Indarkeria matxistak biktima berri bat egin du. Gertakari hauen aurrean ezingara ixilik geratu, salaketa kalera atera behar dugu. Horregatik, Portugaleteko erailketa matxista salatzeko emakumeen mundu martxak antolatutako mobilizazioaetan parte hartzeko deia luzatzen du LABek. Emakumeonganako indarkeriak ez du etenik eta beraz, egoeraren larritasunaren aurrean erantzun irmoa ematen jarraitu behar dugu.
Argentinako Nazio Gendarmeriak Chubut probintziako 40. errepideko mugimendua eten zuen herenegun, orain bi urtetatik hona aktibista maputxeek enpresa transnazional baten lurrak okupatuta dituzten tokian. 30 gendarmek osatutako operatiboa pasa den urtetik zonaldea zaintzen duten gainontzeko indarrei gehitu zitzaien, erasoa egiteko.
Polizia operazio honetan hiru aktibista maputxe atxilotu zituzten desjabetze honen kontrako protestan. Eragile ezberdinen arabera, operazio hau printzipioz tren turistiko baten igarobidea bermatzeko egiten zen, baino jakin badakigu gutxienez hiru atxilotu daudela, bortizki kolpatuak, beharko luketen asistentzia medikurik gabe zaurituak, eta operazioa orain bi urtetatik hona maputxeen esku dauden lur hauek errekuperatzeko aprobetxatzen ari direla. Eta nola ez jokaldi honetan irabazle dena enpresa transnazional bat da, Patagonian ia milioi bat hektarea dituena.
Iritsi zaigun informazioaren arabera, erresistentzia maputxearen kontrako errepresioa oso bortitza izan da; kolpeekin, dronekin, gas jaurtiketekin eta haur eta emakumeen kontrako tiroekin. Eta hau guztia legitimoki bereak diren lurrak defendatzen dituen herri maputxea kanporatzeko eta enpresa transnazional baten interesak defendatzeko, Patagoniako lur hauetatik tren turistiko bat igarotzea nahi baitu.
Hau da, inolaz ere justifika ezin daitekeen proportzioz kanpoko eraso bati buruz hitz egiten ari gara, beraien lurra eta askatasuna defendatu besterik egiten ez duen herri baten kontra. Lur bat transnazionalek beraien interes korporatiboentzako erreklamatzen dutena, pentsatuz lur horietan dagoen guztia beraien jabetza dela; pertsonak barne, noski. Gogoratu behar da, 2000. urtean, Argentinak OIT-ko 169. hitzarmena onartu zuela, non herri indigenen interes kolektiboak errespetatzeko konpromisoa hartzen zuen.
Gutxi ez balitz, Gobernuak eta kasu honetan Argentinakoa transnazionalen interesen aurrean makurtuta daude erabat. Bada garaia enpresa transnazional hauek daukaten inpunitate guzti honekin eta diseinatuta dagoen arkitektura juridiko eta politiko honekin bukatzeko.
LABetik herri maputxearen kontrako eraso bortitz hau salatu nahi dugu. Batu ditzagun indarrak esplotatu eta esplotatzaile gabeko mundu jasangarri baten alde, non pertsonak eta ama lurraren defentsa interes ekonomikoen gainetik egongo diren.
EAJ eta PSEren Eusko Jaurlaritzak euskal jendarteko pertsona babesgabeenak zigortu nahi ditu berriro, emakumeak, eta are gehiago pentsionistak badira. Guztiz onartezina da.
Gogoratu behar dugu, EAEn euren miseriazko pentsioengatik DSBE eskatu behar duten 15.817 pentsionistetatik %67,88a (10.737) emakumeak direla. Hauek oso pentsio baxuak jasotzen dituzte eta DBSEa eskatu beharrean aurkitzen gara. Guzti hori estatistika hauetan sartzen diren emakumeen kolektibo handia kontatu barik, urte luzetan familien zaintzan lanean ibili arren kotizatu ez zutenak eta pentsiorik izateko aukera izan ez dutenak. Gogoratu behar da DSBE jasotzen duten 63.797 pertsonetatik, gehiengoa (35.951) emakumezkoa direla.
