2025-12-21
Blog Page 32

Loiuko FCC Aqualiako langileek aurreakordio historikoa lortu dute 30 eguneko grebaren ostean

Uztailaren 4an, 30 eguneko greba mugagabearen ostean, FCC Aqualia enpresarekin aurreakordio bat lortu zuten Loiuko ur-zerbitzuko langileek. Aurreakordio horren bidez, urteetako desorekak amaitu eta lan berdina egiten duten langile guztiek lan baldintza berdinak izatea bermatuko da.

Langileek aspaldiko aldarrikapen nagusia lortu dute: Bizkaiko Ur Partzuergoaren azpikontrata guztien artean lan baldintzen parekatzea. Akordioaren bidez, hainbat eduki nabarmenetan –hala nola dietak, zaintza-guardia sistemak eta bestelako prestazioak– berehalako ekiparazioa ezarriko da. Gainera, soldataren ekiparazio osoa bi fasetan gauzatuko da: 2027an eta 2028an, ordainsarien parekatze osoa iritsiko da, eta horrek, kasu batzuetan, %42ko soldata igoera ekarriko du. Ez da, beraz, akordio sinple bat: langileen bizi-baldintzetan, jauzi kualitatiboa baizik.

Langileek aurreakordioa aho batez onartu zuten grebalarien asanbladan. Bai borrokaren luzerak, bai langileen batasunak erakutsi dute antolakuntza sindikalak eta borroka kolektiboak bide emankorra direla benetako aldaketak lortzeko.

Greba honek, eta azken urteetan Bizkaian izandako azpikontratetako beste hainbat gatazkek, agerian utzi dute egungo pribatizazio politikek zerbitzu publikoak bermatzen dituzten langileen prekarizazioa dakartela. Ezin dugu ahaztu uraren kudeaketa publikoa dela, baina enpresek etekin pribatuak lortzeko baliatzen dutela azpikontratazioa, eta ondorioz, langileen eskubideak urratuak izaten direla. Egoera horrek arduradun politiko zuzenak ditu, eta langileek argi utzi dute prekarizazio horri aurre egiteko borrokan jarraituko dutela.

Loiuko Aqualia zerbitzuko langileek hauteskunde sindikaletan LABekin antolatzeko hautua egin zuten, eta borrokatzeko erabaki irmoa hartu. Aukera horri esker, lan baldintzak nabarmen hobetzea lortu dute. LABek zorionak helarazi nahi dizkie langile guztiei erakutsitako irmotasunagatik eta batasunagatik.

Aurrerapauso hau ez da kasualitatea: antolakuntza, konpromisoa eta borrokaren bidez lortu da. Ozen esan dezakegu: borrokak merezi du. 

Oldarraldiari erantzuteko eta administrazioaren euskalduntzean jauzi egiteko, mobilizazioak eta ekimenak bultzatuko ditu LABek udazkenean

Lan deialdi berriak prebentziozko jarrerarekin ezartzen hasiak dira instituzioak, epaitegien zigorra jasotzeko mehatxuak baldintzatuta. Horren aurrean, oldarraldiari erantzutetik harago, administrazioa euskalduntzeko legeria aldatu beharra dago, eta horrek herritarren aktibazioa eskatzen du. Horretan bere ekarpena egingo du LABek.

Duela 4 urte hasitako EAEko administrazioaren euskalduntzearen aurkako oldarraldi politiko-sindikal-judizialak ez du etenik izan azken hilabeteetan. Horrela, EAEko hainbat lan deialdi eta legeren hizkuntza eskakizunen zein euskara sustatzeko bestelako neurrien aurkako 14 epai, gutxienez, izan dira ikasturte honetan. Hau da, hilabetean epai bat baino gehiago, hori da epaitegietatik euskaldunon hizkuntza-eskubideen aurka etenik gabe egiteko azken hiruzpalau urteetako kadentzia arbuiagarria.

