2025-12-24
Blog Page 161

Nafarroako Osasun Mental Publikoa desegiten ari dira

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Nafarroako Osasun Mental Publikoa desegiten ari dira

Nafarroako arreta mentalaren egoera salatu nahi dugu; izan ere, gaixoen desinstituzionalizazioa aitzakiatzat hartuta, eraisten ari baitira zerbitzua, baina aurrekontua handituz eta zentro pribatuetara bideratuz. Ondorioz, ezinbestekoak diren zentroetan -San Francisko Javier kasu- jarduerak behera egin du, eta arriskuan jarri ditu bai pazienteen arreta eta baita lanpostuak ere. LAB sindikatuak Nafarroako osasun zerbitzuen pribatizazio estrategia salatu du.

2024. urtearen hasieran, osasun mentalaren arloan lan egiten duten pertsonek, eta, zehazkiago, San Francisko Javier zentrokoek, beren enpleguen eta bizitza profesionalen etorkizuna eta norabidea kolokan dituzte.

Pazienteen ospitalizazio faltak funtsezko zainketa-eremu hori eremu labain bihurtu du; badirudi lanaren egonkortasuna kolokan dagoela eta, ondorioz, etorkizuna zalantzaz betea eta larri ikusten dute. Ingreso horiek enpresa pribatuetara bideratu dira, nahiz eta zentro horrek kalitatezko zaintza publikoak eskaini dituen, horretarako esperientzia duten langile kualifikatuekin.

Ezin dira parekatu gaixotasun mentalak dituzten pazienteen zaintza eta enpresa pribatuek ondasunak edo zerbitzuak enkantean jartzea. Osasun mentaleko paziente kronikoak zaintzeari uzten diogunean, langileen egonkortasunaz gain, gizartearen ongizaterako funtsezkoa den zerbitzu publiko bat ere desegiten ari gara.

Etsigarria da ikustea Osasun Mentalari buruzko 2019-2023 Ekintza Planak, eredu komunitario eta jarraitu baten alde egiten zuenak, ez dituela aurreikuspenak bete. Plan horretan jasotako ekintza asko ez dira bete, eta, beraz, ezinbestekoa da horiek berrikustea eta estrategia berri bat prestatzea, hartutako konpromisoak beteko direla bermatzeko.

Nafarroan, Gobernuaren konpromiso faltak egoera larriagotu egiten du. Osasun mentaleko krisiei aurre egiteko politika sendo eta iraunkorrik ez edukitzeak erakusten du herritarren behar errealekiko deskonexioa kezkagarria dela. Bada garaia Nafarroako Gobernuak bere gain har dezan erantzukizuna, baliabide egokiak bideratuz eta estrategia zehatzak garatuz, osasun mentalaren arretak egungo eskaerei erantzungo diela bermatzeko.

Aktibitate falta horrek, langileei eragiteaz gain, zerbitzu horien mende daudenei ematen zaien arretaren kalitatean ere ondorio zuzenak ditu. Etengabeko zalantzak tentsioa eta antsietatea sortzen ditu, eta horiek, langileengan ez ezik, bizitzako une kritikoetan laguntza eta ulermena behar dutenengan ere eragiten dute.

Testuinguru horretan, funtsezkoa da indarrak batu eta ahotsa altxatzea osasun mentala zerbitzu publiko gisa gutxiestearen aurka.

Horregatik guztiagatik, honako hau eskatzen dugu:

Zainketa mentalaren balioa ezagutzea: Osasun mentala ez da nolanahi bazter utz daitekeen arloa.

Egonkortasuna lanean: Lan baldintza seguruak eta egonkorrak bermatzea.

Gobernuaren konpromisoa: Gobernuak berehala egin behar du zerbait gaixotasun mentalak dituzten pazienteen egoera lehengoratzeko eta, horrekin batera, konpromisoa berresteko, zerbitzu hori osasun publikoko sistemaren atal integrala den aldetik.

San Francisco Javier zentroaren hasierako helburua babestea: Zentroa sortu zenean izan zuen helburutik urrutiratzen ari da eta hori geldiarazi beharra dago; ziurtatu behar da noizbait itxi zituzten unitateak ongizate publikorako erabiliko direla eta, horrela, interes pribatuak onartu eta unitateen itxiera gelditu beharrean, beren jarduerara itzuliko direla.

LAB sindikatuak ez du baztertzen ekintzak egitea osasun zerbitzu publikoen alde, oro har, eta, osasun mentalaren alde, bereziki. Etengabeko harremanetan ari gara langileekin, eta arretaren kalitatea eta profesionalen lanarekiko errespetua defendatuko ditugu.

