2025-12-17
Blog Page 33

Prekaritatea ezkutatzeko baliatzen den ke lainoa da absentismoa

Azkenaldian areagotu egin da patronalak elikatzen duen mezu bat: langileak iruzurgileak direla, bajak ez direla benetakoak eta absentismoaren arazoa larriagotzen ari dela. Lan merkatuaren arazo nagusia, ordea, beste bat da: lan eta bizi baldintzen prekaritatea, Hego Euskal Herrian bi herritarretik batek pairatzen duena.

Ipar Hegoa Fundazioak egindako Ikusmiran azterketak absentismo deitzen diotenaren atzean dagoen errealitatea erakusten du. Azterketa horren bidez, fundazioak baieztatu du absentismoa kapitalaren interesak defendatzen dituen patronalak asmatutakoa eta eragindakoa dela, patronala baita istripuen eragile masiboa eta laneko gaitzen sortzaile nagusia. Era berean, eskubideetan murrizketak egiteko edota benetako gaitza den prekaritatea ezkutatzeko baliatzen den ke lainoa da absentismoa.

Azterketak argi uzten du absentismoa patronalak kapitalaren alde erabiltzen duen tresna ideologikoa dela, lan eta bizi baldintzak prekarizatzeko.

Absentismo tasa residuala da: benetan azalpenik gabe lanetik huts egiten duten langileen kopurua ez da esanguratsua. Absentismo deiturikoaren zati handiena, ordea, langileek eskubide gisa erabiltzen dituzten egunak dira: lan osasunari lotutako bajak, gurasotasun baimenak, ordu sindikalak… 2024ko datuen arabera, aldi baterako ezgaitasunek absentismoaren %75 osatzen dute, gurasotasun baimenek %11,7 eta ordu sindikalek %0,4.

Bestalde, aipatzen ez den errealitatea da beste hau: langileek aparteko orduak sartzen dituzte, baina ordu horietako asko ez zaizkie ordaintzen. 2020ko datuen arabera, lan egindako aparteko orduetatik %63,58 ordaindu gabe geratu ziren. Soldatapekoen artean, %26,8k egiten dituzte ordu estrak ordaindu gabe. Horrek patronalari 3.893 langileren soldatak aurreztea dakarkio; beste era batera esanda, banatzen ez duten lanagatik ia 4.000 langilek ez dute gizarte segurantzan kotizatzen.

Lan merkatuaren benetako arazoa ez da absentismoa, prekaritatea baizik. Lan eta bizi baldintzak prekarizatu egiten dira, eta horrek eragiten du osasun arazoak eta lan gatazkak areagotzea. Hego Euskal Herrian bi pertsonatik batek bizi du prekarietate egoera, nahiz eta enplegua izan. Osasun sistema publikoaren murrizketek egoera okertu dute, itxaron zerrendak eta itunpetze sanitarioek zerbitzuaren kalitatea okertzen dute, eta lan gaixotasunek gora egiten dute.

Prebentzio sistemak ez du behar bezala funtzionatzen. Osalanen arabera, 2025eko apirilean lan gaixotasunen igoera %8,8koa izan da. Hala ere, prebentzio zerbitzuek gero eta gutxiago jakinarazten dituzte kasu horiek. Kanpo prebentzio zerbitzuek, zehazki, isilarazi egiten dute lanaren ondoriozko kaltea.

Horrez gain, mutualitateek enpresen interesak babesteko duten rol aktiboa salatu behar da: laneko gaitzak kontingentzia arrunt modura sailkatzen dituzte, langileari kalte eginez. Kontingentzia aldaketa bat eskatzea erabakitzen duen langileak urtebete pasa dezake epaiketan, bere patrikatik mediku eta abokatuak ordainduz, mutualitatearen aparatu juridiko boteretsuaren aurka. Hori da benetako iruzur masiboa: ez langileena, patronal eta mutualitateena baizik.

Presentismoa ere salatu beharra dago: langile askok ez dituzte beren eskubideak erabiltzen, ez dituzte baimenak hartzen edo gaixo egon arren lanera joaten dira, enpresaren errepresaliak saihesteko. Absentismoari buruz hitz egiten den bitartean, presente dagoen errealitate horrek isilpean jarraitzen du, nahiz eta osasunean eta lan harremanetan ondorio larriak izan.