Epai hauek guztiek euskara administrazioan erabat normalizatzea oztopatu nahi dute, eta, ahal duten heinean, aurreratutakoari atzerantz eragitea beste helbururik ez duen jurisprudentzia osatu. Administrazio publikoaren lanpostu guztietara aurkezteko gaztelera ezagutzea beharrezkoa den arren, euskara eskakizunak gaztelerazkoekin parekatu nahi dituzten edozein lan deialditako eskaerak “gehiegizkoak” eta “inposizioa” omen dira. Epai-segida horren bitartez epaileak hizkuntza politika egiten ari dira, beraien eskumenetatik harago joanez; euskararen eta euskaldunon hizkuntza eskubideen aurkako hizkuntza politika judizial glotozida.

Argudioen bihurritze horretan, hizkuntza eskubideen eta lan eskubideen arteko dikotomia faltsua planteatzen ari dira sektore euskarafoboak. Izan ere, eskubideak, eskubide badira, ezin dira mailakatu. Eskubide batzuen urraketa aldarrikatzea beste batzuen mesedetan ez da zilegi ezta onargarria ere, eta larria da hori izatea euren burua aurrerakoitzat duten pertsonen eta eragileen mezua.

Hori guztia nahiko ez, eta ikasturte honetan nabarmentzekoa da oldarraldiaren ondorioak eta eraginak ezagutzen ere hasiak garela. Epai bakoitzak aztertzen duen auzi espezifikotik harago, epai segida luze hau administrazioaren euskalduntzearen egungo paradigmari kortse estua ezartzen ari zaio. Arduradun instituzionalak lan deialdi berriak prebentziozko jarrerarekin zehazten hasiak dira, horiei helegitea jartzeko arriskua agerikoa dela jakinda, eta, hori gertatuz gero, aurkako epaia jasotzearen mehatxua ia ziurra denaren beldurrarekin. Hau da, lan deialdi berriak eta administrazioaren euskalduntzearekin lotutako bestelako neurriak ez dira erabakitzen ari, orain arte bezala, administrazio elebiduna erdiesteko prozesu progresiboan urrats berriak egiteko perspektiba askearekin (eta herri honen gehiengoaren borondateari jarraituz), baizik eta epaitegien zigorra jasotzeko mehatxuaren pean. Horrek guztiak gazteleraren hegemonia areagotu, eta euskara bigarren mailako menpekotasun egoeran betikotu baino ez du egingo.

Oldarraldiak ez du etenik izango, eta euskararen normalizazio prozesuaren une erabakigarrian gertatzen ari da hau, administrazioaren euskalduntze prozesu osoa auzitan jartzen ari baitira. Horregatik, ez da nahikoa oldarraldiari aurre egin eta administrazioa euskalduntzeko egungo eredua defendatzearekin. LABen ustez, administrazioa euskalduntzeko paradigma eraldatu beharra dago, eremu horretan jauzi egiteko. LABek aldarrikatzen duen paradigma berria EH Bilduk aurkeztutako Enplegu Publikoaren Legea aldatzeko proposamenaren norabidean doa. Aldaketa horrek soilik emango dio segurtasun juridikoa administrazioa euskalduntzeko prozesuari.

Hala ere, administrazioa osoki euskalduntzeko ez da nahiko legea aldatzeko bide parlamentarioarekin. Helburu horrek eragile sindikalen, euskalgintzaren, eta, oro har, herritarren aktibazioa eta indar metaketa eskatzen du. LABen ustez, pairatzen ari garen erasoaldiaren tamainako aktibazioa eta mobilizazioa beharrezkoa da, ez soilik oldarraldia gerarazteko, baita administrazioaren euskalduntzean jauzi egiteko ere. Horrela, aktibazio horri ekarpena egiteko, LABek udazkenean hainbat mobilizazio eta ekimen egingo ditu.

Amazonek langileen osasunerako eskubidea urratzen duela baieztatu du Lan Ikuskaritzak

LAB sindikatuak salaketa jarri zuen Trapagarango Amazonen aurka, langileen eta prebentzio ordezkarien eskubideak sistematikoki urratzeagatik. Lan Ikuskaritzak arrazoia eman dio sindikatuari, eta enpresari irregulartasun horiek zuzentzeko agindu dio. Beste behin, erakunde batek berresten du multinazionalak legea urratzen duela, langileen eskubideen eta osasunaren kaltetan.