Ramon Lacalzada: “Mobilizazioa funtsezkoa izan da LABek Nafarroako Agropekuarioko negoziazioa baldintzatu ahal izateko”

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Ramon Lacalzada: “Mobilizazioa funtsezkoa izan da LABek Nafarroako Agropekuarioko negoziazioa baldintzatu ahal izateko”

Iragan urtarrilaren 26an, LAB sindikatuak Nafarroako nekazaritza eta abeltzaintza lantokietako hitzarmenaren aurreakordioa sinatu zuen. Ramon Lacalzada Zerbitzu Pribatuen federazioko arduraduna da Erriberan eta sindikatuko bertze kide batzuekin batera sinatu zuen. Bere ustez, sektoreko langileen mobilizazioa funtsezko faktorea izan da LABek negoziazio-mahaia baldintzatu ahal izateko eta hitzarmen berriak lan-baldintzetan aurrerapen garrantzitsuak ezar ditzan; adibidez, 48 orduko atsedenaldia onartzea.

Zein langileri eragiten die hitzarmen honek?

Hitzarmenaren eremu funtzionala nekazaritza, abeltzaintza eta basogintzako jarduerei buruzkoa da. Hau da, hiru adar horietako inoren konturako langileak dituzten enpresak. Nekazaritzaren barnean, transformazio nekazaritza sozietateak ere sartzen dira, alegia, nekazariak biltegietara eramaten dituzten produktuak landu gabe manipulatzen dituzten sozietateak.

Zenbat langile dira?

Zaila da. Badakigu mila langiletik goiti badaudela ordezkaritza sindikala duten enpresetan; baina egun oraindik enpresa txiki anitz dago ordezkaritzarik gabe. Gainera, jarduera urtaroka antolatzen denez, horrek ere zailtzen du zenbat pertsona diren neurtzea. Baina mila baino gehiago, seguru.

Zein dira sektoreko enpresa esanguratsuenak?

Huerta de Peralta eta Florette Hortícola Navarra dira handienak.

Bi horietan LAB presente dago eta, gainera, gehiengoa du, ezta?

Gehiengo osoa.

Zergatik sinatu du LABek hitzarmen hau?

Tira, arrazoi nagusia izan da langileen mobilizazioak hobekuntzak lortu dituela gai garrantzitsuetan, eta uste dugu, horiek aplikatuz gero, sinatutakoa betetzen badute, nabarmen hobetuko dituztela lan-baldintzak.

Nolakoa izan da negoziazio prozesua?

Martxoko lehen bi bilerak oso protokolokoak izan ziren. Lehenengoan, ehunekoen banaketarekin osatu zen mahaia. Eta bigarrenean sindikatuek plataformak aurkeztu zituzten. Gero geldialdi bat izan zen azaro arte. Patronala luzamendutan ibili zen, ez baitzuen negoziatu nahi produkzio-jarduera handieneko unean. Gero, azaroan negoziazioak berriz hasi zirelarik, ikusi genuen patronalak eta CCOO eta UGTk negoziazioak bizkortzeko eta sinadura lasterra lortzeko interesa zutela, gehiengoa osatzen baitute. Gauzak horrela, LABek bi aukera zituen: geldirik egon, deus egin gabe, edo hitzarmeneko edukia hobetzen saiatu, lehentasunezko aldarrikapenetan oinarrituta. Noski, horretarako, mahaia ez zen nahikoa. Kalean ere mugitu behar zen. Eta langileek egin zuten. Eta hori funtsezkoa izan da LABek negoziazioak baldintzatu ahal izateko. Lan baldintzak benetan hobetuko dituzten zenbait gaitan aurrerapenak lortu ditugu. Mugitu izan ez bagina, hitzarmen kolektibo bat izanen genuke soldata-igoera berdinekin, baina aurrerapenik gabe, eta zenbait gairen okerragotzearekin. Mahaian LAB izan da gehiengo sindikaletik tira egin duena gibelera joan ez zedin.

Zein aurrerapen garrantzitsu biltzen ditu hitzarmen berriak?

Horregatik mobilizatu ginela kontuan hartuta, LABendako garrantzitsuena da esplizituki onartzea asteko atsedenaldia 48 ordukoa dela. Bertze hilabete batez lanaldi jarraitua luzatzea ere bada; hala, urte erdira iritsi gara; eta asmoa da harago joatea. Aurreabisua idatziz egitea ere bada, jasota geldi dadin. Eta jarduera eteten denean, Gizarte Segurantzan baja eman behar izatea ere bada, prestazioa kobratzeko eskubidea izanez gero. Eta deia aurreratzen delarik eta langilea Espainiako estatutik kanpo dagoelarik lanean hasteko epea luzeagoa izatea ere bada. Hori, idatzizko deiarekin batera, urrats txikiak dira zor koloniala onartzeko bidean. Gainera, urtean hilabete arteko ordaindu gabeko lizentzia bat sartu da 15 langile baino gehiagoko enpresetan, atzerritar askok oporrak bermatzeko edo baimenak luzatzeko erabili ahal izanen dutena, zoritxarrez senideren bat hil edo gaixotu bada.

