2025-12-13
Blog Page 2

Mercedeseko lantegiko lan-harremanen narriaduraren aurrean: mobilizazioak abian jartzeko deia

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Mercedeseko lantegiko lan-harremanen narriaduraren aurrean: mobilizazioak abian jartzeko deia

Enpresa Batzordeak egoera “onartezina” dela salatu, eta abenduan mobilizazio-kanpaina bati ekingo diola iragarri du.

Mercedeseko Enpresa Batzordeak, ELA, LAB eta ESKren babesarekin, dei zuzena egin die langileei enpresan gertatzen ari den lan-harremanen gainbeherari aurre egiteko. Gehiegizko lan-kargak, akordioen etengabeko urraketak eta kontziliazioaren zailtasunak tartean direla, abenduan mobilizazioak hasiko dituzte, lanuzteak ere baztertu gabe.

2025eko abenduaren 1eko Enpresa Batzordearen osoko bilkuran, ELAk, LABek eta ESK-k honako egoera kezkagarriak mahaigaineratu zituzten: enpresaren akordio-hauste jarraiak, arrisku psikosozialen inguruko jarrera arduragabea, langileen sinaduren mespretxua 9. orduaren aurka, fabrikarako mugikortasunaren okertzea eta ETT bidez kontratatutako langileek baldintza berdinak ez izatea. Horri guztiari gehitu behar zaio lan-harremanen judizializazio gero eta handiagoa.

Sindikatuen proposamenaren bozketa honela geratu zen:
Alde: ELA, LAB eta ESK (20) — Abstentzioa: UGT, CCOO eta EKINTZA (9).

Gehiengoak erabaki du abenduan mobilizazio-dinamika bati heltzea, lan-uzteak barne hartzeko aukera zabalik utzita. Datozen egunetan zehaztuko dira ekimenak.

Batzordearen esanetan, iritsi da unea langileek eta Batzordeak elkarrekin esateko: aski da! Enpresaren jarrerak erakusten du, eguneko presioa horrelakoa bada, are okerragoa izango dela etorkizun hurbilean. Ez dago hurrengo hitzarmenerako zain egoterik: gaur egun bete gabe dauden konpromisoak bete daitezen borrokatu behar da.

Langileek bizi dituzten egoeren artean daude gozamen-egunen ukapena, lan-presio etengabea, kontziliazio-zailtasunak, osasun mentalaren mespretxua, aparkatzeko arazo larriak, autobus-zerbitzuaren okertzea, dagokien lizentzien ukapena edo malgutasun gehiegizkoa. ETT batek ustiatutako lankideak izatea ere ohiko bihurtzen ari da.

Horregatik, Batzordeak argi dio:
Banaka kexatzea alferrikakoa da. Protesta kolektibo eta antolatua da enpresari argi eta ozen esateko bide bakarra: ASKI DA!

Absentismoaren buloaren kontura eskubide murrizketarik ez duela onartuko ohartarazi dio LABek patronalari

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Absentismoaren buloaren kontura eskubide murrizketarik ez duela onartuko ohartarazi dio LABek patronalari

Patronalak baja osagarriak ezabatu nahi ditu hainbat sektoretan, soldata igoeren truke. Hala adierazi du Bizkaian irekita dauden hainbat hitzarmenen negoziazioan; hala nola, eraikin eta lokalen garbiketan, metalaren merkataritzan, salgaien garraioan edo kolektibitateetako kudeaketa zuzenean. Horren aurrean, LABen apustua da lan osasuna eta gutxieneko soldata duinak bermatzea, eta sindikatuak adierazi du ez duela onartuko eskubideetan atzera urratsik. Mobilizazioa egin du Bilbon hori eskatuz, Plaza Eliptikotik Confebasken egoitzaraino. 

Mobilizazioan izan da Garbiñe Aranburu koordinatzaile orokorra, eta salatu du patronalaren ofentsiba honen helburua dela soldata baxuak mantentzea, lan baldintza kaskarrei eutsi eta merketzen jarraitzeko. Horrela, patronalak ezabatu egin nahi ditu bajan egoteagatik langileek jasotzen dituzten soldata osagarriak.

CEBEKen arabera, soldatak eguneratzeko absentismoa murriztu behar da. Aranburuk argi utzi du LABek ez duela “xantaia” onartuko, “prebentzioa baita absentismoa murrizteko bidea”. Gaineratu du lan osasuna ez dela lehentasuna patronalarentzat, eta ez dagoela plan eraginkorrik arrisku psikosozialak edo arazo muskuloeskeletikoak prebenitzeko. Horrela, laneko gaixotasunei ez zaie trataera egokia ematen, gaixotasun arruntzat jotzen direlako.

“Patronalak langileen arteko arrakaletan sakondu nahi du”, nabarmendu du Aranburuk, bere aurpegirik gordinena sektore feminizatu eta prekarizatuenetan erakustea kasualitatea ez dela azpimarratuz.

