2025-12-19
Blog Page 8

LABek Barakaldoko udal gizarte zerbitzuen kolapso larria salatu du

LABek Barakaldoko Udalean duen atal sindikalak udaleko gizarte-zerbitzuak jasaten ari diren narriadura sakona salatu du. Sindikatuaren ustez, egoera hori jasanezina da eta herritarrek jasotzen duten arreta larriki konprometitzen du. LABek azpimarratu du kolapso hori ez dela une puntual batzuen ondorioa, baizik eta funtsezko zerbitzua emateko ordezkapenik, errefortzurik eta gutxieneko baliabiderik ezaren ondorio zuzena dela.

Barakaldoko Udalean, ia gizarte zerbitzu guztietan, jasangaitzera hurbiltzen ari den egoera bizitzen ari gara. Narriadura hori ez da kasualitatea, ezta saihestezina ere: hutsik dauden lanpostuak eta bajan edo baimenduta dauden langileak ez ordezkatzeko udalak duen politikaren ondorio zuzena da. Egoera horren ondorioz, langileek etengabeko gainkarga-baldintzetan lan egin behar dute, eta larriki murrizten dute herritarrei arreta egokia emateko gaitasuna.

Oinarrizko hainbat gizarte-zerbitzutan hiru administrarik lan egin beharko lukete. Hala ere, praktikan bakarra dago, eta une batzuetan bat ere ez. Horren ondorioz, itxaron-gelak ordu luzez betetzen dira, eskaerak ezin dira izapidetu eta gizarte-langileek administrazio-lanak egin behar dituzte erabateko blokeoa saihesteko. Gainkarga horren ondorioz, bereziki sentikorrak diren espedienteak geldirik geratzen dira astez edo hilabetez, genero-indarkeriaren kasuak, arriskuan dauden adingabeak, mendekotasuna eta bazterkeria-egoera larriak barne. LABen ustez, errealitate hori erakundeen akatsa da, eta babesik gabe uzten ditu pertsona ahulenak.

Laguntza Ekonomikoen Saila ere egoera kezkagarrian dago. Otsailetik azarora bitartean, hiru mila hitzordu baino gehiago erregistratu ziren Gizarte Larrialdietarako Laguntzak kudeatzeko, atzerapen luzeekin eta ekainetik egiteko dauden eskaerekin. Langile faltak eta Udalak administrari-langileen karrera profesionala ez aitortzeko duen jarrerak, saturazio maila batera eraman du arloak, eta horrek laguntza horiek josotzeko zain daudenen egoera larriagotu egiten du.

LABek irmoki arbuiatzen du Udalaren azalpena, zeinaren arabera lan-poltsetan ez dagoela pertsonarik eskuragarri. Sindikatuaren ustez, baieztapen horrek udalaren plangintzarik eza estaltzen du eta lan-baldintzak degradatzearen ondorioz, langileak sartzea zailtzen du. LABen iritziz, krisi hau gizarte-zerbitzu sendoa, baliabide egokiz hornitua eta plantilla duinak bermatzeko borondate politiko faltaren ondorio zuzena da.

Sindikatuak honako hauek eskatzen ditu: absentzia guztiak berehala estaltzea, lantaldeen errefortzu egonkorra, Laguntza Ekonomikoen sailaren kolapsoa premiaz konpontzea eta Barakaldoko gizarte-zerbitzuen funtsezko balioa aitortzea. LABek premiazko bilera eskatu du dagoeneko Gizarte Ekintzako zinegotziarekin eta Gizarte Kohesioko zinegotziarekin, bere kezka adierazteko eta berehalako konponbideak eskatzeko. Sindikatuak erantzunaren zain jarraitzen du.

LABek gogorarazi du gizarte-zerbitzuak defendatzeak eskubideak eta duintasuna defendatzea esan nahi duela. Eta ohartarazi du ez duela onartuko zerbitzu hauek hondatzen eta eraisten utziko.

LAB, ESK, STEILAS, EHNE Etxalde, HIRU eta CGT Nafarroak iazko lan heriotza kopurua gainditu dela salatzeko ekimenak egin dituzte Hego Euskal Herriko hiriburuetan

Urtea oraindik bukatu ez denean, 65 langile dira aurten lan istripuetan hildakoak, iaz baino bat gehiago.

Heriotz zerrendak ez du etenik. Datuek erakusten dute, urtez urte, lan osasunean, aurrerapausoak eman beharrean, atzera goazela. Iaz urte osoan 64 langile izan ziren hildakoak, eta aurten jada gainditu da kopuru hori, azken 24 ordutan izan diren bi heriotzekin. Egoera egonkortze bidean zen arren, azken urteotan lan istripuen eta istripu hilgarrien joera goranzkoa izaten ari da.