Aurrerapen garrantzitsuak, orduan.

Bai, hala da. Bertze aurrerapen txiki batzuk ere badaude. Betetze-mailari dagokionez, LABek aspalditik salatu du iruzurra, eta, alde horretatik, urrats garrantzitsua egin da digitalizazioan. Printzipioz, hitzarmen honen arabera, 15 langiletik goitiko enpresa guztiek lanaldiaren erregistro digitala ezarri beharko dute, eta asmoa da enpresa txikietara ailegatzea eta sektore osoan ezartzea, iruzurra eragozteko. Asko dago egiteko oraindik. Asko dago hobetzeko Nafarroako landa eremuan. Beraz, garrantzitsua da hitzarmena benetan betetzen dela zaintzea, batez ere ordezkaritza sindikalik ez duten enpresetan.

Zenbateko ordezkaritza zuen LABek negoziazio mahaian?

Eratu zelarik, %28aren ingurukoa. Baina orain 3 edo 4 delegatutara gaude sektoreko lehen indarra izatetik, %40 inguru izatetik. Dagoeneko botoetan bagara lehen indarra. Delegatuen ehunekoan ere izatea falta da. Egun, Agropekuarioko Nafarroako hiru delegatutik bat LABekoa da. Eta helburua da hazten jarraitzea eta baldintzatzetik lider izatera pasatzea.

Hitzarmen hau oraintxe berean aplikatu behar da?

Enpresek betebehar hori izanen dute Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzen denetik. Baina aurreakordioak dio otsailean 2023ko atzerapenak ordaindu behar direla. Jakina, ordezkaritza duen tokietan, LAB saiatuko da igoerak urtarrileko nominan agertzea, ez joateko atzerapenak metatzen.

Gai hori hainbat lekutan borrokatu beharko da, ezta?

Bai, bai. Hitzarmen honen berezitasunetako bat da enpresaburuen ordezkariak enplegatzaileen sindikatuak direla: nekazariak eta abeltzainak. Uste izatekoa da bai UAGNk bai EHNEk afiliatuei jakinaraziko dietela, aplika dezaten. Baina, seguru asko, norbaitek bertze alde batera begiratuko du. Gainera, izapideak bere garaia du. Hilabete batzuk beharko ditu Nafarroako Aldizkari Ofizialean agertzeko. Ordutik aurrera, langileek urtebeteko epea dute ez-betetzeak erreklamatzeko. Nolanahi ere, ordutegiei eta lizentzia berriei dagokienez, eta aldizkako kontratu finkoa aplikatzeari dagokionez, alde handia egonen da ordezkaritza sindikala duten eta ez dutenen artean, egutegiak birnegoziatu egin behar baitira. Gure asmoa da ordezkaritza dugun enpresetan aurre-akordioari buruzko informazioa ematea, otsailean berean asteko bi eguneko atsedenaldia aplika dezaten, adibidez.

Eusko Jaurlaritzaren hipokrisia kritikatzen dugu, nazioarteko ekitaldiekin etxebizitza politika antisozialak justifikatzeagatik

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Eusko Jaurlaritzaren hipokrisia kritikatzen dugu, nazioarteko ekitaldiekin etxebizitza politika antisozialak justifikatzeagatik

Etxebizitzaren arazoak bete-betean kolpatzen du langileria, eta oso negozio errentagarria bihurtu da gutxi batzuentzat, baita mugatutako eskubidea ere gehiengo sozial handiarentzat. LABek salatzen du, funtzezko neurri eraginkorrak hartu beharrean, Eusko Jaurlaritzak bere erantzukizuna saihesten duela, euskal langileok pairatzen ditugun benetako arazoak konpontzetik urrun dauden ekitaldiak antolatuz.

Gaur, urtarrilak 29, Eusko Jaurlaritzak International Congress on Housing Policies (Etxebizitza Politikei buruzko Nazioarteko Kongresua) inauguratu du. Kongresu horrek hitza emango die egungo egoeraren arduradun diren erakundeetako ordezkariei, eta, ohikoa den bezala, ez die jaramonik egingo urteetan eragile sozial eta sindikalek egin ditugun aldarrikapenei. Etxebizitza duina izateko eskubidea ez dago bermatuta, eta, beraz, premiazkoa da Euskal Herriko langileentzako etxebizitza duina eta irisgarria bermatuko duten egiturazko neurriak hartzea.

Gainera, etxebizitza sozial bat eskuratzea argi eta garbi mugatuta dago higiezinen lobby-aren beharrei erantzutearen ondorioz gaur egun dagoen parke publiko eskasagatik. LABek hasieratik kritikatu zuen prestazio ekonomiko bat konpentsazio gisa ordaintzea, helburua behar duen orori etxebizitza duina bermatzea izan behar baitu. Hipokrisia hain handia da, ezen, dozenaka udalerri eta auzo tentsiopeko eremu izendatzeko eta, horrela, prezioei eusteko lehen urratsa emateko legezko tresnak izan arren, Gobernua sostengatzen duten alderdiek uko egin baitiote hori egiteari.