Amazonek, legez kanpo, dokumentu bakarrean bateratzen zituen hainbat datu: mutualitatera joateko bolantea, lan-istripuaren partea eta istripuaren ikerketa-txostena. Praktika horrek langileengan presioa eragiten zuen, eta osasun-laguntzarako eskubidearen erabilera oztopatzen zuen. Gainera, enpresak berak aurrez baloratzen zuen kalteen jatorria, istripua lanekoa ote zen ala ez esateko, osasun laguntza baldintzatuz.

Lan Ikuskaritzaren arabera, “informazio mota ezberdinak bateratuta daude fitxategi bakarrean”, eta horrek “beharrezko dokumentazioa bereizita aztertzea eta identifikatzea zailtzen du”. Ondorioz, informazio eskubidea oztopatzen da eta osasun-kalteei jarraipen eraginkorra egitea ia ezinezkoa bihurtzen da.

Ikuskaritzak salatu du, halaber, enpresak lan-istripuaren aurretiazko aitortzaren arabera baldintzatzen duela mediku-laguntzarako bolantea ematea, eta horrek ez du bat egiten aplikatu beharreko araudiarekin. Ohartarazten duenez, enpresak “berehala” eman behar du bolantea, istripuaren izaerari buruzko epairik edo aurretiazko baloraziorik egin gabe.

Horrez gain, enpresak ez die eman langileei inolako prestakuntza eguneraturik, ezta larrialdi edo istripu egoeretan nola jokatu jakiteko informaziorik ere. Honek zuzenean urratzen du Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea.

Lan Ikuskaritzak espresuki adierazi du:

  • Osasun-laguntza eskatzeko bolantea, istripuaren partea eta ikerketa-txostena dokumentu banatuetan eman behar direla, eta ez batera.
  • Enpresak ezin duela istripuaren izaera lanekoa den ala ez erabaki, eta ondorioz, ezin du baldintzatu mediku-laguntza ematea.
  • Enpresari ez dagokiola dokumentazioa bateratzea, informazio-eskubidea bermatzeko.

Amazonek, beraz, Lan Ikuskaritzaren ebazpenaren ondorioz, 60 eguneko epea dauka irregulartasun hauek zuzentzeko. Ez da lehen aldia instituzioek edota epaitegiek gure salaketak ontzat ematen dituztena:

  • 2025eko otsailean, Bilboko Gizarte Arloko Epaitegiak baliogabetu zuen LABeko ordezkari bati ezarritako zigorra, eta kalte-ordainak ezarri zizkion Amazoni, askatasun sindikala urraketzeagatik.
  • 2024ko apirilean, EAEko Auzitegi Nagusiak LABen aldeko epaia eman zuen, soldata izozteko helburuz egindako manipulazioa salatu ostean.
  • 2021eko azaroan, Bizkaiko Lan Arloko Epaitegiak AMAZONen azpikontrata bat zigortu zuen, garraioaren sektoreko hitzarmena aplikatzera behartuz, eta soldata igoera esanguratsuak ekarri zituen.

Borrokak merezi du, fruituak ematen ditu. Amazonek jakin dezala: LAB ez da geldituko langileen osasuna eta eskubideak arriskuan jartzen dituzten praktiken aurrean.

LABek ohartarazi du Tasubinsak BSHren itxieraren ondorioak langile guztiei ordainarazi nahi dizkiela

Ezkirozko (Nafarroa) BSH lantegiaren itxierak ez die soilik 660 langileei eraginen, baita enpresa laguntzaileetako edo ekoizpen lerro esternalizaturen bat duten enpresetako langileei ere. Azken hori da Tasubinsaren kasua, enplegu zentro berezi bat, ehun langile inguru dituena BSHrendako lanean. LAB sindikatuak salatu duenez, Tasubinsak hitzarmenaren negoziazioa blokeatu du eta langile guztien soldatak izoztu nahi ditu.