Eusko Jaurlaritza eta honi babesa ematen dioten alderdiek oso ondo dakite, DSBE Lanbidearteko Gutxieneko Soldata beste ez igotzeko euren proposamena (biak neurri berean igo behar direla dago zehaztuta legean), zigor gehiagarria dela pertsonarik zaurgarrienentzat, baina axola ez diela ematen du. Ez dugu ahaztu nahi aurretik DSBEak egin zen murrizketa, Patxi Lopez EAEko lehendakari izan zenean egin zuen %7ko. Hau beharrizanik larrienak dituzten pertsonak jasaten ari diren murrizketei gehitzen zaie. Hauen erantzule diren gobernu eta alderdiek interes gehiago duten aberatsak eta proiektu handiak babesten, hilabete amaierara iritsi ahal izateko zailtasunak dituzten eta duintasunez bizi nahi dute pertsonak baino.
Emakumeok, are gehiago pentsionistak eta pobreak bagara, ez diegu axola eta euren itxurakeriazko diskurtsoen gainetik, egunerokotasunean konprobatzen dugu errealitatea bestekoa dela. Euren ekintzek kontrakoa adierazten dute eta guk, ez diegu axola.
LABen Pentsionisten Arlotik dei egiten diogu jendarteari, bereziki emakumeei, Eusko Jaurlaritzaren eraso berri hau eragozteko mobilizatzera. Patxi Lopezen garaiko murrizketa indargabetzea eskatzen dugu eta DSBE %8 igotzea Lanbidearteko Gutxieneko Soldata beste. Ez dugu onartuko politika neoliberal eta antisozialek beharrizan larrienak dituztenak zigortzen jarrai dezaten, bereziki emakumeak. Mobilizazio kolektiboa, eskubideak aldarrikatzera kalera ateratzea, horixe da bide bakarra hau lortzeko.
Euskal gatazkaren ondorio eta konponbidearen parte diren presoei ezartzen zaizkien salbuespenezko egoera eta neurriekin amaitzea exijitzen du LABek. Giza eskubideen ikuspegitik ere konpondu beharreko kontua da presoena; gaixorik daudenen egoera, batez ere.
Euskal presoen eskubideen aitortza euskal jendartearen gehiengoaren nahia da; presoen afera konpontzea ezinbesteko urratsa da Euskal Herrian bake eta konponbide prozesuan aurrera egiteko. Eta egoera honekin amaitzeko, euskal presoak etxera ekar ditzagun, mobilizazioa ezinbestekoa dugu. Mobilizazioa da elkartasunetik konpromisoetara pasatzeko modurik eraginkorrena.
Horren erakusgarri, urtarrilaren 13rako giza-kate batera deitu du LABek Iruñean, “Euskal presoak kalera ekarri behar ditugu” lemapean. 11etatik aurrera izango da, Sarasate Pasialekuan.
LABetik gure babes eta elkartasunik zintzoena erakutsi nahi diegu hildakoaren senitarteko, auzokide eta gertukoei, eta langile-klaseari orokorrean.
Istripu gehienen atzean lan baldintzen prekarietatea dago: formakuntza falta, lan erritmo bortitzak, azpikontratak, lan gainkargak,… Istripuak saihesteko neurri egokiak behar dira, legeak azpimarratzen duen bezala. Baina legea ez da oraindik goitik behera betetzen, horregatik betearaztea da exijitu behar duguna, enpresek eta erakundeek ez baitute horretarako borondaterik erakusten.
Langileok ezin dugu onartu urtero istripu kopurua igotzea. Krisiaren aitzakiarekin prekaritatea areagotu egin da eta neurri zuzentzaileak hartzea alde batera utzi dute, eta hortik dator istripuen gorakada. Hau dela eta, enpresei eta administrazioei lan baldintza egoki eta seguruetan lan egiteko eskubidea exijitu behar diegu.
Beti bezala, lan ikuskaritzari eta Osalani ikerketa egitea exijitzen diegu. Haien ustez, ez daukate konpetentziarik ikerketa egiteko, errepidean gertatu delako, baina, gure ustez, benetako ikerketa egin dezan eta faktore guztiak jakin ditzagun haien ardura hartu behar dute, eta argitu egin behar dute zer gertatu den eta zer egin behar den berriro antzeko istripu bat gerta ez dadin.