EMALen datuen arabera, 2023an Bilbo eta Donostia bezalako hiriburuetan alokairuaren batez besteko prezioa 800 euro eta 950 eurokoa zen, hurrenez hurren. Hori dela eta, oso larria da Etxebizitzarako Eskubide Subjektiboari buruzko dekretu berriak Etxebizitzarako Prestazio Ekonomikoa (EPE) aurreikustea, zenbatekoa ez dela hilean 300 eurotik gorakoa. Are kezkagarriagoa da adieraztea urte honetatik aurrera, nahikoa ez den prestazio hori, alokairu-gastuei dagokienez, Gizarte Larrialdietarako Laguntzekin (GLL) eta Gaztelagun programako laguntzekin bateraezina izango dela.

Hori gutxi balitz, Eusko Jaurlaritzak Etxebizitzako Gastuetarako Prestazio Osagarria (EPO) ere kendu zuen. DSBEari lotutako prestazio garrantzitsua, 3 urteko errolda eskatzen zuena, baina ez eskatzen zuenak administrazio-egoera erregularra izatea. GLLen kasuan, are atzerakada zorrotzagoa da, 6 hilabeteko errolda eskatzen baitzuen soilik. Gainera, bi kasuetan ez zen beharrezkoa erresidentzia-baimena indarrean izatea. Beste aldetik, EPEak 3 urteko erroldatzea eskatuko du EAEn eta 3 urtez izena eman izana Etxebiden. Neurri horrek, argi eta garbi, are gehiago zaildu nahi die etxebizitza eskuratzea langile migratuei.

Eskubideak oztopatzen dituen norabide berean, joan den azaroan Eusko Jaurlaritzak DSBEaren araudi berria argitaratu zuen. Pobrezia kriminalizatzeko neurri askoren artean, beste muga batzuk gehitu ziren bizilekua aitortzerakoan. Urtarriletik aurrera, logelak alokatzen dituzten pertsonei soilik emango zaie DSBEa, gela bakoitzak komun esklusibo bat duenean.

Neurri horrek, etxe berean bizikidetza-unitate bat baino gehiago daudenean DSBEaren zenbatekoa %15 murriztearekin batera, egungo gobernuaren irizpidea adierazten du: etxebizitza partekatzera behartuta dauden pertsonak zigortzea. Bitxia da egungo gobernuak bultzatutako kanporatze eta gizarte-bazterketako neurri horiek ez direla agertzen bere finantza-internazionalizazioarako Basque Country zigiluan.

Azken batean, Eusko Jaurlaritzak bultzatzen dituen politika publikoek argi uzten dute helburua higiezinen patronalaren interesak blindatzea dela, hau da: bankuak, putre funtsak eta jabe handiak. Etxebizitzarekiko espekulazioa gaur egun langileriaren expropiatzeko modu nagusietako bat izatea ahalbidetzen duten politikak

LABen defendatzen dugu etxebizitza pertsona guztien oinarrizko eskubidea eta behar materiala dela autonomia izateko, segurtasuna eta osasuna bermatzeko, errotzea eraikitzeko eta bizi-proiektu duin bat garatzeko. Horretarako, ezinbestekoa da higiezinen negozioarekin amaitzea, etxebizitza publiko eta sozialen parke bat premiaz garatzea, eta neurri legalak eta politikoak hartzea, alokairu eta hipoteken prezioak mugatzeaz gain, prezioak jaisteko.

Era berean, LABek berretsi egiten du etxebizitza duin, kalitatezko eta sarbide unibertsaleko baten aldeko borrokarekin dugun konpromisoa, eta borroka hori defendatzen dugun eredu sozioindikalaren barruan lehentasun gisa kokatzen dugula.

12 langile hilik 26 egunetan

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
12 langile hilik 26 egunetan

Atzo iluntzean, Pasaiako portuan langile bat hil zen itsasontziak zamatzeko kamioi batek azpian harrapatuta. Noatum UECC enpresako Mafi motako kamioi erraldoi batek (50 Tonakoa) itsasontzian karga sartzen ari zela, 47 urteko segurtasun zaindaria azpian harrapatu zuen eta unean bertan hil zen.

Lehenik eta behin senide, lankide, zein gertukoei, LAB sindikatutik gure samina eta elkartasuna luzatu nahi genieke.