Tasubinsako LABeko ordezkariek agerraldia egin dute gaur Iruñean, enpresa hitzarmenari buruzko negoziazioak nahita blokeatzen ari dela salatzeko —“egoera onean” ez dagoelako ezin duela negoziatu argudiatuz— eta funtsezko erabakiak atzeratzen ari dela salatzeko; eta horrek langileen artean ziurgabetasuna sortzen duela ohartarazteko. Gainera, ordezkari hauek exijitu dute Tasubinsako langileek eragin ez duten krisiaren ondorioak Tasubinsako langileei ez ordainaraztea, Ezkirozko BSH lantegiaren itxierari erreferentzia eginez, haren ekoizpen lerro bat Tasubinsako ehun langi inguruk lantzen baitute.

Antza denez, dagoeneko nahiko prekarioak diren bere langile guztien soldatak izoztu nahi ditu Tasubinsak, epe mugarik gabe. LABek Tasubinsako zuzendaritzari eta Nafarroako Gobernuari –erakundearen finantzatzaile handi gisa– eskatzen die berehala berrireki daitezela hitzarmen duin bat lortzeko negoziazioak eta lan-eskubide guztiak errespeta daitezela. Hala ez bada, langileek mobilizatu eta ekintza publikoak eginen dituztela iragarri dute, beren egoera ikusarazteko eta bidezko irtenbideak eskatzeko 

Iruñeko Turismo Bulegoko langileek enpresaren lan-prekarietatea salatu dute

LAB sindikatutik salatu nahi dugu Iruñeko Turismo Bulegoko langileek urte luzez pairatu duten lan-prekarietatea, eta horrekin batera, bai enpresaren (Dinamic Imizcoz Servicios Culturales) bai Iruñeko Udalaren jarrera arduragabe eta utzikeria. Turismo Bulegoa enpresa horrek kudeatzen du udalarekin sinatutako kontratu baten bidez, eta zerbitzua eskaintzen duten langileen baldintza irregularretan jardun behar izan dute luzaroan.

Gaur egun, langile gehienek lanaldi osoko kontratua duten arren, euren lan ibilbidea markatu dute lanaldi partzialeko kontratuek, lan-egonkortasunik ezak eta lan-harremanetako irregulartasunek. Gainera, estatuko hitzarmen orokor bat aplikatzen zaie, ez dagokiona beren eguneroko lan-eginkizunen errealitateari, eta askoz gutxiago Iruñeko bizi-kostuari. Ondorioz, soldata duina bermatzeko aukera erabat mugatua da.

LABetik salatu nahi dugu enpresak urteetan zehar ez diela langileen eskaerei erantzun, eta sarri ez dela gai izan inolako azalpenik emateko. Are gehiago: hainbat kasutan, langileen lan-eskubideei buruzko kudeaketa enpresatik kanpoko pertsonen esku utzi da, eta horrek utzikeria eta informaltasun sentsazioa areagotu du langileengan.

2024ko apirilean, langileek, LAB sindikatuaren babesarekin, oinarrizko lan-baldintzak hobetzeko eskaera formala egin zuten. Besteak beste, lan-egutegien planifikazioa, soldata-egituraren berrikuspena eta prebentzio-azterketak eskatzen ziren. Langileek beti erakutsi dute jarrera eraikitzailea eta negoziaziorako prestasuna, baina egoera gero eta jasanezinagoa bihurtzen ari da, eta dimisio nahiz baja psikosozial kopurua nabarmen hazi da.

LABek azpimarratu nahi du Iruñeko Udalak baduela erantzukizun zuzena egoera honetan. Izan ere, lan-baldintzak zuzenean baldintza-agirietan jasota daude. Hala ere, hainbat lizitaziotan enpresak subrogazio-eskubidea zuten langileak kanpo utzi izan ditu, Kontratu Publikoei buruzko Foru Legearen aurka. Udalak, horren jakitun izan arren, ez du inolako neurririk hartu, eta urte luzetako salaketen ondoren, 2024ko azaroan, langileen lan-baldintzak hobetzen zituen plegu bat onartu zuen. Zoritxarrez, jarritako errekurtso baten ondorioz, Udalak plegu berri bat argitaratu du, eta bertan aurreko hobekuntzarik gehienak ezabatu ditu.