Erasoaldi horren lehen helburua hitzarmen merkeagoak lortzea da, baina Aranbururen arabera, baditu bestelako helburu batzuk ere. Batetik, absentismoaren buloa modu artifizialean puztea eta gutxieneko soldata propioaren eztabaidarekin nahastea. Horrekin lotuta, Aranburuk adierazi du maila intersektorialean gutxieneko soldata propioaren eztabaidari ateak itxi dizkiola patronalak, hiru aldiz esan baitio ezetz gaiaren inguruko negoziazio mahai bat eratzeari. 

Bestetik, mutualitateei bajen kontrolerako gero eta eskumen gehiago eman nahi dizkie patronalak: langileei presioa handitu, gaixorik edo osatu gabe egon arren lanera bueltatzeko. Horrek osasun sistema publikoa ahultzea dakar eta sistema pribatua indartzea.

Patronalak EAJren eta PSEren babesa duela gaineratu du Aranburuk: “Azken hilabeteetan Confebasken eta Jaurlaritza osatzen duten alderdien arteko aliantza sendotu egin da. Confebaskek ez du soldata duinik nahi, eta negoziazioari uko egiten dio. Eta Jaurlaritza enpresarien alde jarri da. Gutxieneko soldata propio baterako Herri Ekimen Legegilearen eztabaidari ateak itxi dizkio legebiltzarrean, eta bere egin du patronalak absentismoaren inguruan egiten duen diskurtsoa”.

Borrokaren aldeko apustuan berretsi da Aranburu: “Xantaiek ez gaituzte kikilduko, ez dugu atzera urratsik onartuko eta tinko jarraituko dugu hitzarmen duinen aldeko borrokan”. Era berean, aipatutako sektoreetan gatazkak sortzeko antolatzen ari da sindikatua, argitu duenez, baina baita “soldaten defentsan erantzun orokorrago bat” emateko prestatzen ere, “murrizketa berrien eta prekarizazioaren kontra”. 

LABek ez du parte hartuko bihar egingo den segregazio mahaiaren bileran Jaurlaritzak Hezkuntza Legearen aldekotasuna inposatu nahi baitigu

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
LABek ez du parte hartuko bihar egingo den segregazio mahaiaren bileran Jaurlaritzak Hezkuntza Legearen aldekotasuna inposatu nahi baitigu

Hirugarren bileran segregazioari aurre egiteko printzipio eta balioak landu baziren ere, Jaurlaritzak eragileok bertan landutakoak baztertu ditu eta Hezkuntza Legeak jasotzen dituen printzipioak aurkeztu ditu 2. fasearen ondoriotzat.

Segregazio Mahaiaren laugarren bilera burutuko da bihar Gasteizen. Bertan, Hezkuntza Sailak 2. fasea bukatutzat emango du eta 3. faseari ekingo dio, eskola-segregazioari aurre egiteko garatuko diren lan-lerroak eta proiektuak definitzearen faseari, alegia.

Azaroaren 12an gogorarazi eta salatu genuenez, Hezkuntza Sailak aldebakarrez onartu zuen segregazioaren diagnostikoaren dokumentua. Bada, oraingo honetan, printzipioen fasea ere aldebakarrez itxi du, Jaurlaritzak hezkuntza eragileoi Hezkuntza Legearen aldekotasuna inposatu nahi digularik. Kasu honetan, gainera, inolako lotsarik gabe azaroaren 12an mahaian parte hartu genuen eragileok segregazioari aurre egiteko printzipio eta balioen lanketari egin genizkion ekarpenak guztiz baztertu ditu eta Hezkuntza Legearen printzipioak aurkeztu ditu ondoriotzat.

Jaurlaritzaren helburu bakarra eragileak mahaian parte hartzen ari direla irudikatzea izan da. Izan ere, segregazioaren mahaiko bigarren bileran eragile askok metodologia kritikatu izanaren ondorioz, inprobisazioari helduz metodologia guztiz aldatu zuten, helburu bakar gisa parte hartzea zuen metodologia planteatuz azken bileran. 

Alabaina, metodologia aldatu eta eragileok talde txikietan gure proposamenak azaldu eta eztabaidatu genituen arren, emaitza bestelakoa izan da, printzipio eta balioak aldebakarrez inposatzea. Badirudi edukiek ez zutela axola. Segregazioari aurre egiteko muinari heldu gabe, soilik PNV eta PSEk onartu zuten Hezkuntza Legea eragileoi saltzea izan da asmoa.

LABek publikoki aurkeztu zituen bere proposamenak, dekalogo batean jaso zituenak, eta mahaira eraman ditu, gaur gaurkoz, inolako eztabaidarik gabe eta maltzurki ezkutatu eta baztertu egin direnak.

Hortaz, Jaurlaritzaren aldebakartasuneko jokaera honen aurrean biharko bileran ez parte hartzea erabaki du LABek. Izan ere, seguruenik Hezkuntza Sailak bileraren emaitza gisa iragarriko baitu 2. fasea, printzipio eta balioena, itxi eta bukatu egin dela Hezkuntza Legeak jasotzen dituen printzipioetan fokua jarriz. Eta LABek ez du onartuko mahaian ekarpenak egiten egon eta hauek aldebakarrez baztertzeaz gainera, Jaurlaritzak maltzurki nahi duen errelatoa inposatzea.

