LAB Sindikatuak salatu du Transportes Barreira enpresak urte batean 600 ordu extra sartu arazi dizkiola langile bati, Sindikatuak hainbat prozesu juridiko irabazi dituelarik gai honetan. Nekea da, garraiolarien artean istripu hilgarrien arrisku faktore nagusietakoa.
Aste hontan bi langileren heriotza jakin dugu, bata Zuberoako hiriburuan Maulen, 20 urteko nekazaria traktore istripuz hila. Atzo berriz, Bizkaiako Muxikan kamioi istripuz garraiolari bat hil zen.
Lehenik eta behin, LAB Sindikatuak bere samina eta elkartasuna adierazi nahi dizkie hildako langilearen senide, lagun eta gertukoei.
2025a garraiolarien artean ematen ari den sarraskia nabarmena da, 15 hildako utziaz. Kausa ezberdinak daude hoien atzean eta atzokoa ez da trafiko istripu arrunta. Hildako langilea Transportes Barreira Arabako Langraitz herrian basea duen enpresako langilea zen, 63 urteko A.C.T hain zuzen.
Enpresa honetan bertan 2020an langile bat hil zen lan istripu batean eta 2023an beste batek lan istripu larria izan zuen, eta LAB sindikatuak Lan Ikuskaritzan salatu zuen.
Horrekin batera, enpresan lan osasunean eragina duten erreklamazio desberdinak egon dira, bereziki gehiegizko lanaldiaren salaketak, kontu hau langileen artean oso zabalduta dagoelarik. Hain da horrela, langile batek urtebetean 600 ordu extratik gora egitearen erreklamazioa judizializatzera iritsi garela, artean hainbat prozesu irabaziaz. Hortaz, errepideko istripuen artean nekea izan ohi da arrisku faktore nagusietakoa, eragin hilgarria izan dezakeen arrisku faktorea.
Oraingoan hori gertatu ahal izan da, faktore horrek heriotzaraino eraman izana hain zuzen ere.
Gaurkoan istripu traumatiko bat izan da heriotzaren eragile baina beste askotan eta beste lanbide batzutan baina maila handiagoan, garraiolariek bihotzekoak pairatu ohi dituzte lanean, aipatutako arrisku faktoreak tarteko, zalantzarik gabe, lanak eragindakoak.
Honekin, LAB sindikatuak bai Osalani eta bai Lan ikuskaritzari eskatzen dio hartu ditzala beharrezko neurriak eta garraio patronalari prebentzio araudia zorrotz bete arazi diezaiola.
Datorren astelehenean mobilizazioak burutuko ditugu laneko osasunerako intersindikalak deituta. Langraitzeko industria gunean kontzentratuko gara, Transportes Barreira enpresaren aurrean, goizeko 12:30etan.
Gaurkoan, eskolan ematen den segregazioari aurre egiteko hainbat neurri aurkeztu nahi ditugu. Segregaziorako faktore bat baina gehiago daude, baina nagusiki arrazoi sozioekonomikoengatik ematen den segregazioaz ari gara; gainera, sarritan jatorriarekin gurutzatua egoten da inklusioa sustatu beharko luketen politika publikoen faltagatik. Gauza jakina baita, Atzerritar Legearen eraginez hainbat oztopori aurre egin behar diotela eta bizi baldintza duinak ziurtatuak izateko zailtasun handiagoak dituztela.
Segregazioaren gaia, hezkuntza sistemaren arazo nagusienetakoa bilakatu da. Egungo sistemak, heteropatriarkala, koloniala eta ekozida denak, eragiten dituen gerra, gosete eta larrialdi klimatikoak, migrazioaren areagotzea dakar; ondorioz, gure herrian azken urteetan jatorri geografiko ezberdinetako herritarren kopuruaren gorakada nabarmena izan da.
Langile migratu horien zein bertan jaiotako langileen seme alabak eskolaratzeko orduan, ikastetxeen artean desoreka handiak daude. Egun indarrean dagoen hezkuntza sistemak eragin nabarmena izan du desoreka horretan. Haurren eskolaratze orekatua eta euskalduntzea bultzatuko duen hizkuntza politikarik ez dago. Gurera etortzen diren gurasoei ez zaie behar bezalako informaziorik ematen euskalduntzearen garrantziaz eta euskalduntzeko dituzten aukerez, haurrak D ereduan matrikulatzera ez dituzte animatzen.