Ipar Hegoak aurkeztutako azterlana, LAB sindikatuak salatzen duen egoerarekin bat dator eta bere aldarrikapenak indartu egiten ditu. Absentismoa ez da soilik langileen huts egitea, baizik eta patronalak erabilitako tresna bat eztabaida kapitalaren interesetara eramateko eta langileen eskubideetan murrizketak egiteko. Tresna ideologikoa ere bada, lan baldintzak prekarizatzeko. Benetako arazoa lan merkatuaren egiturazko prekaritatea da, gure osasuna, bizi baldintzak eta aukerak kaltetu eta arrakalak sakontzen dituena; eta, azkenik, egoera horren atzean erantzukizun politiko argiak daude, baina erabakiak aldatu daitezke eta, hala eginez gero, langileon bizi eta lan baldintzak hobetzeko aukera erreala dago.

Azterketak argi erakusten du absentismo deitzen dioten kontzeptuaren atzean dagoen errealitatea oso bestelakoa dela, esaten denarekin alderatuta. Patronalak sortutako ke laino bat da, langileon eskubideak murrizteko tresna bat, eta enpresen lan osasunaren prebentzioan hutsuneak ezkutatzeko estalkia.

LAB, udal alarde publiko eta feministaren alde

Hogeita bederatzi urte pasa dira gudariz jantzitako emakume* talde bat Irungo alardeko zenbait konpainiaren lerroetan sartzen saiatu zenetik. Helburua: emakume* irundar gisa euren herriko alardean parte hartzea; emakumeek* ere jaietan modu aktiboan parte hartu ahal izatea.

Ekintza hark pauso bat gehiago ekarri zuen emakumeen* eskubideen aldeko borroka feministan. Izan ere, argi esan behar da: emakumeen* parte hartze librerik gabe, jaiak ez dira ez parekideak, ez askeak. Kaleak emakumeenak* ere badira, eta, horregatik, egunerokoan eta jaietan libre izateko eta ibiltzeko emakumeen* eskubide osoa aldarrikatzen du LABek.

Hogeita bederatzi urtez ukazio, gatazka, indarkeria, irain eta ezeztatze politikoa ezagutu dugu, eta, oraindik ere, ez da konponbidera bidean jarriko gaituen ekinbiderik egin udal gobernutik. Alarde baztertzailea eta berau babesten duten alderdi politiko eta enparauak emakumeak* espazio publiko eta politikoan normaltasunez aritzearen kontra dabiltza, urterik urte. Esku hartzerik egon ez izana, bere horretan, emakumeen* zapalkuntzari gorazarre egitea da, eta, beraz, klase zapalkuntza betikotzea. Urte hauetan guztietan borrokan aritu diren emakumeei* esker aldaketarako aukerak sortu dira, ordea.

Orain bi urtekoa izan zitekeen aldaketarako aukera paregabea. Izan ere, lehen aldiz alkateak alarde publikoa hartu zuen San Juan plazan sartu zenean. Iazkoa ere izan zitekeen, Laborda alkateak ere hartu baitzuen alarde publikoa udaletxera iritsi zenean. Hala ere, adierazi zuen jarrera ezaxolatiak eta prentsan egindako adierazpen lotsagabeek nabarmen utzi zuten mugimendu feminista dela, oraindik
ere, eraldaketaren ikur nagusi eta bakarra.

Gatazkari konponbidea emateko udal gobernuaren konpromiso eta borondate falta agerikoa da, beraz. LABek eskaera zehatza egin nahi du: alardea udaletxeak antola dezan bidea berreraiki beharra dago eta, era berean, feminista bilakatzeko behar beste baliabide jarri behar dira.

Instituzioei ahoa betetzen zaie berdintasun politikak sustatzen dituztela esatean. Ordea, halako praktika baztertzaileen aurrean ez dago egoera aldatzeko inolako konpromiso politikorik.