Berriro ere Jaurlaritzari exijitzen diogu itxurakeriak uzteko eta langileon ordezkari guztiokin gaiari sakontasunean heltzeko, horretarako, segregazioari aurre egiteko printzipioak eta neurri zehatzak mahai negoziatzaileetan landuz. 

Zipreko PEO zentral sindikalaren kongresuan parte hartu du LABek

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Zipreko PEO zentral sindikalaren kongresuan parte hartu du LABek

Zipreren batasunaren eta autodeterminazioaren aldarrikapenarekin bat egin du Igor Arroyo LABeko koordinatzaile orokorrak, Munduko Federazio Sindikaleko kide den zentral sindikalaren kongresuan. Horrez gain, sindikatuak langileengana eta sektore prekarioenetara gerturatzeko beharra eta mugimendu sozialekin aliantzak egitekoa nabarmendu ditu. 

Abenduaren 4an eta 5ean Nikosian egin du PEO zentral sindikalak bere kongresua. 1941ean sortua, PEO Zipreko zentral sindikal nagusiena da, eta garrantzi handia du LAB kide den MFS Munduko Federazio Sindikalean: PEOko idazkari nagusi izandako Pambis Kyritsis da MFSko egungo burua eta nazioarteko erakunde horren bulego nagusia Nikosian dago kokatua. 

Nazioartetik hainbat herrialdetako gonbidatuak bertaratu dira kongresura; besteak beste, Txina, India, Palestina, Grezia, Italia, Portugal eta Galizakoak. Euskal Herriko ordezkari gisa, Igor Arroyo LABeko koordinatzaile orokorrak hartu du parte. LABek eta PEOk harreman estua dute aspalditik, eta, bakoitzak bere errealitatea izanik ere, estrategia sindikalari dagokionez irizpide asko partekatzen dituzte.

PEOko 500 ordezkarik hartu dute parte kongresuan, eta Sotiroula Charalambous hautatu dute berriz ere idazkari nagusi. Langileon lan eta bizi baldintzen aldeko klase borrokarekin batera, Zipreren batasuna eta autodeterminazioa aldarrikatu ditu hark. Izan ere, 1974an Turkiak iparraldea armaz hartu zuenetik, uhartea erdibituta dago. PEOk estatu konfederal burujabea aldarrikatzen du, uhartean diren bi komunitate nagusien (greziar kulturakoa bata, eta turkiar kulturakoa bestea) elkarbizitza ahalbidetuko duena. Batasunaren aldeko aldarrikapenak Zipreko langileen artean duen sostenguaren erakusgarri da sindikatu turkiar-zipretarren ordezkari den DEV-IS kongresuan presente egon izana eta hitza hartu izana. 

Kongresuaren bezperan egindako nazioarteko konferentzian, Igor Arroyo mintzatu da LABen izenean. LABek Zipreren batasunaren eta burujabetzaren aldarrikapena gertu sentitzen duela adierazi du Arroyo, Euskal Herrian ere herri borondatearen ondorio ez baizik kanpo potentzien erabakiaren ondorio den muga baitago ezarria. Era berean, klase borroka indartzeko bi ideia nabarmendu ditu: batetik, sindikatuak langileengana gerturatzeko ahalegina, bereziki sektore prekarioenetara; bestetik, mugimendu sozialekin (hala nola feminismoa, ekologismoa edo antirrazismoa) elkarlanean aritzearen garrantzia, faxismoaren gorakadari aurre egingo dioten aliantza zabalak sortuz. 

Enplegu Publikoaren Legea Espainiako Auzitegi Konstituzionalera eramateko asmoak euskararen aurkako oldarraldi judiziala larriagotuko du

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Enplegu Publikoaren Legea Espainiako Auzitegi Konstituzionalera eramateko asmoak euskararen aurkako oldarraldi judiziala larriagotuko du

Euskal jendartearen eta langile publiko gehienen iritziaren aurka, euskara gazteleraren maila berean kokatzea debekatu lezake ebazpenak, eta euskara bigarren mailako egoera subsidiariotik atera ahal izatea. Herritarrei eta langileei euskara zerbitzu eta lan hizkuntza izateko eskubidearen alde mobilizatzeko deia egiten die LABek, eta gehiengo sindikalak abenduaren 16an eta 17an Iruñean eta Gasteizen egingo dituen mobilizazioetan parte hartzekoa. 

EAEko Auzitegi Nagusiak Euskal Enplegu Publikoaren Legea Espainiako Auzitegi Konstituzionalera eramateko asmoa iragarri du, horretarako aitzakitzat hartuta PPk eta VOXek lege hori garatzeko dekretuari ezarritako helegitea.