LAB sindikatutik argi adierazi nahi dugu: ezin da zerbitzu publiko bat mantendu langileen osasuna, ongizatea eta eskubideak arriskuan jarriz. Lan-abusuei amaiera eman behar zaie, eta bai enpresak bai Udalak bere gain hartu behar dute egungo egoeraren ardura. Langileek lan-baldintza duinak, tratu arduratsua eta harreman gardenak merezi dituzte, eta hori bermatzea erakunde publikoen betebeharra da. 

Finantzazioaren urritasuna eragin larria izaten ari da EHUn

Duela gutxi jakin du LABek sortzeko bidean zeuden lanpostu berri asko geratu dituela EHUko zuzendaritza taldeak, finantzazio falta dela eta. Hain zuzen, IRIen errektoreordeak bidalitako mezuan adierazitako datuen arabera, sortzeko prest zeuden 38 laguntzaile doktore eta 19 elkartu plaza ez dira momentuz sortuko, eta 2024ko promozioaren kontura onartuta zeuden 56 oso/katedra plaza eta 2025eko promozioan onartzekoak zirenak ere geldituta geratu dira.

Egoera hau oso larria da eta EHUn aspaldidanik pairatzen dugun azpifinantzaketak sortutako arazoak areagotzen ditu.

Edozein kasutan, ezinbestekoa da arazoaren arrazoia argi izatea. Izan ere, jakin behar da EHUk defizita duela (20 milioi bat eurokoa), aurreko urteetako aurrekontuetan jasotakoa baino diru gehiago behar izan delako. Azken urteetan, Jaurlaritzaren ezohiko ekarpenen bidez aurre egin zaie zor horiei. Baina, ematen duenez, Jaurlaritzak ez du bere gain hartuko oraingoan gainkostu hori. Errektoreordeak esan duenez, defizit hori oinordetzan hartu da, eta halako egoera bat kudeatzea ez da batere erraza, ezta inoren gustukoa ere. Informazio hori esanguratsua da, nahiz eta errektoretza taldeak publikoki ez jakinarazi.

Gakoa, ordea, behin eta berriro ozen aldarrikatzen ari garena, unibertsitate publikoaren azpifinantzaketa da. Jaurlaritzak, unibertsitate-ekimen pribatu batzuei alfonbra gorria jartzen dien bitartean, ez du bideratzen EHUra behar den finantzazioa, plantilla ondo hornitu ahal izateko, IRI/TEKAZEL ratioa hobetzeko, soldata egokiak ordaintzeko, sailek eta zerbitzuek behar dituzten inbertsioak egiteko eta zaharkituta dauden azpiegiturak mantentzeko; finean, kalitatezko unibertsitate publikoa izateko. Askotan aipatu dugu LOSUk jasotzen duela BPGren % 1 bideratu behar dela 2030erako unibertsitate publikoetara (publikoetara, bai, ez unibertsitate publiko eta pribatuetara, Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburuak sinetsarazi nahi digun moduan). Gaur egun, % 0,42an gaude, eta, guk dakigula, ez dago mugimendurik LOSUk aipatzen duen gastu publikoa igotzeko plana sortzeko. Are okerrago, sailburuaren asmoak kontrako norabidean hartuak direla dirudi. 

Orain sortutako egoera berri hau beste pauso bat da unibertsitate publikoaren itotze bidean. Kaltetutako langileak asko dira. Haserre egoteko arrazoiak dauzkate. EHU barruan alderdi asko hobetzeko daude, kudeaketa barne, baina argi izan behar dugu bizi dugun egoeraren jatorrira: EHUren azpifinantzaketa endemikoa, eta Jaurlaritzak finantzazioaz egiten duen erabilera EHUren funtzionamendua baldintzatzeko.