Mobilizazioa ezinbestekoa da eta istripuak gertatzen direnean ELA, LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU bertan egongo gara salaketa egiten eta hildako langilearen familia eta lagunei babesa ematen (gaur, Donostian, urrutira joan gabe), enpresa eta erakundeei hobekuntzak exijitzen diegun bitartean. Horretarako hurrengo ostiralean, hilak 13, eguerdiko 12:30ean, Sopelako Pizzeria Mec Mec aurrean (enpresaren egoitza nagusia), elkarretaratzera deituko dugu.
Negoziazio kolektiboa kinka larrian dago. Patronalak lan erreformek emandako abantailak erabiltzen ari da hitzarmenak berritu gabe uzteko. Jarrera honek negoziaketa kolektiboaren estatalizazioa ekarri du. Milaka eta milaka dira estatuko hitzarmenen menpe dauden langileak. Hitzarmenek indarraldia galtzean estatuko hitzarmena aplikatu daiteke eta, gainera, Madrilen gero eta gehiago mugatzen ari da gure esparruetan negozia daitekeena, zentralizazioaren aldeko apustua eginez.
Honen erantzukizuna ez da CEOE patronalarena soilik. CCOO eta UGT sindikatuek ere zentralizazioaren aldeko apustu argia egiten dute. Paradoxikoa da, esku batekin ari dira Madrilen zentralizazio bultzatzen, eta beste eskuarekin, hemen, ustez, bertoko hitzarmenak Madrilgoetatik blindatzeko asmotan.
Negoziazio kolektiborako euskal esparrua blindatzea eta euskal langileon negoziazio kolektiborako eskubidea gure eremuan mantentzea, lehentasunezko borroka da guretzat. Helburu horrekin parte hartu izan dugu orain baino lehen ere Akordio Interprofesionalari begira egindako bi saiakeretan. Zentzu honetan, positiboa litzateke eta aurrerapausotzat joko genuke bertako hitzarmenak estatuko hitzarmenetatik babesteko egitura akordioa jasoko lukeen Akordio Interprofesional bat lortzea.
Hala ere, Confebasken proposamenak baditu bere mugapenak, agerikoak, indarrean eta ultraktiboan dauden hitzarmenak bakarrik babesten ditu, momentu honetan hitzarmenen gehiengoa kanpoan geratuko litzatekeelarik.
Beraz, Akordio Interprofesional hau bide egokian kokatu liteke, baina beharrezkotzat jotzen dugu egun negoziazio kolektiboak duen blokeo egoera konponbidean jartzea, hitzarmenak berritu eta akordio honen eraginpean kokatuz. Gure hitzarmenak bizirik eta indarrean nahi ditugu.
Urtarrilaren 17an bilduko da berriro mahaia. Datozen egunetan, proposamena gure egituretan aztertu eta Akordio Interprofesionalarekiko gure jarrera finkatuko dugu.
Euskal gehiengo sindikalak elkarretaratze bat egin du Donostian, "Lan istripu gehiagorik ez, prekarietatea hiltzailea" leloarekin. HIRUko ordezkari Jaione Ugaldek hartu du hitza, sindikatuen izenean, eta urtea ez dutela ondo hasi nabarmendu du: "Duela hilabete Bilbon elkartu ginen manifestazio bat egiteko, 2016ko egoera latza salatzeko, eta gaur hemen elkartu gara berriz. Urtea ez da guk nahi moduan hasi".
Garraiolarien lan baldintza txarrak ekarri ditu gogora: "Kasu honetan, autonomo bat da hildakoa, eta, zentzu horretan, kooperatiba faltsuak eta beste hainbat egoera latza pairatu behar izaten dituzte: estresa, porte gero eta baxuagoak… Ez da errepide istripu bat izan, baina lan gaixotasunak eta beste hainbat kontu ere nabarmentzea beharrezkoa da, lan osasunarekin lotura dutelako".