Egoera ilunena Nafarroakoa da. 2024ak 17 hildako utzi zituen, eta aurten, dagoeneko, 21 zenbatu dira. Hau da, aurten, abuzturako, dagoeneko iazko hildako kopurua gainditu du Nafarroak.

Datu ofizialek enpresek komunikatutako istripuak soilik jasotzen dituzte, baina badakigu enpresa askok istripu arinak ez dituztela komunikatzen, eta, hori gutxi balitz, mutualitateetako medikuek istripuen larritasuna determinatzeko gaitasuna dute, eta datuak leuntzeko joera agerikoa dute. Bestalde, prebentzio faltak Euskal Herrian eragindako istripu hilgarri asko ez dira datu ofizialetan jasotzen, langile horiek kanpoan zeudelako altan emanda. Beste kasu batzuetan, istripu hilgarri batzuk ez dira laneko istripu bezala aitortzen, trikimailu juridikoak tarteko. Datu ofizialen atzean, beraz, errealitatea ezkutatzeko jarrera argia dago.

Horren guztiaren aurrean, sindikatuok behin eta berriz adierazi dugu arduradun argiak daudela. Lehenik eta behin, patronala. Orain 30 urte argia ikusi zuen prebentzio araudiak, baina ez betetzea orokortua da patronalen aldetik. Berriki Nafarroako Gobernuak argitaratutako ikerketa batek araudiaren ez betetzea enpresen %80ean kokatzen du. Jarraian instituzioak eurak daude; horiek ez dute bitartekorik jartzen araudia betearazteko. Erabaki politikoa hartua dute patronala lasai uzteko eta bere inpunitatea betikotzeko. Osalan zein NOPLOI aholkularitza entitate bilakatu dituzte, patronalaren lasaitasunerako.

Langile klasea da inpunitate hori pairatzen duena. Aurten, dagoeneko, hildako 65 langile utzi ditu. Bitartean, hildakoak eragiten dituen patronalak, absentismoaren eztabaida maltzurra darabil, prebentzio faltak osasunari eragindako kaltea langileriari berari egotziz.

Intersindikaletik irmo jarraituko dugu lanean, kaleak erabiliz gizarteari erakusteko nortzuk diren honen guztiaren arduradunak. Gure indarra baliatuko dugu eztabaida antzuak deuseztatu eta lan osasunerako bermeak exijitzeko.

Zerbitzu publikoetan euskaraz lan egin eta bizi ahal izateko lege bermeak lortzeko, ofentsibara joko du LABek

LABek irailean administrazio publikoa euskalduntzearen alde hasitako mobilizazio dinamikan beste urrats bat egingo du, ELArekin elkarlanean. Abenduaren 16an mobilizazioa egingo du Iruñean, eta abenduaren 17an Gasteizen.

Azken urteetan Hego Euskal Herriko zerbitzu publikoak euskaraz eskaintzearen eta lantokietan euskaraz lan egin ahal izatearen kontrako oldarraldi politiko eta judiziala bizi dugu. Eraso horien aurrean, LAB beste sindikatu eta euskalgintzako eragileekin mobilizatzen aritu da. Erantzun dinamika horretan jauzi bat eman beharra zegoen, eta irailean ofentsibara joateko erabakia iragarri zuen. Orain, euskararentzat berme juridikoak lortzeko ofentsiba horretara pasatzeko garaia da.

LABek zerbitzu publikoak euskalduntzeko lan eta mobilizazio eskerga egin du, bai administrazioan, baita azpikontratatutako eta itundutako eremuetan. Proposamen orokorragoak ere egin ditu; LABek, Euskalgintzaren Kontseiluarekin eta ELArekin batera, administrazio publikoak 15 urteko epean euskalduntzeko proposamena aurkeztu zuen. Instituzioen erantzuna hutsala edo okerrera egitea izan da. Oldarraldi judizialak administrazioa euskalduntzea oztopatzen du, eta, kasu batzuetan, administrazioetako agintariek euskalduntzean atzera egiteko erabakiak hartzen ari dira.

Horrela, LAB dagoeneko mobilizatzen hasia da, eta egiten diren erasoei erantzuten jarraituko du aurrerantzean ere. ELArekin dagoeneko adostasun batera iritsi da mobilizazio dinamika berri honetan ofentsiban aritzeko, langileen aktibazioan sakonduz interpelazioan beste urrats batzuk egiteko. Eremu bakoitzeko egoera eta interpelazioak kontuan edukita, ikasturte osoan Hego Euskal Herrian hainbat mobilizazio izango dituen dinamika izango da, sektore publiko osoari eragiten diona (lokala, forala, autonomiko-forala, estatuko administrazioa, enpresa publikoak…), azpikontratatutako eremuak barne.

Dinamikak aldarrikapen zehatzak izango ditu.

