2025-12-19
Blog Page 17

Duela 15 urteko erosteko ahalmena berreskuratzea exijitzen dugu. Nafarroako Gobernua, itzul iezaguzu dagokiguna!

Gaur Nafarroako Gobernuaren egoitzaren aurrean kontzentratu gara ozen entzun gaitzaten, bai baitakigu hona ekarri gaituen arazoan esku hartu beharko luketen pertsonak barruan daudela. Horregatik, hitzartze bakoitzaren ondoren, ahalik eta zaratarik handiena egiten saiatuko gara, ezinezko izan dakien entzuten gaituztela ukatzea.

Azken 15 urteotan Nafarroako Gobernuak milaka euro lapurtu dizkigu Administrazioan lan egiten dugun guztioi. 2010ean, behin-behinekoa izango zela esan zuten neurri baten bidez, gure soldatak % 5a murriztu zizkiguten batez beste. Hala ere, neurri hori ez da inoiz aldatu, eta 15 urte geroago soldata murriztuekin jarraitzen dugu.

Ordutik hona, gure soldatek izan dituzten igoerak KPIarenak baino txikiagoak izan dira beti, eta 2010etik 2015era, adibidez, gure soldaten igoera zero izan zen. Ondorioz, azken 15 urteotan, gure soldataren eta KPIaren arteko aldea ehuneko 20 puntutaraino igo da; hau da, gaur egun, duela 15 urte baino % 20 gutxiago jasotzen dugu.

Aldi berean, soldata-jaitsiera hark, edo nahi bada, lapurreta hark, Administrazioko maila desberdinen arteko soldata-proportzionaltasuna haustea ekarri zuen, eta hori Estatutuak ezartzen duenaren aurka doa. Beste era batera esanda: Estatutua ez betetzeagatik, A mailan lan egiten dutenek urte hauetan oinarrizko soldatan 31.000 euro baino gehiago galdu dituzte, B-koek 18.000 baino gehiago, C-koek 10.000 baino gehiago eta D-koek 3.000 baino gehiago. Hori oinarrizko soldatari dagokionez bakarrik. Kopuru horiei lanpostu bakoitzeko osagarriak gehitu behar zaizkie, oinarrizko soldataren arabera kalkulatzen baitira. Beraz, metatutako galera goian aipatutako zifretatik gorakoa da nabarmen.

Administrazioak egin digun lapurreta are larriagoa da kontuan hartzen badugu E mailarako ezarria duen soldata lanbide arteko gutxienekoa baino are txikiagoa dela. Gogoan izan E mailak kobratzen duena gainerako mailek jasotzen dutena kalkulatzeko oinarri gisa erabiltzen dela; beraz, berriz ere milaka euroz hitz egin behar dugu, horiek baitira gure ordainsarietatik lapurtu diguten kopuruari gehitu beharrekoak.

• Nafarroako Gobernua ez da betetzen ari Estatutuak maila desberdinen arteko soldaten proportzionaltasunari buruz ezartzen duena.

• Nafarroako Gobernua lanbide arteko gutxieneko soldataren aplikazioa urratzen ari da.

• Nafarroako Gobernua ez da betetzen ari Administrazioan lan egiten dugunontzat bidezko ordainsariak bermatzeko betebeharra.

• Nafarroako Gobernuak 15 urte daramatza guri lapurretan, eta jasotzen dugun nomina bakoitzean ere horretantxe jarraitzen du.

LABetik behin baino gehiagotan eskatu diogu Nafarroako Gobernuari 15 urteko ziklo honen aurretik genuen soldata maila berreskuratzea, baina ez dute inolako neurririk hartu erreklamazio honi aurre egiteko. Langile guztiekin duten zorra aitortzea eta lapurtu diguten guztia itzultzeko plangintza ere eskatu dizkiogu.

Horregatik guztiagatik, mobilizatzen jarraitzera animatzen zaituztegu, dagokiguna erreklamatzen; ez gehiago, gutxiago. LABek, noski, ez du ahalegin horretan etsiko eta bidegabekeria hau behin eta berriz mahai gainean jartzen jarraituko du.

Confebaskek urrats berri bat egin du gutxieneko soldata propioaren negoziaketaren ukazioan

EAEko patronalak hirugarren aldiz eman dio ezetza gutxieneko soldata propioaren negoziaketari, ELA eta LAB sindikatuek sustaturiko kontziliazioan. 

Azken hilabeteetan, ELA, LAB, ESK, STEILAS, HIRU eta ETXALDE sindikatuok buru-belarri ari gara lanean gutxieneko soldata propio baten alde. Horretarako bi bide jorratu ditugu: batetik, bertako eskumenen baitan, langile guztientzat gutxieneko soldata propio bat ahalbidetuko lukeen lanbidearteko akordioa; eta bestetik, herri ekimen legegilea bultzatuz, langile estatutua aldatu eta autonomia erkidegoek gutxieneko soldata propioa ezartzeko eskumena eskuratzea.

Herri ekimen legegileak (HEL) 138.495 sinaduren babesa izan arren, Eusko Jaurlaritzak kontrako txostena aurkeztu du, eta ustez informe juridikoa zena argudio politiko hutsez jantzi du, aurka posizionatu ahal izateko. EAJk argi eta garbi azaldu du herri ekimen legegilearekiko aurkakotasuna, eta bizkarra eman dio langileen mesedetan eta burujabetzaren bidean eman zitekeen urratsari.