Lortutako aurrerapenak eta askatasunak arriskuan diruditen garai nahasiotan udal alarde publiko eta feminista baten alde antolatzen eta borrokatzen dabiltzanei bere eskerrik beroenak helarazi nahi dizkie LABek. Ez gaude lanean, etxean, kaleetan, jaietan, ezta alardean ere, bazterketarik onartzeko prest.

Gora udal alarde feminista eta bakarra! Gora borroka feminista!

Nafarroako merkantzia garraioko langileak mobilizatzen hasi dira 17 urtez izozturik egon den hitzarmena berritzeko

Nafarroa Garaiko merkantzia garraioko hainbat langilek eta haien ordezkari sindikalek elkarretaratzea egin dute gaur Iruñean, CEN enpresaburuen elkartearen egoitzaren parean, sektorearen patronalari exijitzeko behingoz desblokea ditzala hitzarmena berritzeko negoziazioak. Badira 17 urte merkantzien garraioko Nafarroako hitzarmena izozturik dagoela eta patronalak orain arte egin dituen proposamenek are gehiago kaltetuko lituzkete langileen lan baldintzak.

Kultura eta Kirol diputatuak eta zuzendari gerenteak ez dute hartu, eta are gutxiago sinatu, Arabako Gazteriaren Foru Erakundeko gatazka konpontzeko konpromisorik

Arabako Gazteriaren Foru Erakundearen (GFE) zuzendaritza-gerentziak bidalitako prentsa oharrari erantzunez, LABek, GFEko langileen ordezkaritza duen sindikatuak, gogoratzen du ez dagoela konpromisorik ez akordiorik Ikasgelak eta Lurrikara programen inbertsio nahikoa mantentzeko. Gainera, adierazten du ez direla berreskuratu haur eta gazteentzako Udaraban programarako eskatu zituen 60 plazak.

LABek gaineratzen du ez dagoela inolako konpromisorik ez akordiorik sinatuta enplegurik ez suntsitzeko, aldizkako lanpostu finko bihurtuz. Gainera, nabarmentzen du ez dela bete duela bi urte baino gehiago zuzendaritza-gerentziak aktan sinatu eta Kultura eta Kirol diputatuak Batzar Nagusietan berretsi zuen Barriako aterpetxean sukaldari plaza bat sortzeko konpromisoa.

Orain arte aktan jasotako akordio bakarrak, bajen kasuan % 100eko estaldura jasotzen duenak eta Foru Aldundian eta mendeko erakundeetan duela 2 urte baino gehiagotik aplikatzen denak, “izapidetze bidean” jarraitzen du.

Asteburu eta jaiegunetako lanagatiko konpentsazioa, legeriak ezartzen duenaren azpitik dagoena gainera, zehaztu gabe dago oraindik, eta ez dago inolako akordiorik hainbat aldiz bidalitako proposamenari buruz.

Gainera, GFEko zuzendaritza-gerentziak bere azken prentsa oharrean adierazten dituen gainerako artikuluak ez daude sinatutako aktan jasota.

Hori horrela izanik, LABek uste du arrazoi nahikoak daudela uztailaren 1eko greba deialdiari eusteko eta ondoren egin daitezkeen mobilizazioak egiteko. GFEko langileak dira gatazka konpontzeko lehenengo interesatuak, baina benetako konpromisoekin sinatutako akordio baten bidez bakarrik lor daiteke. Badakite grebak, eta ondoren etor litezkeen mobilizazioek, eragina izan dezaketela udalekuetan.

Horregatik, herritarrak animatzen dituzte langileen aldarrikapenak partekatu eta babestera, haur eta gazteentzako eskaintza eta langileen eskubideak lehentasunezkotzat izango dituen GFEren alde.

Uztailaren 1ean greba egingo dute eta egun horretan, kontzentrazioa eta prentsaurrekoa egingo dituzte Gasteizen, autobus geltokian.