Hego Euskal Herrirako aldarrikapenak:

  • Euskararen kontrako epaiak salatzea. 
  • Administrazio publikoan euskara eta gaztelaniaren ezagutzaren beharra parekatzea.
  • Hego Euskal Herriko administrazioak erabat euskalduntzeko plangintzak adostea, baliabideak eta epeak adostuz, lanpostuak behar duen ezagutza nahikoa bermatuz eta euskaraz lan egin ahal izateko plangintzak eginez.
  • Erabiltzaileek euskara zerbitzu hizkuntza gisa izateko eskubidea bermatzea.
  • Pribatizatutako-itundutako eremuetan langileak euskaraz lan egiteko eskubidea eta erabiltzaileek euskaraz artatuak izateko eskubidea bermatu daitezen, zerbitzua ematen duten enpresei euskara planak egiteko derrigortasuna ezartzea plegu bidez. Hau da, hizkuntza klausulen bidez. 

Nafarroarako aldarrikapenak:

  • Euskararen lege berri baten beharra aldarrikatzea, lurralde osoan ofiziala izan dadin behingoz. 
  • Lege berria egon bitartean, erabiltzaileentzat euskara zerbitzu-hizkuntza izateko eskubidea derrigorrez bermatzea euskara ofiziala den eremuetan. Bestetik, euskara ofiziala ez den eremuetan, euskararen ezagutza meritu gisa ezartzea.
  • Diskriminazioarekin amaitzea. Nafarroako Administrazio Publikoen zerbitzuko Langileen Estatutuaren testu bategina delakoaren 33. artikulua bertan behera uztea.
  • Langile publikoen estatutu berriak euskaraz lan egiteko eskubidea eta euskara zerbitzu-hizkuntza izateko eskubidea bermatzea.
  • Lanpostu berri guztiek hizkuntza eskakizuna izatera bidean, urtero portzentaje bat adostea, administrazioan euskara profila duten plaza kopurua handituz.

EAErako aldarrikapenak:

  • Lege aldaketaren bidez administrazio publikoan euskara eta gaztelaniaren ezagutzaren beharra parekatzea.
  • Lanpostu guztiek hizkuntza eskakizuna izatea eta derrigorrezko data jarrita izatea. 
  • Lanpostu berriei dagokienez, derrigortasun data iraungita egotea lanpostua hartzeko momentuan.

Lehen ekimen moduan, Hego Euskal Herriko bi legebiltzarrak ekimenak interpelatuko ditu LABek, ELArekin batera. Izan ere, administrazioaren euskalduntzean aurrera egiteko bestelako lege batzuk beharrezkoak dira; segurtasun juridikoa beharrezkoa da. Hortaz, abenduren 16an Iruñean elkarretaratzea egingo dute (11:00etan Nafarroako Parlamentuaren aurrean), eta abenduaren 17an Gasteizen mobilizazioa egingo dute (11:00etan Bilbo plazatik Eusko Legebiltzarrera), Euskaraz lan egiteko eta bizitzeko eskubidea bermatu. Euskararik gabe, kalitatezko zerbitzu publikorik ez lelopean.

Langileak eta lan zentroak aktibatuko ditu LABek. Aldaketa legalak egiteko garaia da. Administrazio publikoa euskalduntzearen aldeko lege bermeek mobilizazio soziala eta euskal langileen aktibazioa eskatzen dute, eta, horregatik, mobilizazioak areagotzeko garaia dela berretsi du LABek, bestelako borroka moldeak baztertu gabe. 

Franco hil eta 50 urtera, orduan egin ez ziren aldaketa politiko eta sozialak lortzeko borrokan jarraitzen dugu

Francoren heriotza itxaropenez jaso zuen euskal langileriak. Nazio eta klase bezala zanpatu zituen 40 urteko diktadura pairatu ondoren, euskal langileek lan eta bizi baldintza duinak, askatasun sindikalak eta erabateko demokratizazioa aldarrikatzen zituzten.

Alta, elite frankistak diktaduran zehar pilatutako ondasunari eta botereari eusteko “trantsizioa” jarri zuen martxan. Horrela, sindikatuak legeztatu baziren ere, Euskal Herriaren autodeterminazio eskubideari muzin egin eta oligarkiaren nagusitasuna bermatu zuen trantsizioak. Francok izendatutako Juan Carlos I.a bilakatu zen estatuburu, eta, ondoren, haren seme Felipe II.a.

Sindikatu gehienak, ñabardurak ñabardura, trantsizioak ezarritako jokalekura egokitu ziren. Ez zen hori izan LAB jaio berriaren hautua. Sindikalismo soziopolitiko, kontraboterezko eta independentistari eutsi zion LABek.