Egoera horren aurrean ezinbestekoa da EHUko kide guztiok, langileok zein ikasleak, baita errektoretza taldeak ere, irmotasun jarrera erakustea Jaurlaritzaren aurrean

LABek salatu du Nafarroako Gobernuak garatutako proiektu batek agerian uzten duela enpresen %20k bakarrik betetzen duela prebentzio araudia

Aurreikusitako data baino hiru hilabete beranduago aurkeztu du Nafarroako Gobernuak Tafallako eremuan eginiko lan osasunari buruzko ikerketa txosten bat; 2024 eta 2025 urteetan zehar eginiko proiektu pilotua, hain zuzen ere. Txosten horren arabera, soilik enpresen %20k betetzen du prebentzio araudia. Horrek hankaz gora jartzen ditu orain arteko enpresarien zein Nafarroako Gobernuaren diskurtso akritikoa eta sostengatutako jarduera. Txostena EH Bilduren eskaera izan zen aurrekontuen negoziazioan.

LAB sindikatuak bazuen txosten horren berri. Izan ere, joan zen martxoko NOPLOI Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuaren kontseiluan horren berri eman zuten, datu gutxi batzuk aurreratuz. Lehen datu horiek jada adierazten zuten urteetan LABek salatutako prebentzio araudiaren betetzea pentsatutakoa baino are ere baxuagoa dela.

LABen ustez, behin betiko txostenak ematen dituen datuak oso larriak dira eta iraunkorki sindikatuak salatzen duen prebentzio falta horri neurria ematen dio. Beraz, ondorioa argia da: datuak espero genituenak baina are larriagoak dira eta horrek azaltzen du Nafarroan zehazki, baina, baita Euskal Herri osoan ere, pairatzen den ezbehar-kopuruaren bilakaera negatiboa.

Hona hemen argigarriak izan daitezken hausnarketa batzuk:

  • Soilik enpresen %22ak egin ditu istripu ikerketa egokiak.
  • Formakuntza egokia eman duten enpresak ez dira %23ra iristen.
  • Enpresen erdiak baino gehiagok ez du arrisku ebaluazio egokirik.
  • Enpresen %90ek ez du arrisku psikosozialak modu egokian ebaluatu, are gutxiago neurriak ezarri.
  • Soilik enpresen %5,3k egin ditu azterketa ergonomiko egokiak.
  • Arrisku kimikoak dauden enpresen %10ean soilik egin dira ebaluazio higienikoak.
  • Enpresen %80aren teilatuak ez daude estrukturalki prestatuta pertsonen joan-etorrirako edo mantentzerako. Identifikatutako egoera hau oso kezkagarria da txostenak gogoratzen duen bezala altueretako erorketen potentzialitatea eta indize altua dela aintzat hartuta.
  • Soilik enpresen %19k dauka prebentzio egitura hierarkiko txertatua.
  • Enpresen %22k egiten du prebentzioaren jarraipena.

Momentu berean argitaratu dira 2024ko ez beharren txostena, baita 2025eko lehen hilabeteetakoa ere. Berriz datu gordinak, latzak, gogorrak. Baina orain inoiz baino argigarriagoak. Orain objektiboki baitakigu enpresen prebentzio falta tasatuak eragiten duela ezbehar kopuru tragiko hori. Istripu eta gaixotasun bakoitzaren atzean patronal aseezina dagoela.

Ur hotzeko pitxer bat Gobernuarentzat eta enpresarientzat
Txostenak oso argigarria da: prebentzioaren betearazpena batez beste enpresen %20ra iristen da. Horrek, alde batetik, Nafarroako Gobernua seinalatzen du: izan ere, nori dagokio enpresaburuek legea eta nahitaez bete beharreko prebentzio-neurriak bete ditzaten eragitea? Maria Txibite lehendakariak Lan Ikuskaritza propio baterako eskumenak eskatzen ez dituen bitartean, erakusten jarraituko dute Nafarroako langileen bizitzek bost axola zaizkiela.