Kuoten kobrantzak ere eragina du. oako ikasketak eskaintzen ditu eskola publikoak – hezukuntza sistemaren % 50,8- eta oraindik kuotak kobratzen dituzte sare itunduan Gizarte Ekimeneko ikastetxeek – % 39,5- eta Ikastolek -% 9. Ikastoletako batzuk, ordea, utzi diote kuotak kobratzeari.
Honek hainbat ondorio ditu eta desberdintasun sozioekonomikoak iraunarazi ez ezik, areagotu ere egiten ditu; eskola publikoaren azpifinantzazioa bultzatu du eta haren kalitatean eragiten du. Horrez gain, euskararen ezagutza eta honen bermerako euskarazko murgiltze ereduaren hedapena zailtzen du.
Bestalde, klase ikuspegitik testuinguru orokorrari erreparatzen badiogu, langileon kontrako oldarraldi giroa bistakoa da. Langileen artean arrakalak sortzen ditu, klasismoa, matxismoa, arrazismoa sistemikoak dira. Olatu erreakzionarioa gero eta gehiago indartzen ari da, neomatxismoa, homofobia, xenofobia eta migratuen kontrako jazarpen giroa.
Testuinguru horretan ulertu behar ditugu ere eraso euskarafoboak. Euskara, oso momentu aurgarrian dago, larritasun egoeran dago. Eskola segregazioa gainditzeko borrokak euskarari arnas emateko borroka ere izan behar du.
Hortaz, eskola mapan ematen diren desorekak gainditu egin behar dira, desoreka horiek, goian aipaturiko ondorioez gain, klasismorako eta arrazismorako joerak indartu baititzake. Horregatik, LABetik gizarte-kohesioaren alde egiten dugu eta hor, euskarak inklusio- sozialerako tresna garrantzitsua izan behar du.
Honengatik guztiagatik, premiazkoa da eskola eremuan ematen den segregazioari aurre egitea. Eskola mapak planifikazio berri bat behar du, D ereduko sare publikoa ardatz hartuta. Hori ezinbestez, herriz herri, auzoz auzo, tokiko errealitatea aintzat hartuz egin behar da, egun dagoen ikaspostuen gain-eskaintzari heldu behar zaio, eta erantzun egokia eman, murriztekotan, D eredukoak ez diren eta laikoak ez diren plazak murriztetik abiatuz.
Erronkari aurre egiteko, segregazioaren kontrako Itun Sozial baten beharra aldarrikatu izan dugu behin baino gehiagotan. EAEko Hezkuntza Sailak mahaia sortu du eta Osasun Mahaian erabilitako metodologia bera erabili nahi dutela dirudi. Hau da, argitasun gutxi, adostasunak eraikitzeko borondate handirik ez eta itxurakeria asko.
LABen aburuz, langileen ordezkarien gehiengoarekin adostu behar da segregazioari loturiko edozein erabaki, eta abian jarri den mahaiak ez du hori ziurtatzen. Gure ustetan, irakaskuntzako mahai sektorialetan ere landu eta adostu behar dira segregazioaren kontrako neurriak. LABentzat ezinbestekoa da horretarako aukerarik izango den ala ez argitzea, mahaian gure parte-hartzearen nondik norakoak baloratzeko. Hau da, joko-arau argiak nahi ditugu. Ez dago segregazioaren kontrako itunik langileen gehiengorik gabe.
Jarraian aurkeztuko dugu LABen DEKALOGOA eskola segregazioari aurre egiteko neurriekin:
Gizarte-kohesioa oinarri: gizarte-kohesioa, eta, ondorioz, ikasleen aukera berdintasuna erabakigarria izan behar da hezkuntza sistemaren planifikaziorako.
Ikasleen eskolaratzea eta ikaspostuen planifikazio deszentralizatua, udalerrietatik abiatuta. Matrikulazioa eta ikaspostuen planifikazioa herrika garatzea eskatzen dugu, kudeaketa bulego bakar eta loteslearen bitartez egin behar da.
Bizitoki-segregazioaren aurrean auzo barrutia zabaldu: egoera sozio-ekonomiko ezberdinak dituzten auzoak barne hartzeko eta bizitoki-segregazioa eskolan ez erreproduzitzeko.
Matrikulazio baremo bateratua hezkuntza-sistemako ikastetxe guztietarako: neurri gehigarriak ezarri behar dira eta baremazioa homolagatua izan behar da sare eta ikastetxe guztietarako.
Laikotasunaren bermea: Eragin eremu guztietan eskaintza laikoa bermatu behar da, izaera erlijiosoa segregaziorako iturri bihurtu ez dadin.