2024a hasi denetik 12 langile hil dira lan istripuz Euskal Herrian. Paradoxa da segurtasun zaindarien lanetako bat ontzietan polizoiak sartzea eragoztea dela. Hori dela-eta zamaketa unean zelatan ibiltzen dira, kamioiek harrapatzeko dakarren arriskuarekin. Sistema kapitalistaren miseriak agerian geratu dira, beste behin, heriotza berri horrekin, non langile prekario batek bizitza galdu baituen pertsona behartsuagoak zelatatzen.

Istripua gertatu bezain laster LABen delegatuek jarduna eten eta langileak etxera bidali zituzten. Larunbatean ere langileek lana bertan behera uztea erabaki dute. Igandean, komiteak deituta, kontzentrazio bat egingo dute portuaren barnealdean.

Istripu maila izugarri honen aurrean neurriak hartzea eskatzen dugu, patronalaren inpunitatearekin amaitu behar da. Horretarako, instituzioek erabaki politikoa hartu behar dute, behingoz, ia hiru hamarkada abian daraman lan osasuneko araudia betearazteko. Bete ezean, langile klasea hiltzen jarraituko dute.

Beste langile bat kotxe istripuz hilik Nafarroan
Aste honetan bertan, Iruñean egin dugun agerraldian salatu dugun moduan, Nafarroan dagoen mugikortasun handiaren eraginez, errepideko hilkortasun maila handiagoa da. Oraingoan, berriro ere, autoa pista batetatik gidatzen ari zen 36 urteko H.Z. nekazaria hil da istripuz, Tuteran.

2024ko urtarrilean, dagoeneko 5 langile hil dira Nafarroan istripuz, horietako 4 errepideetan.

2021an salatu genuen Nafarroan joera ilun bat agertzen ari zela auto istripuz hiltzen ziren langile kopuruagatik. Urte horretan, lan istripuz hildakoen erdia errepidean hil zen, 20tik 10 hain zuzen. Heriotza horiek baldintza ezberdinetan eman ziren, artean muturreko prekaritateak sortua. Gogora dezagun goizeko ordu txikietan baratzera lanera bizikletaz zihoan langile migratua Zarrakaztelun.

Aste honetan bertan proposatu dizkiogu Txibiteren gobernuari hainbat neurri, momentuz erantzunik jaso gabe.

Gure proposamena:

  • Mugikortasuna murrizteko neurriak:
    • Enpresetan etxetik lana egin ahal izan jardunaldiaren zati batean (egun pare bat astean).
      • Enplegu publikoan distantzia arrisku item etan sartzea eta plazak horren arabera esleitzea.
      • Zentralizazio joera apurtzea.(herri ikuspegitik ere garatu)
  • Enpresa guztiek mugikortasun planak delegatuen eta NOPLOIko teknikarien onespenarekin.
    • Mugikortasun planen neurriak arrisku ebaluaketan txertatu inplantazioa derrigorrezko bilakatuaz.
    • Langileei laguntzak garraio publikoan
    • Garraio publikorik ez denean laguntzak ibilgailuen mantenuan.
  • Planaren neurrien inplantazioan kontrola (ikuskaritza)
  • Garraio plublikoan hobekuntzak.
  • Errepide eta azpiegitura jakin batzuen hobekuntza

Sortzen den enpleguaren ezaugarri nagusia prekaritatea da

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Sortzen den enpleguaren ezaugarri nagusia prekaritatea da

Hego Euskal Herriko langabezia tasa %7koa da, 98.000 langabetu daude Araba, Gipuzkoa, Nafarroa Garaia eta Bizkaian. Datu baikorra beharko lukeen honek, ordea, ez du enpleguaren errealitatea islatzen. Are eta gehiago, langabezia eta enpleguaren kalitatearen arteko korrelazioa gero eta txikiagoa da. Gaur egun, enplegua sortzeak ez dakar berarekin prekarietate egoera gainditzea, kronifikaturiko prekarietatearen gainean indartzen ari dira lan merkatua.

Emakumeen* artean sorturiko enplegua prekarioa da bere osotasunean

Azken hiruhilabetean 15.600 emakumek lana aurkitu dute, baina kontuan hartu behar dugu jardunaldi osoko emakumeen* kopuruak behera egin duela (2.400) eta 18.000 jardunaldi partzial gehiago daudela. Beraz, azken hiruhilabetean Hego Euskal Herrian emakumeen artean sortu den enplegua jardunaldi partzialekoa izan da bere osotasunean; beraz, prekarioa.

Oro har, jardunaldi partzialen kopuruak egin du gora eta azken hiruhilabetean jardunaldi partzialeko 31.500 enplegu sortu dira. Modu honetan, egun lanean daudenen artean, %16,2a jardunaldi partzialean ari da, emakumeen* artean proportzioa handiagoa delarik (emakumeen* %25,4a jardunaldi partzialean dago, gizonen %7,7a).