Zorionez, urtetako lanak eta borrokak emaitzak eman ditu. Orduan eman ez ziren aldaketa politiko eta sozialak ematea aldarrikatzen du gaur euskal sindikalismoaren gehiengoak: Euskal Herriaren aitortza nazionala eta erabakitzeko eskubidea; Lan Harremanetarako eta Babes Sozialerako Euskal Esparrua; eta eredu sozioekonomiko feminista eta ekosozialista baterako trantsizioa.

Horiexek dira gure aldarriak Franco hil eta 50 urtera. Eta orain arte bezala aurrerantzean ere, borroka da aldaketak eragiteko bidea. Dena aldatu nahi dugu, dena aldatzera goaz!

LAB ez da Arabako Foru Aldundiak deitutako berrindustrializazio mahaira joango

Arabako Foru Aldundiaren eskaeraz, LABek bilera bat izan du gaur, erakunde foralarekin. Bilera horren ondoren, LABek publikoki jakinarazi nahi du ez dugula datorren azaroak 26rako deitutako Aiaraldeako berrindustrializazio mahian parte hartuko. Erabakia, gardentasun ezaren, deialdiaren formaren, eta espazio horren helburuari buruzko benetako bermerik ez egotearen ondorio da.

1. Deialdi opakoa eta oinarrizko informaziorik gabea

LABek salatzen du mahaiaren deialdia egin dela:

  • Aurrez eskualdeko sindikatu eta eragileei inolako informaziorik eman gabe. Komunikabideen bidez jakin genuen.
  • Ondoren gonbidapena bidali zen, posta elektroniko orokor baten bidez, nahiz eta Aldundiak harreman zuzena eta jarraitua izan Aiaraldeako liberatuekin.
  • Gaurko bilerara arte ez zaigu eman ezinbesteko informazioa: zein eragile dauden deituta, zein den gai ordena, zer metodologia proposatzen den eta zein den bileraren helburu zehatza.

Jarrera hauek behin eta berriz erakusten dute seriotasun eta errespetu falta osoa, urteak daramatzagunean Aiaraldeako industria eta enplegua defendatzen.

2. Benetako konpromiso baten ordez, irudi garbiketa dirudien prozesua

Aldundiak mahai hau deitu du eskualdean itxieren eta kaleratzeen inguruko kezka soziala handitzen ari den testuinguruan, bitartean:

  • Ez du esku hartu Maderas Llodioko iragarritako 35 kaleratzeak eta produkzioaren deslokalizazioa saihesteko.
  • Ez zuen esku hartu Tubacex, Glavista edo Guardian bezalako gatazketan, eta, gainera, langileei eta eskualdeari egotzi zien inbertsio faltaren ardura.

LAB ez da sartuko berandu jaio, eduki barik eta enplegua defendatzeko borondate argirik gabeko espazio batean. Etorkizunaz hitz egin aurretik, gaur gertatzen ari denari erantzun behar zaio. Maderas Llodion berehalako esku hartzea eskatzen duen egoera dago. Ezin da konfiantza eskatu eskualdeko enplegua erortzen uzten den bitartean.

3. Eskualdeko Plan Estrategikoari eta Berehalako Jarduketa Planari buruzko azalpenik gabe

Gaurko bileran, 2022an egin ziren Eskualdeko Plan Estrategikoaren eta Berehalako Jarduketa Planaren inguruan galdetu du LABek; biak 41 milioi euroko aurrekontuarekin egin ziren, baina gaur egun ez dira garatu eta ez dira behar bezala hornitu.

Aldundiak ez du bermerik eman mahai berriak lan horiei jarraipena emango dienik edo urteetan pilatutako utzikeria instituzionala zuzenduko duenik. 

4. Gutxieneko baldintzak bete gabe

LABen ustez, Aiaraldearen etorkizun industriala definitzeko sortzen den edozein mahaik ezinbestean izan behar du:

  • Benetako gardentasuna.
  • Sindikatu, eragile sozialak eta enpresa batzordeetako parte hartze eraginkorra.
  • Erabaki ahalmena eta lan partekatua.
  • Aurrekontu konpromiso zehatza.
  • Enpleguaren defentsa aktiboa.

Gaur egun, baldintza horietako bat ere ez dago bermatuta.

5. LABek seriotasunez eta konpromisoz jarraituko du Aiaraldea defendatzen

LAB ez da azaroaren 26an joango, ez dugulako hutsik dagoen espazioa edo argazki instituzional bat legitimatuko.

Sindikatuak lanean jarraituko du eskualdearentzat benetako, parte hartzaile eta bermeak dituen prozesu baten alde.

Aiaraldeak ez du behar mahai artifizial bat: industria estrategia serio bat behar du, enplegua eta etorkizuna bermatuko dituena. 