Beste alde batetik, CENeko enpresariak seinalatzen ditu. Lan osasunaren prebentzioaren ardura langileei egozten dien kanpaina (diru publikoarekin ordaindu dutena) martxan jarri dutenean eta absentismoaz hitz egiten diguten bitartean, modu masiboan prebentzio araudiari muzin egiten diote. Beste era batera esanda, enpresariek ez dute borondaterik laneko ez beharren kopuruari muga jartzeko eta beraien utzikeria kontzientearekin dira baja eragile nagusiak, bai lan istripuetan bai laneko gaixotasunetan. Enpresariak ez dira gauzak ongi egiten ari; aitzitik, prebentzio-kulturari dagokionez eta gure herrialdeko jarduera ekonomikoaren printzipio gidari izan beharko lukeen arrean, erakusten ari dira edozein gizarte demokratikoren eskakizunetatik urrun daudela.

Honek dimentsio bereziki gordina hartzen du arrisku psikosozialen zein ergonomikoen ataletan, non prebentzio falta are zabalduagoa dagoen eta arrisku hauek eragindako bajak ez dira lanekoak bezala onartzen. Honek esan nahi du baja arrunten atzean sartzen direla lanak eragindako gaitz asko. Ondorioz, enpresek mutualitateak baliatzen dituzte ardura hau langileei egozteko. Hau da, iruzurrak hemen dimentsio larriak hartzen ditu.

Beraz, txosten honekin Gobernua ezin da beste alde batera begira jarri. Ezin da izan Iñaki Mendioroz Lan zuzendaria enpresaburuen dogmaren morroi izatea eta bere diskurtsoa zapuzten duen errealitate batekin akritiko izatea. Kontrara, baliatu behar du, behingoz, bide zuzena hartzeko: prebentzio-legea zorrotz betetzeko bidea, hain zuzen ere. Eta errealitate horren aurrean ezin du onartu orain arte enpresariek erabilitako jarrera negazionista. Horretarako, lehenengo pauso bezala eta txosten honetan oinarrituta, enpresariek lan osasunaren prebentzioaren ardura langileei egozten dien kanpaina bertan behera utzi behar dute CEN patronalak eta Nafarroako Gobernuak.

Gutxieneko soldata propioaren aldeko herri ekimenak aurrera jarraitzen du: sinadurak online biltzeko aukera abian da

ELA, LAB, ESK, STEILAS, ETXALDE eta HIRU sindikatuok gutxieneko soldata propio baten aldeko dinamika martxan jarri dugu. Ekimen horrek bi norabide nagusi ditu: batetik, gure eskumen esparruaren baitan, lanbidearteko akordio baten bidez gutxieneko soldata propioa adostea; bestetik, eskumen berriak eskuratzea, Langileen Estatutuaren aldaketaren bitartez.

Lehen bidea, ordea, patronalak oztopatu du oraingoz. EAEko Confebask patronalak eta Nafarroako CEN patronalak, biek ala biek, ezezko borobila eman diote lanbidearteko akordioaren aukerari.

Bigarren bidea garatzeko herri ekimen legegilea abiatua dugu, eta milaka langileren babesa jaso dugu dagoeneko. Sinadura bilketa mobilizazio erraldoi bilakatu nahi genuela esan genuen, eta hamarnaka mila sinadura bildu ditugu; langileriaren erantzuna sendoa eta baikorra ari da izaten. Sinadura horiek guztiak EAEko eta Nafarroako legebiltzarrei aurkeztuko dizkiegu, lege aldaketa posible egiteko lehen urrats gisa. Bestetik, patronalei ere aurkeztuko dizkiegu, euren erabakia mugiarazteko helburuz.

Orain, dinamika indartzeko urrats berria egin dugu: horretarako behar genuen Eusko Jaurlaritzaren baimena eta bere atzerapena gaindituta, gaurtik aurrera sinadurak online biltzeko aukera izango da. Horren bidez, sinatzeko aukera erraztea eta zabaltzea dugu helburu. Horregatik, dei egiten diogu jendarteari, oraindik eskuz sinatu ez badu, modu erraz eta azkarrean online sinadura eman dezan.