Euskaraz ikasteko eskaintza bermatu: Euskara segregaziorako elementu bihur ez dezaten, eta inklusiorako elementu izateko, neurriak behar ditugu. Hizkuntza ereduen sistemarekin ikasle askori euskaraz ikasi eta bizitzeko eta euskal kultura ezagutzeko aukera ukatu egiten zaie, horregatik, eragin eremu bakoitzean D ereduan ikasteko eskaintza nahikoa egon behar da.
D ereduko ikaspostu publikoak hedatu: Eskola publikoen arteko fusioak gertatuz gero, D ereduko ikaspostuen galerarik ezin da egon. D ereduko ikaspostu publikoak hedatzeko planifikazioa behar da.
Konfluentziaren norabidean urratsak ematea: Euskal eskola publiko komunitario baten alde borrokan jarraitzea. Euskal Curriculumean, doakotasunean, laikotasunean, inklusioan, ekitatean, euskararen murgiltze ereduan eta pedagogia feministan oinarrituko den sare publiko bakar, berri, propio, burujabe, euskaldun eta deszentralizaturen alde.
Auditoretza-unitatea, ikastetxe guztietako diru-kontuak gardentasunez publiko egitea eta hauen kontrol publikoa.
Segregazioari aurre egiteko neurriak edota ikasleen eskolatze eta planifikazioari loturiko araubideak langileokin negoziatu eta adostu behar dira.
Bi astetik gora luzatu den greba-prozesuaren ondoren, atzo, urriaren 16an, Haize Grupo WEC enpresako komiteak greba-deialdia bertan behera uzteko aurreakordioa sinatu zuen, eta honek 2025-2029 aldirako hitzarmen baten sinaduran amaituko du. Besteak beste, sinatutako aurreakordioaren laburpena honako hau da:
Soldata-igoerak: KPI bermatua 5 urteko indarraldian.
Hau guztia langileen borrokari esker izan da posible. LABetik ahal izan dugun guztia ekartzen saiatu gara, baina alde batera utzi gaituzte, komunikatuak komitearen izenean bidaltzera arte gurekin kontrastatu gabe. Grebara jotzea erabaki zenean, LABek bilera bat egiteko eskatu genion komiteari batzarra prestatzeko, edukiei buruz hitz egiteko eta greben diseinua egiteko ere. Izan ere, LABentzat, greba ez da soilik lanera ez joatea eta piketean egotea: grebak prestatu eta planifikatu behar dira. Presio handiena egin behar da, eta inprobisazioari ahalik eta leku gutxien utzi. ELAren erantzuna, hainbat egunez, “joango gara ikusten” izan zen. Urriaren 7an izan zen, jada 5 eguneko greba eginda geneukanean, komitea lehen aldiz elkartu zenean bi astetan negoziazioa lantzeko.
Halaber, enpresaren jarrera ere deitoratzen dugu, langileak gatazkara eraman baititu, aurreko bi hitzarmenetan erabili zuen negoziazio-eskema bera errepikatuz, azkenean proposatutakoari men eginez: Aguraingo WECeko langileak ez daitezela izan Haizea taldeko beste lantokietako langileen bigarren mailako plantilla bat. Enpresak langileak beldurtu nahi izan ditu, prentsa-ohar katastrofikoak bidaliz, eta bitartean, polizia-presentzia neurrigabe bat jarri da grebalarien aurrean. Garaia da enpresak gidoia aldatzeko eta muturreraino eraman gabe negoziatzeko.
Azkenik, LABetik zoriondu nahi ditugu langileak lortutakoaren eta enpresaren erronkari irmotasunez eutsi diotelako. Espero dugu behingoz negoziazio-dinamika berriak ezartzea lantoki honetan.
Kubarako taupada-markagailuak erosteko eta sendagaiak, osasun-materialak eta ekarpen ekonomikoak biltzeko abian jarritako Langileon elkartasunez, blokeoa hautsi! kanpainak aurreikuspen guztiak gainditu ditu. LABeko osasun ordezkarien elkartasunari eta afiliazio osoaren lan militanteari esker, emaitzak ikaragarriak izan dira.
