2025-01-26
HomeEkintza SozialaSortzen ari den enplegua prekarioa da

Sortzen ari den enplegua prekarioa da

Langabeziaren beherakada ez da erregimen orokorreko afiliazioaren igoerarekiko proportzionala.

Pasa den urtetik, Hego Euskal Herrian langabeziak behera egin du (235 langabe gutxiago dago, 138.077 langabe daudelarik. Jaitsiera hori, ordea, lurralde edota kolektiboen artean modu desorekatuan gertatu da.

• Nafarroa, Gipuzkoa eta Bizkaian langabeziak gora egin du; Araban, aldiz, langabeziak beherakada nabarmena izan du, %3,19ko jaitsiera. Ondorioz, Hego Euskal Herrian langabezia jaitsi den arren, herrialde gehienetan langabeziak gora egin du.

• Langabeen %58,4a emakumea* da. Emakumeen* artean langabeziak gora egin duen bitartean (354 langabe gehiago), 589 gizon gutxiago daude langabezian.

• 25 urtetik beherakoen langabeziak ere gora egin du (%3,98).

• Migratuen artean, langabeziak gora egin du, zerbitzuetan (%3,17) eta aurreko enplegurik gabekoen artean (%8,64).

• Sektore guztietan langabeziak behera egin arren, aurreko enplegurik gabekoen artean gora egin du, eta 662 langabe gehiago daude.

Azken 5 neurketatan errepikatzen ari den joera izanik, egoera estrukturala dela ondoriozta dezakegu. Izan ere, langabezia orokorrak behera egin arren, kolektibo zaurgarrien artean langabeziak gora egiten jarraitzen du.

Pasa den hilabetearekin alderatuta, datuak zertxobait aldatzen dira, egoeraren hobetze zantzuen adierazle baino, gabonetako kontratazio kanpainaren ondorio dira. Zentzu honetan, pertsona gehiago daude lan bila eta emakumeen* langabeziak behera egin du behera. Dena den, 24.350 kontratu gutxiago sinatu dira (%27,51 jaitsi dira kontratu mugagabeen artean eta %20,83 behin behinekoen artean).

Afiliazioa maximo historikoetan dago Hego Euskal Herrian; beraz, inoiz baino herritar gehiago dago lanean kontratuarekin. Langabeziak, ordea, ez du maila berean behera egin eta jaitsiera lausoa izan du. Migrazio fluxuen eraginez, Euskal Herrira lanera etorri direnak ugaritu eta gero eta emakume* gehiago lan merkaturako igarobidea egitearen (inaktiboetatik aktibora pasatzearen) ondorioz gertatu dela pentsa liteke.

Azaroan 13.644 afiliatu gehiago dago erregimen orokorrean Hego Euskal Herrian %73,64 zerbitzuak sektorean kokatzen delarik. Azken urtean sektore guztietan afiliazioa igo bada ere, zerbitzuen sektoreko igoera nabarmendu behar dugu (zerbitzuetan 19.149 lanpostu gehiago daude azken urtean, industrian 3.027 igo den bitartean). Zerbitzuak sektorean gertatzen ari den afiliazioaren igoera nabarmena azken urteetako joera nabarmena da. Izan ere, 2009.urtetik, zerbitzuak sektoreko afiliazioa %11,5 igo den bitartean, industrian %23,1 jaitsi da.

Sortzen ari den enplegua zerbitzua sektorean izateak (azken urtean sorturiko afiliazioaren %82,68a zerbitzuetan jazo da), lan baldintza prekarioak nagusi dituen enplegua ugaritzen ari delako zantzuak ematen dizkigu, enpleguaren kalitatea kezka iturri nagusi bilakatuz. Kasu honetan ere, genero arrakala egon badago, jardunaldi partziala dutenen artean %68,28 emakumeak* dira (emakumeen* %25,4a jardunaldi partziala duten bitartean, gizonen artean %11,2 dira).

Lan merkatuan prekaritatea egiturazkoa da, lan baldintzatan prekaritatea kronifikatzen ari da. Kapitala eta bizitzaren arteko gatazkak, langileriaren oinarrizko eskubideak merkantilizatuz, pribatizatuz edota murriztuz, etekina gutxi batzuen esku uzten du. Egoera honi aurre egiteko, LAB sindikatuak langile guztientzat 1.600 eurotako gutxieneko soldata aldarrikatzen du, Akordio Interprofesional baten bidez egingarria litzatekeena. Era berean, eredu soziekonomikoa bera eraldatzeko premia azpimarratu nahi du gaurkoan, euskal langile guztientzat zein herritar sektore zabalek etorkizuneko bizi proiektu bizigarriak edukitzea ahalbideratuko dituena.

AZKEN ALBISTEAK | ÚLTIMAS NOTICIAS

50 eragile politiko, sozial eta sindikalek bat egin dugu “J’accuse” kanpainarekin eta igande honetan Irunen hasiko den mobilizaziorako deia luzatu dugu

Migrazio politika arrazista eta hiltzaileak salatu eta korrikaren egunean migrazio prozesuan ziren 36 lagunekin muga pasatzegatik epaituko dituzten ekintzaileen kargugabetzea aldarrikapena sostengatzen dugu eragileok. Kanpainaren finantziaziorako diru bilketa hasiko dugu, manifestazioan bertan eta baita crowfounding-aren bidez.

LABek erabakitzeko ahalmena eskatu du Madrilgo pentsioen errebalorizazioaren derogazioaren aurrean

Pentsioak eta soldatak bereizi ezin diren eskubideak dira. Beraz, funtsezkoa da pentsioek erreferentzia gisa izatea eta pertsonak bizi diren eta lan egiten duten lekuaren baldintzekin bat datorren LGS batekin parekatuta egotea. LAB, ELA, ESK, Steilas, Etxalde eta Hiru sindikatuek LGS propioa lortzeko bide bat hasi dugu, eta LAB sindikatuak bat egiten du Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak bultzatutako Herri Ekimen Legegilearekin, pentsio duinak bermatuko dituen egiturazko osagarri bat lortzeko.

Ez dugu Arabako Kirol Jardueretako aurreakordioa sinatu, eros-ahalmena bermatzen ez duelako

Deitoratu dugu akordio hobea lortzeko ekintza sindikalaren ziklo bat egin ez izana.