LABLangile Abertzaleen Batzordeak

Emakume eta gizonen soldaten arteko arrakala ez da gauza berria, baina kezkagarriena arrakala honek krisia hasi geroztik izan duen igoera da. Nafarroako kasuan, gizonezkoek, 2008an, urteko bataz bestekoz, emakumeak baino % 38,6a gehiago kobratzen zuten. 2013an aldiz (2013koak bai dira INEk aurkeztutako azken datu ofizialak), % 43,8a gehiago kobratzen dute. Eta datu hauek EAEra ekarrita, aldea % 29,9koa izatetik %33,6koa izatera pasa dela ikus dezakegu.

Emakumeen soldata %35,6 igo beharko litzateke gizonen soldatarekin parekatzeko.

Aurreko urteko ekainean INEk kaleratutako azken datuetatik, 2013ko datuetatik alegia, hurrengoa ondoriozta daiteke:

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, emakumeen urteko soldata gordina 7.625 euro gutxiagokoa izan zen, bataz bestez, gizonezkoen urteko soldata gordinarekin alderatuz. Ondorioz, emakumeek %33,6a gehiago irabazi beharko lukete bere lankide gizonezkoen soldata berdina jasotzeko.

Nafarroaren kasuan, emakumeek, bataz bestez, 8.484 euro gutxiago jaso zuten gizonezkoekin alderatuz. Beraz emakumeen soldata gizonen soldatari parekatzeko %43,8a igo beharko litzateke.

Bi datuak kontuan izanda, ozen esan eta salatu dezakegu, Hego Euskal Herrian, gizonen urteko soldata gordina, emakumeena baino 7.807 euro gehiagokoa dela. Edo beste modu batean esanda, emakumeen soldata % 35,6an igo beharko litzateke, bataz beste, gizonezkoen soldatari parekatzeko.

Soldata arrakalaren definizio ofizialera joko bagenu, lan egindako ordu bakoitzagatik jasotzen den irabazi ezberdintasuna neurtu beharko genuke. Lan ordu bakoitzagatik jasotakoari erreparatuz (beti ere soldatapeko lanaz ari garela), EAEn gizonek, bataz bestez, ordu bakoitzeko, emakumeek baino %24,4a irabazten dute. Nafarroan gizonen eta emakumeen arteko aldea %28koa delarik.

Ondorioz, Hego Euskal Herrian gizonek egindako lan ordu bakoitzagatik, emakumeek baino %25,1a gehiago irabazten dute.

Soldata arrakala emakumeek, jendartean zein lan munduan, pairatzen duten diskriminazio estrukturalaren adierazlea.

Emakume eta gizonen soldaten arteko arrakala, gaurko sistema kapitalista patriarkalak ezarri duen sexuen araberako lan banaketaren ondorioetako bat baino ez da. Emakumeoi zaintza eta etxeko lanak egotzi izana, emakumeen lan merkaturatzea oztopatu, eta era berean lan merkatu horretan aitortza eta maila baxuagoko lanetara bideratu gaitu. Oraindik ere emakumeak gara, lan merkatuan lan baldintza prekarioenak eta ezegonkortasuna pairatzen dugunak. Lanaldi partzialen % 77,8a guk betetzen dugu, eta gure behin behinekotasun tasa %27,9koa da gizonezkoena % 22,6ekoa denean. Soldata ezberdintasuna ez da beraz emakumeok lan munduan jasaten dugun diskriminazio bakarra.

Aurrekoa gutxi balitz, aspalditik pairatzen dugun egoera hau, krisiaren testuinguruan eta aitzakipean eman diren langileon kontrako erasoekin bereziki larriagotu egin da. Oro har, langileen soldaten aurka patronalak burutzen ari duen ofentsiba, azken lan erreformak ezarri duen lan harremanen erabateko desoreka eta negoziaketa kolektiborako eskubidea guztiz baldintzatu izana, emakumeon egoera okerragotzea ekarri dute.

Gaur egungo diskriminazioekin amaitu, eta soldatak parekatzeko neurri eraginkorrak ezarri beharrean, soldaten aurkako ofentsiban sakontzea erabaki dutela ikusten ari gara. Lehiakortasuna lan kosteen murrizketan oinarritzea erabaki dute, bide horretan soldatak erasotuz. Pobreziaren etengabeko hedapena ari da ematen, eta desberdintasun sozialak gero eta handiagoak dira ere. Egoera orokorra hau izanik, emakumeon egoera jasanezina da kasu gehienetan. Gure soldatekin eta lan baldintzekin pobreziara kondenatuak izaten ari gara.

Egoera honekin amaitzeko borondate politikoa falta da

Sistema kapitalista patriarkalak ezarritako sexuen araberako lan banaketan oinarritzen den lan harreman eredu batetik, emakume eta gizonen arteko harreman justu eta parekideetan oinarritutako eredu batera egin behar dugu aldaketa. Gaurko menpekotasunezko harremanak gainditu eta lanaren ikuspegi integrala bermatuko duen lan harreman eredua eraiki behar dugu.

Bien bitartean, egun ematen den emakume eta gizonezkoen arteko diskriminazioa gainditu eta soldata arrakala murrizteko neurri eraginkorrak ezartzea posible da, horretarako borondate politikoa balego behintzat. Asko dira hartu daitezkeen neurriak, besteak beste;

– Kalitatezko zaintza bermatuko duten zerbitzu publiko dohakoak

– Bateragarritasuna bultzatzeko neurriak emakumeak lan merkatutik ateratzera bideratu beharrean, hauek merkatuan mantentzearen alde egitea edota lan merkatuan zituzten eskubideen galerarik ez ekartzea behintzat.

– Nagusiki gizonezkoek lanean diharduten sektoreetan emakumeen kontrataziorako neurri zehatzak ezarri (portzentaiak, diskriminazio positiboa, dirulaguntzak …)

– Emakumeei promozionatzeko aukerak bermatuko dizkieten neurriak ezarri (enpresak emakumeei formazioa ematera derrigortzea, formazioa lan orduetan eskaini…)

– Emakumeek egun pairatzen duten lanaldi partzial inposatuen aurrean, emakumeak lanaldi osoz kontratatzea bultzatuko dituzten neurriak ezarri: 35 orduko lanaldia guztiontzat

– Lanbide arteko gutxieneko soldata 1.200 eurotan finkatu

-……

[PDF] Gizon eta emakumeen arteko soldata arrakalarekin amaitzea borondate politiko kontua da

[PDF] Atajar la brecha salarial entre hombres y mujeres es cuestión de voluntad política