Materialak biltzeko gaitutako LABen 22 egoitzek eta LABek ordezkaritza sindikala duen osasun-zentroek elkartasun-oldea bizi izan dute: lurretik sabaira zihoazen dohaintza kaxekin kolapsatutako korridoreak, ordezkarien eguneroko deiak beren ekarpenak bideratzeko, kamioi oso baten kargamentua Iruñeko egoitzan kanpaina itxi aurretik eta Bilboko Errondabiden Kubako diasporaren eta LABeko sindikalisten arteko solasaldia izan dira uholde internazionalista horren adibide, besteak beste.
Horregatik guztiagatik, dohaintza handiak biltzen jarraitzen duten eskualdeetakok LABeko militantziaren eskariei erantzunez eta Euskadi-Cuba, Sierra Maestra eta Desembarco del Grama elkarteekin batera, LABek kanpainaren itxiera urriaren 31ra atzeratzea erabaki du. Beraz, oraindik ekarpenik egin ezin izan dutenek ordura arte izango dute aukera.
Kanpainaren hasieran salatu bezala, Donald Trumpen gobernuak Kubaren aurka onartu berri dituen neurri hertsatzaileek, azken 5 urteetan aplikatutako 243 neurriei gehituta, Kuba hornidurarik gabe uztera eramaten dituzte enpresa farmazeutikoak eta nazioarteko hornitzaileak, AEBen errepresalia ekonomikoen beldur. Gainera, AEBek uhartea “terrorismoaren babesle” diren herrialdeen zerrendan sartzeak finantza zehapenak dakartza, eta horiek eragotzi egiten diote Kubari nazioarteko kredituak eskuratzea osasun materiala erosteko. Gaur egun, Kubako ospitaleek eta farmaziek oinarrizko sendagaien % 30 baino ez dute.
Nola lagundu daiteke?
Gutxienez 2026ko iraungipena duten sendagai mota guztiak jasoko dira (likidoak izan ezik). Baita sargaiak, xiringak, eskularruak, esparadrapuak, bendak, zundak, josturak eta higiene-produktuak ere; hala nola, pixoihalak, konpresak eta preserbatiboak. Horretarako, LABen egoitzak prestatu dira Hego Euskal Herriko hainbat eskualdetan:
Araba: Gasteiz eta Laudio.
Bizkaia: Bilbo, Barakaldo, Durango, Gernika eta Ondarroa.
Ospitaleetan eta osasun-zentroetan, LABek Osakidetzan eta Osasunbidean dituen ordezkariak arduratuko dira bilketaz. Bestalde, taupada-markagailuak erosteko ekarpena honako kontu korronte honetan egingo da: ES35 3035 0134 43 1340059271 (Laboral Kutxa – Euskadi-Cuba) edo Bizum (04713 kodea – Kontzeptua: “Taupada-markagailuak”).
Kubako osasun sistemak Kubako langile klaseari mesede egiteaz gain, munduko beste herrialde batzuetara zabaldu du bere elkartasuna. Orain, hura babesteko unea da. Euskal Herritik, LAB sindikatuak elkartasuna adierazi nahi dio Kubari, eta elkartasun kanpaina honetan parte hartzeko deia egiten du.
Duela urtebete baino gehiagotik, Abegia patologia dualean espezializatutako egoitza soziosanitario bakarreko langileok kezkaz jarraitu dugu Gorka Urtaran Gizarte Politiketako diputatuak Euskal Autonomia Erkidegoko baliabide bakar hori desegiteko iragarritako erabakia. Arabako Gizarte Ongizaterako Foru Erakundearen (GOFE) Gizarte Politiketako Sailak erabaki du Abegiako espazioa gizarte-bazterkeriako egoeran dauden pertsonei arreta emateko erabiltzea, orain arte patologia duala duten pertsonei arreta emateko proiektu espezializatua izandakoa.
Zalantzarik gabe, lurralde honek gizarte-bazterkeria egoeran dauden pertsonei arreta emateko sarea sendotu behar du argi eta garbi; izan ere, premia hori benetakoa eta premiazkoa da. Hala ere, Aldundiko gizarte-politiken arduradunak zerbitzu hori lurraldeko gizarte-zerbitzuak indartzeko iragarri zuen, eta zerbitzu hori beste kolektibo kaltebera eta ahaztu baten kontura ezarri da: patologia duala duten pertsonen kontura.
Abegiako zerbitzuak, orain arte, arreta integrala eta espezializatua eskaini izan du, etengabeko itxaron-zerrendarekin, aprobetxamendu handiarekin eta buruko nahasmenduak eta adikzioak dituztenen errealitate konplexuan prestatutako eta konprometitutako taldearekin. Baliabide honek, artatutako pertsonen bizitzan izan duen eragin positiboaren lekuko zuzenak izan gara.