LABek Nafarroako Gobernua egin du Martzillan gertatutakoaren erantzule, Esku-hartze Sozialeko sektorearen kudeaketan erakutsitako utzikeriagatik

Martzillako gertakarien harira, non bizikidetza arazo larriak izan baitira herriko Behaketa eta Harrera Zentroko (COA) adingabe batzuen inguruan, zeinen titulartasuna Nafarroako Gobernuarena baita, LAB sindikatuak gobernua bera egiten du erantzule bere eskumena den Nafarroako Esku-hartze Sozialeko sektoreak duen egoeragatik. LABen ustez, Martzillan gertaturikoa Esku-hartze Sozialeko sistemaren kolapsoaren adibide bat da, zentro horretan ehun adingabe baino gehiago pilatzen baitziren, nahiz eta berrogeirentzako diseinaturik egon.

Martzillako kasuari dagokionez, LABek gizarte osoari eskatu nahi dio ez ditzala kriminalizatu Esku-hartze Sozialeko sektoreak artatzen dituen erabiltzaileak, haien egoera pertsonala nahikoa zaila baita; eta administrazio publikoei bereziki exijitzen die bere gain har dezatela azpikontratatzen dituzten zerbitzu publikoen kudeaketan eta jarraipenean duten erantzukizuna.

Gainera, LABek argi utzi nahi du horrelako egoerek gizarte osoan arrazakeria areagotu bertzerik ez dutela egiten eta eskuin muturrak gora egiten eta jarraitzaileak bereganatzen ez jarraitzeko errezetarik onena dela zerbitzu publikoak indartzea, bai administrazioan daudenak eta bai gaur egun pribatizatuta daudenak, kudeaketa zuzenekoak izan beharko luketenak.

Martxoan Badajozen (Espainia) gertatu zen sektoreko langile baten hilketaren harira, LABek sentsibilitate eta interes handiagoa antzeman du Esku-hartze Sozialeko langileen lanarekiko, baina mota guztietako erasoak gertatzen dira egunero eta, Euskal Herrian ere bai, horien arriskuan daude sektoreko langileak beren lanpostura joaten diren bakoitzean.

Lehenik eta behin, azpimarratu behar da aipaturiko arazoak ez diola adingabeen babes-sistemari soilik eragiten, Esku-hartze Sozial osoari baizik. Hori argi utzi nahi du LABek.

Sistema kolapsatuta eta zaharkituta dago

Sektore honetan artatzen dira bazterketa sozialaren egoeran dauden helduak, genero indarkeriaren biktima diren emakumeak* (fisikoa, psikologikoa edo sexuala), Bizitzeko Gutxieneko Diru-sarrera eta Errenta Bermatua jasotzen duten pertsonak, gaixotasun mentala eta/edo desgaitasunen bat duten pertsonak, mota guztietako adikzioak dituzten pertsonak, neurri judizialak betetzen dituzten pertsonak eta zaurgarritasun egoeran dagoen bertze edozein kolektibo, eta, jakina, talde babesgabe eta kalteberena dena: adingabeak. Ez da ahazten ahal inor ez dagoela zaurgarritasun horretaz salbu, edozein pertsona egon baitaiteke egoera horietakoren batean bere bizitzako uneren batean.

Sistemak pertsona horiek eta haiek artatzen dituzten langileak babesteko betebeharra du, baina erabat kolapsatuta eta zaharkituta dago; beraz, ezinezkoa da sistemak erabiltzaileen premiei erantzun egokiak ematea, eta are gutxiago langileen premiei. Enpresa pribatuek eta erakunde publikoek beren lanaren parte direla ziurtzat jotzen duten lan-arriskuei egin behar izaten diete aurre Esku-hartze Sozialeko langileek. Sektoreko langileen ustez, enpresen pertzepzio horrekin ez da beren osotasun fisikoa, psikologikoa eta, are larriagoa dena, beren profesionaltasuna eta lan egiten duten kolektiboekiko dedikazioa kontuan hartzen, ezta baloratzen ere.

Nafarroako Gobernuak merezi duten errekonozimendua eman beharko lieke gertakari kuantitatibo eta kualitatiboekin, hala nola Ekintza eta Esku-hartze Sozialeko zein Gizain fundazioaren hitzarmenak behingoz desblokeatuz, eta sektoreko profesionalekin batera lan egin beharko luke beren lan-baldintzak behin betiko duintzeko eta zerbitzuak publifikatzeko. Publifikazio horrek, eta, beraz, kontrol instituzionalak, kolektibo guztiei arreta emateko baliabide guztietan lan-ildo berdinean gauzatzen lagunduko luke, eta, horren ondorioz, askoz ere kalitate handiagoko esku-hartzea eginen litzateke.