Eusko Jaurlaritzak eta patronalak, biek ala biek, gutxieneko soldata propioaren bidea blokeatzeko hautua egin dute. Confebaskek, gaur, ezezkoa eman dio berriz milaka langileren lan eta bizi baldintzak hobetzeari eta herri honek behar duen urratsari.

Premiazkoa da mugitzea blokeo egoera honen aurrean. Gehiengo sozial eta politikoa publikoki gutxieneko soldata propio baten alde agertu da, eta horrek ezin du hitz hutsetan geratu. Pobreziari mugak jarri behar dizkiogu, eta gero eta agerikoagoa den prekarietatea eta soldata arrakala murrizteko bitartekoak behar ditugu. Alderdi politiko guztiei dei egiten diegu Legebiltzarrean herri ekimen legegilearen alde bozkatzeko, ez baita posible hitzez gutxieneko soldata propioaren beharra defendatu eta ekintzetan herri ekimen legegilearen aurka posizionatzea.

Bestetik, Confebask mugiarazi behar dugu. Jaurlaritzak badu garaia Confebask benetan interpelatzeko eta gutxieneko soldata negoziatzera behartzeko. 

Datozen hilabeteetan mobilizazioen bidea indartuko dugu. Posizioak mugiaraztea ezinbestekoa da, eta gure esku dauden tresna guztiak erabiliko ditugu horretarako. Guk lanean jarraituko dugu, euskal langileen lan eta bizi baldintzak hobetuko dituen neurria dela uste dugulako, burujabetzaren bidean urratsa emateko modua delako. Confebask interpelatzen eta presionatzen jarraitu behar dugu, eta horretan Jaurlaritzak bere ardura hartzeko garaia da. 

Eusko Jaurlaritzak bere langile publikoen baldintzak Madrilen menpe mantentzen ditu

Gaur EAEko Funtzio Publikoaren Mahai Orokorraren bilera egin da Lakuan. LABen iritziz Jaurlaritzak erakutsitako jarrerak ohiko hiru ezaugarriak mantentzen ditu: negoziazio kolektiboari uko eta inposizioa; autogobernuaren aukerak baztertu eta Madrilekiko menpekotasuna; eta Pradales lehendakariaren aurreko gobernuekiko jarraikortasuna.

Jaurlaritzak sindikatuoi aurkeztutako testuari hobekuntza proposamenak idatziz aurkeztu zizkion LABek, eta gaur eremuz eremu aletu dugu: Merkantilizaturiko zaintza langileei begirako neurriak; Mahai orokorraren menpeko langile publiko guztientzakoak; Hezkuntza; Osakidetza; Jaurlaritza; Lanbide; Justizia; EITB; Enpresa publikoak; eta pribatizaturiko zerbitzu publikoetako langileei zuzendurikoak. 

Eremu bakoitzaren lehentasunak azpimarratu ditugu, horietarako diru-partida eta finantzazioa eskatuz: lan-hitzarmenetarako beharrezkoa den finantzazioak; ratioak jaisteko inbertsioa; euskalduntzeko baliabideak eta planak; azken urteetako %20ko erosahalmenaren galeraren aurrean soldata igoerak; lanaldia 30 ordutara murrizteko finantzazioa; gazteberritze planak; behin-behinekotasuna murriztu eta lanpostuak egonkortzeko inbertsioa zein lanpostuak estrukturalizatzeko eta sortzekoa; lan osasunerako neurriak; eta pribatizaturiko eremuak publifikatzeko prozesuak eta horren bidean langileen soldatak langile publikoekin ekiparatzeko eta homologatzeko finantzatzioa…

Jaurlaritzak zerbitzu eta enplegu publikoaren egoeraren ikuspegia idilikoa aurkeztu du eta ez negoziatzeko jarrera. LABen proposamen guztiak baztertu egin ditu.

Aurten ere autogobernuari muzin eginez argi esan du Madrilen irizpideen zain dagoela, eta ez du proposamenik ere egin. LABetik adierazi dugu estatu espainiarretik jarritako muga horiek osagarrien bidez gaindi daitezkeela hezkuntza publikoan sinaturiko lan-hitzarmen guztietan gure sindikatuak lortu duen bezalaxe. Alabaina, funtzio publikoak langile publiko guztioi zabaltzeko aukerari uko egin dio. Borondate kontua dela argi dago, eta borondatea soilik borrokaren bidez aldatu daitekeela argi gelditu da.

LAB oraingoan ere mobilizatu da aurrekontuetan kalitatezko enplegu publikoaren eta lan baldintzen alde eragiteko asmoz. Izan ere, norabide horretan lorpenak nahi baditugu, askotan frogatu den eta gaur argi gelditu den bezala, borroka delako bide bakarra. 

Eusko Jaurlaritzak bizkarra eman dio gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 langilek babestutako aldarrikapenari

Bihar, urriaren 22an, Confebaskekin kontziliazio saiakera egingo dugu Bilbon, LHK Lan Harremanen Kontseiluan. Confebaskek eta Eusko Jaurlaritzak uko egin diote Jaurlaritzak kontziliazioan parte hartzeari.