Salatu nahi dugu instituzioen erabakia egungo testuinguru soziosanitarioa aztertu gabe hartu dela. Ez da datu argirik aurkeztu lurraldean kaleko egoeran dagoen biztanleriaren magnitudeari buruz. Esan al dezake Gizarte Politiketako Sailak zenbat pertsonak irauten duten kalean, lonjetan edo baldintza duinik gabeko beste leku batzuetan? Agenda politikoa lehenetsi da asistentzia-errealitatearen gainetik, osasun mentaleko sarearen funtsezko zutabe bat ahulduz.
Bazterkeria-egoeran dauden pertsonentzako baliabideak sortzeko premia aitortzen dugu, baina behar-beharrezkoak diren plaza horiek gurea bezalako arreta espezializatua eta ordezkaezina, sakrifikatzearen kontura izatearen aurka gaude erabat. Ez dugu onartzen bi kolektibo ahulen beharrei aurre egitea, bientzako baliabideak bermatu beharrean.
Abegiako profesionalok, urteetan zehar proiektu hau lagundu eta defendatu dugunok, langile propiotzat hartzen ez gaituen administrazio baten erabakiak gure gain hartzera behartuta gaude. GOFEk urteak daramatza lurraldeko gizarte-zerbitzuen kudeaketa azpikontratatzen. Argi eta garbi esaten dugu: Abegiako langileok langile publikoak gara, eta, beraz, GOFEri zerbitzua publifikatzeko exijitzen diogu.
Era berean, ohartarazten dugu iragarritako eraldaketak ez duela plantilaren benetako hazkundea aurreikusten, ezta egiturazko egokitzapena ere. Plaza gehiagok ez dakarte arreta hobeagoa, giza baliabideak eta baliabide materialak indartzen ez badira.
Horregatik, erabaki honek suposatzen duen galera azpimarratu nahi dugu. Kontua ez da proiektu bat defendatzea soilik, baizik eta arreta duina, espezializatua eta jarraitua izateko eskubidea aldarrikatzea.
Zerbitzua ixteak, erabiltzaileei baliabide egokia kentzeaz gain, haien familietan ere eragiten du, askotan agortuta eta laguntza nahikorik gabe, eta lurraldeari prebentziorako, tratamendurako eta gizarteratzeko tresna eraginkor bat kentzen dio.
Hilabeteak daramatzagu kalitatezko zaintzarako sistema publiko komunitario bat aldarrikatzen. Erabaki honekin Arabako Foru Aldundiak, norabide horretan aurrera egin beharrean, atzera egin du.
Uko egiten diogu neurri hau oharkabean pasatzeari. Jokoan dagoena ez da baliabide bat bakarrik, gizarte gisa gehien behar dutenak zaintzea eta duintzea erabakitzen dugun modua baizik.
Eguerdiko manifestazioetan 110.000 pertsona baino gehiago; ibilbidea lau hiriburuetan manifestariek bete dute.
Deitzaile sindikatuek bildutako datuen arabera (LAB, CCOO, UGT, ESK, STEILAS, CGT, Etxalde, EHNE-Nafarroa, Solidari eta HIRU), gaur Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroan deitutako lanuzte orokorrak jarraipen handia izan du. Izan ere, estatuaren eta Europako lurraldean (Italia ondoren) mobilizazio sindikalak Palestinako herriarekin elkartasuna adierazteko izan duen eragina handiena izan du. Era berean, Euskal Herrian egin den mobilizazio sozial handiena da, eguerdiko manifestazioetan 110.000 pertsonak baino gehiagok parte hartu dute.
Gaurko eguna arrakastatsua izan ondoren, deitzaile sindikatuek instituzio publikoak (gobernu autonomikoak, udalak, unibertsitateak), enpresa-elkarteak (Confebask eta CEN) eta enpresa guztiak Israelekin dituzten harreman instituzional eta komertzialak bertan behera uztera dei egiten diete: ezinezkoa da genozidio baten kontura negozioak egitea.