Kasualitate oso susmagarria da lege hori Auztiegi Konstituzionalera eramateko iragarpena egitea Eusko Legebitlzarrean aipatu legea aldatu eta administrazioaren euskalduntzea blindatzeko eztabaida prozesua ireki denean. Noiz eta aitzaki gisa erabili den dekretuaren onarpenetik eta horren aurkako helegiteak sartu zirenetik jada urte eta erdi igaro denean. Epaitegien denborak eta erritmoak baino, irudi luke erabaki hori hartu duten epaileek pultsio politiko batek gidatuta hartu dutela erabakia; beste behin ere, epaitegietatik hizkuntza-politika egiteko pultsioa. Izan ere, euskararen kontrako oldarraldi judizialak dirauen bost urte hauetan eta ehun inguru epai eta ebazpen judizialetan behin eta berriz erakutsi dute epaileek hizkuntza politika egiteko pultsioa, dagozkien eskumenetatik harago joanez, hauteskundeetatik ateratako ordezkaritza parlamentario zilegiaren eta herritarren gehiengoaren borondatearen gainetik eta horiek azpiratuz, epaileek beraien ideologia politikoa ezarriz. 

Era berean, ez da kasualitatea prozedura hau abiarazi duten helegiteen egileak PP eta Vox alderdiak izatea, oso adierazgarria izatearekin batera. Oldarraldi judizialaren sustatzaile eta defendatzaileek behin eta berriz adierazi dute epaitegietan helegiteak sartu dituztenak “egoera prekarioan zeuden langile xumeak” zirela, norbere egoera konkretuari eragiten zion lan-deialdiari sartutako helegiteak zirela. Horrelako kasu konkretuak egon, egon dira, baina zati txiki bat izan dira soilik. Aldiz, beste helegite askoren egileak auziarekin lotura zuzenik ez zuten pertsona, sindikatu eta alderdiak izan dira. Inork defendatuko al du, PPk eta Voxek helegiteak sartzen dituztenean, langile prekario xumeen interesak defendatzeagatik egiten dutela? Langile horien interesak defendatzen dituztela eta, era berean, administrazioaren euskalduntzea ere nahi dutela dioten sindikatu eta alderdi aurrerakoiek aukera dute oraingoan PP eta Voxen ekinbide hau salatzeko, eta, behingoz, langileek administrazioan lan egiteko duten eskubidea eta herritarrek euskaraz artatuak izateko duten eskubidea babesteko.

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak hartu duen erabaki honek administrazioaren euskalduntzearen aurkako ekinbide politiko-judiziala beste maila batera igotzea dakar. Konstituzionalak lanpostu publiko guztiei euskarazko hizkuntza eskakizunak ezartzearen aurkako ebazpena emango balu, EAEko administrazio publiko osoaren euskalduntzea kolokan jarriko luke. Ezer baino lehen, Espainiako Auzitegi Konstituzionalak ez du ebatziko lanpostu publiko guztietan, esplizituki ala inplizituki, gazteleraren ezagutza derrigorrezkoa izan beharko denik. Gaztelera derrigorrezkoa da jada, eta euskara aukera bat; inposizio hori ez dute auzitan jarriko. Baina, hortik harago, langile publiko guztiak euskaldunak izan beharra eta funtzio publikoan euskaraz lan egin ahal izatea guztiz mugatu lezake ebazpenak. Hau da, euskal jendartearen eta langile publiko gehienen iritziaren aurka, euskara gazteleraren maila berean kokatzea debekatu lezake, eta euskara bigarren mailako egoera subsidiariotik atera ahal izatea debekatu.

Horregatik, Konstituzionalaren ebazpenaren zain egon gabe, herritarrak administrazioan euskaraz artatuak izateko eskubidea eta langile publikoek euskaraz lan egin ahal izateko eskubidea urratzen direlako, LABek dei egiten die herritarrei eta langileei euren eskubideen defentsan mobilizatzen jarraitzera. Zehazki, euskal gehiengo sindikalak datozen aste eta hilabeteetarako administrazio publikoan deitu dituen mobilizazioak indartzera dei egiten du: abenduaren 16an Iruñean eta abenduaren 17an Gasteizen egingo dituen mobilizazioak. 

LABek irmo salatzen du Donostiako Martutene auzoan 111 lagun kale gorrian utzi izana

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
LABek irmo salatzen du Donostiako Martutene auzoan 111 lagun kale gorrian utzi izana

Herritar orok bizitza bizigarria izateko duen eskubidea gogoratu du LABek, hori bermatzeko eskatu die instituzioei, eta horren alde antolatzeko deia ere egin du. Donostian gaur iluntzean egingo den mobilizazioan parte hartzeko deia luzatu die langileei. 

LABek kezkaz bizi du gure kaleetan ikusten ari garen jarrera xenofobo eta arrazisten areagotzea, eta irmoki gaitzetsi nahi du Donostiako Martutene auzoan 111 lagun kale gorrian utzi dituen erabaki politiko-instituzionala. 2026ko otsailerako iragarrita zegoen kaleratzea gaur bertan gauzatzea erabaki dute, eraikin horretan bertan bizirauten ari zirenei inolako bidezko irtenbiderik bermatu gabe. 

Donostian 500 lagunetik gora dira behartuak kale egoeran bizirautera, eta hiru hilean behin bost egunez aterpea izatea da Donostiako Udalak eskaintzen dien aukera bakarra. 

Indarrean dagoen hotzaren protokolo delakoa ere gogor salatu nahi du LABek, eta 100 plaza eskura dituen La Sirena izenez ezagutzen dugun Ondarreta Gazte Aterpetxea urte osoan zehar egunero irekia egon dadin exijitzen du.