Sektoreko langileen lanbidea duintze aldera, eta gizarteko kolektibo ahulenei arreta egokia emate aldera, LABek Nafarroako Gobernuari exijitzen dio erabiltzaileen egungo profilak berrikustea eta egokitzea ezarritako baldintza agirietan, baliabideen lan-espazioak, arreta-ratioak (gaur egun barregarriak dira eta langile gehiago eskatzen dituzte) eta baliabide eta zentro berriak sortzea bezalako alderdietan, arreta jasotzen duten erabiltzaileen une bakoitzeko profiletara eta haien beharretara egokituta. Horretarako, beharrezkoa da Eskubide Sozialen Departamentuak etengabeko jarraipena egitea adostutakoa betetzen dela ziurtatzeko, eta beharrezkoa da erakunde publikoek benetako borondatea izatea aurrekontu partidak handitzeko, bertze eremu profesional batzuetan egin den bezala, hala behar denean eta beharrezkoa denean.

Profesionalen prestakuntzari dagokionez, nahitaezkoa da Nafarroako Unibertsitate Publikoan Gizarte Hezkuntzako gradu presentziala ezartzea. Izan ere, deigarria da langileei etengabeko etengabeko prestakuntza espezializatua eskatzea eta, aldi berean, Nafarroako Gobernuak asmorik ez izatea Gizarte Hezkuntzako profesionalak trebatuko dituen unibertsitate gradu akademiko espezifiko bat ezartzeko.

Epe luzera, Esku-hartze Sozialeko langileek eskatzen dute sektorearen kudeaketa eredua birformulatzen aktiboki parte hartzea; izan ere, langileak dira horri buruzko informazio gehien dutenak eta kualifikazio handiena dutenak. Alde horretatik, akatsa da sektore osoaren arduraduna den administrazioak langileak kontuan ez hartzea eta ez baliatzea beren esperientzia konponbideak bilatzeko.

LAB ez da EAEko Osasun Itunean egongo

Sektore pribatuarekiko dependentziari eutsi dio Jaurlaritzak eta ez du ziurtatu osasun sistema baliabide publiko eta propioekin eskainiko denik.

Gure herrian osasun sistema publikoaren aldeko bultzada sendoa dago, eta Osakidetzaren egoera hobetzea herritarren kezka nagusienen artean dago. Pradalesen gobernuak badaki hori, eta badaki Osakidetzaren egoera eta kudeaketa kaskarrak, presio sozialaz gain, higadura eragin diezaiokeela. Horrek eraman zuen Osasun Mahaia sortzera.

Mahaiaren sorrera positiboa izanagatik, behartutakoa ere izan zen. Mahaia ez zen Osakidetzaren eraldaketarako eta adostasunak eraikitzeko sortu. Asmoa gaur egungo ereduari eustea izan da, ahalik eta aldaketarik txikienak onartuta. Pradalesen gobernuak badaki orain arteko politika berdinak mantenduta ez dela eraldaketarik izango Osakidetzan, ezin dela osasun sistema publikoa indartu, hobetu eta eraginkortu. Politika horiek ez ditu aldatu nahi, ordea. Publikoa ahultzeak pribatua indartzea dakar eta Pradalesen gobernuak negozio pribatuari eutsi nahi dio. Apustu pribatizatzaile horrek osasun sistema publikoa doakoa, unibertsala eta kalitatezkoa izatea zailtzen du eta arrakala sozialak areagotzen ditu.

LABek eta beste hainbat eragilek Osasun Mahaian egindako lanari esker, Osakidetzak eskaintzen dituen osasun zerbitzuak eta langileen egoera hobetzeko hainbat neurri txertatzea lortu da. Gogotik lan egin du LABek, eta egindako lanaz oso balorazio positiboa egiten du.