Lanuztearen datuak
Beasaingo, Irungo eta Lebarioko CAF, Beasaingo Indar, Arcelor Olabarria, Itsasondoko Jaso, Indaux, Nemak, Oñatiko Hijos Juan de Garay eta Natra Zahor, Azpeitiko Biele, Leitzako Torraspapel, Aceros Moldeados, Guerra Hermanos, La Barranquesa, Acciona Irunberri, Kybse, Cementos Lemona, Gestamp Bizkaia, Cemosa, Forging, Consonni, Protec Arisawa, Tamoin, Delcoi, Purgasa, Fibertecnic, ABC, Artiach, Unilever, Auria Solutions, PEPSI Gasteiz, Astigarraga Kidline, ABB Niessen, Sapa, Mendiola, Sammic eta Elkar argitaletxeak, besteak beste, geldialdi osoa edo nagusia egin dute.
Kooperatibek ere geldialdia egin dute, hala nola Oñatiko Ulma, Fagor Automation eta Fagor Ederlan, Arrasateko Copreci, Eskoriatzako eta Aretxabaletako HUHEZI, eta Lakuntzako Sakana Kooperatiba. Gasolindegi gehienek gutxieneko zerbitzuetan baino ez dute lan egin.
Era berean, lanuzteak eragin nabarmena izan du enpresa handietan, hala nola Mercedes, Volkswagen Nafarroa, Cinfa, SNA Europe, KSB ITUR, Laminaciones Arregi, Sidenor Basauri, MESA Mungia, MASA, Radimer Forjas de Berriz, ECS Zaldibar, Mondy, Arteche, Aludium, ZIV, Arcelor Mittal Tubular Legutio. Batzuetan (VWn gau-aldian 150 auto gutxiago ekoitzi dira) eta beste batzuetan, hala nola Arcelor Sestaon, ekoizpena eten egin da.
Zerbitzu publikoetan, azpikontratek barne, lanuzte eta mobilizazio nabarmenak izan dira Eusko Jaurlaritzan, Nafarroako Gobernuan, Osakidetzan, Osasunbidean, EiTBn, Guggenheim Museoan, Portu Agintaritzan, suhiltzaileen parkeetan, garraio publikoan (Donostian hamabi linea urbano eten dira eta Euskotren gutxieneko zerbitzuetan ari da), justizia administrazioan, hiru Foru Aldundietan eta unibertsitateetan. Hogueita bat bat udalek itxi dute, besteak beste Usurbil, Hernani, Astigarraga, Beasain, Zizurkil, Ordizia eta Bergara, baita udal kiroldegi askok ere.
Hezkuntza publikoan eta ikastoletan jarraipena nagusia izan da, eta ia ikastetxe guztietako jangela ixteko iragarpena egin da. Lehenengo jarraipenaren arabera: hezkuntza publikoan Gipuzkoa eta Bizkaian %60 ingurukoa izan da, Araban portzentaje hori gainditu du, Nafarroan apalagoa izan da; Haurreskolak Partzuergoan %85, ikastoletan %80; EHUn jarraipena masiboa izan da eta jarduera akademikoa bertan behera utzi da.
Mobilizazioak
Oso mobilizazio ugari egin dira, lan-zentroen aurrean hainbat kontzentrazio eta piquete.
Eguerdian 110.000 pertsona baino gehiago parte hartu dute lau hiriburuetako manifestazioetan, ibilbidea bete dute: Bilbon 55.000 baino gehiago, Donostian 18.000, Gasteizen 22.000 baino gehiago eta Iruñean 15.000. Palestinaren alde egin den mobilizazio sozial handiena da Euskal Herrian eta handienetako bat.
Hiriburu bakoitzean kolonak antolatu dira, auzo eta poligono desberdinetatik abiatuta manifestazioaren hasierako puntuan elkartuko direnak. Manifestazio bakoitza amaitzean, sindikatu ordezkariek protesta eskakizunak adierazi dituzte, eta Palestinako komunitateko ordezkari bat ere izan da. Ekitaldia “La Internacional” abesten amaitu da, arabieraz.
Arratsaldean Gernika-Palestinak deitutako 120 mobilizazio baino gehiago egingo dira herri eta auzoetan. Iruñean, Tuteran eta Lizarran greba sindikaleko manifestazioak egingo dira.
Jardunaldiaren eskakizunak:
Langile-klase osoaren elkartasuna adierazi Palestinako herriarekin.
Israelek Palestinako herriaren aurka, AEBetako Gobernuaren babesean, egiten ari den genozidioa eta giza aurkako krimenak salatu.
Mendebaldeko Bankadako Palestinako lurraldearen kolonizazio etengabea eta horrek langile palestinarren lan eta bizitzeko baldintzetan dituen ondorio larriak salatu.