Hausnarketa sakona egiteko unea izateaz gain, antolakuntza eta borrokarako espazioen bidez, kulturartekotasuna oinarri duten egitasmo anitzak sortu eta elikatzeko momentua ere bada. Elkar ezagutza sareak osatu, helburu komunak ezarri eta egitasmo konpartituekin ikusezintasunari aurre egin eta kalera irteteko garaia da.

Ustezko segurtasun ezak inguruko iritzi emaile gehienen diskurtsoa kutsatu du, herritar ororentzako bizi baldintza duinen aldeko jarrera hauspotu beharrean, behar gehien izan ditzaketen herrikideak jomugan ezartzeko hautua egina baitute aspaldian. Migrazioa eta delinkuentzia bateratzea hipokrisia ariketa miserablea da, errealitateari iskin egin eta aporofobia, xenofobia, klasismoa eta arrazismoa elikatzeko helburu argia duena, behartsuen arteko gerrari bide eman eta pribilegioak ukitu gabe uztera bideraturik dagoen estrategian oinarrituta. Bertan bizi garenon bizitza bizigarriak izateko eskubidea bermatu ezean, ordea, ezin izango dugu, inoiz, benetako segurtasunaz hitz egin. 

Jakina da loraldia bizi duen eskuin muturrak bere proiektu kriminalari bizia emateko beldurraren kultura sustatu nahi duela, eta egitasmo maltzur horri hortzak erakutsi eta egoera iraultzeko bere konpromiso irmoa adierazi nahi du LABek.

Elkar zaintza sareak ezinbestekoak dira, borroka konpartituak, langileen arteko elkartasun eta elkar ekintza loturak. Autodefentsarako unea da eta aliantza estuak eratzekoa. Horrekin batera, instituzioen arduragabekeria salatu nahi dugu eta horiei dagokien erantzukizun politikoa salatu, erakundeek badituzte eta egoera iraultzeko baliabideak. Autokonplazentzia alboratu eta gaiari osotasunean heltzeko momentua iritsi da. 

Horrengatik guztiagatik, LABek bat egiten du hainbat eragilek deituta 19:00etan Donostian, Egiako epaitegitik, irtengo den manifestazioarekin, eta Donostiako langileria osoari parte hartzeko deia luzatu nahi dio. Era berean, atxilotuak lehenbailehen aska ditzaten exijitzen du. 

Eusko Jaurlaritza: bermatu beharrezko finantzaketa unibertsitate publikoari! Legebiltzarreko alderdi politikoak: irmo defendatu EHU!

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Eusko Jaurlaritza: bermatu beharrezko finantzaketa unibertsitate publikoari! Legebiltzarreko alderdi politikoak: irmo defendatu EHU!

Gaurko lanuzte eta elkarretaratzea aste honetan EHUko campusetan garatutako mobilizazioetako laugarrena da, eta jarraipena ematen dio beharrezko finantzaketa lortzeko aldarrikapenari.

Izan ere, Eusko Legebiltzarrean 2026ko EAEko aurrekontuak ixtear daudenean ezinbestekoa da berriro ere EHUko azpifinantzaketa agerian jartzea eta alderdi guztiei eta, bereziki, Eusko Jaurlaritzari, unibertsitate publikoaren aldeko neurri argiak hartzeko eskatzea.

Helburu horiekin, azken hilabete hauetan ekimen batzuk burutu ditugu. Norabide berean, azaroaren 20an, EHUko Klaustroak adierazpen bat onartu zuen unibertsitate publikoaren azpifinantzaketa salatzen eta Eusko Jaurlaritzari EHUrako finantziazioa nabarmen igotzeko eskatzen.

Aste honetan lanuzteak eta elkarretaratzeak egin ditugu campus guztietan: astelehenean Leioan, asteartean Donostian, asteazkenean Gasteizen eta gaur Bilbon. Lau eguneko mobilizazio-sorta honi Eusko Jaurlaritzaren aurrean ematen diogu bukaera. Izan ere, Eusko Jaurlaritzaren esku dago EHUk behar duen finantzaketa bermatzea, unibertsitate publikoak eman behar duen zerbitzua kalitatezkoa izateko eta esparru anitzetan euskal jendarteak dituen behar eta erronkei erantzun ahal izateko.

Hala ere, ikusten duguna da unibertsitate pribatuek gero eta erraztasun eta baliabide gehiago jasotzen dituztela instituzioetatik, hezkuntza unibertsitarioaren eredu elitista sustatuz eta unibertsitate publikoarekiko utzikeria interesatua elikatuz. EHUk, bere langileen lanari esker, hiritar guztiei ahalik eta zerbitzu onena ematen jarraitzen du, baina unibertsitate publikoak inbertsio askoz handiagoa behar du bere funtzioak behar den moduan betetzeko eta bere langile guztien lan-baldintzak aproposak izateko.

Gauzak horrela, Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzaren sailburuak EHUko behar asko ukatzen jarraitzen du, interesatzen zaizkion datuak erabiliz eta nahi dituenak ezkutatuz, baita irakasle-ikertzaileek nahiko kobratzen dutela iradokiz ere, Eusko Jaurlaritzak EHUko langileekiko duen betebehar legala ez betetzetik arreta desbideratzen saiatzeko. Osagarrietan daukagu adibiderik argiena.