Pribatizazioari eta kontzertazio politikei mugak jartzea marra gorri bat izan da LABentzat. Prozesuan zehar adierazi izan du gai honetan hartzen ziren edo hartzen ez ziren erabakien araberakoa izango zela Osasun Itunean egon ala ez Hobekuntzak txertatzea lortu du LABek. Hobekuntza partzialak ongi etorriak badira ere, Osakidetzak eskatzen duen politiken sakoneko aldaketarako aukerarik ez da egon, eta ondorioz, LAB ez da biharko bilerara joango eta ez du Osasun Ituna sinatuko.

Hori izan da LAB Osasun Itunetik kanpo geratzeko arrazoi nagusia. Izan ere, osasun sistema publikoa indartu eta Osakidetza eraldatzeko, bada beste guztien gainetik gailentzen den erabaki politiko bat: orain arteko politika pribatizatzaileak alboratu egin behar dira, eta sektore pribatuarekiko dependentzia salbuespenezkoa, justifikatua eta denboran neurtua izan behar da. Osasun Sistema baliabide publiko eta propioekin emateko konpromiso irmoak behar dira, eta hori ez da behar bezainbeste ziurtatua geratu Osasun Mahaian.

Kolaborazio publiko–pribatuari dagokionez, bi eredu antagoniko defendatzen ditugun eragileak aurrez aurre egon gara:

  • Alde batean, publikoaren aldeko apustu sendoa egin dutenak: zazpi eragile sindikal eta politiko. Testu bat adostu eta bozkatu zuten eta adostasun horretara batu ziren, ondoren, beste bi eragile.
  • Beste aldean, Osakidetzaren pribatizazioa babestu eta ontzat ematen dutenak. EAJ, PSE, PP eta Confebask, interes pribatuak zaintzen dituzten beste hainbat eragilerekin batera.

Pribatizazio eta lanen kanporatzea geratuz, kontzertazio politikak mugatuz, politika pribatizatzaileak albo batera uzteko momentua zen, konpromiso argiak hartzekoa. Honako hauek dira LABek eskatzen dituen konpromiso horiek:

  • Osakidetzan diru gehiago inbertitzea.
  • Eremu pribatuarekiko dagoen menpekotasuna murrizteko beharra eta erabakia jasotzea, hori salbuespenezkoa eta denboran mugatua izan dadin.
  • Pribatizazio eta kontzertazioaren mapa egitea eta horien publifikaziorako plan bat egitea eta epeak zehaztea.
  • Profesionalen esklusibotasuna.

Horretan ez du sartu nahi izan gobernuak. Beraz, Osasun Mahaian osasun sistema publikoaren kalitatea okertzen duen eta forma desberdinetan egiten den bultzada pribatizatzaile hori geldiarazteko aukerari muzin egin dio. Herritarren kalitatezko eta doako osasun eskubidea ziurtatu ordez, lobby pribatizatzailearen interes pribatuak egon dira erdigunean.

Osakidetzaren gainbehera ekarri duten politikei berritasun irudia eman nahi izan diete, baina egoerak eskatzen duen sakoneko aldaketari heldu gabe jarraitzea erabaki dute.

Osasun Ituna egon edo ez, bihar ez da ezer amaitzen. Osasun Sistema Publikoak behar dituen eraldaketa guzti horiek lortzeko datorren ikasturtetik aurrera LABek jarraituko du, orain arte moduan, ekintza sindikala garatzen, ahal dituen pribatizazio prozesu guztiak geratzen eta modu desberdinetan salatzen eta obra esleipenetan edo bestelako lanen kanporatzeetan egiten diren irregulartasunak salatzen.

Era berean, LABek jarraituko du Mahai Sektorialean proposamenak egiten eta intersindikalarekin mobilizaziorako adostasunak bilatzen, baita osasun publikoaren aldeko plataformekin elkarlanean, mobilizatzen, herri honek osasun sistema publiko indartsua behar duelako.

LABek salatzen du EAJk eta PSEk Eusko Legebiltzarrean aurkeztuko dituzten neurriek etxebizitzen prezioak are gehiago igotzea ekarriko dutela

Egiturazko aldaketak eta premiazko neurriak behar direla esanda, porrot egindako politiketan sakontzeko neurriak aurkeztu dituzte Jaurlaritza osatzen duten bi alderdiek. Neurriok higiezinen patronalaren etekinak handitzea dute helburu, eraikuntza ziklo berri bati hasiera ematea eta merkatuaren prezioak are gehiago igoko dituzten erabakiei bide ematea. LABek, premiazko neurri bezala, alokairu sozialaren aldeko politika errealak eta prezioak jaisteko neurri eraginkorrak aldarrikatzen ditu aurkeztu berri duen lege proposamenaren azterketa txostenean.