Azken urtean etxeko lanetara emanda zeuden 21.700 emakume* inaktibo (lan merkatutik kanpo), aktibo izatera pasa dira, lana bilatzera, eta lortu duten enplegua prekarioa izan da. Etxeko lanen ardura nagusia emakumeena* izanik, bizi unitate edota familiaren egoera kaskarrak bultzatuta, lan baldintza prekarioak eskaintzen dizkion lan merkaturanzko igarobidea egin du, lanaldi prekario bikoitzera derrigortua.

Pasa den urtetik iraupen luzeko langabetuen kopuruak behera egin arren, proportzioak gora egin du eta emakumea* da gehiengoa (%56,4a), langabezia egoeratik ateratzeko zailtasun handiagoak izan ditzakeela adierazten duena.

Gazteek lan merkatua utzi dute

Azken hiruhilabetean, 25 urtetik beherako 10.100 gazte (horien artean 8.000 gizonak izanik) aktibo izatetik inaktibo izatera pasa dira; honek esan nahi du euren burua lan merkatutik kanpo kokatu dutela, arrazoi ezberdinengatik (tartean, lan merkatuak eskaintzen dien enplegu prekarioa baztertu eta euren burua formatzen jarraitzea, etorkizunean kalitatezko enplegua lortzeko itxaropenez). Gaur gaurkoz, gazteen langabezia tasa balio oso altuetan mantentzen da, %19,5ean.

Industriaren eraisketak jarraitu egiten du

Larria da industria sektorean egoniko langabeziaren igoera, pasa den urtetik %17,24 igo baita (1.500 langabetu gehiago daude). Herri baten garapen zein burujabetzarako industria estrategikoa izanik, joera honen atzean dauden arrazoiak tentuz aztertu eta neurriak hartu beharko direla uste dugu.

Beraz, langabezia bereziki prekarioak diren sektore (zerbitzuak) edo egoera zaurgarrietan dauden herritarren artean (emakumeak* eta migratzaileak) egin du behera. Sortu den enpleguaren ezaugarri prekarioekin gurutzatzen badugu (jardunaldi partzialak, behin behineko kontratuen igoera…), ondorioa argia bezain larria da: sortzen ari den enplegua prekarioa da.

LAB sindikatuak ohartarazi duen bezala, langabeziak enpleguaren egoeraren adierazle izateari utzi dio. Gero eta herritar gehiago lanean egon arren, gero eta herritar gehiago daude egoera prekarioan, zoritxarrez, bizitza duina bermatzeko diru-sarrera nahikorik gabe. Azken hilabeteetako joerak aztertuz gero, gertaera puntual baten aurrean ez gaudela baieztatu dezakegu. Prekaritatea estrukturala da lan merkatuan, lan baldintza prekarioak kronifikatu dira eta horien gainean eraikitzen ari dira lan harreman zein eredu sozioproduktiboa.

LAB sindikatua inoizko afiliazio eta ordezkaritza handienarekin iritsi da 50.urteurrenera. Indar hori guztia baliatuko dugu egoera eraldatu eta langileon lan zein bizi baldintzak hobetuko dituen eredu berri baten aldeko borrokan.

Protesta Donostiako Zinema7 hotelean lanpostuaren amortizazioaren 7 jakinarazpen egin dituelako zuzendaritzak

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Protesta Donostiako Zinema7 hotelean lanpostuaren amortizazioaren 7 jakinarazpen egin dituelako zuzendaritzak

Kirol eta Ikuskizunen Sozietate Anonimoak (aurrerantzean, SADE Taldea), gaur egun Astoria Hotel historikoa eta Lasala Plaza Hotela zuzentzen dituenak, urtarrilaren 23an jakinarazi zien jatetxe eta kafetegia saileko 13 langileri lanpostua amortizatu zitzaiela, erabaki horrek Zinema7 Hotelean (Astoria historikoa) 7 langileri eragiten dielarik.

Javier Hurtado Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo sailburuaren arabera, sektore hori “inoizko unerik onenean” dago autonomia-erkidegoan, eta hotelen okupazioa % 10 igo da 2023an Gipuzkoan, hiru milioi ostatu-gau inguruko datuak lortuz. Aldiz, enpresak datu ekonomiko negatiboak eta defizitarioak argudiatu ditu Elikagaien eta Edarien saileko egungo negozio-ereduan –zeinak, Enpresa Batzordearen iritziz, datu akastun eta lerratuak diren erabat-.

Egungo kafetegia eta jatetxe zerbitzua kanpo faktoreetara eta faktore orokorretara zein ziurgabetasun-egoera berrietara egokitzeko beharra defendatzen du enpresak (Ukrainako gerra edo inflazioa adibidetzat jarriz). Aldiz, Enpresa Batzordetik argi ikusten dugu guztiaren atzean eraiste-maniobra bat besterik ez dagoela, zeinak helburu gisa duen SADE Taldearen onura ekonomikoa neurri handiagoan handitzea.