Gure mezuetan, EHUren defentsan jarrera irmoa eskatu diogu errektoretza taldeari ere, EHUk behar duen finantzaketa lortzeko.

Mobilizazio egun hauetan EHUko langileen parte-hartzea oso zabala izan da, eta jendarteari argi helarazi diogu unibertsitate publikoaren finantzaketa arazo larria dela eta, modu batean edo beste batean, lasterrago edo beranduago, eraginak izango dituela gizartearen esparru askotan.

Egun hauetan gogoratu dugu, beste behin ere, 2030erako USLOk helburu moduan markatutako BPGren %1etik oso urrun jarraitzen dugula, oraindik EAEko BPGren %0,42an murgilduta.

Gogoratu dugu EHUko irakasle-ikertzaileon oinarrizko soldatak bigarren hezkuntzako soldatak baino baxuagoak direla, 2008tik hona erosahalmenaren galera %24,3koa izan dela eta soldatak duintzeko 2006an sortutako osagarriak urte horretatik izoztuta daudela, baita promozioa bermatu behar den eskubidea dela ere.

Gogoratu dugu prekarietate egoera lazgarriak ditugula oraindik: arduraldi partzialean jarduten duten irakasleek 400 eta 800 euro artean kobratzen dutela eta ez zaizkiela aitortzen egiten dituzten hainbat lan.

Gogoratu dugu irakasle-ikertzaileen lan-baldintzak ez direla erakargarriak eta gero eta plaza berri gehiago bete gabe geratzen direla, arlo batzuetan errelebo falta arazo larri bihurtuta jada.

Gogoratu dugu Teknikariak eta Kudeaketako eta Administrazio eta Zerbitzuetako Langileen (TEKAZELen) erosahalmenak %18,2ko galera jasan duela azken 15 urteetan, eta zerbitzu eta unitate askotan gero eta zailtasun gehiago dagoela ordezkapenak betetzeko.

Gogoratu dugu IRI/TEKAZEL ratioa Estatuko unibertsitate publikoetako altuena dela eta Europako beste herrialde gehienena baino askoz altuagoa.

Gogoratu dugu eraikinetan, mantentze-lanetan eta sail eta zerbitzuen horniduran beharrezko inbertsioa ezinbestekoa dela.

Sindikatuok tinko jarraituko dugu unibertsitate publikoaren eta bere langileen defentsan.

EHUrako beharrezko finantzaketa bermatu!
LAB – STEILAS – ELA – CGT-LKN

Nafarroako langileriaren lan eta bizi baldintzak: bi nafarretik batek prekarietate egoeran bizitzen jarraitzen du

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Nafarroako langileriaren lan eta bizi baldintzak: bi nafarretik batek prekarietate egoeran bizitzen jarraitzen du

Nafarroan batez besteko soldata igo da azken urtean, baina desberdintasun sozial zein pobrezia egoerak handitzen ari dira. Hortaz, sortzen den aberastasuna gero eta modu desorekatuagoan banatzen da, lurralde barneko ezberdintasunak areagotuz. Horixe egiaztatu du Ikusmiran 22, Nafarroako langileriaren lan eta bizi baldintzen inguruko azterketak.

Txostena Ipar Hegoa Fundazioak egin du Nafarroako Egunaren testuinguruan eta herrialdearen egoeraren inguruko eztabaidaren harira, eta gaur aurkeztu dute Iruñean fundazioko kide Gorka Vidalek eta LABeko Nafarroako bozeramaile Imanol Karrerak. Lanbidearteko Gutxieneko Soldata (LGS) propio bat ezinbestekotzat jo dute, bizitza duinerako baldintzak eskuratzeko.

Errealitatearen ahalik eta argazki osatuena egitea izan da lan horren ahalegina, herri gisa dugun ikusmira galdu gabe. Zein den benetako egoera objektiboki zehaztu du LAB sindikatuak, baina ez balorazio hutsean gelditzeko, baizik eta bere ekinbide soziosindikala eraginkortzeko, beti ere langileen alde.

Azterketaren zertzelada nagusiak: 2022ko eta 2024ko txostenen joerak berresten dira.

BAT. Nafarroako biztanleen erdiak prekarietate ekonomikoko egoera batean bizi dela esan daiteke, horrek daukan larritasun guztiarekin.

25 eta 64 urte arteko biztanleen %48k bizitza duina mantentzeko diru sarrera nahikorik gabe bizi da, enplegua edukita ere. Suntsitu den enpleguaren lan baldintzak ez dira lehengoratzen ari eta sortzen ari den enpleguak baldintza gero eta ezegonkor zein prekarioagoak ditu. Pentsionisten %38 ere egungo Lanbidearteko Gutxieneko Soldatatik beherako pentsio jasotzen du, muga hori duintasunez bizitzeko gutxienaren oso azpitik badago ere. Bi datu hauek bakarrik, modu argian irudikatzen dute prekarietatearen hedapenaren sakona.