Euskal Jaurlaritzak bide guztiak itxi nahi dizkio hemen gutxieneko soldata propio bat ezartzeari. Ezezko bikoitza eman dio euskal langileen bizi baldintzak duintzea lekarkeen aldarriari: batetik, bihar patronalarekin izango dugun kontziliazio saiakeran bitartekari lanak egiteari ezezkoa; bestetik, 138.495 sinadurek babestutako Herri Ekimen Legegilearen tramitazioari ezezkoa. Eusko Jaurlaritzak hilabete eskasean uko egin die ia 300.000 langilek euren sinaduren bidez eskatutakoari, pentsiodunen herri ekimen legegilea atzera botaz, lehenik, eta gutxieneko soldata propioarena, ondoren. 

HELak, ikuspegi teknikotik, ez du aitzakiarik, eta, beraz, gobernuaren txostenak eztabaida Legebiltzarrera eramateari bide eman beharko lioke. Hala ere, Pradalesen gobernuak, jarrera antidemokratiko argian, argudio politikoak baliatu ditu eztabaidari ateak ixteko. 

Erabateko hipokrisia da Eusko Alderdi Jeltzalearena: gutxieneko soldata propioa eskuratu ahal izateko estatuko lege bat aldatzea gutxiesten du Autonomia Estatutuan jaso beharko litzatekeela argudiatuz, 40 urtez Autonomia Estatutuan gutxieneko soldata propioaren eskumena bere gain hartzeko inolako borondaterik azaldu ez duenean. Afera hau esklusiboki negoziazio kolektibora bideratzea euskal langileria estatuko gutxieneko soldataren menpe uztea da. Jaurlaritzak ondo daki Confebask ez dagoela prest euskal langileriak behar duen gutxieneko soldata negoziatzeko, eta ontzat ematen ari da bere jarrera; ez du ezertxo ere egin patronala presionatzeko.

Estatusaren eztabaidarekin lotu du EAJk gutxieneko soldata propioaren gaia. Gezurretan ari da. Estatusaren gaiaz hitz egiteko bilera eskatu dio LABek, eta ezezkoa eman dio, gai sindikalek eztabaida horretan espaziorik ez dutela argudiatuz. Beste alderdiekin ez dugu eragozpenik aldebiko bileretan gai honi buruz ere hitz egiteko. Ondorioz, legebiltzarrean zein estatusaren eztabaidan sindikatuoi, langileoi, ahotsa kendu nahi digu EAJk. 

Euskal Herriko langileriak gutxieneko soldata propioa behar du. Soldata arrakalei aurre egiteko bide garrantzitsua delako, aberastasuna modu egokiago batean banatzeko, prekaritateari mugak jartzeko eta pobrezia murrizteko. Euskal Herrian gutxieneko soldata propioa behar dugu. Horretarako lantzen ari garen bi bideak oztopatu nahi dizkigute patronalak eta Jaurlaritzak, eta EAJ-Confebask binomioak bere horretan jarraitzen duela ikustea ez da berri ona euskal langileriarentzat. Gutxieneko soldata propioaren aldeko borrokan mobilizazioak indartzeko garaia da. Lantokian eta kalean lan horretan jarraituko du LABek. 

Ekintza sindikal eraldatzailearen inguruko topaketa arrakastatsuak

Ipar Hegoa fundazioak Topaketa Sindikalak egin zituen atzo Donostian, Ekintza sindikal eraldatzailea izenburupean, Birpentsatzen prozesua abiatu zutenetik hamar urte pasatu direnean. Azken urteetan sindikalizazio estrategiaren eta ekintza sindikalaren oinarriak ongi finkatu ondoren, horietan sakontzea izan zen topaketon helburua. Sindikatuko 200 kide baino gehiagok hartu zuten parte egin zen lehen saioan. Urriaren 23an izango da topaketen bigarren saioa.

Igor Arroyo koordinatzaile orokorrarena izan zen lehen hitzartzea. Hasteko, urriaren 15ean Palestinaren alde egindako lanuzte eta mobilizazio arrakastatsuek ezarri zuten mugarri historikoa aipatu zuen. Ondoren, duela hamar urte LABek martxan jarritako Birpentsatzen prozesua izan zuen hizpide, euskal sindikalismoan aitzindaria izan zela eta aldaketa esanguratsuak ekarri zituela nabarmenduz. Honetan sakonduz, sindikatuak azken urteotan hartutako erabakiak aletu zituen. Batetik, klase gatazkaren birkontzeptualizazioa, enplegua eta kapitalaren arteko gatazka izatetik bizitza eta kapitalaren artekoa izatera igaro dena. Bigarrenik, emakume* langileen egoera erdigunean jartzea. Hirugarrenik, langile subjektuaren berrosaketa, sektore berrietara zabalduz (riderrak eta etxeko langileak, besteak beste). Laugarrenik, sindikalismo soziala, LABek etxebizitzaren esparruan ere aritzeko hartu duen erabakia azpimarratuz. Eta bosgarrenik, sindikalismoa antirrazista lantzeko apustua, zuritasunari kritika ere barnebiltzen duena. “Euskal sindialismoa berritzen ari gara, oztopo, erresistentzia eta zailtasunekin”, adierazi zuen Arroyok.