Ziur gaude gutxieneko soldata propioa ezartzea lortuko dugula, bide batetik edo bestetik, ezinbesteko tresna baita soldata arrakalei aurre egiteko, aberastasuna modu egokiagoan banatzeko eta prekaritateari eta pobreziari muga jartzeko.

Informazio gehiago eta sinatzeko esteka: https://lanbideartekosoldata.eus/eu/

Enviser enpresak ez du bere eskaintza ekonomikoa aldatu, langileek greba amaitzeko borondate osoa azaldu duten arren

Gasteizko parke, lorategi eta eraztun berdearen mantentze-zerbitzuko greba amaitzeko, laugarren bilera egin zen atzo, PRECOn, akordioa bilatzeko helburuarekin. LAB sindikatutik salatu nahi dugu, beste behin ere, enpresaren erantzun etsigarria eta prozesuaren hasieratik darabilten jarrera guztiz itxia.

Greba-batzordeak, langileen babes osoarekin, proposamen arduratsu bat aurkeztu du, egindako eskaeren maila nabarmen jaitsiz: 2025erako eskatutako soldata-igoera 3.000 eurotik 1.000 eurora murriztuz, KPIaren eguneratzea eta erosteko ahalmenaren galera 2028ra atzeratuz, eta 2025etik aurrera 300 euroko hileko arrisku-plusa mantenduz.

Enviserren erantzuna, ordea, guztiz hutsala eta engainagarria izan da: urteko igoera-portzentajeak moldatu baditu ere (%4 2025ean, %3 2026an eta %2 2027an), azken emaitza berdina da. Aurretik, PRECOren bitartekaritzaren aurretik, %3 urteko igoera proposatzen zuen 2027ra arte. Zer helbururekin eskatu zuen enpresak PRECOren bitartekaritza, inolako mugimendu ekonomikorik egiteko asmorik ez bazuen?

Enpresaren jarrera hau ezin litzateke ulertu Gasteizko Udalaren konplizitaterik gabe. LABetik salatzen dugu Udalak eta enpresak batera daramatela gatazkaren luzamendua, eta bitartekaritza-prozesua itxurakeria hutserako erabiltzen ari direla. Enpresak ez zuen negoziatu nahi duela urtebete baino gehiago, lehen proposamena aurkeztu zenean, eta gaur, 99 greba-egunen ondoren, argi dago oraindik ez duela benetako negoziazio borondaterik.

LABetik ohartarazi nahi dugu egoera hau Udalaren babesik gabe ez litzatekeela posible izango. Are gehiago, nabarmena da Udalak Luxenburgon egoitza duen inbertsio-funts estatubatuar baten interes ekonomikoak lehenesten dituela, Gasteizen bizi eta lan egiten duten langile eta herritarren kalterako.

Gaur aurkeztutako eskaintzaren kostua milioi bat euro ingurukoa da, 2025-2027 aldirako. Gasteizko Udalak adierazi du greba mugagabea hasi zenetik milioi bat euro baino gehiago aurreztu dituela, eta Enviserren arabera ere hala da. Beraz, LABentzat argi dago: gatazka konpontzeko baliabide ekonomikoak badaude.

Dirua badago, baina borondate politikoa falta da. LABek salatzen du PSE eta EAJren gobernuak ez duela konponbidea bilatzeko asmorik, eta langileen pazientzia agortzen ari dela.

LABek berresten du Enviserren azpikontratatutako langileek ez dutela borroka utziko bizi duina bermatuko dien hitzarmen propio bat lortu arte. Udalak ezin du bere ardura saihestu: berak azpikontratatzen duen plantilla pobretuaren egoeraren erantzule zuzena da, eta neurriak hartu behar ditu berehala. Egokiena den formula bilatu behar du, eta horixe da herritarrek hauteskundeetan eman zioten agindua. 

LABetik dei egiten diegu herritarrei uztailaren 4an, ostirala, greba mugagabearen 100. egunean, grebalariekin egingo den elkartasun egunera bat egitera. Manifestazio handi bat deitu dugu 18:30ean Artiumetik abiatuta, gatazkari konponbide duin eta bidezko bat eman dakion aldarrikatzeko.