Etxebizitza larrialdi betean, neurri integral eta premiazkoak behar direla argudiatuta, EAJk ta PSEk lege proposamena aurkeztuko dute ekainaren 26ko Legebiltzarreko plenoan. Arazoa ukatzetik onartzera igaro badira ere, Eusko Jaurlaritza osatzen duten alderdiek aurkeztutakoa orain arteko norabidean sakontzeko neurri sorta da.

LABek proposamenak aztertu eta txosten batean jaso ditu ondorio nagusiak. Bi ideia nagusi azpimarratzen ditu sindikatuak: batetik, neurriokin eraikuntza ziklo berri bati ekin nahi zaiola, betiere, etxebizitzaren negoziotik elikatzen direnen etekinak bermatu eta areagotzeko helburua jarrita. Horri erantzuten diote Lurzoru Legean proposaturiko babestutako etxebizitzen kopurua jaisteko proposamenak edota hainbat prozedura azkartzeko egindako hamaika aldaketak.

Etxebizitzen prezioa goranzko joera etengabean dagoenean etxeak eraikitzea ez dela errentagarria diote. Baina galdera da zenbateko errentagarritasuna bermatu nahi zaien dagoeneko etekin izugarriak metatzen dituzten horiei.

Bestetik, LABen iritziz, eraikuntza ziklo berri honek prezioetan eragina izango badu, goranzko joera areagotzeko izango da. Merkatu librean salduko diren etxe berri horiek noren esku geratuko dira, egun etxebizitzarekin negozioa egitea ekonomia produktiboan inbertitzea baino errentagarriagoa bada?

Norabide horretan, LABek salatzen du aurkeztutako txostenean Jaurlaritza 2015eko Etxebizitza Legea urratzen ari dela. Izan ere, neurri hauekin batera, Finantza Euskal Institutuaren bidez erosketa sustatzeko abalen lerro berria iragarri du, eta, baliabide publikoak alokairura edota birgaitzera bideratu beharrean, banketxeei dirua emateko erabakia hartu.

LABek EAJri eta PSEri lege proposamena bertan behera utzi dezaten eta premiazko neurrietan egiturazko politika eraginkorrak eta errealak ezar ditzaten eskatzen die, aurrekontua handituz, alokairu soziala lehenetsiz, prezioak jaitsiz, negozioa mugatzeko erabakiak hartuz eta maizterren eskubideak defendatzeko konpromisoa hartuz.

Lantokietan (ere) aske. Neurri eta politika eraldatzaileak orain!

Ekainaren 28 honetan, LABek argi eta ozen esan nahi du ez duela inolako jarrera LGTBI+fobiorik onartuko, ez lantokietan, ez lantokietatik kanpo. Azken boladan dekretuen eta legeen bitartez errealitatea aldatu nahi dutela ematen du, genero arrakalak ezabatzeko, aniztasun sexu generikoa bermatzeko, lantokiak indarkeria matxistarik gabeko gune libreak izateko…

Errealitatea ez da hain erraz eraldatzen, ordea; batez ere, konpromisorik eta borondaterik ez dagoenean. Enpresa eta patronala berdintasun planak, indarkeriaren aurkako protokoloak eta LGTBI+fobiari aurre egiteko planak etenik gabe diseinatzen ari badira, hori da horretara behartuta daudelako, eta ez horretan sinesten dutelako; horretk, nahi eta nahi ez, egoera baldintzatzen du guztiz.