Jarraian etorri zen Dennis Merklen soziologoa, Uruguaiko ezkerreko eta askapen mugimenduko kidea eta Nouvelle-Paris Unibertsitateko irakaslea. Jendartean eta lan munduan etor daitezkeen aldaketez aritu zen, Jagoba Zulueta LABeko Formakuntza idazkariak egin zizkion galderei erantzunez. Azken hamar urteotan izandako aldaketak hizpide hartuta, teknologiaren esparruan jarri zuen arreta, hori hau ekimen pribatuari esker garatzen ari dela eta ondorioz sektore pribatua itzelezko boterea pilatzen ari dela azpimarratuz. Korporazio teknologikoek desioa sortzearekin duten lotura ere aipatu zuen, eta kapitalismoaren mesedetan ere jarduten dutela gaineratu zuen, indibidualismoa areagotzen dutelako.

Bestalde, atomizazio prozesua geldiezina dela ere zalantzen jarri zuen, azken urteotan sozializazio forma berriak sortu direla nabarmenduz. Euskal Herriaren kasua aipatuz, hemen prozesu hau hain sakona ez dela ere goraipatu zuen. Hala ere, aipatu zuen langileek lurraldearekiko dituzten loturak lausotuta daudela.

Europari dagokionez, kezka adierazi zuen, gerrek saihetsezinak diruditelako, desegonkortzea handia delako eta estatuak noraezean daudelako (inbertsio belizista, migranteei egindako harrera txarra). Horrekin lotuta, etorkizunarekiko beldurra ere aipatu zuen. Era berean, ultraeskuinaren gorakadaren inguruan, Amerika eta Europako prozesuen arteko aldeak azpimarratu zituen, eta, azken horren kasuan, desindustrializazioa, langile klasearen suntsiketa eta ezkerren krisiaren eragina nabarmena dela zehaztu.

Militantziaren inguruan ere egin zuen gogoeta Merklenek, azken urteotan, “posta-zigilu” militanteetatik “post-it” militanteetara pasatu garela nabarmenduz, horrek diszplinarekiko sortzen dituen arazoak azaleraziz.

Amaitzeko, eta bertaratutakoen galderei erantzunez, ezkerrak utopiaren inguruko krisia duela aipatu zuen, eta bere egitekoa esperantza eman eta izugarrikeriak salatzea dela azpimarratu.

Borroken planifikazioa, oinarritik

Valery Alzaga izan zen nazioarteko bigarren gonbidatua, Eskozian bizi den mexikarra, antolatzaile sindikala eta migranteen eskubideen aldeko ekintzailea. Duela bi urte arrazakeriaren inguruko topaketa sindikaletan modu telematikoz parte hartu ondoren, Euskal Herrira egiten zuen lehen bisita zen. Langileak borroka sindikalarekin binkulatzeko tresna, estrategia eta teknikez jardun zuen, 40 urtetik gorako esperientzian oinarrituta. Izan ere, Ameriketako Estatu Batuetako etxeorratz handietako garbitzaileak antolatzen hasi zen, sindikatuek ahaztuta zituzten eta egoera irregularrean zeuden langile arrazializatuak, nagusiki. Ondoren, Europan ere lan egin zuen (Alemania, Suedia, Ekialdeko Europa).

Eskubideak eskuratzeko kanpainak sortzen lan egin izan du, neurri handian berritzaileak zirenak. Honekin lotuta, ofentsibara jokatzearen garrantzia azpimarratu zuen energiaz eta bizitasunez betetako hitzartzean, lan sindikalak sortzailea izan behar duela azpimarratuz.

Kanpainen planifikazioaz aritu zen. Helburua ondo zehaztu behar zela nabarmenduz (amaieratik hasi) eta oinarrizko lana, langileekin aurrez aurre eta banan banan egiten dena, funtsezkoa dela zehaztuz. Honela, langileekin eta oinarriarekin egiten den lanak, berau aktibatu eta borrokaren motore izatea ahalbidetzen du. “Oinarria borrokan eraikitzen da, borrokak irabaziz eta arazo zehatzak konponduz”, zehaztu zuen. Era berean, urratsez urrats jardutearen alde egin zuen, langileen boterea eta eragiteko gaitasuna gero eta handiagoa egingo duen prozesu mailakatu baten bidez.

Antolakuntza mailan lantzen den guztia neurtu eta ebaluatzearen garrantzia ere azpimarratu zuen. Era berean, narratiba sozialak sortu behar ditugula ere aipatu zuen, sindikatua denon onura ekarriko duen borrokarako tresna bilakatuz.

LAB sindikatuak bat egiten du Osasun Publikoaren Aldeko Plataformak eta hainbat sindikatuk hego Euskal Herrian abian ipinitako “MUTUAK STOP” kanpainarekin

2023ko udaberrian publikoki salatu genuen, LABen eskuetara iritsi zen Gizarte Segurantzaren dokumentu batek, urrats ezberdinak aurreikusten zituela osasun zerbitzu publikoen eraispena ahalbidetzeko, eta hori Mutua patronalak indartzetik etorriko zela.

Orduan, salaketa horren harira, Nafar gobernuak Estatutik zetorren mutuak indartzeko plan horri ez ziola bide emango adierazi zuen. Aldiz, EAEko gobernuak ez zuen pribatizaziorako bide berri hau ukatu.

Gerora, estatuko erkidego ezberdinetan urrats horiek bata bestearen atzetik egikaritzen joan dira, tartean CCOO eta UGTren babesa izan dutelarik Nafarroako enplegu planaren baitan.