BI. Prekarietatearen hedapen horrek herritarren gehiengoarengan du inpaktua. Are gehiago, desberdintasun sozial eta ekonomikoak handitzen ari dira. Nafarroan, desberdintasun sozialak neurtzen dituzten indize guztiak azken urteetako balio altuenetan daude.

Nafarroako biztanleen %17,9 pobrezia arriskuan dago. 115,728 nafarrez ari gara. Politika publikoek ez dute lortu joera hau gelditzea eta iraultzea. Kontrara, pobrezia arriskua eta desberdintasun soziala hazten ari dira.

HIRU. Etxebizitza eskubidea, eskubide izatetik gero eta urrunago. Izan ere, lan baldintzen kaskartze prozesuarekin eta ezegonkortasun egoerarekin batera, etxebizitza da langileon prekarietatean eragin handiena duen aldagaia, herritar guztion eskubidea beharko lukeena, gutxi batzuen mozkin bilakatuta.

Nafarroan, egun, CENeko enpresariak dira Gobernuaren politika publikoen agenda markatzen dutenak, arlo publikoari uko egiten dioten berdinak. Aurten Gobernuak CEN, UGT eta CCOO eragileekin sinatutako Enplegu Plana horren adibide argia da. Enpresariek ezarri dituzte beraien lehentasunak. Eta, egin beharreko bidearen nondik norakoak enpresariek zehazten dituztenean, Gobernuak modu alderdikoian eta korporatiboan eragile batzuen alde egiten duenean, gehiengo sozialak galtzen du. Hori da hain zuzen ere, gertatzen ari dena.

Asteartean langile bat hil zen Belateko tunelak bikoizteko obretan, 25 langile hil dira dagoeneko Nafarroan lanean. Hauek guztiak prekarietatearen biktimak dira, iaz baino 8 heriotza gehiago. Hala ere, enpresen prebentzio-arauak ez betetzearen egoera orokortu eta objektibo batean, enpresariek Gobernua arrastatu dute eztabaida absentismoan zentratzeko, haiek direnean 25 langile beraien lanpostuetatik betiko alde egitearen erantzule zuzenak.

Fiskalitateari dagokionez, enpresariek ez dute nahikoa ordaintzen. Pribilegiatuak dira. Hala ere, eskuinak eta patronalak erakargarritasun fiskalik eza argudiatzen dute. Baina ez da egia, erakargarritasuna egon badago, industriako eta lan-merkatuko langileak inoiz baino gehiago direlako. Baina batzuk aberastasuna handitzen ari dira langileen bizkarretik. Kontua da ezin zaiela enpresariei horrela aberasten utzi, patronalak enpresak aberastasun handiagoa egiteko errazagoa zaion tokietara eramaten baititu. LABek, ekintza sindikalaren eta borrokaren bidez, aberastasun hori langileen bizi-baldintzak hobetzeko erabiltzen du, eta Gobernuak, zergen bidez, aberastasun hori banatu behar du modu justu batean. Nafarroan, industrian batez ere, Enplegu Erregularizazioan dauden nafarren kopuruak gora egin du eta izan diren itxierak, patronala aberastasuna handitzeko helburua izan du atzean.

Hala ere, gobernua beste behin ere, gehiengo sindikalari bizkarra eman dio enpresariei begira jartzeko. «Gehien behar dutenen poltsikoan geratzen den euro bakoitza aukera-berdintasunaren aldeko apustua da». Esaldi hau ez da batere ona: guztiok egin behar ditugu ekarpenak, eta berdintasuna lortzeko ekarpenen progresibitatea indartzea da aukerarik onena, Nafarroako zerbitzu publikoak guztion ekarpenen bitartez eraikitzen dira eta horiek ezinbestekoak dira aukera berdintasuna bermatzeko. 2010 urtetik aurrera Sozietateen gaineko Zergaren bitartez BPG-arekiko biltzen den dirua Europar Batasunaren batez bestekoaren oso azpitik dago.

Beraz, ondorioak argiak dira eta talka egiten dute Nafarroako Gobernuak marrazten duen herrialdearen inguruko egoeraren analisiarekin. Bakoitzak nahi dituen erreferentziekin konparatzen du bere burua. Nafarroako Gobernuak beti Espainiari begira jartzen du Nafarroa, bizi-kalitate handiena duen autonomia-erkidegoa esanez. Errealitatea gainetik pasatzen zaio: bi nafarretik bat prekarietate egoeran bizi da eta enpleguaren oinarriak gero eta ezegonkorragoak dira. Hazkunde ekonomikoa milaka nafar atzen uzten ari da atzean.

Batez besteko soldatak igo arren, sortzen den aberastasuna gero eta modu desorekatuagoan banatzen da, lan eta kapital arteko arrakala handituz. Soldata arrakalak egiturazko arazoa izaten jarraitzen dute. Batez besteko soldataren igoerak ez du arrakalen amaiera ekarri, ezta arrakalen txikitzea ere. Soldata altuenek goranzko joera nabarmenari heltzen dioten bitartean, gazteen eta emakumeen soldata ez da proportzio berean igotzen. Sexu-genero arrakalak soldata guztiak zeharkatzen baditu ere, adinaren, jatorriaren edota kontratu motaren araberako soldata arrakalak egiturazkoak dira. Sistemikoak diren zapalkuntzak betikotzeko joera dago.