Gaza-ko genozidioaren amaiera berehalakoa exijitu eta Palestinako okupazioa eta kolonizazioa amaitzen duen eta herriari askatasunean bizitzeko eskubidea bermatzen duen ebazpen integrala eskatu.
Enpresari eta instituzioei, bertako nahiz nazioartekoei, Israelekin dituzten harreman komertzialak bertan behera uzteko eskatzea. Genozidio baten kontura negozioak egitea ez da onargarria.
EB-Israel Bazkidetza Hitzarmena osorik bertan behera uztea eskatu.
Bilboko manifestazioan parte hartu du Garbiñe Aranburuk eta honakoa adierazi du hedabideen aurrean egindako adierazpenetan:Â
“Gaurkoa elkartasun internazionalista adierazteko ariketa erraldoia izaten ari da. Milaka langile kalean, lanuzte eta mobilizazio egun arrakastatsua. Euskal langileok berriro argi utzi dugu Palestinar Herriarekin gaudela. Palestinako egoerak mobilizatzen eta eremu guztietan presio egiten jarraitzea eskatzen du:
Batetik, su-etena gauzatzeko, eta, Israelek beste behin ere adosturikoa ez betetzeko tentaziorik izan ez dezan. Israelek eraso oro bertan behera uztea eskatzen dugu, horrek lagundu behar du muturreko egoeran bizi diren Gazako herritarren gosetea arintzen eta Gazako hondamendiari aurre egiten, azken batean, Gazako herritarren egunerokoa hobetzen.
Bestetik, Palestinako Herriak, Jordan ibaitik Mediterraneo itsasora, aske izateko eskubidea du. Konponbide integrala aldarrikatzen dugu: presoen etxeratzea, hala nahi duten errefuxiatuen itzulera; Palestinako Herriaren okupazioaren eta kolonizazioaren amaiera eta autodeterminazio eskubidea egikaritzea eskatzen dugu.
Era berean, Palestinako langileen lan eta bizi baldintzei ere erreparatu nahi diegu, Gazan txikizioa da nagusi eta gutxieneko bizi-baldintza duinak ez dira ziurtatzen. Horrekin batera, ez dezagun ahaztu Cisjordaniak bizi duen kolonizazioak ondorio oso kaltegarriak dituela hango langile klasearentzat, eta palestinar langileak lan eta bizi prekario batera kondenatzen dituela.
Honengatik guztiagatik, genozidioaren erantzuleak epaitzea eskatzen dugu eta Israel isolatu egin behar dela diogu:
Ezin dugu ahaztu Palestinar herriaren aurkako genozidioa izan dela, Israelgo Estatu genozidak gizateriaren kontrako krimenak burutu ditu, eta erantzuleak ezin dira zigorgabe geratu.
Israeli eremu guztietan boikota egin behar zaio. Israelekin harreman sindikal, instituzional eta komertzial oro eten behar da. Genozidio eta kolonizazioaren kontura ezin da negoziorik egin eta gaurkoan patronalak duen arduran jarri nahi dugu arreta bereziki. CONFEBASK eta CENi eskatzen diegu posizio argi bat har dezatela eta enpresak interpelatu ditzatela, enpresei eskatu behar diete Israelekin dituzten konpromisoak errebisatzeko, Israelekin negoziorik ez egiteko.
Gaurko arrakasta baliagarri izan da etorkizunean ere Palestinar Herriaren aldeko elkartasuna eta konponbideak eskatzen jarraitzeko indar berriak biltzeko, jarraituko dugu presio egiten.
Palestinaren alde egotea Trump, Netanyahu eta enparauen aurka egotea da, sionismoari, autoritarismoari, faxismoari aurre egitea. Faxismoa pairatu duen herria da gurea. Hainbatetan aldarrikatu izan dugu, ez dira pasako! Eta gaur Palestinari buruz gauza bera esaten dugu, Palestinatik ez dira pasako. Gora Palestina askatuta!”.
Deitzaile diren sindikatuek (LAB, CCOO, UGT, ESK, STEILAS, CGT, Etxalde, EHNE-Nafarroa, Solidari eta HIRU) bildutako lehen datuek baieztatzen dute gaur Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan deitutako greba orokorrak jarraipen handia izaten ari dela.