LABek bere esku dagoen guztia egingo du Juaristik Israelekin inolako harreman komertzialik izan ez dezan

Azken egunetan Azkoitiako Juaristi enpresaren inguruan zabaldu diren informazioen aurrean, LAB
sindikatutik, Juaristiko enpresa batzordeko kide eta langileen gehiengoaren ordezkari den aldetik,
honako hau adierazi nahi du:

  1. Bere elkartasun osoa adierazi nahi dio Palestinako herriari, egun bizi duen egoera
    humanitario onartezinaren aurrean.
  2. Israelgo Gobernua gauzatzen ari den politika genozida irmo gaitzesten du, eta, era berean,
    salatu egiten du Palestinako lurraldeetan ematen ari den sarraskia eta okupazio ilegal
    etengabea.
  3. Halaber, bere konpromisoa berretsi nahi du: bere esku dagoen guztia egingo dugu Israelekin
    inolako harreman komertzialik ez izateko.

Langileen ordezkari gisa, giza eskubideen eta justizia internazionalaren oinarrizko printzipioen
aurkako edozein egoeraren aurrean, arduraz eta koherentziaz jokatzen jarraituko duela azpimarratu
nahi du LABek.

Azaroaren 24an greba egingo dute Nafarroako merkantziak errepidez garraiatzeko sektorean, hitzarmen duin bat eskatzeko

UGT, CCOO, ELA eta LAB sindikatuek greba egun bat deitu dute, azaroaren 23an gaueko 22:00etatik azaroaren 24ko 22:00etara, Merkantzien Errepideko Garraioaren Sektoreko Hitzarmen Kolektiboaren negoziazioa desblokeatzeko eta sektoreko langileentzat lan-baldintza duin, justu eta orekatuak eskatzeko.

Lau sindikatuetako ordezkariek prentsaurrekoa emango dute astearte honetan, eta ANET patronalaren asmoak salatuko dituzte; izan ere, bere azken proposamenaren bidez, merkantzien garraio, logistika eta mezularitzako langileen lan-baldintzak desarautu nahi ditu. Hitzarmenaren proposamen horrek “lanaldi irregularra handitu, eskubideak ezabatu, soldatak depreziatu eta gehiegizko indarraldia ezarri” nahi duela adierazi dute.

UGT, CCOO, ELA eta LAB sindikatuek gogorarazi nahi dugu, azken hitzarmenak bi urteko indarraldia izan zuela (2007 eta 2008), eta gaur egun ere hori dela indarrean dagoena, bertan jasotako ultraaktibitate-klausulari esker. Hala ere, 18 urte igaro dira akordio berririk lortu gabe, eta hitzarmena guztiz zaharkituta geratu da.

2023ko urrian ireki zen berriro sektoreko negoziazio-mahaia. Hala eta guztiz ere, akordioa lortzeko sindikatuek egindako ahaleginaren aurka, joan den maiatzaren 5eko bileran negoziazioa blokeatutzat jo zen, patronalaren jarrera irmo eta mugiezinaren ondorioz.

Lau sindikatuen iritziz, ANETen proposamena guztiz eskasa da, indarreko hitzarmena okertzen du eta eskubideetan atzera egitea dakar. Soldata-arlora etorrita, patronalak %22ko igoera proposatzen du 2031ra arte, 2008tik gaur arte Nafarroan pilatutako KPIa %31 inguru den arren.

Halaber, patronalak ultraaktibitatea ezabatzea planteatzen du, hitzarmen berria sinatu arte lan-baldintzak bermatzen ditueb funtsezko eskubidea. Haren ezabapenak sektoreko langileak guztiz babesik gabe utziko lituzke eta lan-harremanen oinarrizko oreka hautsi egingo luke.

Era berean, sindikatuok salatu dugu ere, patronalak lanaldiaren malgutasuna gehiegi handitu nahi duela, eta malgutasun horri lotutako edozein plus edo ordainsari ekonomiko ezabatu nahi duela, hitzarmenean berariaz jasota ez badago. Gainera, urtean 64 lanordu gehigarri ezarri nahi ditu, 48 orduko aurreabisua emanda eta aparteko ordu gisa aitortu gabe. Hori guztia, langileei eskuragarritasun osoa ezartzeko, inolako konpentsazio edo bermerik gabe.

Azken batean, UGT, CCOO, ELA eta LAB sindikatuen iritziz, aurkeztutako proposamenak honako hauek dakarzkie langileei:
lanaldiaren banaketa irregularra handitzea,
ultraaktibitatea ezabatzea,
gaueko ordainsaria murriztea,
hitzarmenaren indarraldia gehiegi luzatzea,
plusak xurgatzea eta hobekuntza ekonomikoak depreziatzea.

Eta hori guztia, gainera, proposamen ekonomiko eskas eta onartezin batekin.