Plan hori, osasungintza publikoa pribatizatzeko beste urrats bat besterik ez da. Planak jauzi ezberdinak aurreikuste ditu, tartean; Langileon historia klinikoan Mutuen esku uztea, Osasunbidea zein Osakidetzaren zerbitzu garrantzitsu batzu Mutuen esku pribatuetan uztea, lehen-arreta medikuen baja-alta eskumenak ebastea, eskumena enpresaren medikuaren esku utziaz, eta beste hainbat neurri murriztaile. Neurri oro, enpresen ekomonomia babesteko eginak dira, bakar bat ere ez langileriaren osasuna bermatzeko.

LAB sindikatuak irmoki babestuko du osasun sistema publikoa, eta horren aurrean mutuen publifikazioa eskatu. Horrela, helburu horiekin bat egiten dituzten ekimen ezberdinak babestuko ditu, tartean, sindikatu desberdinek eta osasun sistema publikoaren aldeko plataformek abian jarritako “Mutuak Stop” kanpaina. 

LABek ez du bat egin Segregazio Mahaian aurkeztutako behin-betiko diagnostikoarekin eta hala adierazi du mahaian zein kanpoan mobilizatuz

Proposamen argia jarri du LABek mahai gainean: hezkuntzan dauden mahai negoziatzaileetan ere segregazioari loturiko diagnostiko eta neurriak lantzea, bertan langileon ordezkarion gehiengoz adostuak eta onartuak izan daitezen.

Segregazio Mahaiaren bigarren bilera burutu da gaur Gasteizeko Salburua BHI ikastetxean. Bertan eskola-segregazioaren inguruko diagnostikoaren behin-betiko dokumentua aurkeztu da eragileok egin genituen ekarpenak Hezkuntza Sailak aztertu, eta egoki iruditu zaizkionak aintzat hartzea erabaki ondoren. 

Diagnostikoak Hezkuntza Sailak orain arte hartu dituen neurri eskasak -Arartekoak Ordiziaren kasu konkretuan halaxe baieztatuak- balioan jartzen dituen arren, gaurko bileran Begoña Pedrosa Sailburuak berak onartu egin du ezarri diren neurriak ez direla nahikoak. LABetik adierazi dugu nahikoak ez izatearekin batera, kasu batzuetan eskola-segregazioa ahalbidetu eta sakondu egiten duten hezkuntza politikak bultzatu direla eta horren adibide dira orain bi aste ohiko matrikulaziotik kanpo Gasteizen Kristau Eskola jakin batzuetan zaurgarritasun egoeran dauden familiei eskaturiko kuotak.

Horregatik, LABek uste du eta ekarpenetan horrela adierazi du, diagnostikoan aintzat hartu ez diren elementu gehigarri batzuk jaso behar dituela: 

• Eskola segregazioaren arrazoien artean sistemaren antolaketa dualaz ari denean, legez debekaturik dauden kuoten kobrantzaren errealitatea jaso behar da. Kuota horien auditoretza egiteaz gainera, Hezkuntza Sailak dituen datuak eragileokin partekatu behar ditu eta kuotak debekatzeko planifikazioa egin. 

• Ikaspostuen gain-eskaintza egoeraren aurrean bestelako eskola planifikazio bat behar dela jaso behar da, era orokortuan D ereduko sare publikoa erdigunean jarriko duena eta modu deszentralizatuan tokian toki erabakiak hartzea ahalbidetuko duena. Diagnostikoak ez du esaten zenbat esku hartze egin diren tokiko administrazio eta Hezkuntza Sailaren artean. 

• Sare publikoa sistemaren ardatza izateko, bere aldeko desoreka positiboa egin beharra jaso behar du diagnostikoak eta hori planifikatu behar dela. Era berean, LABek arbuiatu du itunpeko ikastetxeen artean patronalek ezin dutela gaur gaurkoz haien birdimentsionamendua helburu gisa ezarri (Kristau Eskolak ikasturte hasierako ekitaldian esan zuen bezalaxe). 

• Hizkuntzagatik gertatzen den segregazioa jaso behar du diagnostikoak, izan ere, hezkuntza legeak jaso duen arren Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza bukatzean ikasleek euskaraz B2 maila eskuratu behar dutela, gaur gaurkoz eta hizkuntza ereduak mantentzen diren bitartean hori ez da horrela. Funts publikoak lortzeko betekizun izan behar badu ere, diagnostikoak ez du jaso zenbat ikasle ez diren iristen euskarazko B2 mailara. 

Hori horrela, LABek argi adierazi du lehenik bilera baino lehen burutu duen mobilizazioan, eta ondoren mahaian bertan, eskola-segregazioari aurre egiteko bestelako hezkuntza politika batzuk behar direla. Gainera, eskola-segregazioari aurre egiteko printzipio gisa gizarte kohesioa kokatu du, hezkuntza politiketan eta hezkuntza sistemaren planifikazioan erabakigarria izan behar da familien ikastetxea erabakitzeko eskubidearen gainetik.

Diagnostikoaren edukiez gain, LABek berriro ere salatu egiten du adostasunak irudikatu nahi dituen beste mahai baten aurrean gaudela, Osasun Mahaiarekin bezala itxurakeriaz josia dagoena. Metodologia zehatza zein den ez da argitu nahi izan eta bilera zehazki zertarako zen ez da argitu, eragileok tarte labur batez hitz egiteko bai, gehiengoak eta adostasunak eraikitzeko, berriz, ez. Bileran zehar jakin dugu gaurkoan ez zela diagnostikoa bozkatuko eta aldiberean ezagutu dugu dokumentua itxi nahi zela. Hezkuntza Sailak horren inguruan hitz egin nahi ez duen arren, mahaian eragile asko izan gara metodologiaren inguruko kritika plazaratu dugunak. 