Nafarroako Gobernuak, urduri, CEN, UGT eta CCOO eragileek hala aginduta eta beraien interesak soilik zainduz, bizkarra eman dio Lanbidearteko Gutxieneko Soldata propioaren aldarrikapenari. Ezezkoen aurrean, iniziatiba eta borroka sindikalarekin erantzungo du LABek, mobilizazio dinamika indartuz eta langile guztiak barnebilduko dituen erantzun orokorrak bultzatuz. Nafar langileen aldeko politika publikoak eta aldaketak eraginez. Herrialdearen barneko oreka hausten eta desberdintasuna areagotzen ari den tendentziari amaiera eragiteko asmoz. Nafarroako langileok hemen lan egiteko, hemen lan baldintzak erabakitzeko, hemen bizitza duina izateko.

Ikusmiran22_2024_EUSDeskargatu

Enplegu Zentro Berezietako langileek enpresek eta administrazioek aniztasun funtzionala duten langileekin egiten duten negozioa salatu dute Jaurlaritzaren aurrean

Zubiate(e)ko Aritz
-
0
Enplegu Zentro Berezietako langileek enpresek eta administrazioek aniztasun funtzionala duten langileekin egiten duten negozioa salatu dute Jaurlaritzaren aurrean

ELA, LAB, CCOO eta ESK sindikatuek mobilizazioa egin dute Bilbon. Administrazio publikoa interpelatu dute, eta sektoreko langileen lan eta bizi baldintzak hobetzeko exijitu dute.

Pasa den ikasturtean, sindikatuek mahai negoziatzailea deitu zuten Euskal Autonomia Erkidegoan Enplegu Zentro Berezietako langileontzat lehen lan hitzarmena lortzeko. Deialdi horren aurrean, sektoreko patronalek —ELHABE, Berezilan, Connace, Feacem eta Confebaskek— ezezkoa eman zieten, hitzarmenaren negoziazioari atea itxiz.

Sindikatuen ordezkariek aitortza instituzionalaren eta hitzarmenaren borrokaren alde jarraitzen dute, ordea, eta, horregatik, patronalei salaketa juridikoa jarriko diete. Izan ere, sektorean diharduten enpresak diru publikoz hornitzen dira, laguntza ekonomikoen eta hainbat lizitazioren bidez, baina ez dituzte langileen aldarrikapenak lehenesten, eta ez dute aniztasun funtzionala duten langileen prekaritatea zalantzan jartzen.

Kontrara, egungo eredua ontzat hartzen dute, eta ez dituzte gutxieneko lan baldintzak bermatzen: lanbidearteko gutxieneko soldatari lotutako soldatak, gehiegizko lanaldiak, langileen aniztasun funtzionala kontuan hartzen ez duten lan osasun eredu pribatizatua… Gizarteratzearen eta enplegu babestua sortzearen aldeko apustua egiten duten enpresak direla diote, baina, benetan, langile hauekin negozioa egiten ari dira, haien lan indarraz aprobetxatzen eta diru publikoarekin.

Egoera horretan administrazio publikoak erantzukizun handia du. Izan ere, langileak prekarizatzen dituen ereduaren bultzatzaile eta babesle da. Gainera, administrazioak ez du ezer egiten aniztasun funtzionala duten langileak enpresa arruntetan integratzeko, eta egungo eredua iraunarazten du.

Horregatik, mobilizazioaren deitzaile diren sindikatuek Eusko Jaurlaritzari eta sektoreko patronalei, ereduaren inguruko hausnarketa eta eraldaketa egiteko eskatzea gainera, hurrengo aldarrikapenak egin dizkiete sektoreko langileen lan baldintzak hobetzeko:

  1. 21.000 €-ko gutxieneko soldata: 1.500 € 14 pagatan.
  2. 1.592 lan-ordu urteko, malgutasuna kenduz eta jarduna behin baino gehiagotan eten ahal izan gabe.
  3. %100eko gaixotasun osagarria.
  4. Mutuak ezabatu.
  5. Fomento kontratuen erregulazioa eta errendimendu bajuko kontratuak debekatzea.
  6. Errelebo kontratua edukitzeko eskubidea.
  7. Euskalduntze eta berdintasun planak enpresa guztietan.
  8. Subrogaziorako eskubidea.
  9. Irabazi asmoko enpresetan sektoreko hitzarmena aplikatzeko derrigortasuna, beti baldintzarik hoberenak errespetatuz.
  10. Aldarrikapen politikoak: diziplina anitzeko taldeak enplegu arruntera heltzeko derrigortasuna enpresa guztietan, eta halakorik egiten ez duten enpresak zigortzea.

Aldarri horien guztien alde borrokatzeko, martxoaren 14an sindikatu deitzaileek mobilizazio jendetsu bat egin nahi dute.

123...1,580Page 2 of 1,580

COOKIAK | COOKIES

LEGE OHARRA ETA PRIBATUTASUN POLITIKA | AVISO LEGAL Y POLĂŤTICA DE PRIVACIDAD

www.lab.eus