Orokorrean, lantokietan aurkitzen planak oso eskasask eta anbiziorik gabeak dira; oso borondate gutxi eta asmorik ez diseinatzen dena betetzeko. Kultura, harremanak eta giroa eraldatzeko elementuak apenas garatzen diren; neurri gehienak, propositiboak baino, zigortzaileak dira; eta, orokorrean oso indar eta interes gutxi jartzen ari da horrelako planak egin eta martxan jartzeko momentuan. LAB sekulako esfortzua egiten ari da horri guztiari buelta emateko. Guk ez dugu lantokirik nahi LGTBI+fobia alfonbra azpian ezkutatu eta plan batekin makilatzen duenik, dena ondo dagoela eta guztiok oso libre lan egiten dugula irudikatzeko. Formazioa, sentsibilizazioa eta baliabide pertsonalak eta ekomomikoak mahai gainean jarri behar dira benetako eraldaketa lortu ahal izateko. Gaur egun, LGTBI+ kolektiboko pertsona askok beraien izaera ezkutatu behar izanak argi erakusten digu zein puntutaraino ez diren gauzak aldatzen ari.

Baina gu ez gara besoak gurutzatuta geldituko, eta instituzioei jarraipen mekanismoak eta neurri eraginkorrak eskatzen dizkiegu enpresen itxurakeriekin amaitzeko. Eta ez gatoz esku hutsik exijitzera, gu gure lana egiten ari baikara. Neurri eta klausula interesgarriak eta eranginkorrak ditugu (hala nola, angile guztientzako prestakuntza orokorretan genero-berdintasuna eta sexu- eta genero-aniztasuna txertatzea, negoziaziorako batzorde espezifikoak sortzea, protokoloaren jarraipena eta ebaluazioa egitea, neurriak eguneratzeko aldizkako berrikuspenekin…) proposatzeko, eta ideia zein ekarpen baliagarriak egiten ari gara errealitate hori ez mantentzeko; borroka sindikalaren bidez hitzarmen batzuetan onartzea lortzen ari garen neurriak eta klausulak.

Gu gure konpromisoan berresten gara, eta borrokan jarraituko dugu LGTBI+ kolektiboko eskubide guztiak bermatuko dituzten neurri eraginkorrak lortu arte. Heteropatriarkatuaren eta heteroarauaren kontrako borrokan ere jarraituko dugu, ez baikara libre izango gu guztiok libre izan arte! Bide horretan, ekainaren 28an egingo diren mobilizazio eta ekintzetan parte hartzeko deia zabaltzen dugu.

LAB, ELA, CCOO, UGT, ESK eta USOk salatu dute Enplegu Zentro Berezietako negoziazioa blokeatuta dagoela, eta EAErako hitzarmena eskatu dute

LABek, ELAk, CCOOk, UGTk, ESK-k eta USOk hiru bilera egin dituzte orain arte EAEko Enplegu Zentro Berezietako patronalarekin, sektorearen benetako beharrei erantzungo dien akordio autonomiko baterantz aurrera egiteko. Hala ere, bilera horietan guztietan, patronalak uko egin dio benetako negoziazioari ekiteko aukerari. Sektoreko enpresak entzungor azaldu dira; ez dute kolektibo horrekiko konpromisorik adierazi, eta ez dira arduratzen gure lurraldeko lantokietan dituzten baldintzak ezagutzeaz eta hobetzeaz.

Ezinbestekoa da sektoreko hitzarmen autonomiko bat eratzea, gure lurraldearen errealitatera egokituko dena, eta EAEko Enplegu Zentro Berezietako lan baldintzak hobetuko dituena.

Horregatik, sindikatu sinatzaileek azpimarratu dute premiazkoa dela patronalak eta administrazio publikoek, bereziki Eusko Jaurlaritzak, erantzukizuna beren gain hartzea eta EAEra egokitutako akordio propio bat negoziatzera esertzea, zentro horietako lan-baldintzak duinduko dituena.

Hala, LAB, ELA, CCOO, UGT, ESK eta USO sindikatuek elkarretaratzea egin dute gaur Eusko Jaurlaritzaren egoitzaren aurrean, Gasteizen. “Ez dugu isiltasuna erantzun gisa onartuko. Irtenbide zehatzak eskatzen ditugu egiturazko prekaritate eta diskriminazio egoera baten aurrean”, adierazi dute sindikatuok, eta EAEko errealitatearekin bat datorren akordioa aldarrikatu dute.