Gauzak horrela, LABek diagnostikoarekin bat egiten ez duela argi utzi nahi du eta mahairen bere parte hartzearen inguruan hausnartuko duela adierazten du. Izan ere, mahaian proposamen zehatza egin du segregazioari loturiko diagnostiko zein neurriak hezkuntzako mahai negoziatzaileetan depositatu beharko liratekeela adieraziz, hezkuntza sistemako langileon ordezkaritzaren gehiengoekin adostu behar direla iritzita. Eta Hezkuntza Sailak ezezko borobila erantzun du, argi adieraziz segregazio mahaia dela horretarako foro bakarra. Araurik gabe, nahieran eta bere interesen arabera moldatzen duen foroa, alegia. 

Palestinaren aldeko mobilizaziorik handienaren ostean, Israelekin harreman oro eteteko ekimen berriak sustatuko ditu LABek

LABeko Koordinatzaile Orokor Igor Arroyok eta nazioarteko arduradun Koldo Saenzek prentsaurrekoa eskaini dute Bilbon, urriaren 15eko mobilizazioaren balorazioa egin eta aurrera begira ekimen berriak iragartzeko.

Balorazioari dagokionez honako hiru gako hauek nabarmendu dituzte: U15ekoa Palestinaren aldeko mobilizaziorik handiena izan da; LABek bere sorreratik defendatutako sindikalismo soziopolitikoa indartu da; eta Hego Euskal Herria borrokarako subjektu bezala indartu egin da.

U15aren ondotik, LABek instituzio eta Patronalari galdegin die lau hiriburuetako kaleak bete zituzten 110.000 langilek babestutako eskariari men egin diezaioten: Israelekiko harreman instituzional eta komertzial oro etetea.


1. Palestinaren alde orain arte egin den mobilizaziorik handiena izan da

U15ekoa Euskal Herrian Palestinaren alde inoiz egin den mobilizaziorik handiena izan da: 110.000 lagun baino gehiago sindikatuok eguerdian Bilbo, Donostia, Gasteiz eta Iruñean deitutako manifestazioetan eta 50.000 inguru arratsaldean Gernika-Palestinak herriz herri egindako burrunbetan.

Lan munduan izandako eragina oso esanguratsua izan da: enpresa txiki askotan eta 50 bat enpresa handitan geldialdia erabatekoa izan zen. Beste ehunka enpresetan eragin aipagarria izan zuen. Irakaskuntzan deitutako egun osoko grebak jarraipen zabala izan zuen, %60 eskola publikoetan, %80 ikastoletan eta %85 Haurreskolak Partzuergoan; EHUn jarduera akademikoa bertan behera geratu zen eta lantokiz lantoki 200 mobilizazio baino gehiago egin ziren.

Kopuru hauek azken bi hamarkadetan egindako Greba Orokorretatik gertu daude, alegia, Lanuzte Orokor honek Greba Orokor baten pareko jarraipena izan du mobilizatutako langile kopuruari dagokionean. Europa mailan ez dago beste lurralderik tamaina honetako mobilizazio sindikala egin duenik; bakarrik Italia gerturatzen zaio Euskal Herriari.


2. Sindikalismo soziopolitikoa indartu da

Greba eta Lanuzte Orokor guztiek dimentsio politikoa badute ere, izan dira espresuki gai politiko baten harira antolatzen direnak. Ildo honetan, Hego Euskal Herrian ez zen lanuzte soziopolitikorik egiten 2008. urtetik.

Iraila erdialdean LABek argi ikusi zuen Palestinaren genozidioaren aurrean horrelako ekimen bat abian jartzeko aukera eta beharra zegoela. Eta burubelarri aritu da Greba edo lanuzte orokor baten eraikuntzarako beharrezkoak diren hamaika zereginetan: gainontzeko sindikatuek horrelako urrats bat eman dezaten bultzatzea, ekimena aurrera ateratzeko adostasunak eraikitzea, lanuztearen deia zehaztu eta erregistratzea, sindikatuaren oinarri soziala mobilizatzea, lantokietan informazioa zabaldu eta batzarrak antolatzea, merkatariekin harremanetan jartzea, ehunka kontzentrazio eta hiriburuetako lau manifestazio handiak antolatzea eta azkenik, eguna bera gauzatzea.

Ibilbide honetan izan da zailtasunik baina emaitzak merezi izan du zalantzarik gabe: ñabardurak ñabardura, Hego Euskal Herriko sindikatu guzti-guztiok egin dugu Palestinako genozidioa salatzeko lanuzte orokorrerako deialdia. Honela, LABek bere sorreratik aldarrikatu eta praktikatu duen sindikalismo soziopolitikoa indartu egin da. Praktikan erakutsi dugu sindikatuon ardura eta funtzioa ez dela mugatzen lan-baldintzen negoziaziora, badugula zer esanik afera politiko eta sozialetan.

Palestinaren kasuan, lanuzte politikoa deitzea beharrezkoa zen ez soilik elkartasun internazionalistaren ikuspegitik, baita Euskal Herriaren eraldaketaren aldeko borrokaren ikuspegitik ere. Mundu mailan olatu erreakzionario eta autoritarioa zabaltzen ari den garai honetan, urriaren 15ak mezu argia helarazten du: sionismoa ez da Palestinan gailenduko eta faxismoa ez da Euskal Herritik pasako.