Hori bai, berriro ere langile klaseak jasan behar ditu enpresaren zikoizkeriak eragindako ondorio latzak: gauetik goizera lankideak kalean gelditu direla barneratzeak dakarren kolpe gogorrari aurre egitea, lan-karga handitzen den bitartean gure lan-baldintzak nola prekarizatzen diren ikustea, eta abar.

Ez dago arrazoi errealik enpresak hartutako neurria justifikatzeko. Sinetsarazi nahi digute jatetxe eta kafetegiaren sailak ez duela behar bezala funtzionatzen, eurek direnean sailaren aldeko apustua egiten ez dutenak. Gure ustez, argi dago ezinbesteko pieza dela hotel osoaren funtzionamendu egokian. Gainera, denboraldi baxuko garaietan ere, auzoaren beharrak asetzen dituen zerbitzua eskaintzen da bertan. Horixe da Amarako ohiko bezeroek adierazten digutena.

Horregatik guztiagatik, SADE Taldeak egindako bidegabekeria publikoki salatzera eta euren lankideak berehala lanera itzul daitezen aldarrikatzera behartuta ikusi dute euren burua, eta mobilizazioei ekin diete.

2024an 10 dira dagoeneko lan istripuz hildako langileak

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
2024an 10 dira dagoeneko lan istripuz hildako langileak

Jakin berri dugu, atzo, Ibarrako Voith Hydro enpresako langile bat Ourenseko Rubía herriko zentral hidroelektrikoan hil zen. Jaso ditugun datuen arabera, langilea makina baten harrapatua hil zen eta suhiltzaileek erreskatatu behar izan zuten bere hilotza. Lehenik eta behin senide, lankide, zein gertukoei, LAB sindikatutik gure samina eta elkartasuna luzatu nahi genieke.

2024a hasi denetik 10. hildakoa da. 3. hildakoa industria arloan, makinak harrapatuta edo hauen kolpeen ondorioz. 1997tik, langileentzako eskuragarri jartzen diren makinek araudi zorrotza bete behar dute. Gaur egun oraindik ere ohikoa da araudia betetzen ez duten makina arriskutsuak nonahi topatzea. Ez da kasualitatea beraz, urteroko ezbeharren tauletan makinek eragin handia izatea. Patronalak inpunitate osoz egiten ditu arauen ez betetzeak, nahiz eta araudiak hamarkadak daramatzan abian.

Bitartean, Osalan zein Lan Ikuskaritza eraginkorrak ez izateko sortuak izan direnez, patronalak lasai jarraitzen du lan osasunerako neurriak bete gabe. Lan osasuneko araudia, ez betetze gehien pairatzen dituen araudi bezala da ezaguna esparru juridikoan. Egitura instituzional horiek iraultzen ez diren bitartean, patronala kontrolatu eta isuntzeko plangintza gogor bat ezartzen ez den bitartean, egoerak berdin jarraituko du. Guzti hau gure bizitzarekin ordaintzen dugularik.

Langile klase antolatuak soilik lortuko ditu aldaketa sakonak. Egoera hau salatzeko eta langileriaren elkartasuna adierazteko, datozen orduetan Voitheko enpresa-batzordeak Ibarran deituriko elkarretaratzearekin bat egingo dugu.

Mobilizazioa egin dugu Gasteizen, urte hasi zenetik hildako langileen heriotza salatzeko

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Mobilizazioa egin dugu Gasteizen, urte hasi zenetik hildako langileen heriotza salatzeko

LAB, ESK, STEILAS, EHNE eta HIRU sindikatuok mobilizazioa egin dugu gaur Gasteizko Andra Mari Zuriaren plazan, urtea hasi zenetik lan istripu asko izan direla salatzeko. Izan ere, 9 langile hil dira jada lan-istripuz Euskal Herrian. Azkena, joan den ostiralean, Urizaharrako harrobian. Urte hasiera hau, beraz, oso gogorra izaten ari da langileentzat. Baina gogorrena da ez dela une puntuala edo isolatua. Urtero, batez beste, 60 langile hiltzen dira lan-istripuen ondorioz Euskal Herrian, eta 1.000 baino gehiago hil dira 2008tik.

Zerrenda amaigabe horren atzean lan-osasuneko araudiaren ez-betetze larriak daude. Araudia duela hiru hamarkadatik existitzen den arren, patronalak ez du betetzen eta, inpunitate osoz, zerrenda makabro hori elikatzen jarraitzen du.

Horrela, bada, gaur Gasteizen salatu dugu Urkullu jaunaren Eusko Jaurlaritzak ez duela borondaterik prebentzio-legea betearazteko. Salatu dugu patronalaren zigorgabetasuna langileen heriotza dela, eta, horregatik, baliabideak eta neurriak eskatu ditugu, behingoz lan-osasunari buruzko araudia bete dadin.