Patronalaren asmoen aurrean, sindikatuek honako hau proposatzen dute: 2025. urteari begira, 2008ko hitzarmeneko kontzeptu ekonomiko eta soldata-taula guztiak eguneratzea, Nafarroako KPI pilatuaren araberako %32,1eko igoera aplikatuz; eta 2026tik aurrera, soldata-taulak urtero berrikustea aurreko urteko KPIaren arabera, gutxienez %2ko bermearekin (2026, 2027 eta 2028rako).

Halaber, atseden eskubidea bermatzeko, gainesplotazioa saihesteko eta lan-denboraren urteko eta asteko banaketa bidezkoa ziurtatzeko, sindikatuek besteak beste honako hau eskatzen dute: urteko lan-karga 1.720 ordura eta 215 lanjorndunaldira mugatzea; astero bi atseden egun jarraituak bermatzea; lanaldi baten amaieratik hurrengoaren hasierara arte gutxienez 12 orduko atsedenaldia ezartzea; eta urteko lan-egutegi baten bidez lanaren antolaketa kontrolatzea.

Hitzarmenaren negoziazioaren blokeoa eta patronalaren jarrera mugiezina ikusita, UGT, CCOO, ELA eta LAB sindikatuok garraio, logistika eta mezularitza sektoreetako langileak grebara deitzen ditugu. Azaroaren 23an gaueko 22:00etatik azaroaren 24ko gaueko 22:00etara deitutako 24 orduko greba egunari babesa ematera. Helburua da kamioilariek igandean ez hastea beren ibilbidea, euren txanda bada, eta logistikako langileek mobilizazio-egunari aurreko gaueko txanda geldiaraztea.

Greba egunean, azaroaren 24an, kontzentrazioa egingo da 08:00etatik 09:00etara Garraio Hirira sartzeko biribilgune nagusian, eta handik manifestazioa abiatuko da ANET patronalaren egoitzara. 13:00etan, kontzentrazioa egingo da Iruñeko Mendebaldeko Arteria (PA-30) eta Estellarako bidearen (NA-700) arteko biribilgunean, Orkoier noranzkoan.

Lau sindikatuok ez dugu baztertzen mobilizazioekin jarraitzea patronalak bere jarrera irmoan badirau, sektoreko langileentzat duina, zuzena eta orekatsua izango den hitzarmena lortu arte.

LABek eskatzen du Bizkaiko Foru Aldundiko eta GUFE-ko plantilla handitu dadila hainbat unitatetan, baliabide falta nabarmena delako

Bizkaiko Foru Aldundiko LAB-GUFEren Atal sindikalak proposamen bat aurkeztu zuen joan den astean Batzar Nagusietan, bi erakundeen Lanpostuen Zerrenda (LPZ) handitzeko eskatuz, Bizkaiko aurrekontu-proiektuan bertan 2026an ezartzen diren langile-hazkundearen aurreikuspenetatik harago. Proposamen honek Aldundiko administrazio-unitate batzuetan eta GUFEko laguntza-zentroetan lanpostuak sortzea ekarriko luke.

Proposamen hori LABen afiliazioak eta foru-plantillaren zati batek helarazi dizkiguten eskaeren emaitza da, eta agerian uzten du zenbait atal, zerbitzu edota zuzendaritzak lanpostu-hornidura handiagoa izateko duten premia larria. Ez bakarrik administrazio-kudeaketa egoki baten ikuspegitik, baita zerbitzu publiko eraginkor, kalitatezko eta Bizkaiko herritarren beharretara egokitutako baten ikuspegitik ere.

Baliabide materialen eta langileen eskasia nabarmena da (eta kasu batzuetan egiturazkoa) gizarte-zerbitzuen, esku-hartze sozialaren eta GUFEren arloei dagokienez, baina Aldundiak berak zeharkakotzat jotzen dituen beste arlo batzuei dagokienez ere bai, edo, gure ikuspegitik behintzat, zeharkakotzat jo beharko liratekeenak eta, beraz, beren eginkizunak betetzeko plantilla nahikoa izan beharko luketenak. Berdintasunaren, Hizkuntza Normalizazioaren eta Lan Arriskuen Prebentzioaren arloez ari gara.

Azken batean, unitate horietako langileek eskatutako proposamen landu eta arrazoitua da, eta, oro har, zutabe hauetan oinarritzen da:

  • Gizarte Ekintza Sailaren barruan, bereziki premiazkotzat jotzen dugu Haurren Zerbitzuan teknikari eta administrari gehiago egotea; izan ere, zerbitzu horrek aspalditik jasaten dituen gabeziek eta utzikeriak Aldundiak bere zeregina (Bizkaiko haur eta nerabeen eskubideak bermatzea) ganoraz betetzea eragozten dute. 
  • Teknikarien gabezi hori Zentroetako Arreta Zerbitzuan (desgaitasuna duten pertsonentzat zein mendekotasun-egoeran daudenentzat) eta Enplegua, Gizarte kohesioa eta Berdintasuna sustazeko Sailaren Esku-hartze Sozialeko Atalean ere ikus daiteke. Bertan, gero eta espediente gehiago kudeatzen dira, kasuen konplexutasuna handiagoa da eta erabiltzaileen itxaron-zerrendak gero eta luzeagoak dira.
  • GUFEn zuzkidura handiagoa izateko eskaera, batez ere, ekipamendu batzuk sortzeari lotuta dago, hala nola, kudeaketa publikoko laguntza intentsiboa behar duten desgaituentzako zentro espezifiko bat, 12 urtetik gorako premia bereziak dituzten babesgabetasun-egoeran dauden adingabeentzako etxe espezializatu bat edo premia bereziak dituzten 10-12 urteko adingabeentzako etxe espezializatu bat.
  • Berdintasun eta Hizkuntza Normalkuntza arloei dagokienez, gaur egun Berdintasuna sustatzeko Zuzendaritza Nagusian eta Euskara Zerbitzuan, hurrenez hurren, dauden lanpostu tekniko kopurua ikusita, gai horiek izan beharko luketen zeharkako izaera bideraezina da. Era berean, Foru Aldundiak berak Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 4/2018 Foru Arauaren edo Euskararen Erabilera Normalizatzeko 2023-2027 Planaren bidez aldarrikatutakoaren aurka doa. Zeharkakotasuna nekez lor daiteke hori gauzatzeko behar besteko teknikaririk ez badago.
  • Lan Arriskuen Prebentzioaren arloari dagokionez, goian aipatutako zeharkako izaera izatetik urrun dago. 2025ean atal horretan egindako berregituraketak bideraezina egiten du Aldundia legez behartuta dagoen prebentzio-espezialitate gehienak modu egokian gauzatzea, langile tekniko gehiagorekin ez bada: prebentzioko goi-mailako teknikariekin eta psikologoekin. Eta horrek funtzio horien esternalizazio handiagoaren atarian jartzen gaitu, eta horren aurka gaude erabat.

Gure ustez, 2026rako langileen hazkundea ez da nahikoa, argi eta garbi. Hori dela eta, Bizkaiko Aurrekontu Orokorren izapidetze-aldi hau aprobetxatzen dugu Batzar Nagusien atea eta Etxanobek zuzentzen duen EAJ-PSEren Foru Gobernuaren atea jotzeko, proposamen hau aintzat har dezaten eta plantilla handitu dadin benetan eta modu justifikatuan behar duten unitateetan.

LABek enplegu publiko sendo eta kalitatezkoa defendatu eta sortzearen alde egiten du berriro, bai eta Bizkaiko beharretara egokitutako administrazio- eta zerbitzu-eredu eraginkor baten alde ere. 

[IRITZIA] Sindikalismo ekosozialista, ekintza klimatikorik ezaren aurrean

Jarraian irakur dezakezue duzue Martin Lallana Trantsizio Ekosozialeko arduradunaren iritzi-artikulua.

Krisi ekologikoaren larritasunak ez du ñabardurarik onartzen: hondamendi klimatiko itzulezin baten atarian gaude. Azken 30 urteetan etengabe hazi dira munduko CO2 isuriak. Nazioarteko dozenaka hitzarmen eta goi bilera egin diren arren, egungo politikek 2,8 graduko berotze globalera garamatzate, segurutzat jo daitekeen mugatik baino askoz gorago.

Egunotan, COP30 goi bileran konpromiso klimatikoei buruz hitz egiten ari dira. Zoritxarrez, baina, bestelakoa da errealitatea. Europako Batasuna lausotzen ari da 2040. urterako ezarriak dituen helburu klimatikoak, eta AEBek eredu fosila inposatzen dute muga zergen bidez. Gero eta herrialde, korporazio handi eta aktiboen kudeaketako enpresa gehiago ari dira ezabatzen beren planetatik isuriak nabarmen murriztea. Irabazi pribatuen eta lehiaren logika inposatzen ari dira, eta energia iturri fosilekiko menpekotasuna mantentzen.

Testuinguru horretan, LABek ohartarazi nahi du trantsizio energetikoa ez doala behar den abiaduran, ezta norabidean ere. Iparralde Globaleko lurralde den heinean, Euskal Herriak zerora murriztu beharko lituzke bere isuriak 2040rako, justizia klimatikoa onartuz eta nazioarteko desberdintasunak areagotu gabe. Azken hamarkadan, EAEko isuri zuzenak %9 murriztu dira, eta Nafarroakoek, berriz, %20 egin dute gora. Ipar Euskal Herrian isuri zuzenak %10 murriztu dira 2019 eta 2023 artean. Aurrerapenak eta atzerapausoak, baina oraindik beharrezkoa den abiaduratik urrun.