3. Euskal esparrua indartu da

Estatu mailako egun berean eginagatik ere, urriaren 15ean Hego Euskal Herria subjektu bezala irudikatu da. 2018ko pentsiodunen olatuarekin gertatu bezala, Hego Euskal Herriko deialdiak estatu mailan egindakoa gainditu du.

Horrela izan da bai mobilizazio ereduari dagokionez, estatuan lanuzte isolatuen aukera zegoen bitartean Hego Euskal Herrian Lanuzte Orokorra egin zelako, bai mezuari dagokionez, estatuan mezu lausoagoa izan zen bitartean Hego Euskal Herrian Israelekin harreman komertzial eta instituzional oro eteteko eskaria egin zelako, baita mobilizazio mailari dagokionez ere, inon baino grebalari eta manifestari gehiago izan zirelako.

Gainera, U15eko ekimena euskal lurraldetasunaren irizpidean oinarritu da, lauak bat, eta irizpide horren arabera aritu gara lanean ez soilik sindikatu abertzaleak baita estatalak ere. Manifestazioen amaieran Palestinako komunitateak hitza hartu duenean ere, herritik herrira mintzatu zaio Euskal Herriari. Honela, U15arekin euskal esparrua indartu egin da zalantzarik gabe.


4. Aurrera begira: instituzioak eta Patronala interpelatzen jarraitzeko ekimena

Lanuzte orokorraren eskaria argia izan da: Israelekin harreman instituzional eta komertzial oro etetea. Instituzioek eta Patronalak ezin dute ezikusiarena egin azken urteotako mobilizazio sindikal handienaren aurrean.

Gazan su-eten hauskor bat egoteak ez du eskari honen beharra eta premia gutxitzen. Izan ere, Palestinako gatazkaren konponbidea sakonagoa da: Palestinako lurralde osoa deskolonizatu behar da, Jordan Ibaitik Mediterraneo Itsasoraino; Palestinako errefuxiatuek euren lurraldera bueltatzeko eskubidea gauzatu behar da; eta Palestinaren autodeterminazio eskubidea gauzatu.

Horretarako, batetik, Palestinaren aldeko gehiengo sindikal, sozial eta politikoak artikulatu behar dira Euskal Herrian nahiz nazioartean. Eta bestetik, Boikot, Desinbertsio eta Zigorren nazioarteko kanpaina sustatu beharra dago, apartheida aplikatzen zuen Hego Afrikarekin egin bezala, apartheidean oinarritzen den Israelgo estatu koloniala eremu guztietan isolatuz.

Urriaren 15ean egindako eskarien alde presio egiten jarraitzeko, bi dira datozen hilabeteetan LABek jorratu nahi dituen ildoak. Lehenik eta behin, LABek euskal alderdi politikoei galdegiten die sionismoarekin harremanak eteteko proposamena instituzio guztietara eraman dezaten: Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua, Aldundiak eta Udalak. Bigarrenik, Israelekin harreman komertzialak dituzten enpresetara mozio bat eramango du LABek, Enpresa Batzordeak zuzendaritzari harreman horiek eten ditzan proposatu dakion. Horrelako mozioak onartu egin dira CAFeko Enpresa Batzorde desberdinetan nahiz beste zenbait enpresetakoetan. Gainontzeko sindikatuekin elkarlanean, ekimen hau zabaltzeko eta indartzeko lan egingo du LABek.

Azkenik, maila sindikalean ere badago zer eginik: sindikatu sionistak isolatzea. LAB kide den eta aurten 80 urte betetzen dituen FSM-Munduko Federazio Sindikalean ez dago halako sindikaturik, sionismoa eta kolonialismoa FSMren oinarri ideologikoen aurkakoa delako. Aldiz, Histradut sindikatu sionista mundu mailako CSIko, mundu mailako beste federazio sindikal nagusia, kide da eta normaltasun osoz parte hartzen du bere ekimenetan. Era berean, izaera tripartitoa duen OIT-Nazioarteko Lanaren Erakundean parte hartzen du Histradutek.

LABek eskatu du Parlamentuan jauzi kualitatiboa Foru Hobekuntzan, Nafarroan lan eta bizitza duinak bermatzeko

Imanol Karrerak, LAB Nafarroako bozeramaileak, Foru Hobekuntza eguneratzeko, errealitate sozialera eta XXI. Mendeko Nafarroako herritarren sentipenera egokitzeko azterketa ponentzian parte hartu du gaur goizean Nafarroako Parlamentuan. Bere hitzaldian, “eguneratze formal hutsetik harago jauzi kualitatibo bat ematea ahalbidetuko duen eztabaida baten beharra” azpimarratu du, “Nafarroako herritarrentzat lan eta bizitza duin bat bermatzeko helburuarekin”. Foruaren Hobekuntza berri hau, LABen arabera, Nafarroako herritarrek berretsi behar dute.

“LABek sustrai sakonak ditu Nafarroan, eta gertutik jarraitu du bere garapen politiko eta instituzionala azken hamarkadetan”, adierazi du Karrerak bere hitzaldian. Foruaren Hobekuntzaren 40. urteurrenean, LABek Altxa gaitezen! 40 urteren ondoren, egin dezagun posible! Adierazpena aurkeztu zuen. Sindikatuaren ustez, lau hamarkada horien osteko balantzea defizitarioa da, ez bakarrik demokratizazioari dagokionez, baita bizi eta lan baldintzei dagokienez ere.

