lan Ikuskaritza propio baterako eskumenak eskatzen ez dituen bitartean, erakusten jarraituko dute Nafarroako langileen bizitzek bortz axola zaizkiela.