LABek honako hau eskatzen dio Eusko Jaurlaritzari:

– Patronala behartzea, behingoz, laneko osasunari buruzko araudia betetzera. Lan-eremuan ere jarrera bera ikusi nahi dugu bizitzako beste esparru batzuetan aplikatzen den araudia betetzeko. Trafiko-istripuetan eta lan-istripuetan hildakoen kopurua ia berdina izanik, lehenengo kasuan, 293.000 isun jarri zitzaizkien gidariei 2022an, eta 700 isun baino ez ziren jarri prebentzio-araudia betetzen ez zuten enpresei. Onartezina da.

– Lan-ikuskatzaile gehiago. 41 ikuskatzaile besterik ez daude EAE osoko enpresa guztiak kontrolatzeko, Europako kopuruetatik oso urrun.

– Osalaneko teknikariek gaitasun exekutiboa izan behar dute, alegia, bere ebazpenak bete behar dituzte enpresek. Egun, aholkularitza-erakunde hutsa baino ez da, eta haren ebazpenak ez dituzte nahitaez bete behar enpresek.

Beraz, gobernuei exijitzen diegu neurriak har ditzatela patronalak lan osasuneko eta prebentzio neurri guztiak bete ditzan. Hori gertatzen ez den bitartean, patronalak neurriak bete gabe jarraituko du. Hori lortu arte, LABek langileak lantokietan antolatzen eta kalean mobilizatzen jarraituko du.

Kristau Eskola eta AICE-IZEA patronalek gizarte ekimeneko negoziazio mahaira eduki nahiko ekarri ezean 5 greba egun gehiago deituko ditugu otsailean

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Kristau Eskola eta AICE-IZEA patronalek gizarte ekimeneko negoziazio mahaira eduki nahiko ekarri ezean 5 greba egun gehiago deituko ditugu otsailean

Urtarrileko mobilizazio eta 5 eguneko greba dinamikari bukaera ematen diogu. Guztira 14 greba egun egin ditugu lan gatazka honetan. Hori dela eta, LABek sektoreko langileak zoriondu nahi ditu egindako lana eta borrokagatik eta adierazitako konpromisoagatik.

LABek gatazka desblokeatzeko lan kargak arintzeko neurriak, langileak birkokatzeko bermedun prozedura hitzarmenean txertatzea eta langile publikokoekin soldata ekiparatzeko bidean eros ahalmena berreskuratzeko proposamena mahai negoziatzailera ekartzea eskatzen die Kristau Eskolak eta AICE-IZEA patronalei.

Gizarte Ekimeneko lan-hitzarmena berritzeko borrokan hamalaugarren greba eguna egin dute gaur sektoreko langileek. Gaurkoan ere Jaurlaritzak ezarritako zerbitzu minimo gehiegizkoen aurrean milaka langile bildu dira Bilboko kaleetan.

LABek berriro ere adierazi nahi du ikastoletan lorturikoa Gizarte ekimeneko mahaira ekarri behar dela eta bide horretan Kristau Eskola eta AICE-IZEA patronalei eduki horiek mahai negoziatzailera ekarri behar dituela eskatzen die lan gatazka konpondu nahi badute.

Zehazki, hurrengoa eskatu du LABek: 2024rako %15etik gorako soldata igoera, 0-2 urteko hezitzaileen soldata 2 urteko hezitzaileekin parekatzea, lan-hitzarmenean bermeduna izango den birkokapen klausula jasotzea eta lan zamak jaisteko neurri konkretuak. Haur eta Lehen Hezkuntzan ordu osagarri gehiago norberaren lanetarako izan behar dira, DBHn ikastoletako lan-hitzarmenean dauden neurriak ekarri behar dira eta Lanbide Heziketan bikoizketak arautzeko prozedura zein konpentsazio ordu gehigarriak behar dira.

LABek patronalei eskatzen die eskakizun gehigarri horiek mahaira ekartzeko eta bere prestasuna adierazten die negoziazioetan jarraitzeko. Izan ere, LABek Kristau Eskola eta AICE-IZEAri erantzukizuna eskatzen die eta gatazka luzatzera ez jolasteko. Egin ezean LABek ez du beste biderik ikusiko eta otsailaren 6, 7, 8 eta 19 eta 20an grebak eta mobilizazioak deituko ditu.

Negoziazio mahaiak aipatutako edukiekin deitzen ez diren bitartean, LABek gainerako sindikatuekin batera greba eta mobilizazio dinamiketan jarraituko du, diskurtso propioarekin, langileek behar dutena eskuratu arte.

1...160161162...1,583Page 161 of 1,583

COOKIAK | COOKIES

LEGE OHARRA ETA PRIBATUTASUN POLITIKA | AVISO LEGAL Y POLÍTICA DE PRIVACIDAD

www.lab.eus