Enpresa askok geldialdi osoa edo ia osoa egin dute, hala nola Beasaingo, Irungo eta Lebarioko CAFek, Beasaingo Indarrek, Olabarriko Arcelorrek, Itsasondoko Jasok, Indauxek, Nemakek, Oñatiko Hijos Juan de Garay eta Natra Zahorrek, Azpeitiko Bielek, Leitzako Torraspapelek, Aceros Moldeadosek, Guerra Hermanosek, La Barranquesak, Irunberriko Accionak, Kybserek, Cementos Lemonak, Gestamp Bizkaiak, Cemosak, Forgingek, Consonnik, Con Protec Arisawak, Unileverrek, Auria Solutions-ek, PEPSI Gasteizek, Laminaciones Arreguik, Astigarraga Kidlinek, Sapak, Mendiolak, Sammicek eta Elkar argitaletxeak.
Era berean, kooperatibek ere bat egin dute: Oñatiko Ulma, Fagor Automation eta Fagor Ederlan, Arrasateko Copreci, Eskoriatzako eta Aretxabaletako HUHEZI, eta Lakuntzako Sakana Kooperatiba, besteak beste. Gasolindegi gehienek gutxieneko zerbitzuetan baino ez dute lan egin.
Halaber, grebak eragin nabarmena izan du enpresa handietan ere, hala nola Mercedes, Volkswagen Nafarroa, Cinfa, KSB ITUR, Sidenor Basauri, MESA Mungia, MASA, Radimer Forjas de Berriz, ECS Zaldibar, Mondy, Arteche, Aludium, ZIV, Acciona Irunberri eta Arcelor Mittal Tubular Legutio. Horietako batzuetan —eta baita Arcelor Sestaon bezalako beste zenbaitetan ere— ekoizpena eten egin da.
Sektore publikoan ere, azpikontratek barne, grebak eta mobilizazioek eragin handia izan dute Eusko Jaurlaritzan, Nafarroako Gobernuan, Osakidetzan, Osasunbidean, EiTBn, Guggenheim Museoan, Portu Agintaritzan, suhiltzaileen parkeetan, garraio publikoan (Donostian hamabi linea urbano eten dira eta Euskotren gutxieneko zerbitzuetan ari da), justizia administrazioan, hiru Foru Aldundietan eta unibertsitateetan. Hogueita bat bat udalek itxi dute, besteak beste Usurbil, Hernani, Astigarraga, Beasain, Zizurkil, Ordizia eta Bergarakoek, baita udal kiroldegi askok ere.
Hezkuntza publikoan eta ikastoletan jarraipena oso zabala izan da, eta ia eskola-jantoki guztiak ixteko iragarpena egin da. Lehenengo balorazio baten arabera, hezkuntza publikoari dagokionez, Gipuzkoan eta Bizkaian jarraipena %60 ingurukoa izan da; Araban portzentaje hori gainditu du, eta Nafarroan apalagoa izan da. Bestalde, Haurreskolak Partzuergoan jarraipena %85 eta ikastoletan jarraipena %80koa izan dela kalkulatu da.
CCOO sindikatuak Bizkaiko eraikuntzaren sektoreko aurreakordioa sinatu du. LABek erabateko desadostasuna adierazi nahi du hitzarmenaren edukiarekin. Izan ere, edukiak ez dira inondik ere nahikoak sektorearen benetako beharrei erantzuteko: soldata-igoera eskasak sektorearen egoera kontuan hartuta, lan-eskubideetan eta laneko segurtasunean eta osasunean aurrerapenik ez eta hitzarmena betetzea bermatuko duen inolako neurririk ez (sektoreko arazo nagusietako bat).
Horrez gain, CCOOk gainerako sindikatuen bizkar negoziatu duela ere salatu nahi du LABek, patronalarekin partekatutako mahai batean, gardentasunik eta parte hartzerik gabe.
Hitzarmen hau borrokarik eta mobilizaziorik gabe eta langileei entzun gabe itxi da. LABek, ordea, uste du eskubideak ez direla bulegoetan lortzen, kalean baizik. Izan ere, negoziazio kolektiboak lan eta bizi baldintzak hobetzeko tresna izan behar du, eta ez patronalaren neurrira egindako gutxieneko akordioak zilegiztatzeko bidea. Horregatik, LABek eredu sindikal borrokalari baten aldeko apustua egiten du, behetik gorakoa eta langileekin batera landuko dena, eta honako ezaugarri hauek izango dituena:
Langileen benetako parte hartzea erabakietan
Presioa eta mobilizazioa funtsezko hobekuntzak lortzeko
Negoziazio eredu gardena
Horregatik, atzerapausorik edo apurrik ez du onartuko LABek, eta dei egiten die Bizkaiko eraikuntzako langileei antolatzen eta borrokan jarraitzeko.