Hitz bik definitzen dute gure sistema energetikoa: fosila eta menpekoa. Euskal Herriko energia kontsumoaren %77 gasaren eta petrolioaren menpe dago, eta kanpoko energiarekiko menpekotasuna %87koa da. Erregai fosilekiko dugun menpekotasunarekin amaitzeko, beharrezkoak dira aldaketak ekonomiaren sektore guztietan. Petrolioaren %70 baino gehiago garraio sektorean metatzen da, eta gasaren ia %80 industrian, petrolioaren fintzean eta ziklo konbinatuko zentraletan. Energia kontsumoa nabarmen murriztu, prozesu fosilak elektrifikatu eta ekoizpen berriztagarria handitu behar dugu, eta horrek planifikazioak, jabetza publikoak eta langileen parte hartzea eskatzen du.

Garraioa da Euskal Herriko CO2 sortzailerik handiena: isurien eta energia kontsumoaren %35. Egungo azpiegitura politikak auto pribatuarekiko menpekotasuna indartzen du. Garraio publikoa ez da oraindik bideragarria eguneroko joan-etorri askotarako, eta enpresa eta erakunde publikoek ez dute betetzen lantokietara heltzeko planak egiteko duten betebeharra.

Industriak CO2 isurien %21 eta energia kontsumoaren %32 sortzen ditu. Enpresek deskarbonizazioaz hitz egiten dute diru laguntzak jasotzeko, baina eztabaidetatik baztertzen dituzte langileak eta sindikatuak. Automobilgintza sektorean enpresak plantillak murrizten ari dira, sektorea bere osotasunean nola berregituratu planifikatu gabe. Aldi berean, gero eta enpresa gehiagok egiten dute bat industria militarraren bultzadarekin.

Trantsizio energetikorako planifikaziorik ezak enpresa pribatuen eskuetan uzten du berriztagarrien ezarpena. Aldi berean, proiektu ugari ditugu behar dugunaren kontrako norabidean: Lamiakoko itsasadarren azpiko tunela, Loiuko aireportuaren handitzea eta Arasur datu zentroa, besteak beste.

EAEko Trantsizio Energetikoaren eta Klima Aldaketaren Legeak(2024) ez du behar adinako helbururik ezarri, eta ez du mekanismorik langileek eraldaketa produktiboan modu eraginkorrean parte hartzeko. Nafarroakoa (2022) anbiziotsuagoa izan arren, gobernuak ez ditu betetzen epeak, araudiak eta definitutako planifikazioa. Nafarroako Gobernuak ez du garatu egiteko konpromisoa hartu zuen Bidezko Trantsiziorako Estrategia.

Nafarroako Industria Legean (2025), LABen zuzenketa gehienak baztertu ziren. Zuzenketa horiek eraldaketen planifikazioa, proiektu industrialen jabetza publikoa eta deslokalizazioen aurkako legeria indartzea exijitzen zuten. Euskadi 2030 industria planak (2025) trantsizio energetikoaren diskurtsoa darabil betikorako: enpresak finantzatu, kontrol publikorik handitu gabe eta enpleguaren etorkizuna bermatu gabe. Bi kasuak aukera galdua dira trantsizio energetikorako.

Sindikatuon zeregina da Euskal Herriko ekoizpen eta kontsumo sistemaren eraldaketaren aldeko lehia. LABen lanean ari gara negoziazio kolektiboa deskarbonizazio planetara eramateko, automobilgintzan aurreikusitako eraldaketen gaineko informazioa exijitzeko, auto pribatuarekiko menpekotasuna murriztuko duten mugikortasun planak eskatzeko eta hitzarmen kolektiboetan eduki ekosozialetan aurrera egiteko. Bide hori lantokietako atal sindikalen parte hartzearekin, lanarekin eta mobilizazioarekin soilik egin daiteke.

Aspaldi utzi zion klima aldaketak urruneko arrisku izateari, eta duela urtebete Valentzian izandako tanta hotzak erakutsi zigun muturreko hondamendien aurreko erantzuna ere borroka sindikalerako eremua dela. Aurreikuspenen arabera, Euskal Herrian muturreko gertakari klimatikoak izango ditugu, hala nola uholdeak eta bero boladak. Sindikalismoak ezkutu klimatikoa izan behar du: prebentzio planak eguneratzeko eskatu, eta produkzioa gelditzeko eta lanpostua uzteko eskubidea baliatu.

Sinesgarritasun gero eta txikiagoa duten klimaren goi bileren eta gero eta handiagoa den larrialdiaren aurrean, tokian-tokian nazioarte mailan partekatutako estrategiak artikulatzen jarraitu nahi dugu. Modu ofentsiboan eta defentsiboan. Lantokietan, kaleetan eta erakundeetan. Patronalari aurre eginez eta langile klasearen enplegurako eskubidea defendatuz.