LABen hitzetan, “ezin da autogobernuaz hitz egin autogobernuaren maila erabat mugatua bada eta Estatuaren kontrolpean jarraitzen duten lan- eta gizarte-gaietan eskumen osorik ez badago”. Enplegu-politikaren arloan Nafarroak ezin duela bere behar sozioekonomikoekin bat datorren gutxieneko soldata propiorik ezarri edo lanaldia arautu salatu dute. Era berean, ezin da gutxieneko pentsio bat definitu pentsiodunek eskatzen duten moduan. Erkidegoak zenbait eskumen fiskal baditu ere, sindikatuak kritikatu du ez direla baliatzen politika progresiboak eta birbanatzaileak ezartzeko, eta BEZa bezalako zeharkako zergetan erabateko subiranotasunik ez dagoela deitoratu du, zerga horiek Estatuaren eskumenekoak baitira oraindik.

Hobekuntzaren egiturazko defizit horri, gehitzen zaio LABen arabera transferentzia-prozesuaren agortzea, Estatuak ezarritako lan-erreformak, negoziazio kolektiboaren estatalizazioa, Konstituzio Auzitegiak Nafarroako lege ugari aurkaratzea, oinarrizko legeak ezartzea eta Espainiako Konstituzioaren 135. artikulua aldatzea.

“Etorkizunari anbizioz begiratzeko,” LABek dio, “autokonplazentziatik haratago joan behar da eta errealitate eskas hori gainditu behar da”. Zentzu horretan, sindikatuak Foruaren Hobekuntzaren eguneratzean aurrera egitea bilatzen duten proposamen batzuk aurkeztu ditu, “berrikuspen huts batera mugatu gabe”. Prozesu horrek, diotenez, “jauzi kualitatiboa izan behar du, eskualdeko bizi- eta lan-baldintzak hobetuko dituena”.

Sindikatuak Nafarroako lurralde osoan euskararen ofizialtasuna ezinbesteko aldarrikapentzat jo du. Azpimarratu duenez, “ezin da Nafarroa ulertu euskararik gabe”, eta salatu du ulertezina dela demokratikoki eta giza eskubideen ikuspegitik hizkuntza hori baztertzeko diskurtsoak eta dekretuak egitea, hura defendatu eta haren eskubideak zabaldu beharrean. LABen arabera, “Nafarroa eta bere gizartea kohesio eta berdintasun printzipioetan oinarrituta egon behar dira, eta printzipio horiek hizkuntza arloan ere aplikatu behar dira, lurraldea zonaldetan zatitzea saihesteko eta herritar guztientzako eskubide berdintasuna bermatzeko”. Ildo horretan, sindikatuak gogorarazi du euskara berezko hizkuntza gisa onartzen bada eta Europaren aurrean ofizialtasuna eskatu bada, Foru Hobekuntzak “berezko izaera hori jaso behar duela, hau da, euskararen ofizialtasuna Nafarroa osoan”.

Auzi demokratikoari dagokionez, LABek eskatzen du nafarrek beraiek erabaki dezatela libreki haien etorkizuna, gogoraraziz duela 40 urte ez zela inolako eztabaidarik edo erreferendumik izan Hobekuntza onartzeko, eta proposamen baztertzaile baten ondorioz Espainiako Konstituzioaren menpe dagoen Estatutu Autonomikotzat jotzen dute. “Defizit demokratiko objektiboa eta egiaztatua da, eta Foruaren eguneraketzeak hori zuzendu behar du”, diote.

Halaber, sindikatuak azpimarratu du beharrezkoa dela Nafarroak eskumen osoak izatea bere politika soziolaboralak eta babes sozialeko sistema erabakitzeko, eta lan harremanetarako eta babes sozialerako esparru propio bat sortzea defendatu du, lan kode eta gizarte segurantza propioarekin. Adierazi dutenez, “40 urtek erakutsi dute lan-harremanen estatalizazioak eskubideak galtzea dakarrela; eta berezko hitzarmenak eta lege propioak, berriz, Nafarroako langileen alde egiten dute”.

LABek eremu instituzionaletan sindikatuen parte-hartze plurala eta eraginkorra bermatzea eskatzen du, Nafarroako ehun ekonomikoaren beharrei eta eskualdeko langileen interesei erantzungo diena. Sindikatuak salatu du patronalak (CENen ordezkatua) eta UGT eta CCOO sindikatuak (gaur egun ordezkaritza sindikalaren %50 baino gutxiago biltzen dute) “ordezkaritza sindikala eta Elkarrizketa Soziala usurpatu izana” eta arbuiatu ditu “monopolioa eta ordezkaritza alboratua, parte-hartzearen eredu baztertzailea iraunarazten dutelarik.” Ildo horretan, azaldu dute, “onartezinak dira iraganeko garaietara eramaten eta interes politiko eta korporatiboak lehenesten dituzten planteamenduak, Estatuaren eredua eta harreman sozio-laboralen esparrua eusten dituztenak”.

Amaitzeko, sindikatuak eztabaida prozesu “zabal eta mugagabea” abiatzeko deia egin du, Nafarroako eredu sozial, ekonomiko eta instituzionalari eta Erkidegoak Espainiako Estatuarekin eta gainerako euskal lurraldeekin izan nahi dituen harremanei buruz hitz egiteko.